Kooperatif Üyeliğinden İstifa ve Açılabilecek Davalar

Merhabalar;
Bir yakınımın üyesi olduğu kooperatif ile ilgili bir sorunu hakkında yardımlarınızı rica ediyorum.
Taşınmazların inşa edildiği arazi çok büyük bir arazi olduğundan 16 yılı aşkın süredir inşaatlar devam etmektedir. Ve bu nedenle kooperatif tasfiye edilememiştir. Ana sözleşmede ise kooperatifin ne zaman sona ereceği belirlenmemiştir.
Bu şahıs 2000 yılında üyeliği 6 yıllık bir üyeden devralmış, daha sonra 8 yıl da kendisi sürdürmüştür. 2001 yılında üyelere tahsis yapılmış, inşa edilen bir taşınmaz tapu sicil müdürlüğünde bu şahıs adına tescil edilmiştir. Aynı şahıs, taşınmaz üzerindeki banka kredisini de kendi çabası ile ferdileştirerek borcun (kredinin) tümünü ödemiş ve 2008 yılında ise kooperatif üyeliğinden istifa etmiştir. Kooperatif yönetimi 2 yılı aşkın bir süreden sonra kendisine ihtarname göndererek söz konusu taşınmazı teslim etmesini, aksi taktirde fuzuli işgalden hakkında yasal işlem başlatılacağı bildirilmiştir.
Bu aşamada üyelikten istifa ile haklarından da feragat etmiş olacağını biliyorum. Ancak olayda tapunun devir ve tescili de söz konusu olduğundan bu şahıs kooperatife karşı ne tür bir dava açmalı, elde edebileceği sadece yaptığı ödemelerin iadesi midir, bu konularda görüşlerinizi paylaşırsanız çok sevinirim.
Şimdiden teşekkürler..
Saygılar..

Üyelikten istifa ile haklardan feragat etme sonucu doğmayacaktır. İstifa kooperatif tarafından da kabul edilmiştir. Nitekim, Kooperatif yönetimi 2 yılı aşkın bir süreden sonra kendisine ihtarname göndererek söz konusu taşınmazı teslim etmesini, aksi taktirde fuzuli işgalden hakkında yasal işlem başlatılacağını bildirilmiştir. Öyle ise kooperatiefe karşı tazminat davası açmanız gerekmektedir. Sizin de taşınmazın tapusunu kooperatife devir ve taşınmazı teslim yükümlülüğünüz bulunmaktadır. Ancak, BK.81, madde "Mütekabil taahhütleri muhtevi olan bir akdin ifasını talep eden kimse, akdin şartlarına ve mahiyetine nazaran bir ecelden istifade hakkını haiz olmadıkça kendi borcunu ifa etmiş veya ifasını teklif eylemiş olmak lazımdır" hükmünü içermektedir. Yani, kooperatifin taşınmazı isteyebilmesi için önce kendi borcunu ifa etmiş olması gerekmektedir. Bu durumda tarafınıza ödenmek üzere tazminat hesaplanarak Borçlar kanununun 81. maddesine göre depo ettirilmesi, bu miktarın tarafınıza ödenmesi, tapunun da kooperatife devri gerekmektedir. Tazminatın hesaplanma yöntemi aşağıda sunduğum kararda açıklanmıştır. KOLAY GELSİN

T.C. YARGITAY
11.Hukuk Dairesi

Esas: 2010/2468
Karar: 2010/3176
Karar Tarihi: 23.03.2010

KOOPERATİF ORTAKLIĞINA DAYALI TAZMİNAT DAVASI - KESİNLEŞMİŞ MAHKEME İLAMINA GÖRE DAVACININ KOOPERATİF ORTAĞI OLMASI - DAVACININ KENDİ İSTEĞİ İLE KOOPERATİF ORTAKLIĞINDAN AYRILMADIĞI - ORTAKLARA DÜŞEN MİKTARDA ARSA VEYA KONUTUN DAVACIYA VERİLMESİ GEREĞİ

ÖZET: Somut olayda, davacının eşinin muvazaalı olarak davalı kooperatifteki ortaklığını diğer davalıya devrettiği, bu işlemin iptali için açılan dava sonucu davacının miras hissesi oranında davalı kooperatifin ortağı olduğuna karar verildiği ve bu kararın kesinleştiği, ancak yargılama sırasında davalı N.'in kooperatif ortaklığından ayrılarak çıkma payını aldığı, davacı tarafından kooperatif ortaklığına ilişkin yapılan başvuruya davalı kooperatif tarafından olumsuz cevap verdiği taraflar arasında uyuşmazlık konusu değildir. Uyuşmazlık davacının ortaklığı nedeniyle alacağı tazminatın miktarı noktasında toplanmaktadır. Mahkemece, davacının murisinin ödediği 965 YTL aidat miktarının davalı N.'in almış olduğu 15.600 YTL çıkma payı bedeline oranına göre yapılan hesaplama sonucu yazılı şekilde hüküm tesis edilmiş ise de, yapılan hesaplama formülü bakımından verilen karar doğru değildir. Kesinleşmiş mahkeme ilamına göre davacı kooperatif ortağı olup, kendi isteği ile de kooperatif ortaklığından ayrılmadığına göre, davacının ortak olarak diğer ortaklara düşen miktarda arsa veya konutun davacıya verilmesi gerekir.

