Hukuk İhmalİ Affetmİyor

Selamlar;
Müvekkilin arazisi idare tarafından kamulaştırılmak isteniyor. Bizde kamulaştırma kararının iptali için idari yargıda dava açtık. Ancak biz davayı kamulaştırma bedelinin tespitinin tarafımıza tebliğinden önce açmışız.(Kamulaştırma bedelinin tespitinin mahkemede istenmesi ile mahkemenin tensip zaptının davalıya tebliği tarihinden itibaren 30 gün içinde kamulaştırma kararına karşı İdari yargıda ,iptal ve maddi hatalara karşı adli yargıda dava açılması gerekiyor.) Bu nedenle dava reddedildi. Bu aşamada yapılacak bir şey var mı, özellikle yüksek mahkeme kararı elinde var olanlar gönderirseniz sevinirim

BK da düzenlenen munzam ek süreyi inceleyin

bence yararlanırsınız

Saygılar.

Aşağıdaki HGK bedel tespitine yönelik ve tarafları da ters olmakla birlikte, kararın gerekçelerine dayanarak bu gerekçeler birebir sizin durumunuza da uygun düşüyor) idare mahkemesinin kararını temyiz etmenizde fayda olabilir düşüncesindeyim.

Saygılarımla...



T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu

Esas : 2006/5-498
Karar : 2006/503
Tarih : 05.07.2006

ÖZET : Kamulaştırma kararının alınmasından sonra kamulaştırmayı yapacak idare, kıymet takdir komisyonu oluşturarak taşınmazın tahmini değerini belirler. Ayrıca bu bedel üzerinden pazarlıkla satın alma ve trampa işlemlerini yürütmek ve sonuçlandırmak üzere üç kişilik uzlaşma komisyonu kurar. Tapu kayıtları getirtilerek maliklerin adresi tespit edilir. Adresler belli değilse kadastro müdürlüklerinden, vergi müdürlüklerinden, nüfus müdürlüklerinden araştırma yapılır. Bu araştırmalar sonucu adres tespit edilememişse kolluk gücü marifetiyle adres araştırılır. Tüm bu araştırmalara rağmen adres tespit edilemezse ilanen tebligat yapılır. İdarece tespit edilen adrese resmi taahhütlü bir yazı ile uzlaşma davetiyesi gönderilir. Uzlaşma sağlanamazsa kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil için dava açılır. Bu prosedüre uyulmadan doğrudan doğruya dava açılması halinde ilk oturumda davanın reddi gerekir. Ancak esasa girildikten sonra söz konusu eksikler nedeniyle davanın reddi isabetli değildir. Bu nedenlerle, idarece tespit edilen malikin ölmüş olduğu bu nedenle uzlaşma çağrısının usulsüz tebliğ edildiği esasa girildikten sonra anlaşılmışsa bu durumda mirasçılar davaya dahil edilerek dava sonuçlandırılmalıdır.

(2942 s. Kamulaştırma K. m. 7, 8, 10, 14) (1086 s. HUMK. m. 73)

KARAR METNİ :
YARGITAY İLAMI

Taraflar arasındaki "kamulaştırma tespit- tescil" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Ankara 7.Asliye Hukuk Mahkemesince davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine dair verilen 14.4.2005 gün ve 2004/164 E. 2005/161 K. sayılı kararın incelenmesi davacı idare vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 5.Hukuk Dairesinin 10.10.2005 gün ve 2005/8228-10693 sayılı ilamı ile; (.....Dava, 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 10. maddesi uyarınca kamulaştırma bedelinin tesbiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak terkini istemine ilişkindir.

