Türk Hukuk Sitesi Forum Alanları > THS Şerhi > 193 S.lı Gelir Vergisi Kanunu > MADDE 46 GelirVK. MADDE 46 Türkçeleştirme Önerisi

Üye İsmi Bilgileriniz Hatırlansın mı? Şifre

193 S.lı Gelir Vergisi Kanunu MADDE 46 Türkçeleştirme Önerisi

GelirVK. MADDE 46 Mevcut Metin BASİT USULDE TİCARİ KAZANCIN TESBİTİ (Değişik madde: 22/07/1998 - 4369/31 md.)        Basit usulde ticari kazanç, bir hesap dönemi içinde elde edilen hasılat ile giderler ve satılan malların alış bedelleri arasındaki müspet farktır.Bu fark yapılan faaliyetle ilgili olarak Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre alınması ve verilmesi mecburi olan alış ve giderler ile hasılatlara ilişkin belgelerde yazılı tutarlara göre hesaplanır. Bu suretle tespit ve beyan olunan kazanç vergi tarhına esas alınır.Bu usulde vergilendirilenler, kazancın tespiti ve Vergi Usul Kanununun defter tutma hükümleri hariç, bildirme, vesikalar, muhafaza, ibraz, diğer ödevler ve ceza hükümleri ile bu Kanun ve diğer kanunlarda yer alan ikinci sınıf tüccarlar hakkındaki hükümler tabidirler.        Basit usulde vergilendirilen mükellefler, faaliyetlerine ilişkin mal alış ve giderleriyle hasılatlarını gösteren belgeleri ayrı ayrı dosyalarda saklamak zorundadırlar. Bu belgelerin kayıtları, mükelleflerin bağlı bulundukları meslek odalarının oluşturdukları bürolarda tutulur.Bu bürolarda 13/06/1989 tarihli ve 3568 sayılı Kanuna göre yetki almış yeterli sayıda meslek mensubunun çalıştırılması zorunludur.Bu büroların kayıt, tasdik ve vergi dairesine karşı yükümlülükleri ile diğer usuller Maliye Bakanlığınca belirlenir.        Basit usule tabi ticaret erbabından, sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlendiği veya kullandığı tesbit edilenler, bu hususun kendilerine tebliğ edildiği tarihi takip eden aybaşından itibaren ikinci sınıf tüccarlara ilişkin hükümlere tabi olurlar.        Aynı işte ortak olarak çalışanlar hakkında 47 nci maddede yazılı yıllık kira bedeli ve 48 inci maddede yazılı iş hacmi ölçüleri toplu olarak, diğer şartlar ortakların her biri için ayrı ayrı aranır. Ortaklarından birisi gerçek usule göre gelir vergisine tabi bulunan ortaklıklarda, diğer ortakların ticari kazancı da gerçek usulde tespit olunur. Adi ortaklık halinde çalışanlardan aynı zamanda diğer şahsi bir işle de iştigal edenlerin gerçek veya basit usulden hangisine göre vergilendirileceği, 47 nci maddenin 2 numaralı bendi ile 48 inci maddede yer alan ölçülerden şahsi işine ait olanlara, ortaklıklardan hisesine düşen miktarların eklenmesi suretiyle tespit olunur. Şahsi işin mevcut olmaması halinde, muhtelif ortaklıklardaki hisselerin toplanması ile yetinilir.        Basit usule tabi olmanın şartlarından herhangi birine takvim yılı içinde kaybedenler, ertesi takvim yılı başından itibaren gerçek usulde vergilendirirler. Basit usulün şartlarına haiz olanlardan, bu usulden yararlanmak istemedikleri yazı ile bildirenler, bu talepleri doğrultusunda takip eden ay başından veya izleyen takvim yılı başından, yeni işe başlayanlar ise işe başlama tarihinden itibaren gerçek usulde vergilendirilirler. Herhangi bir şekilde gerçek usulde vergilendirilecek olanlar ve gerçek usulde vergilendirilen mükellefler, bir daha hiç bir şekilde basit usule dönemezler. Bu kişilerin aynı türden iş yapan eş ve çocukları da bu faaliyetleri nedeniyle basit usulden yararlamazlar.

