Yargıtay Kararı Arıyorum - HAGB (Fikir Alış Verişi)

Sayın meslektaşlarım merhabalar.

Bir müvekkilim, hakkında HAGB kararı verilmiş iken denetim süresi içerisinde yeni bir suç işlemiş ve önceki verilen kararın açıklanması yoluna gidilmiş.

Fakat Mahkeme, hükmü açıklarken CMK 231/11 hükmünde yer alan ve müvekkilimin lehine olan 'cezanın yarısına kadar bir kısmının infaz edilmemesi' ve 'erteleme' ya da 'seçenek yaptırım' düzenlemelerini uygulamadan doğrudan doğruya eski hükmü açıklamakla yetinmiştir.

Bunun gerekçesi olarak özetle şundan bahsediyor karar (aşağıda tüm gerekçeyi alıntıladım); "Yüksek Yargıtay Ceza Genel Kurulu'nun içtihatları doğrultusunda CMK 231/11 hükmünün aksine kanıt (mefhumu muhalifi) yorumuyla; önceki verilen HAGB kararında herhangi bir denetime tabi tutulmayan sanık hakkında hüküm açıklanırken şayet önceki HAGB kararı kapsamında sanık herhangi bir denetime tabi TUTULMAMIŞ ise ve denetim süresi içerisinde sanık yeniden suç işlediğinde, eski hüküm olduğu gibi açıklanır"

Ben burada bahsedilen, Yargıtay Ceza Genel Kurulu'nun bu konudaki içtihadını arıyorum. Çünkü bu gerekçede kullanılan ifadeleri anlayamadım. Yani CMK 231/11'in çok açık bir hüküm olduğunu düşünüyorum ve buradaki yorum metodu ile varılan sonucun hangi gerekçe ile bu şekilde uygulandığını merak ediyorum.

Mahkeme, gerekçede aynen bu şekilde atıfta bulunmuş ve herhangi bir tarih, numara veya sair bilgiye yer vermemiş.

****
Gerekçeli Kararın Tam Metni
Araştırma yapan meslektaşlarıma faydalı olabileceğini düşünerek yukarıda özetlediğim gerekçeli kararın ilgili kısmı şu şekilde paylaşıyorum;

...sanığın, yapılan ihtarata rağmen denetim süresi içerisinde kasten yeni bir suç işlemiş olması sebebiyle açıklanması geri bırakılan hükmün açıklanması gerektiği belirlenmiştir.

Belirleme bu doğrultuda olmakla beraber; açıklanacak hüküm yönünden CMK 231/11 hükmü delaletiyle cezanın bir kısmının infazına karar verilip verilemeyeceği ve açıklanacak cezanın seçenek yaptırımlara çevrilme imkanının bulunup bulunmadığı hususları yönünden mahkememizce değerlendirme yapılmış, Yüksek Yargıtay Ceza Genel Kurulu'nun içtihatları doğrultusunda değinilen hükmün açıklanmasının geri bırakılmasının sonuçlarına yönelik değerlendirme ve CMK 231/11 hükmünün aksine kanıt (mefhumu muhalifi) yorumuyla

"açıklanması geri bırakılan hüküm kapsamında denetim süresi içerisinde CMK 231/8-a-b ve c bentleri esas alınarak yükümlülük belirlenmek suretiyle denetimli serbestlik tedbirine hükmolunmuş ise, denetim süresi içerisinde kasten yeni bir suç işlenmesi veya tedbire ilişkin yükümlülüklere aykırı davranılması halinde mahkemece cezanın yarısına kadar belirlenebilecek bir kısımının infaz edilmemesine veya koşulların varlığı halinde hapis cezasının ertelenmesine veya seçenek yaptırımlarına çevrilmesine karar verilebileceği, aksine herhangi bir yükümlülük ve denetimli serbestlik tedbiri belirlenmeden hükmün açıklanması geri bırakılmış ise, denetim süresi içerisinde kasten yeni bir suç işlenmesi halinde açıklanması geri bırakılan hükmün, tesis olunduğu şekliyle açıklanması gerektiği, bu halde artık mahkemece cezanın bir kısmının infaz edilmemesine veya koşulların varlığı halinde hapis cezasının ertelenmesine veya seçenek yaptırımlarına çevrilmesine karar verilemeyeceği"

sonucuna ulaşılmış, bu sonuç çerçevesinde mahkememizin kararıyla herhangi bir yükümlülük ve denetim tedbirine tabi tutulmadan hakkında verilen hükmün açıklanması geri bırakılan sanık yönünden, hükmün tesis olunduğu şekliyle açıklanması gerektiği, verilen ceza açısından kısmen infaz, erteleme ve seçenek yaptırıma çevirme hususlarına İMKAN BULUNMADIĞI anlaşılmakla.."
****

Çok değil 7 - 8 ay önce, benzer bir durumda CMK 231/11 uygulaması ile başka bir müvekkilimin lehine sonuç aldım ve açıklanan hükümde cezanın ertelenmesine karar verildi. Tabii bu durumun emsal teşkil edeceğinden bahsetmiyorum fakat CMK 231/11 hükmü çok açık bir hüküm ve Mahkeme'nin burada yaptığı yorumun mantığını anlayamadım. Yargıtay Ceza Genel Kurulu'nun bu yoruma nasıl ulaştığını merak ettiğim için, konu hakkında bilgi sahibi olan meslektaşlarımdan ellerinde ilgili kararı olan varsa, paylaşırlarsa çok sevinirim. Zira ben, yaptığım aramalarda söz konusu karara (ya da kararlara) ulaşamadım.

