Türk Hukuk Sitesi Forum Alanları > THS Şerhi > 5411 S.lı Bankacılık Kanunu > MADDE 3 BankacılıkK. MADDE 3 ile ilgili bilgi

Üye İsmi Bilgileriniz Hatırlansın mı? Şifre

5411 S.lı Bankacılık Kanunu MADDE 3 Bu Kanunun uygulanmasında; İlişkili Bakan: Başbakan veya görevlendireceği Devlet Bakanını, Kurul: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunu, Kurum: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunu, Başkan: Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu Başkanını, Merkez Bankası: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Anonim Şirketini, Fon: Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunu, Fon Kurulu: Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Kurulunu, Fon Başkanı: Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Kurulu Başkanını, Kredi kuruluşu: Mevduat bankalarını ve katılım bankalarını, Kuruluş birlikleri: Türkiye Bankalar Birliği ve Türkiye Katılım Bankaları Birliğini, Banka: Mevduat bankaları ve katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarını, Mevduat bankası: Bu Kanuna göre kendi nam ve hesabına mevduat kabul etmek ve kredi kullandırmak esas olmak üzere faaliyet gösteren kuruluşlar ile yurt dışında kurulu bu nitelikteki kuruluşların Türkiye'deki şubelerini, Katılım bankası: Bu Kanuna göre özel cari ve katılma hesapları yoluyla fon toplamak ve kredi kullandırmak esas olmak üzere faaliyet gösteren kuruluşlar ile yurt dışında kurulu bu nitelikteki kuruluşların Türkiye'deki şubelerini, Kalkınma ve yatırım bankası: Bu Kanuna göre mevduat veya katılım fonu kabul etme dışında; kredi kullandırmak esas olmak üzere faaliyet gösteren ve/veya özel kanunlarla kendilerine verilen görevleri yerine getiren kuruluşlar ile yurt dışında kurulu bu nitelikteki kuruluşların Türkiye'deki şubelerini, Finansal holding şirketi: İçlerinden en az bir tanesi bir kredi kuruluşu olmak şartıyla bağlı ortaklıklarının tümü veya çoğunluğu kredi kuruluşu veya finansal kuruluş olan şirketi, Şube: Elektronik işlem cihazlarından ibaret birimler hariç olmak üzere, bankaların bağımlı bir parçasını oluşturan ve bu kuruluşların faaliyetlerinin tamamını veya bir kısmını kendi başına yapan, sabit ya da seyyar bürolar gibi her türlü işyerini, Merkez şube: Yurt dışında kurulu bir bankanın Türkiye'de açtığı şubeyi, birden fazla şubenin olması halinde ise Kuruma bildirilecek ve Kurulca onaylanacak şubeyi, Fon bankası: Mülga 3182 sayılı Bankalar Kanunu, bu Kanunla yürürlükten kaldırılan 4389 sayılı Bankalar Kanunu ve bu Kanun uyarınca temettü hariç ortaklık hakları ile yönetimi ve denetimi Fona intikal eden bankalar ile Fonun çoğunluk hissesine sahip olduğu bankaları, Finansal kuruluş: Kredi kuruluşları dışında kalan ve sigortacılık, bireysel emeklilik veya sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmak veya bu Kanunda yer alan faaliyet konularından en az birini yürütmek üzere kurulan kuruluşlar ile kalkınma ve yatırım bankaları ve finansal holding şirketlerini, Kontrol: Bir tüzel kişinin; sermayesinin, asgari yüzde ellibirine sahip olma şartı aranmaksızın, çoğunluğuna doğrudan veya dolaylı olarak sahip olunması veya bu çoğunluğa