Mahkemece, davalı Ali Atakan hakkında açılan davanın, dava ön şartı oluşmadığından bahisle reddine, Yadigar Atakan ve Mevlüt Bozkurt hakkında açılan davaların bu şahısların ölü olması ve dava dilekçesinde kendileri ile birlikte mirasçılarının da davalı olarak gösterilmesi nedeniyle, ölü kişi hakkında dava açılamayacağından bahisle reddine, yargılama sırasında ölü olduğu anlaşılan davalı Emin Altınbaş mirasçıları olarak davaya dahil edilen Saniye Altınbaş, Limon Altınbaş, Raziye Coşkuner ve Yaşar Coşkuner hakkında açılan davanın dava ön şartı yokluğu nedeniyle reddine, diğer davalılar hakkında açılan davaların ise kabulüne karar verilmiş, hüküm davacı idare vekilince temyiz edilmiştir.

Mahkemece bilirkişi incelemeleri yaptırılmıştır. Dava konusu taşınmazların arazi niteliğinde kabulü ile gelir metoduna göre değerinin tesbit edilmesinde ve Emin Altınbaş mirasçısı olan dahili davalılar Saniye Altınbaş, Limon Altınbaş, Raziye Coşkuner, Şakir Altınbaş ve Yaşar Altınbaş dışındaki diğer davalılar yönünden gerekçede açıklandığı üzere davanın kabulüne ve reddine dair hüküm kurulmasında bir isabetsizlik görülmemiştir. Ancak;

4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 14. maddesinin 5.fıkrası uyarınca, bu kanun hükümlerine göre açılan davaların görülmesi sırasında, tapu malikinin daha önce öldüğü sabit olursa, davaya mirasçıları dahil edilmek suretiyle devam olunacağına ilişkin hüküm gözetilmeden; davalı idare tarafından davaya dahil edilen Emin Altınbaş mirasçıları hakkında yargılamanın devamı ile işin esasına girilip, sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiği düşünülmeden, dahili davalılar Saniye Altınbaş, Limon Altınbaş, Raziye Coşkuner, Yaşar Coşkuner ve Sakin Altınbaş hakkında açılan davaların, bu şahıslara kamulaştırma pazarlık davetiyesinin usulünce tebliğ edildiğinin kanıtlanmadığından bahisle, dava ön şartı yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

TEMYİZ EDEN : Davacı İdare vekili

HUKUK GENEL KURULU KARARI

Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

Dava, kamulaştırma bedelinin tespiti ve taşınmazın yol olarak terkini istemine ilişkindir.

Davacı idare, dava konusu 554 parsel sayılı taşınmazın 439 m2'lik bölümünün idarelerince kamulaştırıldığını, satın alma işleminin uygulandığını ancak, bedelde anlaşma sağlanamadığını ileri sürerek, kamulaştırma bedelinin tespiti ile bedeli karşılığında taşınmazın yol olarak terkinine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Duruşmaya gelen davalılardan Akkadın Tunceroğlu, Şahinde Altınbaş, Bedia Atakan, Hatice Atakan, Şahinde Atakan, Musa Bozkurt ve Gülfidan Eker'in idarece teklif edilen 35.000.000 TL/m2 kamulaştırma bedelini kabul ettiği, Mehmet Bozkurt ve Emin Altınbaş'ın ise bu bedeli kabul etmedikleri, diğer davalıların ve dahili davalıların usulüne uygun davetiye tebliğine rağmen duruşmaya gelmediği ve bir beyanla bulunmadığı anlaşılmaktadır.

Mahkemece; bilirkişi incelemesi yaptırılmış ve davalı Ali Atakan hakkında açılan davanın dava önşartı oluşmadığından bahisle reddine, Yadigar Atakan ve Mevlüt Bozkurt hakkında açılan davanın; bu kişilerin dava tarihinden önce ölmüş bulunması ve dava dilekçesinde bu kişilerle birlikte mirasçılarının da davalı olarak gösterilmesi nedeni ile ölü kişi hakkında açılan davanın reddine, yargılama sırasında ölü olduğu anlaşılan davalı Emin Altınbaş'ın mirasçıları olan ve dahili dava dilekçesi tebliğ edilerek davaya dahil edilen Saniye Altınbaş, Limon Altınbaş, Raziye Coşkuner ve Yaşar Coşkuner hakkında açılan davanın dava ön şartı yokluğu nedeni ile reddine, diğer davalılar hakkında açılan davanın ise kabulüne karar verilmiştir.

