Çek Borçlularından Birinin Diğer Ciranta ve Keşideciye Başvurması

3 ciranta ve keşidecinin bulunduğu bir çeke dayanarak yapılan icra takibinde, ikinci ciranta hamile takip tutarını ödüyor.
1-Bu durumda hamile ödeme yapan borçlu, diğer borçlulara karşı kambiyo senedi yolu ile icra takibine geçebilir mi?
2-Zamanaşımı hangi andan itibaren başlayacaktır?
3- Keşideciye karşı ödemede bulunduğu hamil tarafından açılan karşılıksız çek davasına katılabilir mi? Yoksa ayrı bir şikayette mi bulunması gerekiyor?
4- Eğer dava sonuçlanmış ve keşideci ceza almışsa, şikayeti yapan hamil alacağını tahsil ettiğinden şikayetinden vazgeçme yoluna gidecektir. Bu durumda ödemede bulunan keşideci hangi yola başvuracaktır?

Vereceğiniz cevaplar için şimdiden teşekkürler...

Salih Bey,1 ve 2 numaralı sorularınız daha önce de forumda şiddetle tartışılmıştı,göz atmanızda fayda var.Bazı arkadaşların aksi yöndeki ve gerekçeleri ikna edici olmayan görüşüne ve icra dairelerinin bir bölümünün uygulamasına rağmen,ödeyen cirantanın diğer senet borçlularına kambiyo takibi yapmasına hiçbir engel bulunmamaktadır.Buna yasal bir engel bulunmadığı gibi tersine bu durum(hatta bu imkan)bazı yasa maddeleriyle özel olarak düzenlenmiştir(örneğin TK 638)Denebilirki maddede kambiyo takibinden söz edilmiyor.Ancak burada düzenlenen müracaat hakkının kapsamı kambiyo alacağına ilişkindir.Yine örneğin ikinci sorunuzun cevabını düzenleyen TK 726.maddesinde de çeki ödeyen cirantanın diğer borçlulara başvuru hakkının ödemeden itibaren 6 ay olduğu düzenlenmiştir.Çekin bir borçlu tarafından ödenmesinin onun kambiyo vasfını kaldıracağına dolayısıyla kambiyo takibi yapılamayacağını ilamsız takip yapılabileceğini ileri süren icra dairelerinin gerekçelerini merak etmekteyim.Son olarak,kambiyo takibi yapmanızda bana göre tek zorluk eğer ödeme yaptıktan sonra çek aslını almamışsanız ortaya çıkacaktır(çek aslını takip talebine ekleme zorunluluğu nedeniyle)

Eğer çek aslı da elinizdeyse kambiyo takibini deneyin,takip talebiniz reddedilirse icra hakimliği yoluyla netice alırsınız.Daha önceki tartışmada Yargıtay 12.H.D.nin de bu yönde bir kararı sunulmuştu.Denebilirki ilamsız takip ve itiraz halinde %40 inkar tazminatı imkanı.Bu da elbette sizin tercihiniz.

sayın ömeroğlu verdiğiniz cevap için öncelikle teşekkürler.
1 ve 2 için aynı şeyi düşünüyordum. Kanımca TK 726 gayet açık; sadece aksi görüşün gerekçesini merak ediyordum. Ama asıl sorun 3. ve 4. sorular. malumunuz karşılıksız çekten çıkan cezalar çekin tahsil kabiliyetini artırıyor.Cevap bulamadığım 3. ve 4. sorularıma vereceğiniz cevap sıklıkla rastlanılan bu durumla ilgili, bu konuda fazlaca bir tartışma olmadığını da göz önüne aldımızda, bir çok meslektaşınızı da aydınlatmış olacaksınız.

Alıntı: Yazan Av.Ömeroğlu Eğer çek aslı da elinizdeyse kambiyo takibini deneyin,takip talebiniz reddedilirse icra hakimliği yoluyla netice alırsınız.Daha önceki tartışmada Yargıtay 12.H.D.nin de bu yönde bir kararı sunulmuştu.Denebilirki ilamsız takip ve itiraz halinde %40 inkar tazminatı imkanı.Bu da elbette sizin tercihiniz.

Sayın Ömeroğlu

Kambiyo takibinde borçlu olan cirantanın çek veya senet bedelini ödedikten sonra aynı kambiyo evrakını kambiyo takibi yapıp kendisinin alacaklı olduğu 1 tane örnek olaya rastladınız mı? Çok merak ediyorum. Varsa böyle bir şey dosya numarası veriniz incelemek istiyorum.
Ayrıca daha önceki tartışmadaki 12.H.D. nin yargıtay kararı konuyla alakalı değil. O kararda takibe konmadan ödemiş ve kendisi ilk defa takibe koymuş olduğunu biliyorum. Yanlıyorsam düzeltin lütfen.
Benim bildiğim bir şey varsa oda şudur. "bir kambiyo evrakı iki defa kambiyo takibi yapılamaz" Varsa örneği gösterin ben de sayenizde öğrenmiş olurum.

