Sözleşmeli Personelin Sözleşmesinin Yenilenmemesi

Sevgili Meslektaşlarım,
Bir müvekkilim 2002 yılı ile 2010 yılları arasında belediyede veteriner hekim olarak hizmet akdiyle çalışmıştır. Daha sonra ise müvekkil 2010 yılında belediye kanunun 49.maddesinin 4. fıkrasına dayanılarak kısmi zamanlı çalışan sözleşmeli personel olarak istihdam edilmiştir.

Ancak belediye sözleşmesini bu sene yenilememeye karar vermiştir.
1) Son statüsü sözleşmeli personel olan müvekkilim işe iade davası açma hakkının olmadığını düşünüyorum. İdari yargıda iptal davası mı açılmalıdır. Daha önce bu tip bir dava açan meslektaşım var mıdır. Danıştay kararı mevcutsa paylaşılırsa çok sevinirim.

2) Müvekkil 2002-2010 yılları arasında iş akdiyle çalışmıştır. Daha sonra kendide rıza göstererek sözleşmeli personel olmuştur. Müvekkilin işçilik alacaklarına ilişkin hakları mevcut mudur? Şimdiden cevaplarınız için teşekkürler.

işe iade açabilir, belirli süreli şartları varmı??
işçi alacakları her halde baki zaten.
Belirli sürelinin şartları olsa bile 4 sene yenilenmiş, belirsize döner.

Y A R G I T A Y İ L A M I

MAHKEMESİ : Ankara 18. İş Mahkemesi
TARİHİ : 15/05/2014
NUMARASI : 2013/216-2014/370