Özel Dairece; sair temyiz itirazlarının reddine karar verildikten sonra, 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 14. maddesinin 5.fıkrası hükmü uyarınca ölen tapu malikinin mirasçılarının davaya dahil edilmesi karşısında, davanın esasına girilerek sonuçlandırılması gerektiği gerekçesi ile hüküm bozulmuş, mahkeme önceki kararında direnmiştir.

Uyuşmazlık; Kendisine 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kanunun 8. maddesine göre pazarlık davetiyesi tebliğ edilememiş tapu malikinin, davadan önce ölmüş olduğunun dava sırasında anlaşılması durumunda; aynı Kanunun 14/5. maddesine göre bu kişinin mirasçılarının davaya dahil edilmesi sureti ile davaya devam edilebilmesinin olanaklı olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.

Bilindiği üzere 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununda; 5.5.2001 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 4650 sayılı Kanunla değişiklik yapılmıştır.

Bu kanunla 4.11.1983 tarihli ve 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun yürürlük tarihinden itibaren bu güne kadar uygulanması sırasında ortaya çıkan tüm sorunların sağlıklı bir şekilde çözümü hedeflenmiştir.

Bununla birlikte Kanunun genel gerekçesinde de açıklandığı üzere; "... Anayasamızın 46 ncı maddesinde öngörülen ve asıl kural olan, kamu yararının gerektirdiği hallerde, karşılıklarının nakden ve peşin olarak ödenmesi koşuluyla, özel mülkiyette bulunan taşınmaz malların objektif esaslara göre hızlı, doğru ve sağlıklı bir şekilde kamulaştırılması esasının tam olarak uygulanmasının sağlanması;

Bu amaçla, ancak kamu yararının gerektirdiği ve zorunlu hallerde, idarelerin yatırım programlarında yer alan yatırımları için bütçelerinde var olan kamulaştırma ödenekleri kadar kamulaştırma yapmalarının temini ve böylelikle zorunlu olmayan hallerde gereksiz yere kamulaştırma yapılması önlenerek, kamu harcamalarının kontrol altına alınması ve disipline edilmesi;

Keza idarelerin, bilgi ve tecrübe eksikliği sebebiyle, kamulaştırma sırasında yanlış ve eksik işlemler yaptığı, çoğunluğu idare elemanlarından oluşan kıymet takdir komisyonları tarafından kamulaştırılmaya konu taşınmaz mal, kaynak ve irtifak hakkının değerinin objektif esaslardan uzaklaşılarak, idarelerin o iş için ayırdıkları ödeneğe göre değer takdir edildiği ve işlemlere karşı ilgililer tarafından kamulaştırmanın iptali davaları açıldığı, açılan bu davalar sonucunda kamulaştırmaların iptal edildiği ve bununda kamu yatırımlarının aksamasına ve gecikmesine sebep olduğu ve ayrıca, komisyonlar tarafından belirlenen bedellere karşı, hemen hemen tüm kamulaştırmalarda bedel artırım davaları açıldığı ve açılan bu bedel artırım davaları sonucunda da, kamulaştırma bedelleri çok yüksek rakamlara ulaştığı, bu bedellerin ödenmesinde de zaman zaman çok sıkıntılar ve aksamalar olduğu, bu ödemelerin Devlete ek bir mali külfet getirdiği gibi, geç yapılan bu ödemeler sebebiyle de, çok sayıda ilgili tarafından Devletimiz aleyhine, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvurulduğu hususu dikkate alınarak;

