|
|
|
|
|||||||
|
Üyemizin Notu:
Borçlar Kanunu madde 11'de düzenlenen Şekil Serbestisi İlkesi Işığında Elektronik Sözleşmelerin Hukuki Geçerliliği (*) Türk Hukukunda 2004 yılına kadar konuyu düzenleyen özel bir mevzuat olmamakla birlikte, Borçlar Kanununun genel olarak sözleşmeleri düzenleyen maddeleri elektronik sözleşmelere de uygulanabilecek mahiyette kabul edilmiştir ve bu açıdan bir sözleşmenin elektronik olarak akdedilmesinin sözleşmenin hukuki geçerliliği konusunda hiçbir etkisi olmayacağını hemen belirtmek gerekir. Gerçekten de bu hüküm Borçlar Kanunumuzun 11 ve 19. maddesinde ifadesini bulan şekil serbestisi ilkesinin doğal bir sonucudur. . Prensip olarak Türk Borçlar Hukuku sisteminde bir akdin inikadı için karşılıklı ve birbirine uygun irade beyanları yeterli olduğundan ve bu irade beyanlarının iletildiği yol önem taşımadığından, elektronik sözleşmelerde de bu unsur gerçekleştiğinden, bu sözleşme türü hiç şüphesiz Türk Hukuku açısından hukuki değere sahip bulunmaktadır. (1) Keza, aynı sistemi benimseyen ülkeler açısından da aynı sonuca varmak gerekir. Uluslararası metinler açısından konu incelenecek olursa, yorum yoluyla varılan bu sonucun daha açık biçimde uluslararası hukukta da kendine yer bulduğu görülmektedir. Bu konuda uluslararası en önemli belgelerden biri olan Birleşmiş Milletler Elektronik Ticaret Model Yasasıda açıkça “bir verinin elektronik şekilde (bilgi işlem mesajı şeklinde) olmasının o verinin yasal geçerliliğini, etkisini ya da uygulanabilirliğini etkilemeyeceği” hüküm altına alınmıştır. (BMETMY. 2.Bölüm, 5.Kısım). Bu maddenin yorumunda da bu ifade tekrar edilmiş ve “Kağıt üzerindeki belgelerle, elektronik olarak oluşan veriler arasında hukuki ayrımcılık yapılamayacağı” belirtilmiştir. Bir belge, bilgi veya verinin (ve bu bağlamda elbette irade beyanları ve elektronik sözleşmenin) geleneksel şekilde kağıt üzerinde değil de elektronik ortamda akdedilmiş olması, bu açıdan onun hukuki geçerliliği üzerinde etkili olmamaktadır. Ayrıca Türk Hukuku açısından özellikle Avrupa Birliği’nin direktifleri özel bir önem arzetmekte ve Türkiye Avrupa Birliği’ne aday ülke statüsünü gereği söz konusu direktifleri iç hukukuna adapte etmek yükümlüğünü taşımaktadır. .Avrupa Birliğinin 2000/31 Sayılı EC direktifinin (Directive 2000/31/EC of the European Parliament and of the Council of 8 June 2000 on certain legal aspects of information society services, in particular electronic commerce, in the internal market (Directive on electronic commerce), OJ L.178,17.7.2000, s.0001-0016) “Elektronik Olarak Akdedilen Kontratlar” başlığını taşıyan üçüncü bölümünde de, aynı ifadelere yer verilmekte ve Birlik üyesi devletlerin elektronik olarak akdedilen kontratların yasal geçerliliği konusunda iç hukuklarında gerekli düzenlemeyi yapmaları bağlayıcı bir kural olarak getirilmektedir. (2) Bölümün devamında da üye devletlerin yasal düzenlemelerini elektronik sözleşmelerin kuruluşunu zorlaştırmayacak ya da onların sırf elektronik olarak akdedilmeleri nedeniyle yasal geçerliliğini ve uygulanabilirliğini etkilemeyecek şekilde yasal düzenlemeler yapmaları istenmektedir. Nitekim 15.1.2004 tarihinde ise 5070 Sayılı Elektronik İmza Kanunu kabul edilmiş ve bu kanunun 22.maddesinde de Borçlar Kanununun 22. maddesine bir ek yapılarak “Güvenli elektronik imza elle atılan imza ile aynı ispat gücünü haizdir.” hükmü Borçlar Kanunumuz içine eklenmiştir. Yukarıda arz edildiği üzere bu düzenleme öncesinde dahi Borçlar Kanunumuzun 11 ve 19. maddeleri ışığında elektronik sözleşmelerin geçerli olduğu tartışılmaz nitelikte iken, bu düzenleme sonrası bu sonuç daha da pekişmiştir, zira 5070 sayılı kanun esas olarak elektronik sözleşmelerin kuruluşuna ilişkin bir uygulama yöntemi olan Elektronik İmza konusuna hasredilmiştir. (*) Sinan Öztürk Elektronik Sözleşmeler (Kuruluş ve Geçerlik Şartları) – İ.Ü.SBE.Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, 2002, sf.25 (1) Ergun ÖZSUNAY, “AB’ne Üye Bazı Devletlerde ve Türkiye’de Elektronik Ticaretin Hukuksal Sorunları: Elektronik Sözleşmeler Semineri”, Elektronik Ticaret ve Özellikle Elektronik Sözleşmelere İlişkin Sorunlar, İTO Yayın No: 2001-1, İstanbul, 12 Mayıs 2000, s.22 ve 37 İstanbul, 4. Bası, s.408, 410 (2) Bu direktifin hükümlerinin üye devletlerce içhukuklarına uyarlanması için son tarih olarak 17.Ocak.2002 tarihi verilmiştir (Bölüm 22, m.1) |
|
Şerh Son Güncelleme: 03-12-2009
|
| Türk Hukuk Sitesi (1997 - 2016) © Sitenin Tüm Hakları Saklıdır. Kurallar, yararlanma şartları, site sözleşmesi ve çekinceler için buraya tıklayınız. Site içeriği izinsiz başka site ya da medyalarda yayınlanamaz. Türk Hukuk Sitesi, ağır çalışma şartları içinde büyük bir mesleki mücadele veren ve en zor koşullar altında dahi "Adalet" savaşından yılmayan Türk Hukukçuları ile Hukukun üstünlüğü ilkesine inanan tüm Hukukseverlere adanmıştır. Sitemiz ticari kaygılardan uzak, ücretsiz bir sitedir ve her meslekten hukukçular tarafından hazırlanmakta ve yönetilmektedir. |