DAVA : Davacı, iş sonu tazminatı farkı alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı ve davacı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Taraflar arasında uyuşmazlık, davacının çalışmalarının İş Kanunu kapsamında kalıp kalmadığı ve buna göre iş mahkemesinin görevli olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
4857 sayılı İş Kanunu'nun 1. maddesinin 2. fıkrasında, İş Kanunu'nun 4. maddesinde belirtilen istisnalar dışında kalan bütün işyerlerinde, işverenler ile işveren vekillerine ve çalışma şekline bakılmaksızın işçilere bu Kanunun uygulanacağı belirtilmiştir.
Sorun daha çok, statü hukukuna tabi kamu çalışanları ile yine kamuda çalışan işçiler arasındaki ayrım noktasında ortaya çıkmaktadır. T.C. Anayasasının 128. maddesi, “Devletin, kamu iktisadi teşebbüsleri ve diğer kamu tüzel kişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevler, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle görülür. Memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir” şeklindedir.
657 sayılı Kanun'un 4. maddesinde ise kamu hizmetlerinin memurlar, sözleşmeli personel, geçici personel ve işçiler eliyle görüleceği hükme bağlanmıştır. Aynı Kanun'un (A) bendinde, mevcut kuruluş biçimine bakılmaksızın, Devlet ve diğer kamu tüzel kişiliklerince genel idare esaslarına göre yürütülen asli ve sürekli kamu hizmetlerini ifa ile görevlendirilenler, bu Kanunun uygulanmasında memur sayılacağı, ayrıca maddede sözü edilen kurumlar dışındaki kurumlarda, genel politika tespiti, araştırma, planlama, programlama, yönetim ve denetim gibi işlerde görevli ve yetkili olanların memur oldukları belirtilmiştir.
Memur, sözleşmeli personel ve işçinin ortak noktası ücret karşılığı bağımlı çalışmalarıdır. Memur, genel idare esaslarına göre yürütülen asli ve sürekli kamu hizmetlerinin yerine getirilmesinde görevlendirilir. İşe alınması, “atama” idari işlemiyle olur. Yine memurların çalışma şartları, hakları, ödev ve sorumlulukları ve memurluğun sona ermesi önceden kanun ile kesin olarak belirlenmiştir. Bu konularda memur ile onu atayan idare arasında farklı bir uygulamanın kararlaştırılması söz konusu olmaz.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 4/B maddesinde ise, “kalkınma planı, yıllık program ve iş programlarında yer alan önemli projelerin hazırlanması, gerçekleştirilmesi, işletilmesi ve işlerliği için şart olan, zaruri ve istisnai hallere münhasır olmak üzere özel bir meslek bilgisine ve ihtisasına ihtiyaç gösteren geçici işlerde, kurumun teklifi üzerine Devlet Personel Dairesi ve Maliye Bakanlığının görüşleri alınarak Bakanlar Kurulunca geçici olarak sözleşme ile çalıştırılmasına karar verilen ve işçi sayılmayan kamu hizmeti” yapanların sözleşmeli personel oldukları açıklanmıştır.
Öte yandan, 399 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesi ve 233 s. KHK.nin Bazı Maddelerinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin 3. maddesinde, teşebbüs ve bağlı ortaklıklarda hizmetlerin memurlar, sözleşmeli personel ve işçiler eliyle gördürüleceği belirtilmiştir. Anılan maddenin (b) bendinde, “Teşebbüs ve bağlı ortaklıklarda, devlet tarafından tahsis edilen kamu sermayesinin karlı, verimli ve ekonominin kurallarına uygun bir şekilde kullanılmasında bulunduğu teşkilat, hiyerarşik kademe ve görev unvanı itibariyle kuruluşunun karlılık ve verimliliğini doğrudan doğruya etkileyebilecek karar alma, alınan kararları uygulatma ve uygulamayı denetleme yetkisi verilmiş asli ve sürekli görevler genel idare esaslarına göre yürütülür. Teşebbüs ve bağlı ortaklıkların genel idare esaslarına göre yürütülmesi gereken asli ve sürekli görevleri genel müdür, genel müdür yardımcısı, teftiş kurulu başkanı, kurul ve daire başkanları, müessese, bölge, fabrika, işletme ve şube müdürleri, müfettiş ve müfettiş yardımcıları ile ekli 1 sayılı cetvelde kadro ünvanları gösterilen diğer personel eliyle gördürülür. Bunlar hakkında bu Kanun Hükmünde Kararnamede belirtilen hükümler dışında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümleri uygulanır” şeklinde kurala yer verilerek, anılan kurumlarda çalışanlar bakımından memur kavramı ortaya konulmuş ve (c) bendinde ise, “ (b) bendi dışında kalan sözleşmeli personel, teşebbüs ve bağlı ortaklıkların genel idare esasları dışında yürüttükleri hizmetlerinde bu Kanun Hükmünde Kararnamede belirtilen hukuki esaslar çerçevesinde akdedilecek bir sözleşme ile çalıştırılan ve işçi statüsünde olmayan personel” sözleşmeli personel olarak ifade edilmiştir.
Bu anlatıma göre, 657 sayılı Kanun'un 4/B maddesinde açıklanan işlerde, özel bir meslek bilgisi ve uzmanlığı olan kişilerin, Bakanlar Kurulu Kararı ile geçici olarak çalıştırılan ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 3/b maddesi uyarınca genel idare esaslarına göre hizmet yürüten, memur ve işçi sayılmayan çalışanlar sözleşmeli personel olarak ifade edilmelidir. 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye göre, sözleşmeli personele de 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uygulanır. Ayrıca 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Kamu İktisadi Teşebbüslerinde sözleşmeli personel çalıştırılmasının esasları belirlenmiştir.
Sözleşmeli personel de kural olarak sosyal güvenlik sistemi açısından memurlar gibi Emekli Sandığına tabidir. Ancak, Kamu İktisadi Teşebbüslerinde çalışanlar açısından, işçilikten sözleşmeli personel statüsüne geçiş ya da daha önce sözleşmeli personel olarak görev yapmış olanların bir süre sonra işçi olarak çalıştırılmaya başlandığı uygulamada karşılanılmaktadır. Bu durumda daha önce işçi olarak çalışan ve Sosyal Sigortalar Kurumuna prim ödeyen çalışanın, görev ve unvanında yükselme sonucu sözleşmeli personel olarak atanması halinde sosyal güvenlik yönünden aynı uygulamaya devam edildiği ve Sosyal Sigortalar Kurumu ile olan bağlantısı devam ederek, sözleşmeli personel olarak çalıştığı dönemde dahi primlerin Sosyal Sigortalar Kurumuna ödenmesi mümkündür. Bazen de bunun aksine, Emekli Sandığı ile bağlantısı olan sözleşmeli personel işçi statüsüne geçirilmiş olmasına rağmen, anılan S.. K.. ile olan bağlantısı devam ettirilmektedir.

