Kidem Tazminati Tavan

Merhaba,

Sözleşmede kıdem tazminatına ilişkin olarak her tam yıl için bir ay ücret öngörülmüş. YK kararı da her yıl için 1 ay öngörmüş. Ama kıdem tazminatı tavanı aşılıyor. Burada işçiye tavanı verilirse işçi kalanı isteyebilir mi?

Örnek bir Yargıtay kararı olan paylaşabilir mi?

4857 sayılı İş Kanunu'nun yürürlülüğü öncesinde 1475 sayılı yasanın 98/D maddesine kıdem tazminatının yasaya aykırı olarak ödenmesi cezai yaptırıma bağlanmıştı. Sözü edilen hüküm 4857 sayılı İş Kanunu döneminde yürürlükten kaldırılmış olsa da, tavanı öngören 14. madde halen yürürlüktedir. Buna göre kıdem tazminatı tavanını öngören kuralın mutlak emredici olduğu kabul edilmelidir. Dairemizce de kıdem tazminatı tavanının yasada emredici şekilde düzenlendiği ve işçi yararına olsa da tavanı arttıran ya da tümüyle ortadan kaldıran sözleşme hükümlerinin geçerli olmadığı sonucuna varılmıştır

( Yargıtay 9. HD. 4.5.2009 gün 2007/40721 E, 2009/12414 K ve Yargıtay 9. HD. 19.3.2009 gün 2007/39256 E, 2009/7460 K ).

Sayın Olgu,

Söz konusu kararların tamamına ne şekilde ulaşabilirim?

Alıntı: Yazan law89 Merhaba, Sözleşmede kıdem tazminatına ilişkin olarak her tam yıl için bir ay ücret öngörülmüş. YK kararı da her yıl için 1 ay öngörmüş. Ama kıdem tazminatı tavanı aşılıyor. Burada işçiye tavanı verilirse işçi kalanı isteyebilir mi? Örnek bir Yargıtay kararı olan paylaşabilir mi?

T.C.

YARGITAY

9. HUKUK DAİRESİ

E. 2010/15977

K. 2010/23355

T. 13.7.2010

• KIDEM TAZMİNATI FARKI ALACAĞI ( İş Sözleşmesinde Bankada ve Diğer Kamu Kurumlarında Geçen Süre İçin Kıdem Tazminatı Ödeneceğinin Kararlaştırıldığı - Bu Ödemelerin Kıdem Tazminatını Düzenleyen 1475 S. Yasanın 14. Md. Çerçevesinde Yapılması Gerektiği )

• KIDEM TAZMİNATI TAVANI ( Bertaraf Eden Bir Kurala Yer Verilmediği - İş Sözleşmesinde Bankada ve Diğer Kamu Kurumlarında Geçen Süre İçin Kıdem Tazminatı Ödeneceğinin Kararlaştırıldığı/Bu Ödemelerin 1475 S. Yasanın 14. Md. Çerçevesinde Yapılması Gerektiği )

• EMEKLİ SANDIĞINCA ÖDENEN İKRAMİYE ( İşçinin Kıdem Tazminatı Tavanının Aşacak Şekilde Menfaat Temin Edemeyeceği - Kurum Tarafından Ödenen İkramiye Yanında Aynı Dönem İçin Genel Tavan Esasına Göre İşverence Kıdem Tazminatı Ödenmesi Durumunda Mükerrer Yararlanmasına İmkan Sağlanmış Olacağı )

1475/m.14, 98

ÖZET : Davacı, kıdem tazminatı farkı alacağının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir. Taraflar arasında imzalanmış olan iş sözleşmesinde, kıdem tazminatı tavanının bertaraf eden bir kurala da yer verilmiş değildir. İş sözleşmesinin 5. maddesinde bankada ve diğer kamu kurumlarında geçen süre için kıdem tazminatı ödeneceği öngörülmüş ise de, bu ödemelerin kıdem tazminatını düzenleyen 1475 sayılı yasanın 14. maddesi çerçevesinde yapılması gerektiği açıktır. İşçinin kıdem tazminatı tavanının aşacak şekilde menfaat temin etmesi mümkün değildir. Aksi halde işçiye 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uyarınca anılan kurum tarafından ödenen ikramiye yanında, aynı dönem için genel tavan esasına göre işverence kıdem tazminatı ödenmesi durumunda mükerrer yararlanmasına imkan sağlanmış olur.