Şimdiden teşekkür ediyorum.

İlgili Yargıtay kararını bulamadım. Ancak sizin de belirttiğiniz üzere ilgili madde gayet açıklayıcı. Kanun maddesinde, denetim süresi içerisinde, yükümlülük altına sokulan sanık ile her hangi bir yükümlülüğe tabi olmayan sanık hakkında hüküm kurulurken hakkaniyetli olarak dikkat çekmek istemiş, ancak yine de hakime takdir yetkisi vermiştir. Yükümlülük altında bulunan sanığın cezasını kısmen infaz ettiği kanaatindeyim. Bu durumda açıklanan hükmün ertelenmesi veya seçenek yaptırımlara çevrilmesinin hukuka aykırı olmadığı kanaatindeyim.
Anladığım kadarıyla müvekkiliniz, denetim süresi içerisinde bir yükümlülüğe tabi tutulmamıştır. Belirttiğim gibi denetime tabi tutulmuş olsaydı bile hakimin erteleme veya seçenek yaptırımlara çevirme zorunluluğu olmadığından hüküm hukuka aykırı değildir.

Sayın meslektaşım,

CMK 231/11 metni "ancak mahkeme, kendisine yüklenen yükümlülükleri yerine getiremeyen sanığın durumunu değerlendirerek; cezanın yarısına kadar belirleyeceği bir kısmının infaz edilmemesine ya da koşullarının varlığı halinde hükümdeki hapis cezasının ertelenmesine veya seçenek yaptırımlara çevrilmesine karar vererek yeni bir mahkûmiyet hükmü kurabilir" düzenlemesini içeriyor.

Burada Mahkeme'nin ve sizin yorumunuz da tam olarak bu cümleye dayanıyor anlıyorum fakat ben şöyle düşünüyorum; burada bahsedilen 'yükümlülük', salt olarak CMK 231/8-a-b-c'de geçenlerle sınırlı değildir. Zira hakkında HAGB kararı verilen bir sanığın her şeyden önce uyması gereken en temel yükümlülük; 'denetim süresi içerisinde yeni bir suç işlememesidir'.

Eğer CMK 231/11'de yer alan 'yükümlülük' ifadesini, 8. fıkradaki hususlarla sınırlı tutmak istersek; bu sefer de 8. fıkranın lafzı buna uymayacaktır. Çünkü 8. fıkra 'yükümlülüklerden' değil, 'denetimli serbestlik tedbirlerinden' bahsetmektedir. Bu kavramlar anlam olarak çok farklı diye düşünüyorum.

8. Fıkranın üçüncü cümlesi "Bu süre içinde bir yıldan fazla olmamak üzere mahkemenin belirleyeceği süreyle, sanığın denetimli serbestlik tedbiri olarak;" diye devam ediyor ve altına Mahkeme'nin göz önünde bulundurduğu hususları ekliyor.

Aynı fıkranın a-b-c bentlerini incelediğimizde de şunu görüyoruz ki bunlardan a ve b bentleri içerisinde de herhangi bir yükümlülük kavramına yer vermiyor kanun. Sadece c bendinde bir 'yükümlülük' lafzı geçmekte.

Bunları değerlendirdiğimizde de Mahkeme'nin yaklaşımı bizi yanlış bir yola çıkaracaktır diye düşünüyorum. Çünkü Mahkeme, 8. fıkranın a-b-c bentlerinin tümünün sanığa birer 'yükümlülük' getirdiğinden bahsediyor kararında. Halbuki burada kullanılan ifadeler, Mahkeme'nin söz konusu yorumunu desteklemiyor. Kanunun lafzında farklı bir yaklaşım var.

Eğer salt olarak 'yükümlülük' kavramına itibar edeceksek; o zaman CMK 231/11, sadece aynı maddenin 8. fıkrasının c bendi uygulanan sanıklar hakkında lehe düzenleme içeriyor olarak kabul edilmeliydi. Yok biz eğer 'yükümlülük' kavramını geniş yorumlayacaksak; o zaman 'yükümlülük' bünyesinde sadece 8-a-b-c'yi değil, her şeyden önce 'suç işlememe' hususunu da barındırmalıdır.

Ben de bu sebeplerle diyorum ki; CMK 231/11'de bahsedilen 'yükümlülük' kavramı, her şeyden önce hakkında HAGB kararı verilen sanığın denetim süresi içerisinde 'yeni bir suç işlememe yükümlülüğünü' kast etmektedir.

Düşüncelerim bu şekilde

Bir de şöyle bir husus var;

CMK 231/11'in ilk cümlesinde "denetim süresi içinde kasten yeni bir suç işlemesi veya denetimli serbestlik tedbirine ilişkin yükümlülüklere aykırı davranması halinde, mahkeme hükmü açıklar." düzenlemesi yer alıyor.

Burada 'denetimli serbestlik tedbirine ilişkin yükümlülükler olarak 8-a-b-c'nin kast edildiğini kabul edelim.

Ama o zaman da CMK 231/11'in ikinci cümlesinde lehe hükümler uygulanırken "Ancak mahkeme, kendisine yüklenen yükümlülükleri yerine getiremeyen sanığın durumunu değerlendirerek" ifadesine yer verilmiş ve burada geniş olarak 'yükümlülük' kavramı kullanılmış. İlk cümledeki gibi 'denetimli serbestlik tedbirine ilişkin yükümlülükler' ifadesine yer verilmemiş.

Bu sebeple de 'yükümlülük' kavramının 8-a-b-c ile sınırlı değil, geniş olarak yorumlanması gerektiğini düşünüyorum.