Bu durumda, sosyal güvenlik açısından çalışanın bağlı olduğu kurum statüyü belirlemek açısından tek başına yeterli değildir.
Memur ve sözleşmeli personel statü hukukuna tabi olduğundan idare ile çıkacak olan uyuşmazlıklar iş mahkemelerinde değil, idari yargı yerinde çözümlenmelidir. Uyuşmazlık Mahkemesinin 1995/1 esas 1996/1 karar sayılı ilke kararında, özelleştirme kapsamında olsun ya da olmasın Kamu İktisadi Teşebbüslerinde sözleşmeli personel statüsünde çalışanların, kurumları ile olan ilişkilerinden doğan anlaşmazlıkların çözüm yerinin idari yargı olduğu hükme bağlanmıştır. Çalışmaların bir kısmının sözleşmeli personel bir kısmının da işçilikte geçmesi halinde de İş Hukuku açısından sadece işçilikte geçen dönem değerlendirilir.
Somut olayda davacının atama tasarrufu ile çalıştığı bellidir. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 4/b maddesi ile ilgili davalar, idari yargının görevi kapsamındadır. Bu sebeple yargı yolu açısından davanın reddi gerekirken kabulü hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 10.11.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Yukarıda ki yargıtay kararı idari mahkemeleri yetkili olduğunu söylemekte. Elinizde aksi yönde bir karar mevcutsa paylaşırsanız çok sevinirim.

Değerli Meslektaşım

Anlatımınızdan müvekkilinizin 5393 sayılı yasa 49/3 md.e göre sözleşmeli personel statüsünde
olduğu anlaşılmaktadır.Bu durum da İdare Mahkemesinden YÜRÜTMENİN DURDURULMASI talebiyle birlikte ilgili belediyenin sözleşmeyi yenilememe işleminin İPTALİNİ, sözleşmeyi yenilememe işlemi nedeniyle müvekkilinizin yoksun kaldığı parasal haklarının davanızın açıldığı tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte davalı idarece ödenmesini isteyeceksiniz .

2011 yılında karara bağlanmış müvekkilin kendisinin açmış olduğu ve lehine sonuçlanan ve halen DANIŞTAY da olan konunuzla benzer nitelikte davanın gerekçe kısmını alıntılıyorum.Umarım yardımcı olur.