sahip olunmamakla birlikte imtiyazlı hisselerin elde bulundurulması veya diğer hissedarlarla yapılan anlaşmalara istinaden oy hakkının çoğunluğu üzerinde tasarrufta bulunulması suretiyle veya herhangi bir suretle yönetim kurulu üyelerinin karara esas çoğunluğunu atayabilme ya da görevden alma gücünün elde bulundurulmasını, Ana ortaklık: Kontrolündeki ortaklıklar ile Kurul tarafından belirlenen usul ve esaslarla tanımlanan ortaklıkların finansal tablolarını kendi nezdinde konsolide eden banka veya finansal holding şirketini, Bağlı ortaklık: Ana ortaklığın kontrolü altında faaliyet gösteren ortaklıkları, Nitelikli pay: Bir ortaklığın sermayesinin veya oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak yüzde on veya daha fazlasını teşkil eden paylar ile bu oranın altında olsa dahi yönetim kurullarına üye belirleme imtiyazı veren payları, Hakim ortak: Bir ortaklığı doğrudan ya da dolaylı olarak, tek başına veya birlikte kontrol eden gerçek veya tüzel kişiyi, Yöneticiler: Bankanın yönetim kurulu, denetim komitesi ve kredi komitesi başkan ve üyeleri ile genel müdür, genel müdür yardımcıları ve imza yetkisine sahip mensuplarından; bölge müdürleri, şube müdürleri ve genel müdürlük merkez teşkilatında yer alan bölüm, kısım, grup ve bunlara eşdeğer isimler altında faaliyet gösteren birimlerin yöneticilerini, Mevduat: Yazılı ya da sözlü olarak veya herhangi bir şekilde halka duyurulmak suretiyle ivazsız veya bir ivaz karşılığında, istendiğinde ya da belli bir vadede geri ödenmek üzere kabul edilen parayı, Tasarruf mevduatı: Mevduat bankaları nezdinde açtırılan, gerçek kişilere ait ve münhasıran çek keşide edilmesi dışında ticari işlemlere konu olmayan mevduat hesaplarını, Özel cari hesap: Katılım bankalarında açılabilen ve istenildiğinde kısmen veya tamamen her an geri çekilebilme özelliği taşıyan ve karşılığında hesap sahibine herhangi bir getiri ödenmeyen fonların oluşturduğu hesapları, Katılma hesabı: Katılım bankalarına yatırılan fonların bu kurumlarca kullandırılmasından doğacak kar veya zarara katılma sonucunu veren, karşılığında hesap sahibine önceden belirlenmiş herhangi bir getiri ödenmeyen ve anaparanın aynen geri ödenmesi garanti edilmeyen fonların oluşturduğu hesapları, Katılım fonu: Katılım bankaları nezdinde açtırılan gerçek ve tüzel kişilere ait özel cari hesap ve katılma hesaplarında yer alan parayı, (Değişik: 13.02.2011-6111 SK m.142) Destek hizmeti kuruluşu: Bankaların, mevduat veya katılım fonu kabulü, nakdî, gayrinakdî her cins ve surette kredi verme ve bu Kanunun uygulamasında kredi olarak sayılan işlemler dışında kalan faaliyetlerini banka adına gerçekleştiren; ya da reklamının yapılması hariç olmak üzere mevduat veya katılım fonu kabulü dışındaki faaliyetlerinden herhangi birinin pazarlanması da dahil gerçekleştirilmesinde bankaya yardımcı nitelikte hizmet veren kuruluşları, Kıyı bankacılığı: Bankacılık faaliyetleri, kurulu bulunulan ülke harici ile sınırlı tutulan veya ülke genelinde uygulanan ekonomik ve mali mevzuata tabi olmayan ya da kurulu bulunulan ülkede yerleşik olanlardan mevduat ve fon kabulünün yasaklandığı bankacılığı, İfade eder.