GelirVK. MADDE 46 Türkçeleştirme Önerisi BASİT YÖNTEMDE TECİMSEL KAZANCIN BELİRLENMESİ (Değişik madde: 22.07.1998-4369 s.y./31.m.) Basit yöntemde tecimsel kazanç, bir hesap dönemi içinde elde edilen gelir ile giderler ve satılan malların alış ederleri arasındaki olumlu farktır. Bu fark, yapılan etkinlikle ilgili olarak Vergi Yöntem Yasasına göre alınması ve verilmesi zorunlu alış ve giderler ile gelirlere ilişkin belgelerde yazılı tutarlara göre hesaplanır. Bu yolla belirlenen ve açıklanan kazanç, verginin koyulmasında temel tutulur. Bu yöntemle vergilendirilenler, kazancın belirlenmesi ve Vergi Yöntem Yasasının defter tutma hükümleri dışında bildirme, belgeler, koruma, gösterme, diğer ödevler ve ceza hükümleri ile bu yasa ve diğer yasalarda yer alan ikinci sınıf tecimenler ile ilgili düzenlemelere bağlıdır. Basit yöntemde vergilendirilen yükümlüler, etkinliklerine ilişkin mal alış ve giderleriyle gelirini gösteren belgeleri ayrı ayrı dosyalarda saklamak zorundadır. Bu belgelerin kayıtları, yükümlülerin bağlı bulundukları meslek odalarının oluşturdukları işyerlerinde tutulur.Bu işyerlerinde 13.06.1989 tarihli ve 3568 sayılı yasaya göre yetkilendirilmiş yeterli sayıda meslek üyesinin çalıştırılması zorunludur. Bu işyerlerinin kayıt, onama ve vergi kuruluşuna karşı yükümlülükleri ile diğer yöntemler Maliye Bakanlığınca belirlenir. Basit yönteme bağlı tecimenlerden, gerçek dışı ya da içeriği bakımından yanıltıcı belge düzenlendiği ya da kullandığı belirlenenler, bu durumun kendilerine bildirildiği tarihi izleyen ay başından başlayarak ikinci sınıf tecimenlere ilişkin düzenlemelere bağlı olurlar. Aynı işte ortak olarak çalışanlarla ilgili olarak 47. maddede yazılı yıllık kira ederi ve 48. maddede yazılı iş yoğunluğu ölçüleri toplu olarak, diğer koşullar ortakların her biri için ayrı ayrı aranır. Ortaklarından birisi gerçek yönteme göre gelir vergisine bağlı bulunan ortaklıklarda, diğer ortakların tecimsel kazancı da gerçek yöntemle belirlenir. Yalın ortaklık olarak çalışanlardan aynı zamanda diğer kişisel bir işle de uğraşanların gerçek ya da basit yöntemden hangisine göre vergilendirileceği, 47. maddenin 2 numaralı bendi ile 48. maddede yer alan ölçülerden kişisel işine ilişkin olanlara, ortaklıklardan payına düşen tutarların eklenmesi yoluyla belirlenir. Kişisel iş yoksa türlü ortaklıklardaki payların toplanması ile yetinilir. Basit yönteme bağlı olmanın koşullarından herhangi birini takvim yılı içinde yitirenler, ertesi takvim yılı başından başlayarak gerçek yöntemde vergilendirilir. Basit yöntemin koşullarını taşıyanlardan, bu yöntemden yararlanmak istemediklerini yazı ile bildirenler, bu istemleri doğrultusunda izleyen ay başından ya da izleyen takvim yılı başından, yeni işe başlayanlar ise işe başlama tarihinden başlayarak gerçek yöntemde vergilendirilirler. Herhangi bir biçimde gerçek yöntemde vergilendirilecek olanlar ve gerçek yöntemde vergilendirilen yükümlüler, bir daha hiçbir biçimde basit yönteme dönemez. Bu kişilerin aynı türden iş yapan eş ve çocukları da bu etkinlikleri nedeniyle basit yöntemden yararlamaz.

Ekleyen Üyemizin Notu :

Şerhi Ekleyen Üyemiz: Özge YÜCEL Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi

Şerh No : 2405 Şerh Son Güncelleme: 11-12-2009