görevsizlik, gönderme, yetkisizlik çorbası ve açılmamış sayılmasına karar verilmesi

Değerli meslektaşlarım,
2 sene önce açtığımız bir ticari davamızda "davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi" kabusu ile karşı karşıyayız. İçinde bulunduğumuz durumu yansıtan bir içtihat bulamadım. Kararın Yargıtay'dan dönmesi umudu taşıyorum. Aksi takdirde vaziyetin müvekkile izahı kabil değil. Durum şöyle:
İlçe Asliye Hukuk Mahkemesi'nde açtığımız "ticari nitelikli" davamızda, davalı yan ne ilk itiraz süresinde ne de davanın devamında hiçbir surette "işbölümü itirazı"nda bulunmadı. Mahkeme de delilleri topladı, dosyayı bilirkişiye sevk etti, lehimizdeki bilirkişi raporu dosyaya girdi. Bilirkişi raporunun dosyaya sunulmasını müteakip ilk celsede hakim bey "ben bu dosyayla uğraşamayacağım, mahkememiz görev hususunu yargılamanın her aşamasında göz önünde bulundurabilir, dosyayı görevsizlikle il asliye ticaret mahkemesi'ne gönderiyorum" dedi ve hüküm fıkrasında "dosyanın GÖREVSİZLİK nedeniyle ... Asliye Ticaret Mahkemesi'ne gönderilmesine; VEKALET ÜCRETİ VE YARGILAMA GİDERLERİNE" hükmetti. Vekalet ücreti ve yargılama giderlerini de kapsayan bu karar tipik bir görevsizlik kararı. Ancak yerinde ve hukuki değil zira bahse konu Asliye Hukuk Mahkemesinin yetki bölgesinde mukim davalımız için mahkeme açtığımız davayı zaten asliye ticaret sıfatıyla görmekteydi. Mahkemece sadece "işbölümü nedeniyle gönderme" kararı verilebilirdi, ancak somut olayda bu da mümkün değildi zira taraf vekillerinin ağzından işbölümü lafı dahi çıkmadı.
Bu karar biz hazır iken tarafımıza tefhim edildi, sonrasında tarafımıza tebliğ edildi, sonrasında biz 10 gün içinde gönderme (tahrik) dilekçemizi sunduk.
Peki, bu yanlış kararı niçin temyiz etmedik: malum sebeplerden... Bu safhada temyizde 1 sene kaybetmek istemedik vs.
İl Asliye Ticaret Mahkemesi ilk celsede davanın açılmamış sayılmasına karar verdi. Hüküm fıkrası aynen şöyle; "İlçe Asliye Hukuk Mahkemesince verilen görevsizlik, gönderme, yetkisizlik vb. kararı; mahkemesi ne derse desin işbölümü nedeniyle gönderme hükmündedir, davacı yan tarafından tefhimden itibaren 10 gün içinde başvurmuş olmak gerekirken bu yapılmadığından davanın açılmamış sayılmasına..."
Buyurun bakalım... Bu rezaleti müvekkilinize nasıl izah edersiniz. Devletin bir mahkemesi "görevsizlik" diyecek diğer mahkemesi "mahkeme ne derse desin" diyecek...
Sayın meslektaşlarım, şu an bu kararı (açılmamış sayılmasına ilişikin kararı) tebliğ almadık, bilahere tebellüğ ederek temyiz edeceğiz. Bu konuda ilgilerinizi önemle rica ediyorum.
Yardımlarınız için şimdiden çok teşekkürler.

Sayın Av.Mail Rüstem,

Mesajınızı büyük bir hayretle okudum. Dosyanızda hata üstüne hata yapılmış. Aşağıdaki karar bence işinize yarayacaktır. İlk mahkemenin işbölümü itirazı olmadan, kendiliğinden verdiği kararın teknik olarak görevsizlik kararı olduğunu belirlemiştir. Dolayısıyla asliye ticaret mahkemesine süresinde gönderme talep etmiş olmaktasınız.