Tüm bu aksaklıkların ve sıkıntıların giderilebilmesi veya en aza indirgenebilmesi amacıyla, kamulaştırılacak taşınmaz malların değer tespitlerinin, çoğunluğu idare elemanlarından oluşan kıymet takdir komisyonları yerine, uzman bilirkişilerden oluşan kurul marifetiyle ve tarafsız mahkemeler eliyle yapılması ve mahkemelerce tespit edilecek bedelin idarece yargılama sırasında hak sahibine ödenmek üzere bankaya yatırılmasından sonra kamulaştırmanın sonuçlandırılarak, taşınmaz malın idare adına tesciline ve tespit edilen kamulaştırma bedelinin hak sahibine ödenmesi;

Bu şekilde, yatırım programında bulunmayan ve ödeneği olmayan yatırımlar için idarelerin kamulaştırma veya ödeneğinden fazla kamulaştırma yapmalarının önlenmesi, kamulaştırma işleminin tek dava ile çözümlenmesi, çok önemli bir sorun olan bedel artırım davalarının böylelikle ortadan kaldırılması;

Ayrıca Devlet ve diğer kamu tüzel kişilerinin, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 8 nci maddesinde öngörülen pazarlıkla satın alma usulünü öncelikle uygulayarak, daha hızlı, sorunsuz ve dava konusu olamayacak bir kamulaştırma yapmalarının sağlanması amacıyla, gerekli görülen hallerde kamulaştırma yolu ile edinebilecekleri taşınmaz mal, kaynak veya irtifak haklarının bedellerini, daha seri bir şekilde ve kısa zamanda kendi bünyesi içinden kurup görevlendireceği kıymet takdir komisyonu marifetiyle tespit ettirerek, yine kendi bünyesi içinden kurup görevlendireceği uzlaşma komisyonu vasıtasıyla mal sahibi ile pazarlıkla ve anlaşma yoluyla satın alma veya idareye ait bir başka taşınmaz malla trampa ederek sorunsuz bir şekilde devralmaları ve bu surette normal kamulaştırmada yapılması gereken diğer usuli işlemlerin yapılmayarak zaman kazanılması;

Diğer hallerde ise, hızlı, doğru ve sağlıklı bir şekilde kamulaştırma yapmalarının temini, kamulaştırma sebebiyle adli ve idari yargıda açılacak davaların önlenmesi veya en aza indirgenmesi, buna rağmen açılacak davaların hızla sonuçlandırılması, kamulaştırma sebebiyle Devlet ve diğer kamu tüzelkişileri ile gerçek veya özel hukuk tüzelkişilerinin haksızlığa uğramasının önlenmesi, kamulaştırma işlemlerinin hızla sonuçlandırılarak, devletin ve diğer kamu tüzelkişilerinin işlerinin ve yatırımlarının çabuklaştırılmasının sağlanması, kamulaştırma ve kamulaştırma ödemelerinde meydana gelen gecikmeler sebebiyle, ilgililer tarafından Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvurulmasının ve bu Mahkemede Türkiye aleyhinde insan hakları ihlali ve dolayısıyla yüksek meblağlı tazminat kararları çıkmasının önlenmesi suretiyle, uygulamada ortaya çıkan sorunların süratle çözümlenmesi ve Devlet ile vatandaşının barışık hale getirilmesi;

Keza, uygulamada çıkan sorunlar dikkate alınarak, mülkiyeti çekişmeli olan veya tapuda kayıtlı olmayan taşınmaz mallar hakkında yapılan kamulaştırmalarda, acele el koyma işlemlerinde yeni ve gerçekçi usul ve esasların getirilmesi, kamu malı olan ve kamulaştırma konusu olamayacak yerlerin kamulaştırılmasının önlenmesi, kamu kurumları ve tüzelkişileri arasında taşınmaz mal devrinin usul ve esaslarının açıklığa kavuşturulmasının amaçlandığı" belirtilmiştir.