BankacılıkK. MADDE 3 Ek Bilgi/Yorum

Üyemizin Notu: 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu, 4389 Sayılı Bankalar Kanununa göre tanımları oldukça geniş tutmuş ve ilk defa bazı tanımlara 5411 Sayılı Bankacılık Kanununda yer verilmiştir. Buna göre; * Kredi Kuruluşu * Katılım Bankası * Kalkınma ve Yatırım Bankası * Finansal Holding Şirketi * Finansal Kuruluş * Kontrol * Ana ortaklık * Bağlı Ortaklık * Nitelikli Pay * Hakim Ortak * Özel Cari Hesap * Katılma Hesabı * Katılım Fonu * Destek Hizmet Kuruluşu Bankacılık kanununda ilk defa tanımlanmıştır. Kalkınma ve Yatırım Bankası, bir önceki 4389 sayılı Bankalar kanununda "Mevduat Kabul etmeyen banka" olarak zikredilmekteydi. Yeni 5411 Sayılı Bankacılık Kanununda Kalkınma ve Yatırım Bankaları; "Mevduat veya katılım fonu kabul etmek dışında özellikle kredi kullandırmak esas olmak üzere faaliyet gösteren ve/veya özel kanunlarla kendilerine verilen görevleri yerine getiren kuruluşlar" olarak tanımlanmaktadır. Bankacılık Kanunun 77. maddesinde ise, Kalkınma ve Yatırım Bankalarının kanunun hangi hükümlerine tabi olmayacakları özel olarak yazılmıştır. Buna göre; Kalkınma ve Yatırım Bankaları, bu kanunun 54,55,56,57,61,63,64,106 ila 129, 130/(a),131 ila 142. maddeler "hariç" olmak üzere kanunun diğer maddelerine tabi olacaktır. 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu, bir önceki 4389 sayılı Bankalar Kanununda "Özel Finans kurumları" olarak geçen kurumları "Katılım Bankaları" olarak isimlendirip, "Özel Cari ve Katılma Hesapları yoluyla fon toplamak ve kredi kullandırmak esas olmak üzere faaliyet gösteren kuruluşlar" şeklinde tanımlamaktadır. Katılım Bankaları, bu kuruluşlara özgü istisnai durumlar haricinde Bankacılık Kanununda mevduat bankalarına uygulanan hükümlere tabi kılınmaktadır. Önceki kanunda faaliyet izni kaldırılan Özel Finans Kuurluşlarının tasfiyesi "Özel Finans Kurumları Birliği" tarafından atanan beş kişilik tasfiye kurulu tarafından yapılmaktaydı. Şimdi bu Birlik ve Tasfiye Kurulu lağvedilerek yerine mevduat bankalarına ilişkin hükümlerin uygulanması, dolayısıyla TMSF eliyle 71 ve 107. madde dairesinde Yönetim ve Denetimin devralınması, rehabiletesi mümkünse birleştirme, devir işlemlerinin yapılması mümkün değilse tasfiyenin gerçekleştirilmesi kabul edilmiştir. Yine 4389 Sayılı Kanun zamanında Özel Finans Kuruluşlarının hakim ortak ve yöneticilerinin iflası mümkün değilken!, 5411 Sayılı kanunun yürürlüğü tarihinden itibaren tıpkı mevduat bankaları gibi Katılım bankalarının hakim ortak ve yöneticilerinin de şahsen iflasları mümkün olabilecektir. Yine 4389 Sayılı kanuna göre Özel Finans kuruluşları nezdindeki özel cari hesap ve katılım hesapları Özel Finans Kurumları Birliği bünyesinde oluşturulan Güvence Fonu tarafından sigorta kapsamına alınmaktayken, 5411 sayılı kanun ile Özel Finans Kurumları ve haliyle güvence Fonu kaldırılarak, katılım Bankalarındaki özel cari hesapları ile katılım hesapları da tıpkı mevduat bankaları gibi Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından sigorta edilmeye başlanmış ve Fon güvencesi altına alınmıştır. 5411 Sayılı Kanuna göre Bankaların Fona devri 71 ve 107. madde kapsamındaki koşullara göre gerçekleştirilecektir. Buna göre Mevduat bankaları yanında artık Katılım Bankaları ile Kalkınma ve Yatırım Bankalarının da yönetim ve denetimi 71. maddeye göre fona devredilebilecek, kısmen veya tamamen devri, birleştirlmesi Fon eliyle yapılabilecektir. Keza tasfiyeleri Fon tarafından yapılabilecektir. Diğer yandan 5411 Sayılı Bankacılık kanununda, Türk Bankacılık sistemine ilk defa "Sistemik Risk" kavramı yerleştirilmiştir. Kanunun 72. maddesinde Finansal sisteminn bütününe yönelebilecek nitelikteki tehlikelerin varlığı halinde, bu tehlikenin BDDK kurumunun koordinasyonunda TMSF, Hazine Müşteşarlığı ve Merkez bankasınca da müştereken tespiti neticesinde Bakanlar Kurulunca acil -olağanüstü- önlem tedbirleri alınabilecektir.

Şerhi Ekleyen Üyemiz: Av.Mehmet Saim DİKİCİ Hukukçu

Şerh No : 859 Şerh Son Güncelleme: 16-11-2009