Alıntı: 5393 sayılı Belediye Kanununun 49. maddesinin 3. fıkrasında; "Belediye ve bağlı kuruluslarında, norm kadroya uygun olarak çevre, sağlık, veterinerlik, teknik, hukuk, ekonomi, bilişim ve iletişim, planlama, araştııma ve gelistirme, eğitim ve danışmanlık alanlarında avukat, mimar, mühendis, şehir ve bölge plancısı, çözümleyici ve programcı, tabip, .uzman tabip, uzman tabip, -ebe, hemşire,- veteriner, kimyager, teknisyen ve tekniker gibi uzman ve teknik personel yıllık sözleşme ile çalıstınlabilir. Sözlesmeli personel eliyle yürütülen hizmetlere ilişkin boş kadrolara ayrıca atama yapılamaz. Bu personelin, yürütecekleri hizmet için ihdas edilmiş kadro unvanının gerektirdiği nitelikleri taşımaları şarttır. Bu fıkra uyarınca sözleşme li olarak istihdam edileceklere ödenecek net ücret, söz konusu kadro unvanı için birinci derecenin birinci kademesi esas alınmak suretiyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre tespit edilecek her türlü ödemeler toplamının net tutarının yüzde 25 fazlasını geçmemek üzere belediye meclisi kararıyla belirlenir. Genel hükümlere göre birinci dereceden kadro ihdas edilemeyen kadro unvanları için ise o kadro unvanından ihdası yapılmış en yüksek kadro derecesinin birinci kademesi esas alınır ve yapılacak ödemenin azami tutarı yukarıda belirtilen usule göre tespit olunur. Bu fıkra hükümlerine göre çalıştırılacak personel için Içişleri Bakanlığı unvanları itibariyle sınırlama getirebilir." hükmüne yer verilmiş; aynı maddenin 5. fıkrasında da, üçüncü fıkra hükmü uyarınca çalıştırılacak personel hakkında bu Kanunla düzenlenmeyen hususlarda vize şartı aranmaksızın 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 4'üncü maddesinin (B) fıkrasına göre istihdam edilenler hakkındaki hükümlerin uygulanacağı belirtilmiştir. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 4. maddesinin (B) bendinin 1. fıkrasında, sozlesmeli personel: Kalkınma planı, yıllık program ve iş programlarında yer alan önemli projelerin hazırlanması, gerçekleştirilmesi, işletilmesi ve islerliği için şart olan, zaruri ve istisnai hallere münhasır olmak üzere özel bir meslek bilgisine ve ihtisasına ihtiyaç gösteren geçici işlerde, Bakanlar Kurulunca belirlenen esas ve usuller çerçevesinde kururnun teklifi ve Devlet Personel Başkanlığının görüşü üzerine Maliye Bakanlığı'nca vizelenen pozisyonlarda, mali yılla sınırlı olarak sözleşme ile çalıştırılmasına karar verilen ve isçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileri olarak tanırnlanmıs; son fıkrasında, "(Ek fıkra: 04/04/2007-5620 S.Kl4 mad) Sôzlesmeli personel seçiminde uygulanacak sınav ile istisnaları, bunlara ödenebilecek ücretlerin üst sınırları ile verilecek iş sonu tazminatı miktarı, kullandırılacak izinler (Değişik ibare: 25/06/2009-5917 S.Kl47.mad) pozisyon ünvan ve nitelikleri, sözleşme fesih halleri, pozisyonların iptali, istihdamına dair hususlar ile sözleşme esas ve usulleri Devlet Personel Başkanlığının görüşü ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kumlunca belirlenir. (Ek ibare: 25/06/2009-5917 S.Kl47. mad) Bu şekilde istihdam edilenler, hizmet sözleşmesi esaslarına aykırı hareket etmesi nedeniyle kurumlarınca sözleşmelerinin feshedilmesi veya sözleşme dönemi içerisinde Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenen istisnalar hariç sözlesmeyi tek taraflı feshetmeleri halinde, fesih tarihinden itibaren bir yıl geçmedikçe kurumların sözlesmeli personel pozisyonlarında istihdam edilemezler." hükmüne yer verilmiştir. 28.06. 1978 tarih ve ı6330 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmak suretiyle yürürlüğe giren ve günün koşullarına göre yapılan değişikliklerle birlikte halen yürürlükte olan 06.06.1978 tarih ve 7115754 sayılı Bakanlar Kumlu Kararıile belirlenen "Sozlesmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların, dava konusu işlem tarihi itibariyle yürürlükte bulunan haliyle 2. maddesınde, sözlesmeli personel: mevzuatına uygun olarak bırıncı madde de belirtilen kuruluşlarda (belediyeler de dahil) sözleşme ile çalıştırılan ve işçi sayılmayan kamu görevlileri olarak tanımlanmış; 7. maddesinde, hizmetlerine gerek kalmadığı için sözleşmesinin feshedilmesi veya yenilenmemesi durumuna, iş sonu tazminatı konusunda, hukuki bir sonuç bağlanmış; 12. maddesinde, sôzlesmeli olarak çalıstırılacaklann, ilgili kurumun saptayacağı özel koşulların yanı sıra, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun değişik 48'inci maddesinin CA) fıkrasının 4,5,6 ve 7'ııci bentlerinde belirtilen koşulları da taşunalarının gerekli olduğu düzenlenmiş; sözleşmenin yenilenmeyeceği hallere ilişkin özel bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, belediyelerde vize şartı aranmaksızın 5393 sayılı Kanun'un' 49. maddesinin 3. fıkrasında belirtilen alanlarda ve unvanlarda yıllık sözleşme ile uzman ve teknik personel çalıstınlabileceği, bu personel eliyle yürütülen hizmetlere ilişkin kadrolara ayrıca atama yapılamayacağı ve bu personelin, yürütecekleri hizmetler için ihdas edilmiş kadro unvanının gerektirdiği nitelikleri taşıması gerektiği açıktır. Her şeyden önce belediyeler bünyesinde sözlesmeli personel istihdam etmek için sozlesmeli personelin pozisyonuna uygun boş kadronun bulunması şarttır. 