Diğer taraftan;

"Halen yürürlükte bulunan 4.11.1983 tarihli ve 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun yürürlük tarihinden itibaren bu güne kadar uygulanması sırasında, bu Kanunda kamulaştırma yetkisi tanınan Devlet veya kamu tüzelkişilerinin; kamulaştırma ihtiyacı ortaya çıktığında, daha işlemlerin başlangıcında kamu yararı kararının alınması ve onaylanmasında, kamulaştırmadan önce yapılacak işlemlerde, kadastro görmemiş yerlerin tespiti işlemlerinde, kıymet takdirinin yapılması sırasında, kısmi kamulaştırmalarda ve en önemlisi kamulaştırmayla ilgili tebliğ işlemlerinde, bilgi ve tecrübe eksikliği sebebiyle bir takım yanlış veya eksik işlemler yaptıkları, bunun sonucunda da, ilgilileri tarafından kamulaştırma işlemlerine karşı idari yargıda açılan iptal davaları sonucunda, idari yargı mahkemeleri tarafından verilen kararlarla, kamulaştırmaların iptal edildiği ve bunun da, kamulaştırma işlemlerinin yeniden yapılmasını gerektirdiği ve böylelikle gereksiz yere zaman, emek ve masraf harcanıldığı;

Anılan Kanunun 8 nci maddesinde öngörülen pazarlıkla satın alma usulünün kamulaştırma yapacak idarelerce, öncelikle ve sağlıklı bir şekilde uygulanabilmesi halinde, kamulaştırma sebebiyle ortaya çıkan kıymet takdirlerinde yapılan hatalar ve bu takdirlerden doğan şikayetler ve en önemlisi ilgililer tarafından kamulaştırmaya ve bedeline karşı açılacak davalar, idare tarafından açılacak tescil davaları ve diğer bir çok sorunun kendiliğinden ortadan kalkacak olmasına rağmen, bu maddenin pek ve hatta hiç uygulanmadığı;

Kamulaştırma yapan idarelerce 13 üncü madde uyarınca yapılan tebligat kamulaştırma bedelinin bloke edilmesi ve benzeri işlemlerin usulüne uygun yapılmadığı ve bunun da, kamulaştırma işlemlerine karşı ilgililerince idari yargıda açılan iptal davaları sonucunda verilen kararlar ile kamulaştırma işlemlerinin iptal edildiği, bunun sonucu olarak da idarelerin işlemlerinin ve yatırımlarının aksadığı;

Anılan Kanunun 14 üncü maddesi uyarınca, adli yargıda açılan bedel artırım davalarının, mahkemece Kanunun 15 nci maddesinde sayılan bilirkişilere yaptırılan bilirkişi incelemeleri yüzünden çok uzun süre devam ettiği ve bu davalarda bilirkişiler tarafından da objektif değerlendirme yapılamadığı, 16 ncı maddesinde öngörülen sürelere mahkemelerce uyulmaması sebebiyle, acele işler sebebiyle yapılan kamulaştırmalarda dahi çok zaman kaybedildiği, bununda acele işleri aksattığı;

Anılan Kanunun 17 nci maddesi uyarınca idarelerce kamulaştırılan taşınmaz malların tescili amacıyla açılması gereken davaların zamanında veya hiç açılmadığı, açılan tescil davalarının da tebligat yapılamaması vb. sebeplerle uzun sürdüğü..." hususları vurgulandıktan sonra, uygulamada ortaya çıkan sorunların en aza indirilmesi amacıyla Kamulaştırma Kanununda aşağıda ana hatları açıklanan köklü bir sistem değişikliğine gidilmiştir.