(1163 S. K. m. 8, 10)

Dava: Taraflar arasında görülen davada Ankara Asliye 3. Ticaret Mahkemesi'nce verilen 22.05.2008 tarih ve 2006/387-2008/215 sayılı kararın Yargıtay’ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi İhsan Akgül tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

Karar: Davacı vekili, müvekkilinin murisinin ölmeden evvel muvazaalı olarak davalı kooperatifte bulunan üyeliğini diğer davalıya devrettiğini, bunun iptali için açılan davanın müvekkili lehine sonuçlandığını ve müvekkilinin davalı kooperatife ortaklığının tespitine karar verildiğini, ancak yargılama sırasında davalı Nevin'in kooperatiften istifa ederek çıkma payını aldığını, müvekkilinin davalı kooperatife yaptığı başvurunun sonuçsuz kaldığını ileri sürerek, kooperatif ortaklığın eski hale getirilmesini, aksi halde 20.000 YTL'nin dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsilini talep ve dava etmiştir.

Davalı kooperatif vekili, davacının açmış olduğu davada hisse devrinin önlenmesi için tedbir kararı verilmediğini, bu nedenle diğer davalının hissesini müvekkiline devrederek ortaklıktan ayrıldığını savunarak davanın reddini istemiştir.

Diğer davalı vekili, davanın reddini istemiştir.

Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre davacının murisinin ödediği aidat bedeli göz önüne alınarak davacının 2964 YTL alacaklı olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, anılan bedelin dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmiştir.

Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.

1-) Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacı vekilinin aşağıdaki bent kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.

2-) Dava, kooperatif ortaklığına dayalı tazminat istemine ilişkindir.

Somut olayda, davacının eşinin muvazaalı olarak davalı kooperatifteki ortaklığını diğer davalıya devrettiği, bu işlemin iptali için açılan dava sonucu davacının miras hissesi oranında davalı kooperatifin ortağı olduğuna karar verildiği ve bu kararın kesinleştiği, ancak yargılama sırasında davalı Nevin'in kooperatif ortaklığından ayrılarak çıkma payını aldığı, davacı tarafından kooperatif ortaklığına ilişkin yapılan başvuruya davalı kooperatif tarafından olumsuz cevap verdiği taraflar arasında uyuşmazlık konusu değildir. Uyuşmazlık davacının ortaklığı nedeniyle alacağı tazminatın miktarı noktasında toplanmaktadır.

Mahkemece, davacının murisinin ödediği 965 YTL aidat miktarının davalı Nevin'in almış olduğu 15.600 YTL çıkma payı bedeline oranına göre yapılan hesaplama sonucu yazılı şekilde hüküm tesis edilmiş ise de, yapılan hesaplama formülü bakımından verilen karar doğru değildir.

Zira, kesinleşmiş mahkeme ilamına göre davacı kooperatif ortağı olup, kendi isteği ile de kooperatif ortaklığından ayrılmadığına göre, davacının ortak olarak diğer ortaklara düşen miktarda arsa veya konutun davacıya verilmesi gerekir. Ancak davacı kooperatif elinde arsa veya konut kalmaması halinde ödenecek tazminatın hesaplanması şekli, Dairemizin yerleşik uygulamasına göre aşağıdaki şekilde formüle edilmiştir.

1-) Önce, ortaklara tahsis edilen konut veya arsanın dava tarihi itibariyle rayiç değeri saptanmalıdır.

2-) Davalı kooperatife normal ödentilerini gerçekleştiren bir ortağın ödemelerinin, ödeme yaptıkları tarihler itibariyle toplam ödemeleri dava tarihine kadar (Toptan Eşya Fiyat Endeksi Artış ortalama rakamları esas alınarak) taşınarak, güncel değeri bulunmalıdır.

3-) Bundan sonra, yukarıda (1) numaralı bentte bulunan değerden (2) numaralı bentte bulunan değer çıkarılarak kooperatife normal ödeme yapan bir ortağın, bu ödemelerine karşı ne miktarda yararlanma elde ettikleri ortaya çıkarılmalıdır.

4-) Bunu takiben, davacı eksik ödeme yapan ortağın ödentileri (2) numaralı bentteki ilkelere göre dava tarihine taşınarak eksik ödeme miktarı da güncelleştirilmelidir.

5-) Bu hesaplamalardan sonra, normal ödentilerini gerçekleştiren bir ortağın yukarıda (2) numaralı bentte bulunan ödemelerinin güncel değeri karşılığı, yine yukarıda (3) numaralı bentte bulunan bir yararlanmayı sağladığına göre, davacının (4) numaralı bentte eksik ödemelerinin güncel değerinin ne miktarda yarar sağlaması gerektiği, orantı kurallarına göre belirlenmelidir. Yani sonuç olarak, (4) numaralı bentte bulunan miktar, (3) numaralı bentte bulunan değerle çarpıldıktan sonra bulunan miktarın (2) numaralı bentte bulunan miktara bölünmesi sonucu bulunacak miktara (4) numaralı bentte bulunan davacı ödemelerinin güncel değerinin ilave edilmesi sonucu bulunacak miktar, davacı ortağın bu davada kooperatiften talep etmesi mümkün olan zarar miktarını belirleyecek ve mahkemece (davalı Nevin'in yaptığı ödemeler ile davacının 1/2 oranında hissedar olduğunun da göz önüne alınarak) tespit edilecek miktara hükmedilecektir.

Mahkemece, yukarıdaki ilkeler dikkate alınmadan yapılan hesaplama sonucu verilen hüküm doğru olmamış, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.

Sonuç: Yukarıda 1 nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, 2 nolu bentte açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 23.03.2010 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programları