DAVA : Davacı, kıdem tazminatı farkı alacağının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.

Yerel mahkeme, isteğin reddine karar vermiştir.

Davacı vekili duruşma isteğinden feragat etmiş olmakla dava dosyası için Tetkik Hakimi Ş.Çil tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı işçi açmış olduğu bu davada, davalı işverence işçilikte geçen süre için kıdem tazminatı ödenmiş olmasına rağmen 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine tabi olarak çalışılan dönem için kıdem tazminatı ödenmediğini ileri sürerek, fark kıdem tazminatı isteğinde bulunmuştur.

Davalı işveren, işçilikte geçen dönem için kıdem tazminatının ödendiği ve memur ya da sözleşmeli personel olarak çalışılan süre için ise Emekli Sandığı Kanunu hükümleri çerçevesinde kurumca ödeme yapıldığını ileri sürerek davanın reddini savunmuştur.

Mahkemece, 1475 sayılı yasanın 14. maddesinde öngörülen tavanın kamu düzenini ilgilendirdiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Hükmü davacı vekili süresi içinde temyiz etmiştir.

İş sözleşmesinin 5.maddesinin yorumu ve kıdem tazminatı tavanı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık söz konusudur.

1475 sayılı yasanın 14. maddesinde, “Toplu sözleşmelerle ve hizmet akitleriyle belirlenen kıdem tazminatlarının yıllık miktarı, Devlet Memurları Kanununa tabi en yüksek Devlet memuruna 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemez” şeklinde kurala yer verilmiştir. Belirtilen üst sınır, “genel tavan” olarak adlandırılabilir. En yüksek devlet memuru da Başbakanlık Müsteşarı olduğundan genel tavan, bu görevdeki kişinin emekliliği halinde Emekli Sandığınca ödenecek olan bir yıllık ikramiye oranını geçemeyecektir.

Genel tavan, iş sözleşmesinin feshedildiği andaki tavandır. Önelli fesih halinde önelin son bulduğu tarih tavanın tespitinde dikkate alınır. İstirahat raporu içinde iş sözleşmesinin işverence feshi halinde ise, rapor bitimi tarihi feshin yapıldığı tarih olarak sayılacağından, bu tarihteki tavan gözetilmelidir. İşverence ihbar öneli tanınmaksızın işçinin iş sözleşmesinin feshine rağmen ihbar tazminatının ödenmemiş olması halinde de önel süresi içinde meydana gelen tavan artışından işçinin yararlanabileceği Dairemizce kabul edilmektedir ( Yargıtay 9.H.D. 13.4.1998 gün 1998/4280 E, 1998/6443 K. )

Özel tavan ise 1475 sayılı Kanun'un 14/6. fıkrasında öngörülmektedir. Buna göre, işçinin iş sözleşmesinin yaşlılık veya malullük aylığına hak kazanması ve T.C.Emekli Sandığına tabi olarak hizmetlerinin bulunması durumunda son kamu kurumu işverenince Emekli Sandığına tabi hizmetleri için ödenmesi gereken kıdem tazminatı tutarı, anılan kanun hükümlerine göre ödenmesi gereken emeklilik ikramiyesi için öngörülen miktarı geçemez. Bir başka anlatımla işçiye ödenmesi gereken kıdem tazminatı tutarı o işçinin Emekli Sandığına tabi hizmetleri karşılığında kendisine ödenmesi gereken emeklilik ikramiyesini aşamaz. Bu özel tavan, işçinin yaşlılık veya malullük aylığının başlangıç tarihi esas alınarak belirlenir. Dairemizin istikrar kazanmış olan uygulaması bu doğrultudadır ( Yargıtay 9.HD. 27.3.2006 gün 2005/29328 E, 2006/7379 K. ).