Saygılarımla

Alıntı: T.C. YARGITAY 15. HUKUK DAİRESİ E. 2007/88 K. 2007/94 T. 16.1.2007 • ESER SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN MADDİ TAZMİNAT ( Bir Ticari Dava Asliye Hukuk Mahkemesinde Açılırsa Davalı İşbölümü İtirazında Bulunabileceği - İş Bölümü İtirazı İse İlk İtirazlardan Olduğu ) • İŞBÖLÜMÜ İTİRAZI ( Bir Ticari Dava Asliye Hukuk Mahkemesinde Açılırsa Davalı İşbölümü İtirazında Bulunabileceği - İş Bölümü İtirazı İse İlk İtirazlardan Olduğu ) • GÖNDERME KARARI ( Mahkemece Kendiliğinden Gönderme Kararı Verildiğinden Verilen Karar Teknik Anlamda Bir Gönderme Kararı Olmayıp Bir Nevi HUMK.nun 193. Maddesinin Uygulanmasını Gerektiren Görevsizlik Kararı Mahiyetinde Olduğu ) 6762/m.5,187,193 ÖZET : Dava eser sözleşmesinden kaynaklanan maddi tazminatın tahsili istemine ilişkindir. Bir ticari dava asliye hukuk mahkemesinde açılırsa, davalı işbölümü itirazında bulunabilir. İş bölümü itirazı ise ilk itirazlardandır ( TTK.Md.5, HUMK.Md.187 vd ). İş bölümü itirazının yapılması ve mahkemece de bu itiraz üzerine vereceği kararın nihai karar olduğu, temyizinin de ancak esas hakkındaki hükümle birlikte mümkün olacağı kabul edilmekte ise de, temyize konu edilen eldeki davada davalının böyle bir itirazı mevcut olmayıp mahkemece kendiliğinden gönderme kararı verildiğinden, verilen karar teknik anlamda bir gönderme kararı olmayıp bir nevi HUMK.nun 193. maddesinin uygulanmasını gerektiren görevsizlik kararı mahiyetinde olduğundan verilen kararın temyiz edilebileceğinin kabulü zorunludur. DAVA : Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü: KARAR : Dava eser sözleşmesinden kaynaklanan maddi tazminatın tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece görevli mahkemenin Kocaeli Nöbetçi Ticaret Mahkemesi olduğundan bahisle mahkemenin görevsizliğine ve talep halinde dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine dair verilen karar davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava Asliye Hukuk Mahkemesinde açılmış, mahkemece davaya ticaret mahkemesinde bakılması gerektiğinden söz edilerek gönderme kararı verilmiştir. Ayrı ticaret mahkemesi bulunan yerlerdeki ticaret mahkemesi ile asliye hukuk mahkemesi arasındaki ilişki işbölümü ilişkisidir. Bir ticari dava asliye hukuk mahkemesinde açılırsa, davalı işbölümü itirazında bulunabilir. İş bölümü itirazı ise ilk itirazlardandır ( TTK.Md.5, HUMK.Md.187 vd ). İş bölümü itirazının yapılması ve mahkemece de bu itiraz üzerine vereceği kararın nihai karar olduğu, temyizinin de ancak esas hakkındaki hükümle birlikte mümkün olacağı kabul edilmekte ise de, temyize konu edilen eldeki davada davalının böyle bir itirazı mevcut olmayıp mahkemece kendiliğinden gönderme kararı verildiğinden, verilen karar teknik anlamda bir gönderme kararı olmayıp bir nevi HUMK.nun 193. maddesinin uygulanmasını gerektiren görevsizlik kararı mahiyetinde olduğundan verilen kararın temyiz edilebileceğinin kabulü zorunludur. Bu konudaki 11.10.1976 gün ve 515 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı davalının iş alanı itirazında bulunduğu hallere münhasırdır. O halde mahkemece işin esasına girilerek esas hakkında hüküm kurulması gerekirken iş bölümü itirazında bulunulmadığı halde kendiliğinden gönderme kararı verilmiş olması doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir. SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı kararın BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, 16.01.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Maalesef böyle anlaşılması zor kararlar bazen olabiliyor. İstanbul'da bir dosyada benim de başıma gelmiştir. Davanın esasına girilene kadar dosya 3 defa Yargıtay'a gitmişti. Hatta benim dosyamda vahim olan Yargıtay'da temyiz edilen kararın hiç incelenmeyip, dosyada diğer mahkemenin kesinleşmiş kararının inceleme konusu yapılması olmuştu. Yanlış hesap Bağdat'tan döner. Yargıtay sonuçta doğru kararı verecektir. benim de davamın açılmamış sayılmasına karar verilmişti; sonuçta bozma çıktı. 5 yıl sonra dosya esastan incelenmeye başlanabildi. Tabii ki bu durumu müvekkile açıklamak çok zor. Sizin de dosyanız da bozma kararı çıkacağına inanıyorum. Kolaylıklar dierim.

