Taşınmazın Kamulaştirmasiz El Atma Tarihindeki Nitelikleri

Müvekkilimizin de hissedarı olduğu tarla vasıflı gayrimenkule, ortasından geçirilen yeni anayol sebebiyle el atılmış. Kamulaştırma işlemleri henüz yok.

Eski anayol, el atılan bu tarla vasıflı 30 dekarlık gayrimenkulün batı bitişiğinde idi.

Yaklaşık 1998-2000'li yıllardan bu yana her iki yolun da etrafı tamamen imarlı arsalarla dolu ve yapılaşma da ciddi oranda tamamlanmış.

Malumdur ki HGK ve 3.H.D. "taşınmazın elkoyma tarihindeki nitelikleri dikkate alınarak dava tarihindeki değerinin belirlenmesi gerekir" şeklinde isabetli kararlar vermiştir.

Soru: Mezkur karar isabetli ve adaletli ancak acaba karardan ötürü şöyle bir yorum yapılır mı diye korkuyorum.

Şöyle; bahsettiğim olayımızda her yer imarlı ve yapılaşma büyük oranda tamamlanmış olmasına rağmen el atıldığı tarihte belediye hizmetlerinden faydalanmayan tarla vasıflı bir gayrimenkul olduğu için dava tarihinde de tarla vasfındaymış gibi kabul edilerek ona göre değer tespiti yapılabilir mi?
Sizce Yargıtay bu konuda nasıl karar verir?
Emsal Karar var mıdır?

Dava tarihindeki değerine göre arsa olarak hesaplama yapılmalı diye düşünüyorum ama maalesef eklediğim karar aksi yönde. Kolay gelsin.

T.C. YARGITAY

5.Hukuk Dairesi
Esas: 1997/10706
Karar: 1997/14822
Karar Tarihi: 09.10.1997


KAMULAŞTIRMASIZ EL ATILAN YER BEDELİNİN TAHSİLİ DAVASI - TAŞINMAZ ÜZERİNDEN YOL GEÇİRİLMİŞ OLMASI - HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRENİN GEÇİP GEÇMEDİĞİ - TAŞINMAZA ARSA OLARAK DEĞER BİÇİLMESİ

ÖZET: Dava konusu taşınmaz üzerinden Karayolları Genel Müdürlüğü'nce yol geçirilmiş, bilahare de bu yol genişletilmiştir. İlk el atma tarihindeki bölüm ve sonraki el atılan bölüm ayrı ayrı belirlenip el atma tarihi ile dava tarihi arasında 20 yıllık hak düşürücü sürenin geçip, geçmediği tesbit edilmeden davanın kabulüne karar verilmesi, el atma tarihinin belirlenmesinden sonra taşınmazın el atma tarihinde arsa olup, olmadığının tesbiti ve değerinin buna göre belirlenmesi gerekirken bu şekilde bir inceleme yapmadan arsa olarak değer biçilmesi hukuka aykırıdır.


(2942 S. K. m. 11, 38) (743 S. K. m. 618, 908)

Dava: Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan yer bedelinin tahsili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabul, kısmen reddine dair verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davalı idare vekili yönünden verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla dosyadaki belgeler okunup iş anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü.

Karar: Davalı idarenin kamulaştırıldığını bildirdiği 8200 m2'lik bölüm için geçerli kamulaştırma olmadığı konusunda kesin hüküm mevcut olduğundan bu hususa ilişen temyiz itirazı yerinde değildir. Ancak;

Mahkemece bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Alınan rapor ve yapılan inceleme hüküm kurmaya yeterli değildir. Şöyle ki;

1-) Kamulaştırma Kanunu'nun 38. maddesi uyarınca, kamulaştırma yapılmadan kamu hizmetine tahsis edilerek üzerinde tesis yapılan taşınmaz üzerindeki her türlü dava hakkı 20 yıl geçmekle düşer.

Dava konusu taşınmaz üzerinden Karayolları Genel Müdürlüğü'nce yol geçirilmiş, bilahare de bu yol genişletilmiştir. İlk el atma tarihindeki bölüm ve sonraki el atılan bölüm ayrı ayrı belirlenip el atma tarihi ile dava tarihi arasında 20 yıllık hak düşürücü sürenin geçip, geçmediği tesbit edilmeden davanın kabulüne karar verilmesi,

2- a) Kabule göre;

Kamulaştırmasız el atmaya dayanan bedel davalarında taşınmazın el atma tarihindeki niteliklerine göre dava tarihindeki değerine hükmedilebilir.

El atma tarihinin belirlenmesinden sonra taşınmazın el atma tarihinde arsa olup, olmadığının tesbiti ve değerinin buna göre belirlenmesi gerekirken bu şekilde bir inceleme yapmadan arsa olarak değer biçilmesi,

b) Arsa niteliğindeki taşınmazlara emsal karşılaştırması yapılarak; emsal ile dava konusu taşınmazın eksik ve üstün yönleri ve oranları açıklanmak suretiyle değer biçilmesi gerekir.

Taraflardan emsal istenmesi, gerektiğinde Tapu Sicil Müdürlüğü'nden resen emsal celp edilmesi ve davaya konu teşkil eden taşınmazın bedelinin emsal karşılaştırması yoluyla tesbiti gerekirken taşınmaza genel deyimlerle değer biçilmiş olması.

Doğru görülmemiştir.

Sonuç: Davalı idare vekilinin temyiz itirazı yerinde olduğundan hükmün açıklanan nedenle HUMK. nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde ödeyene geri verilmesine, 09.10.1997 gününde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

6487 Sayılı Kanunla imar uygulamasından kaynaklı kamulaştırmasız el atma davalarında idari yargının görevli olduğu hüküm altına alınmıştır.

Kanunla bu hükmün kesinleşmemiş tüm davalara tatbik edileceği belirtilmiştir.

Sonuç olarak Yargıtayda olanlar dahil imar uygulamasından kaynaklanan tüm kamulaştırmasız el atma davalarında adli yargı yerlerince GÖREVSİZLİK KARARI verilecektir.

Yine Aynı kanunla kamulaştırmasız el atma davalarında maktu vekalet ücreti ödeneceğide hükme bağlanmıştır.

BAZI KANUNLAR İLE 375 SAYILI KANUNHÜKMÜNDE KARARNAMEDE


DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN

Kanun No. 6487
Kabul Tarihi: 24/5/2013

Uygulama imar planlarında umumi hizmetlere ve resmî kurumlara ayrılmaksuretiyle veya ilgili kanunların uygulamasıyla tasarrufu kısıtlanan taşınmazlarhakkında, 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanununda öngörülen idaribaşvuru ve işlemler tamamlandıktan sonra idari yargıda dava açılabilir. Bumadde hükümleri karara bağlanmamış veya kararı kesinleşmemiş tüm davalarauygulanır. Kararı kesinleşen davalara ise, bu maddenin yalnızca sekizinci fıkrahükümleri uygulanır.