Selamlar, Saygılar.

Keşideci--------------->Lehtar
1.Ciranta
2.Ciranta
3.Ciranta
Hamil.

1)Ödeme yapan 2. ciranta Keşideci, Lehtar ve 1. cirantaya başvurabilir. 3. ciranta, 2. cirantaya karşı sorumlu değildir.

2)Çek borçlularından birinin diğerine karşı haiz olduğu müracaat hakları bu çek borçlusunun çeki ödediği veya çekin dava yolu ile kendisine karşı dermeyan edildiği tarihten itibaren altı ay geçmekle müruruzamana uğrar.

3)

Alıntı: SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA USULÜ, GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME: Madde 16/b - (Ek madde: 26/02/2003 - 4814 S.K./16. md.) 16 ncı maddede öngörülen suçlardan dolayı soruşturma ve kovuşturma yapılması, hamilin, çeki elinde bulundurmaları koşulu ile ödemede bulunan cirantanın veya kanuni veya akdi teminatı nedeniyle tam ödemede bulunan bankanın şikayetine bağlıdır. Bu suçlara çekin ibraz edildiği ... veya şikayetçinin yerleşim yerinin bulunduğu yer asliye ceza mahkemesinde bakılır.

Kural olarak şikayet hakkı hamildedir. Ancak ödemede bulunan ikinci ciranta çeki elinde bulunduruyorsa şikayet hakkı ondadır. Hamil tarafından açılan davaya katılmasında hukuki bir fayda yoktur.

4)

Alıntı: DAVANIN AÇILMASINA ENGEL OLAN, DAVAYI DÜŞÜREN VE CEZAYI ORTADAN KALDIRAN NEDENLER: Madde 16/c - (Ek madde: 26/02/2003 - 4814 S.K./17. md.) Hüküm verildikten sonra hüküm kesinleşinceye kadar geçen süre içinde, çek tutarı veya karşılıksız kalan kısmı ile çek tutarına veya karşılıksız kalan kısmına ait yüzde onsekiz tazminatın ve çekin ibrazından ödeme tarihine kadar geçen süre içinde 16a maddesine göre hesaplanacak gecikme faizinin ödenmesi halinde ceza davası düşer. Hüküm kesinleştikten sonra çek tutarı veya karşılıksız kalan kısmı ile çek tutarına veya karşılıksız kalan kısmına ait yüzde yirmi tazminatın ve çekin ibrazından ödeme tarihine kadar geçen süre içinde 16a maddesine göre hesaplanacak gecikme faizinin ödenmesi halinde bütün cezai sonuçları ile birlikte hüküm ortadan kalkar.

Hamile yapılan ödeme duruma göre davayı düşürür veya hükmü ortadan kaldırır. Hamilin şikayetinden vazgeçmesi veya geçmemesi önemli değildir.

Alıntı: Kambiyo takibinde borçlu olan cirantanın çek veya senet bedelini ödedikten sonra aynı kambiyo evrakını kambiyo takibi yapıp kendisinin alacaklı olduğu 1 tane örnek olaya rastladınız mı? Çok merak ediyorum. Varsa böyle bir şey dosya numarası veriniz incelemek istiyorum.

IV - TESELSÜL:
Madde 636 - Bir poliçeyi keşide, kabul, ciro eden veya o poliçeye aval veren kimseler hamile karşı, müteselsil borçlu sıfatiyle mesuldürler.

Hamil bunların borçlanmadaki sıraları ile bağlı olmaksızın her birine veya bunlardan bazılarına yahut hepsine birden müracaat edebilir.

Poliçeden dolayı taahhüt altına girmiş olup da poliçeyi ödemiş bulunan herkes aynı hakkı kullanabilir.

Hamil, borçlulardan yalnız birine müracaat etmekle, diğer borçlularla ilk önce müracaat ettiği borçludan sonra gelenlere karşı haklarını kaybetmez.

Kanundaki bu ifade var olduğuna göre hamile karşı sorumlu olan müracaat borçlularından biri ödemede bulunduğu takdirde müracaat hakkı kendisine geçer. Ödeyen ciranta müracaat hakkıyla diğerlerine yönelebilir.