Dava nispi ticari dava ise, Sayın Ergin'in görüşüne katılıyorum. Resen verilen karar görevsizlik kararı mahiyetindedir. İki tarafta hazır bulunduğu celsede karar verilmiş olsa da gerekçeli kararın tebliği ve usulüne uygun kesinleşmesi gerekir.Bu kesinleşmeden itibaren 10 günlük talep süreniz başlar. Bu süre içinde talepte bulunmuşşunuz. Bence eğer dava mutlak ticari dava değilse ticaret mahkemesinin kararı yanlış. Mutlak ticari dava ise karar doğrudur.
Mutlak ticari davalara Büyükşehir sınırları içindeki asliye hukuk mahkemesi ticaret mahkemesi sıfatı le bakamaz. Temyiz sonucunu da yazarsanız memnun oluruz.
Kolaylıklar diliyorum.

T.C.

YARGITAY

11. HUKUK DAİRESİ

E. 2004/923

K. 2004/9542

T. 11.10.2004

• TAŞIMA SÖZLEŞMESİ ( İşbölümü İtirazının Kabulü Üzerine Verilen Gönderme Kararları Nedeniyle Vekalet Ücretine Hükmedilemeyeceği - Gönderme Kararının Yanlız Başına Temyiz Edilemeyeceği )

• İŞ BÖLÜMÜ İTİRAZI ( Kabulü ile Verilen Gönderme Kararlarının Niteliğine Tamamen Yabancı Olan ve Onunla Bağdaşması Mümkün Olmayan Nihai Bir Hükmün Yalnız Başına Temyizinin Mümkün Olduğu )

• GÖNDERME KARARI ( Sonucunda Vekalet Ücretine Hükmedilemeyeceği - Gönderme Kararlarının Niteliğine Tamamen Yabancı Olan ve Onunla Bağdaşması Mümkün Olmayan Nihai Bir Hükmün Yalnız Başına Temyizinin Mümkün Olduğu )

• VEKALET ÜCRETİ ( İşbölümü İtirazının Kabulü Üzerine Verilen Gönderme Kararları Nedeniyle Vekalet Ücretine Hükmedilemeyeceği - Taşıma Sözleşmesi )