657 sayılı Kanun'un kadroların tespitine ilişkin hükümleri Cm.33,34) dikkate alındığında, ihdas edilen kadroların bir ihtiyaç karşılığı olduğu açıktır. Belediyelerde boş olan kadroların karşılığında 5393 sayılı Kanun'un 49. maddesinin 3: fıkrası uyarınca sözlesmeli personel istihdam etmek ve istihdam edilenlerin sözleşmelerini yenilernek hususunda idarenin takdir yetkisi bulunmakla birlikte bu yetkinin mutlak ve sınırsız olmadığı, sebep ve maksat yönlerinden yargı denetimine tabi olduğu da açıktır. Sözlesmeli olarak istihdam edilen personel, idareyle yapmış olduğu yıllık sözleşmeler uyarınca görev yapmakta olup, bu sözleşme, idarelerin kamu hukuku kurallarına dayanarak yaptıkları bir idari sozlesmedir, Taraflardan birinin kamu tüzel kişisi olması, konunun kamu hizmeti ile ilgili bulunması, düzenleme biçimi ve yürütme yöntemine ilişkin kuralların kamu hukuku kuralları olması ve idareye üstünlük tanıması idari sozlesmelerin ana koşullarıdır. Bu bağlamda sozlesmeli personel ile idare arasındaki ilişkisi bir kamu hukuku iliskisidir. 657 sayılı Kanunda da kamu hizmeti görevlileri olarak kabul edilen sözlesmeli personel, Anayasanın 128. maddesinin ilk fıkrasında bahsi geçen diğer kamu görevlileri kategorisine dahilolup, idarenin tek yanlı belirlemiş olduğu genel düzenleyici kurallar çerçevesinde hak sahibi oldukları dikkate alındığında statü hukuku kapsamında durumlarının değerlendirilmesi gerekmektedir. Sözlesmeli personelolarak istihdam edilmeye başlanan bir kimsenin sözleşmesinin yenilenmemesi için, sözlesmeli personel olarak istihdam edilen pozisyonun karşılığı olan bir kadronun bulumnaması veya kadro bulumnakla birlikte ilgilinin, söz konusu pozisyonda görevlendirilebilmesi için gerekli olan şartlardan 'birini yitirmesi ya da bu sartları baştan taşımadığının sonradan anlaşılmış olması gerekir. Dosyanın incelemnesinden; davacının davalı idare emrinde geçici işçi olarak çalışmakta iken sözlesmeli personel statüsüne geçebilıne sartlarını taşıdığından bahisle 5620 sayılı . Kanun uyarınca 03.03.2008 tarihli ve 76 sayılı islernle sözlesmeli personel pozisyonuna geçirildiği ve devamında 5393 sayılı Kanun'un 49. maddesi kapsamında Tekniker kadro ünvanına ilişkin görevleri yürütmek üzere istihdam edilmekte iken en son 01.01.2010 tarihinden geçerli olmak üzere sözleşmesinin yenilendiği, davalı idarece dava konusu islemle fen işleri müdürlüğünde personel fazlası bulunduğundan ve davacıya verilecek uygun iş programı bulunmadığından 31.12.2012. tarihinde sone erecek olan sözleşmesinin yenilenmeyeceğinin bildirilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığıanlaşılmıştır. Uyuşmazlığa konu olayda, yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ile açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde, davacının inşaat teknikeri pozisyonunda görev yaptığı dikkate alınarak Mahkememizin 12.01.2011 günlü ara kararı ile davalı idareden inşaat teknikeri norm kadro sayısı ile anılan kadroların dolu olup olmadığı, dolu ise kaç tanesinin kadrolu, kaç tanesinin sozlesmeli olduğu ve sozlesmeli olanların hangi tarihte göreve başladığının sorulması üzerine idarece, üç tane tekniker kadrosu olduğu ve bunlardan iki tanesinin boş/bir tanesinin de 12.02.2008 tarihinde göreve başlayan sözlesmeli personelolduğunun belirtildiği, işleme sebep olarak Fen Işleri müdürlüğündeki iş yoğunluğuna göre personel fazlalığı olduğu belirtilmiş ise de, ara karar cevabında bu konuya ilişkin somut verilere de yer verilmediği, kaldı ki boş norm kadronun olması yukarıda da değinildiği gibi kadronun ihtiyacın bir karşılığı olduğu hususu da dikkate alındığında i davacı ile 201 1 yılı için sözleşme yenilenmemesine ilişkin dava konusu islemde hukuka uyarlık bulunmamıştır. Ote yandan, hukuka aykınlığı saptanan işlem nedeniyle davacının uğradığı zararların tazmini Anayasal bir zorunluluktur. . . Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin IPTALINE, dava konusu işlem nedeniyle davacının yoksun kaldığı parasal haklarının davanın açıldığı 03.01.2011 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte davalı idarece davacıya ödenmesine, aşağıda dökümü yapılan 60,80 TL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, kullanılmayan 30,30 TL yürütmeyi durdurma harcı ile posta ücretinden artan 60,00 TL'nin isteği halinde davacıya iadesine, kararın tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde Danıstay'a teıiıyiz yolu açık olmak üzere 04/03/2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi .

Sayin meslektasim cevabiniz ve paylasiminiz icin minnettarim. Cok yardimi dokundu tesekkurler.