Kıdem tazminatının tabanını 1475 sayılı yasanın 14. maddesinde öngörülen her yıl için 30 günlük ücret oluşturur. Aynı maddede 30 günlük sürenin hizmet akitleri veya toplu iş sözleşmeleri ile işçi lehine olarak arttırılabileceği öngörülmüştür.

4857 sayılı İş Kanunu'nun yürürlülüğü öncesinde 1475 sayılı yasanın 98/D maddesine kıdem tazminatının yasaya aykırı olarak ödenmesi cezai yaptırıma bağlanmıştı. Sözü edilen hüküm 4857 sayılı İş Kanunu döneminde yürürlükten kaldırılmış olsa da, tavanı öngören 14. madde halen yürürlüktedir. Buna göre kıdem tazminatı tavanını öngören kuralın mutlak emredici olduğu kabul edilmelidir. Dairemizce de kıdem tazminatı tavanının yasada emredici şekilde düzenlendiği ve işçi yararına olsa da tavanı arttıran ya da tümüyle ortadan kaldıran sözleşme hükümlerinin geçerli olmadığı sonucuna varılmıştır ( Yargıtay 9. HD. 4.5.2009 gün 2007/40721 E, 2009/12414 K ve Yargıtay 9. HD. 19.3.2009 gün 2007/39256 E, 2009/7460 K ).

5434 sayılı yasaya tabi hizmetlerinin tamamı için kıdem tazminatı ödeneceğini öngören yasa, ya da sözleşme hükümleri 1475 sayılı yasanın 14. maddesinin 6. fıkrasındaki özel tavanı bertaraf etmez Yargıtay 9.HD. 8.4.2003 gün 2002/21820 E, 2003/5911 K. ).

Somut olayda davacı işçiye, iş sözleşmesi imzaladıktan sonraki dönem için genel tavan esasına göre hesaplanan kıdem tazminatı davalı işverence tam olarak ödenmiş, 5434 sayılı yasaya tabi dönem için ise Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre ki, bu durumda 1475 sayılı yasanın 14/ 6. maddesindeki özel tavana uygun olarak ödeme yapılmıştır.

Öte yandan, taraflar arasında imzalanmış olan iş sözleşmesinde, kıdem tazminatı tavanının bertaraf eden bir kurala da yer verilmiş değildir. İş sözleşmesinin 5. maddesinde bankada ve diğer kamu kurumlarında geçen süre için kıdem tazminatı ödeneceği öngörülmüş ise de, bu ödemelerin kıdem tazminatını düzenleyen 1475 sayılı yasanın 14. maddesi çerçevesinde yapılması gerektiği açıktır. İşçinin kıdem tazminatı tavanının aşacak şekilde menfaat temin etmesi mümkün değildir. Aksi halde işçiye 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uyarınca anılan kurum tarafından ödenen ikramiye yanında, aynı dönem için genel tavan esasına göre işverence kıdem tazminatı ödenmesi durumunda mükerrer yararlanmasına imkan sağlanmış olur.

SONUÇ : Böyle olunca davacı işçinin fark kıdem tazminatı isteğinin reddine dair yerel mahkeme kararı yerinde olup, davacının tüm temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan kararın bu ilave gerekçelerle ONANMASINA, 13.07.2010 günü oybirliği ile karar verildi.

Alıntı: Yazan law89 Sayın Olgu, Söz konusu kararların tamamına ne şekilde ulaşabilirim?

Bu kararlar kazancı da yok, Ama Sn. İbrahim Yiğit'in paylaştığı karar da aynı cümleye atıf yapmak, bende başka bir karardan alıntılamıştım.