6762/m.5/3

ÖZET : İşbölümü itirazının kabulü ile dosyanın görevli ve yetkili Kadıköy Asliye Ticaret Mahkemesi'ne gönderilmesine hükmedilmiştir. 02.04.1967 tarih ve 12/3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı'nda ve gönderme kararının verildiği tarihte yürürlükte olan Tarife'nin 8/son maddesi hükmünde, gönderme kararları nedeniyle vekalet ücretine hükmedilemeyeceği öngörüldüğü halde, bu mahkemece, davacı aleyhine vekalet ücretine de hükmedilmiştir. Gönderme kararları yalnız başına temyiz edilemez ise de, bu kararın niteliğine tamamen yabancı olan ve onunla bağdaşması mümkün olmayan nihai bir hükmün bu karar ile birlikte yanılgı sonucu verilmesi halinde, gönderme kararının nihai hükme ilişkin bu bölümünün yalnız başına temyizi mümkündür. Gönderme kararında vekalet ücretine hükmedilmesi ve bir çeşit yetkisizlik kararı verilmesi nedeniyle, gönderme kararı temyizi kabildir.
DAVA : Taraflar arasında görülen davada Kadıköy Asliye 2.Ticaret Mahkemesi'nce verilen 21.03.2003 tarih ve 2002/901-2003/289 sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi Salih Çelik tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
KARAR : Davacı vekili, davalıların üstlendikleri taşıma işini yerine getiremeyip, yükün çalınmasından sorumlu olduklarını ileri sürerek, 33.922 USD.nın tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı Sefaettin Ö vekili, işbölümü itirazında, davalı M Ltd.Şti. vekili, yetki ilk itirazında ve işbölümü itirazında bulunmuştur.
Diğer davalılar, davaya yanıt vermemiştir.
Davanın açıldığı Bakırköy Asliye 9.Hukuk Mahkemesi'nce işbölümü itirazının kabulü ile dosyanın Kadıköy Asliye Ticaret Mahkemesi'ne gönderilmesine karar verilmiştir.
Dosyanın gönderildiği Kadıköy Asliye 2.Ticaret Mahkemesi'nce, süresinde tahrik dilekçesi verilmediği gerekçesiyle, davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Davanın açıldığı Bakırköy Asliye 9.Hukuk Mahkemesi'nce beş davalıdan ikisine dava dilekçesi ve duruşma günü tebliğ edilmeyerek taraf teşkili bunlar yönünden yapılmamış, davalılardan M Ltd.Şti.ne 05.02.2002 tarihinde yapılan tebliğden itibaren bu davalının vekilince 10 günlük yanıt süresi geçirilerek 18.02.2002 günü işbölümü ve yetki ilk itirazında bulunulmuş, davalılardan Sefaettin'e 31.01.2002 günü yapılan tebliğ üzerine vekilince, süresinde 08.02.2002 günü sadece işbölümü ilk itirazında bulunulmuş, davalılardan Mehmet ise davaya yanıt vermemiştir. Bu mahkemece verilen kısa ve gerekçeli kararda, "işbölümü itirazının kabulü ile dosyanın görevli ve yetkili Kadıköy Asliye Ticaret Mahkemesi'ne gönderilmesine" hükmedilmiştir.
02.04.1967 tarih ve 12/3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı'nda ve gönderme kararının verildiği tarihte yürürlükte olan Tarife'nin 8/son maddesi hükmünde, gönderme kararları nedeniyle vekalet ücretine hükmedilemeyeceği öngörüldüğü halde, bu mahkemece, davacı aleyhine vekalet ücretine de hükmedilmiştir. Gönderme kararları yalnız başına temyiz edilemez ise de, bu kararın niteliğine tamamen yabancı olan ve onunla bağdaşması mümkün olmayan nihai bir hükmün bu karar ile birlikte yanılgı sonucu verilmesi halinde, gönderme kararının nihai hükme ilişkin bu bölümünün yalnız başına temyizi mümkündür. Bu itibarla, gönderme kararında vekalet ücretine hükmedilmesi ve bir çeşit yetkisizlik kararı verilmesi nedeniyle, gönderme kararı temyizi kabildir. Gönderme kararları yalnız başına temyiz edilemez ise de, bu kararın niteliğine tamamen yabancı olan ve onunla bağdaşması mümkün olmayan nihai bir hükmün bu kararı ile birlikte yanılgı sonucu verilmesi halinde, gönderme kararının nihai hükme ilişkin bu bölümünün yalnız başına temyizi mümkündür. Bu itibarla, gönderme kararında vekalet ücretine hükmedilmesi ve bir çeşit yetkisizlik kararı verilmesi nedeniyle gönderme kararı temyizi kabildir.
Gönderme kararının, işbölümü itirazında hiç bulunmayan ya da süresinde bulunmayan davalıları da kapsayacak şekilde verilmesi nedeniyle de temyizi mümkündür. Zira, böyle bir gönderme kararı, TTK.nun 5/3 ncü maddesine uygun verilmiş gerçek bir gönderme kararı değildir. Doktrin ve Yargıtay uygulaması da bu yöndedir. ( Prof.Dr. Baki Kuru, Hukuk Muhakemeleri Usulü, 4.Baskı, Ankara-1979, Cilt 1, Sh.455 vd. ) Mahkemece, gönderme kararı kesin olarak verilmiş, davacı tarafa temyiz olanağı da tanınmamış, tefhime göre 10 günlük süre geçirildikten sonra 28.05.2002 günü verilen tahrik dilekçesi üzerine dosya gönderilmiştir. Böyle bir gönderme kararının açıklanan bu özellikleri nedeniyle, 10 günlük tahrik süresinin tefhimden değil, tebliğden başlaması gerektiğinin kabulü de gerekir. Davacıya tefhimden çok sonra 24.05.2002 günü yapılan tebliğ tarihinden itibaren 10 günlük süre içerisinde 28.05.2002 havale tarihli tahrik dilekçesi verildiğine göre, kararı temyiz edilen Kadıköy Asliye 2.Ticaret Mahkemesi'nce, tüm davalılar bakımından davanın esasına girilmesi, sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, tefhim esas alınarak sürenin geçirildiğinden bahisle davanın, üstelik tüm davalılar bakımından açılmamış sayılmasına karar verilmesi doğru olmamış, hükmün davacı yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 11.10.2004 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

benim de başımda benzer bir olay var..İlçe asliye hukukta davalının işbölümü ve yetkisizlik itirazı kabul gördü. Duruşmadan çıkar çıkmaz tebligat ve dosya gönderim masrafları, ..vs gibi tüm masrafları bıraktım..nasıl olduysa dilekçe vermemişim..verdiğimi sanıyordum. gerekçeli karar tarafımıza tebliğ edildiğinde de nasıl olsa verdim diye bir işlem yapmadım.. kalemin müdürü ofisi arayarak atladığımız durumu hatırlattı..hemen adliyeye giderek tebliğiden sonraki 10 güne denk gelecek tarihli bir dilekçe verdim..şimdi dosyayı tahkikatta inceleyen asliye ticaret üyesi tefhimden itibaren 10 günlük süreyi geçirdiğiniz için açılmamış sayılmasına karar vereceğiz diyor. ve dava 1 yıllık zamanaşımına tabii... yani tamamıyla hak kaybı olacak... baktığım tüm yargıtay kararlarından bu durumun aksini görüyorum.. benim atladığım birşey mi var ? lütfen yardımcı olabilir misiniz?