Sözlü Tahkikat Aşamasında Vekilin Önce Müvekkilim Konuşsun Talebi

Değerli Meslektaşlarım;

Boşanma davasının sözlü tahkikat aşamasında; Avukat, önce müvekkilim konuşsun ben ondan sonra konuşacağım talebinde bulunduğunda; hâkimin hayır önce vekil konuşur, müvekkili ondan sonra konuşur. Usul böyledir demesi doğru mudur? Usul öyle olsa bile Müvekkil önce ben konuşacağım derse hâkim yine kabul etmemezlik edebilir mi?

Aklıma şöyle bir sebep geldi: Vekili konuşturup asile vekilinin beyanlarına katılıyor musun? demek için mi böyle yapıyorlar? Daha doğrusu yaptı? Fakat vekaletnameyi vermekle bu yetkiyi zaten önceden vermiş oluyor. Tekrar tekrar teyit ettirmeye gerek var mı? Olsa bile sonradan tekrar teyit ediyor musun demek; Yargılamayı ne kadar geciktirir?

Meslektaşım,

HMK 184:

Alıntı: Hâkim, ... duruşmada hazır bulunan taraflara tahkikatın tümü hakkında açıklama yapabilmeleri için söz verir. Mahkeme tarafların tahkikatın tümü hakkındaki açıklamalarından sonra...

Tahkikatın bitiminden önce verilen söz için yasa CMK'daki gibi bir sıra koymamış. Ancak dilekçeler aşamasına uygun olarak önce davacıya sonra davalıya söz vermek doğru olur. Zira davalı, davacının ne söylediğini bilecek ki savunma yapabilsin.

Asil ve vekilin konuşma sıralarına ise vekil karar vermelidir. Zira vekil, müvekkili için en doğru olan sıranın hesabını yapacak kişidir. Bu sıralamanın da ne davaya ne karşı yana zararının olmayacağı açıktır. Eğer vekilin bir tercihi yoksa asilin önce dinlenmesi yerinde olur. Çünkü asilin beyanı da tahkikatın parçasıdır ve hukuki yorumunu ortaya koyacak olan vekilin, tahkikatın tüm parçalarını bilerek açıklama yapması gerekir.

Ayrıca kanun, açıklamalara bir sayı sınırı da getirmemiş. Yani her iki taraf da konuştuktan sonra ilk söz alan tarafa tekrar söz vermeye engel düzenleme yok. HMK 32/1'deki "Yargılamayı, hâkim sevk ve idare eder..." gereğince hakim, söz vermenin yeterli olduğuna karar verip, gerekliyse tahkikatı bitirecek ya da devam edecektir.

Olayınızda hakim, kararının gerekçesini açıklamalıdır. Bazen, "geçmişten beri böyle yapılıyor" diye bir dayanak ortaya koyanlar oluyor. Hukuki değil. En azından hakim, davada özel bir durum varsa, HMK 32/1 kapsamında neden önce vekilin konuşmasını istediğini gerekçelendirmelidir.

Asilden hukuki yorum yapmasını beklemek pek mümkün değil. O kendi diliyle derdini tekrar edecektir. Vekil ise daha sistemli bir hukuki açıklama yapacaktır. Vekil, asilin sözlerine ister katılır ister katılmaz. Bu yönde bir soru da sorulamaz.

Sözlü yargılama için de aynı görüşteyim.

Değerli Meslektaşım Av. Erdem AKÇAY

Bu güzel ve derli toplu cevabınız için çok teşekkür ederim. Sizinle aynı görüşteyim. Önce zaten davacı vekiline söz verdi. Sıra bize geldiğinde müvekkil de konuşmak istedi. Ben de önce o konuşsun, sonra birkaç cümle ile onun beyanlarına atıf da yaparak beyanda bulunayım dedim. Fakat kabul etmediler. Önce vekil konuşur, usul böyle dediler. Karar duruşması idi. İtiraz ederek daha fazla ters düşmek istemedim. Buna rağmen gerçekten suçsuz müvekkili tam kusurlu görerek tarafların boşanmalarına; 60.000,00 TL maddi, 90.000.00 Tl manevi tazminat ödemeye mahkûm ettiler. Karşı taraf ruhsal sorunları olan birisiydi. Olayların müsebbibiydi. Bu konuda Hastaneye sevk edildi, rapor da geldiydi. Sonuç olarak kararı istinaf edeceğim. Yargıtay kararlarına göre tazminatlar bir zenginleşme aracı olamayacağı gibi, bir cezalandırma aracı da yapılamaz. Bu bağlamda hükmedilen tazminat miktarlarını da değerlendirirseniz çok memnun olurum. Miktar çok fahiş değil mi?

Verilen ve verilecek bütün cevaplar için size ve diğer meslektaşlarıma şimdiden çok çok teşekkür ederim.

Değerli meslektaşım,

Dosyayı bilemediğim için tazminat veya diğer hususlarda yorum yapamam malumunuz. Pozitif ayrımcılığın boşanmada çok baskın olduğu da ortada. Ancak şunu söyleyebilirim ki, özellikle boşanma davalarında her aşamada karar değişebiliyor. Kararı veren ise çoğunlukla BAM oluyor. İlk derece mahkemesi, delillerin toplandığı aşama haline geldi. Geçen bir dosyamda BAM'ın onadığı manevi tazminat miktarını Yargıtay az buldu. Dolayısıyla hüküm kesinleşinceye kadar boşanma davası bitti sayılamaz.

150.000 TL'ye fahiş demek isterdim ama 10.000 dolar bile yapmıyor. Fahiş algım bozuldu maalesef Kusura ve ödeme gücüne bakmak gerekli.

Değerli Meslektaşım Av. Erdem AKÇAY

Çok teşekkür ederim.