(Karar Tarihi : 31.05.1991)

"Nesrin ile Alaattin, İbrahim, Bayilik vs. arasındaki davadan dolayı, Amasya İkinci Asliye Hukuk Mahkemesi'nce verilen 19.7.1990 gün ve 346-230 sayılı hükmü onayan Dairenin 4.3.1991 gün ve 7131-1518 sayılı ilamı aleyhine davacı vekili tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla; dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı vekil, müvekkilinin de ciranta sıfatı ile imzası bulunan (12.500.000) liralık çekte ilk ciro imzasının çek lehtarı davalılardan Bayram'a ait olması gerekirken ilk cironun davalılardan Bayram tarafından yapılmamış olması nedeniyle ciro silsilesinin kopuk olduğunu, esasen karşılıksız olarak düzenlenen bu çekten dolayı müvekkilinin sorumlu tutulamayacağını ileri sürmüş, yargılama aşamasında da davalı Bayram'ın ciro silsilesine göre müvekkiline başvuramayacağını açıklayarak borçlu bulunmadığının tespitini talep ve dava etmiştir.

Davalılardan Bayram vekili iddiayı kabul etmemiş, diğer davalılar ise davaya cevap vermemişlerdir.

Mahkemece, davanın reddine dair tesis edilen karar Dairemizce onanması üzerine davacı vekili bu defa karar düzeltme isteminde bulunmuştur.

Dava konusu çekin incelenmesinde; çekin, keşidecisi davalı İbrahim tarafından diğer davalı Bayram emrine düzenlendiği ve Bayram tarafından davalılardan Alaattin'e, onun tarafından davacı Nesrin'e ve nihayet onun tarafından da tekrar ilk ciranta Bayram'a (geriye ciro şeklinde) ciro edildiği ve çekin karşılıksız çıktığı banka ibraz şerhinden anlaşılmaktadır. Her ne kadar davalı Bayram bu ciro silsilesini kabul etmeyerek ciranta durumunda olan Alaattin ve Nesrin'in çek keşidecisinin kefili sıfatıyla çeki imzaladıklarını ileri sürmüşse de bu imzalar çekin ön yüzünde yer almadığına ve arka yüzündeki imzaların da aval sıfatıyla atıldığına ilişkin herhangi bir kayıt bulunmamasına göre, yazılı belgeyle kanıtlanamayan bu yöndeki savunmaya itibar edilmesi mümkün değildir.

Yukarıda açıklanan ciro silsilesinde davacıya karşı müracaat sorumlusu durumunda olan davalı Bayram'ın, çeki geriye ciro yolu ile alması ve başkalarına ciro etmesi mümkün ise de, bu şekilde ciro ile çeki devir aldıktan sonra kendisinin sorumlu olduğu kimselere müracaat borçlusu olarak başvurması mümkün değildir. Zira, geriye ciro ile çeki devralan ciranta, çeki devretmeden önceki duruma girer ve bu şekilde kimlere başvurma hakkı varsa ancak onlara karşı takip etme imkanına kavuşur.

Yukarıdaki açıklamalara göre, çekte arama sıfatı ile imzası bulunan davacı Nesrin'in çek hamili durumunda olan ve fakat daha önceki ciranta imzası ile davacıya karşı müracaat sorumlusu olan kıymetli evrak hukuku sorumluluğu yönünden alacaklılık ve borçluluk sıfatları birleştiğinden davacı Nesrin tarafından açılan davanın davalılardan Bayram yönünden kabulü gerekirken, reddine karar verilmesi yerinde olmadığı gibi bu şekilde tesis edilen kararın onanmış olması da isabetli görülmediğinden kararın davacı yararına bozulması gerekmiştir.

KARAR : Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin davalılardan Bayram'a yönelik karar düzeltme isteminin kabulü ile kararı onayan Dairemizin 4.3.1991 gün ve 1990/7131 esas ve 1991/1518 sayılı kararının kaldırılarak, kararın BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin, temyiz ilam ve karar düzeltme harcının isteği halinde karar düzeltme isteyene iadesine, 31.5.1991 tarihinde oybirliğiyle karar verildi."

İlgili Mevzuat Hükmü : Türk Ticaret Kanunu MADDE 700 :İKİNCİ AYIRIM : DEVİR

       A - DEVİR KABİLİYETİ:

       Madde 700 - Sarahaten "Emre yazılı" kaydiyle veya bu kayıt olmadan muayyen bir kimse lehine ödenmesi şart kılınan bir çek, ciro ve teslim yoliyle devredilebilir.

       "Emre yazılı değildir" kaydiyle veya buna benzer bir kayıtla muayyen bir kimse lehine ödenmesi şart kılınan bir çek ancak alacağın temliki yoliyle devredilebilir ve bu devir, alacağın temlikinin hukuki neticelerini doğurur.

       Ciro, keşideci veya çekten dolayı borçlu olanlardan her hangi biri lehine de yapılabilir. Bu kimseler çeki yeniden ciro edebilirler.

Şerh Son Güncelleme: 20-11-2013