Alıntı: Yazan av.murat kılıç Sayın Ömeroğlu Kambiyo takibinde borçlu olan cirantanın çek veya senet bedelini ödedikten sonra aynı kambiyo evrakını kambiyo takibi yapıp kendisinin alacaklı olduğu 1 tane örnek olaya rastladınız mı? Çok merak ediyorum. Varsa böyle bir şey dosya numarası veriniz incelemek istiyorum. Ayrıca daha önceki tartışmadaki 12.H.D. nin yargıtay kararı konuyla alakalı değil. O kararda takibe konmadan ödemiş ve kendisi ilk defa takibe koymuş olduğunu biliyorum. Yanlıyorsam düzeltin lütfen. Benim bildiğim bir şey varsa oda şudur. "bir kambiyo evrakı iki defa kambiyo takibi yapılamaz" Varsa örneği gösterin ben de sayenizde öğrenmiş olurum. Selamlar, Saygılar.

Sayın Murat Kılıç,öncelikle sizin ya da benim bir tane örnek olaya rastlamamış olmamız,ileri sürülen bir fikrin yanlış olduğunu ispatlamaya tek başına yetmez.Yine yerleşmiş bir icra dairesi uygulaması da o uygulamanın mutlaka hukuka uygun olduğu anlamına gelmemelidir.Bu nedenledir ki aynı konudaki Yargıtay içtihatları hatta onun da ötesinde yasa maddeleri değişebilmektedir.Oradaki Yargıtay kararının soruyla ilgisi olmadığı şeklindeki görüşünüze de katılmıyorum.Kararda Yargıtay,icra takibine konu olmuş-olmamış çek ayrımı yapmadan(sizin yaptığınız ayrımı yapmadan)çeki ödeyen çek borçlusunun kendisinden önceki cirantalar ve keşideciye kambiyo takibi yapabileceğine içtihat ederek bir yerde forumu açan arkadaşın sorusuna olumlu cevap vermiş.Bunun yanında kanunda hamilin müracaat hakkı ile ödeyen çek borçlusunun diğer borçlulara müracaat hakkı aynı zamanaşımı süresine tabi tutularak ve aynı maddede düzenlenerek örtülü olarak alacağın niteliğinin değişmediği dolayısıyla kambiyo takibi yapılabileceği kabul edilmiştir.Kambiyo senetlerindeki halefiyet ilkesi de soruya olumlu cevap verilebilmesi için bir gerekçe olarak kabul edilebilir.Son olarak yasamızda çeki ödeyen çek borçlusunun kendisinden önceki cirantalara ve keşideciye kambiyo takibi yapmasını engelleyici bir hüküm yasada(örneğin bu konudaki temel düzenleme olan ve takibin kabulü şartlarını düzenleyen İİK 167de)yer almadığından yorum yoluyla bunu engelleyen görüşünüz benim kafamda çok sağlam bir hukuki temele oturmuyor.Saygılar!

Sayın meslektaşlarım;

Çek bedelini ödeyen ciranta kendisinden öncekilere kambiyo senetlerine mahsus takip yapabilir mi? Aşağıdaki kararın aksine güncel bir karar var mı?Kararda muhalefet şerhi de var....

Kambiyo senetlerine mahsus takip yapılabileceği düşünüldüğünde takip talebi nasıl doldurulacak...(cirantanın borcunu kapattığı icra takibindeki çek bedeli+ takip masrafları mı) kısaca ciranta ödediği ve kendisine verilen ibra makbuzundaki toplam miktarı isteyebilir mi? şimdiden teşekkürler....

Alıntı: T.C. YARGITAY HUKUK GENEL KURULU E. 1990/12-579, K. 1990/658, T. 26.12.1990 • ALACAK DAVASI ( Çekin Karşılıksız Çıkması ) • ÇEK ( Süresinde Bankaya İbraz Edilmesi ) • SÜRESİNDE BANKAYA İBRAZ EDİLEN ÇEK ( Bedelini Ödeyerek Alan Cirantanın Takip Hakkının Mevcut Olması ) • CİRANTANIN TAKİP HAKKI ( Süresinde Bankaya İbraz Edilen Çekin Bedelinin Ödenerek Alınması ) • ÖDEMENİN MAKBUZA BAĞLANMASI ( Cirantanın Takip Hakkının Mevcut Olması ) • ÇEK TAZMİNATI ( Cirantanın İsteyememesi ) KARŞI OY YAZISI Kombiyo senedini kendinden sonra ciro ile hamil olanlara ödeyen lehtar veya öndeki ciranta ödeme esnasında makbuz almak zorundadır ( T.T.K. 639 ). Ödeyen lehtar veya öndeki cirantanın kendinden öncekilere veya keşideciye müracaat hakkı ( T.T.K. 637 ) yanlızca kambiyo senedine dayanmaz, kendinden sonraki hamil veya cirantalardan aldığı makbuza dayanır. Böyle olunca İİK.nun 167 ve müteakip maddeleri uyarınca kambiyo senetlerine mahsus özel yolla takip yapamaz. İcra Tetkik Mercii bu yönü resen gözönünde tutmak zorundadır ( İİK. 170/a ). Takip bu sebeple iptal edilmelidir. Karar bu değişik gerekçe ile bozulmalıdır.