(Karar Tarihi : 12.04.1999)

T.C.DANIŞTAY 4. DAİRE
1998/2154 Esas
1999/1297 Karar
12.4.1999 Tarih
193/m.16,23
2577/m.49


İstemin Özeti : A.B.D. ... Konsolosluğunda çalışmakta olan davacı tarafından 1991 yılı gelir vergisi beyannamesinin verilmediği ileri sürülerek re'sen takdir olunan matrah üzerinden gelir vergisi salınmış, fon hesaplanmış, ağır kusur cezaları kesilmiştir. İstanbul 3. Vergi Mahkemesi, 24.11.1997 günlü ve E:1996/442, K:1997/1538 sayılı kararıyla: 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 23 üncü maddesinin 14 üncü bendi uyarınca kanuni ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan dar mükellefiyete tabi işverenlerin yanında çalışan hizmet erbabına, işverenin Türkiye dışında elde ettiği kazançları üzerinden döviz olarak ödediği ücretlerin gelir vergisinden istisna olduğunun öngörüldüğü, davacının çalıştığı A.B.D. Konsolosluğu'nün Türkiye'de kazanç ve irat sağlamaya yönelik faaliyetleri bulunan dar mükellef statüsünde işveren olarak kabulüne olanak bulunmadığı, davacının durumunun anılan kanunun 16 ncı maddesi kapsamında da değerlendirilemeyeceği, bu madde uyarınca yabancı elçilik ve konsolosluklarda çalışan diplomat muaflığı kapsamında bulunmayan memur ve hizmetlilerin ücretlerinin ancak karşılıklı olmak koşulu ile vergiden istisna edileceği, bu koşulu taşımayanların gelirlerini beyanname ile bildirmelerinin zorunlu bulunduğu, davacının beyanname vermemesi nedeniyle re'sen takdire gidilmesinin yasal olduğu, ancak 1991 yılında davacı adına yapılan ücret ödemelerinin tespiti mümkünken takdir komisyonunun genel ifadelerle matrah belirlemesinde isabet görülmediği gerekçesiyle tarhiyatın kaldırılmasına karar vermiştir. Davalı idare, takdir komisyonunca mükellef dosyasının incelendiğini, harici araştırmalarla matrahın tespit edildiği ileri sürmekte, kararın bozulmasını istemektedir.

Savunmanın Özeti: Yasal dayanaktan yoksun bulunan temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.

Danıştay Savcısı : Nilgün Akpınar'ın Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp vergi mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında, anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.

Açıklanan nedenle temyiz isteminin reddi ile vergi mahkemesi Kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

Tetkik Hakimi H. Gül Yılmaz'ın Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, temyize konu mahkeme kararının bozulmasını sağlayacak nitelikte bulunmadığından temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Dördüncü Dairesince gereği görüşüldü:

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nün 20 inci maddesinin 1'inci fıkrasında, Danıştay ile idare ve vergi mahkemelerinin bakmakla oldukları davalara ait her türlü incelemeleri kendiliklerinden yapacakları, mahkemelerin belirlenen süre içinde lüzum gördükleri evrakın gönderilmesini ve her türlü bilgilerin verilmesini taraflardan ve ilgili diğer yerlerden isteyebilecekleri öngörülmüştür .

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 16 ncı maddesi kapsamında A.B.D. Konsolosluğunda memur olarak çalışan davacının ücret gelirinin gelir vergisinden istisna tutulması söz konusu olamayacağından, ilgili yıl gelir vergisi beyannamesinin verilmemesi nedeniyle re'sen takdire gidilmesinde yasalara aykırılık bulunmamıştır. Mahkeme, takdir komisyonunun ilgili yıl gelir vergisi matrahını tespit ederken genel ve soyut ifadelerle matrah takdir ettiğini belirterek tarhiyatın kaldırılmasına karar vermiştir. Mahkemenin bu tesbiti doğru olmakla birlikte davacının ilgili yılda bir ücret geliri elde ettiği kesindir. Bu durumda yapılması gereken davacının çalıştığı kurumdan elde ettiği ücret gelirinin sorulması ve takdir komisyonunca tespit edilen matrahın buna göre değerlendirilmesi olmak gerekir. Bu itibarla uyuşmazlık konusu olayda, takdir komisyonunca genel ifadelerle matrah takdir edilmesi tarhiyatın tamamen kaldırılmasını gerektirmeyeceğinden aksı yöndeki mahkeme kararında isabet görülmemiştir.

Bu nedenle, İstanbul 3. Vergi Mahkemesinin 24.11.1997 günlü ve E:1996/442, K:1997/1538 sayılı kararının bozulmasına 12.4.1999 gününde oybirliğiyle karar verildi.

İlgili Mevzuat Hükmü : Gelir Vergisi Kanunu MADDE 16 :Yabancı elçilik ve konsoloslukların 15 inci Maddeye girmeyen memur ve hizmetlilerinin yalnız bu işlerinden dolayı aldıkları ücretler karşılıklı olmak şartiyle Gelir Vergisinden istisna edilir.

Şerh Son Güncelleme: 09-12-2009