"Devlet ve kamu tüzelkişilerinin ancak zorunlu hallerde ve başka şekillerde taşınmaz mal sağlayamamaları durumunda hızlı, doğru ve sağlıklı bir şekilde kamulaştırma yapmalarının sağlanması, kamulaştırma sebebiyle adli ve idari yargıda açılacak davaların önlenmesi veya en aza indirgenmesi, buna rağmen açılacak davaların hızla sonuçlandırılması, doğru bedel tespiti yapılarak kamulaştırma sebebiyle Devlet veya diğer kamu tüzelkişileri ile gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerinin haksızlığa uğramasının önlenmesi, kamulaştırma işlemlerinin hızla sonuçlandırılarak, Devletin veya diğer kamu tüzelkişilerinin işlerinin ve yatırımlarının çabuklaştırılmasının sağlanması, uygulamada ortaya çıkan sorunların süratle çözümlenmesi amacıyla;
1)Anayasamızın 46 ncı maddesi hükmüne uygun olarak, Devlet ve diğer kamu tüzelkişilerinin ancak zorunlu ve gerçekten kamu yararının gerektirdiği hallerde ortaya çıkan ihtiyaçlarını başka şekillerde (pazarlıkla satınalma, Maliye Bakanlığından veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarından tahsis suretiyle taşınmaz mal edinme gibi) karşılayamamaları halinde kamulaştırma yapmalarının temini amacıyla, kamulaştırma yetkisi tanınan Devlet ve diğer kamu tüzelkişilerinin kamulaştırma ihtiyacı ortaya çıktığında, Kamulaştırma Kanunun 5 nci maddesinde sayılan mercilerce verilecek kamu yararı kararlarının 6 ncı maddesi uyarınca onaylanmasından veya 6 ncı maddenin son fıkrası uyarınca yapılacak kamulaştırmalarda, yetkili icra organınca verilecek karardan sonra, idarelerin kıymet takdir komisyonu ve uzlaşma komisyonu kurarak öncelikle Kanunun 8 nci maddesinde öngörülen satın alma usulü uygulamalarının sağlanabilmesi;

2)Kamulaştırma Kanunundaki mevcut kamulaştırma sistemi değiştirilerek, kıymet takdir komisyonları eliyle yaptırılan kıymet takdiri usulü ve esaslarının ve buna bağlı diğer işlemlerinin ve keza, bedel artırım davaları açılabileceği yönündeki hükümlerin kaldırılarak, yeniden düzenlenen 10 uncu maddeyle kamulaştırma işleminin tek davayla ve hızlı bir şekilde çözümlenmesi amacıyla, kamulaştırmayı yapacak olan Devlet ve diğer kamu tüzelkişilerinin doğrudan mahkemeye başvurarak, kamulaştırılacak taşınmaz malın gerçek kamulaştırma bedelinin tespiti ile, bu bedel karşılığında ve bu bedelin ödenmesi kaydıyla kamulaştırma yapılmasına ve taşınmaz malın kamulaştırma yapan idare adına tesciline karar verilmesinin sağlanması, bu davaların seri olarak ve hızla sonuçlandırılması, mahkemece taşınmaz malın gerçek değerinin tespiti amacıyla yaptırılacak bilirkişi incelemelerinin, konunun uzmanı ve ehli, beş kişilik bir kurul marifetiyle yaptırılması, bilirkişi kurulunun raporlarına karşı taraflarca itiraz üzerine de, yeni bir bilirkişi kuruluna inceleme yaptırılmak yerine ve bir defaya mahsus olmak üzere aynı bilirkişi kurulundan ek rapor alınması yoluna gidilmesi ve Kanunun diğer maddelerinin buna göre uyarlanması" şeklinde yeni bir yasal sistem getirilmiştir.

Yukarıda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere bu yasal sistemin amacı, uygulanabilir, gecikmeleri ortadan kaldıran ve süratli şekilde sonuca ulaşan bir sistem kurmak olarak açıklanmıştır.O halde Kanunda yapılan değişiklik sonucu, idarelerin tapuda kayıtlı olan taşınmaz mallar hakkında yapacağı kamulaştırma işlemlerinde öncelikle pazarlıkta satınalma veya trampa usulünü uygulamaları esastır. Kamulaştırma kararını alınmasından sonra kamulaştırmayı yapacak idare, taşınmaz malın bedelini belirleyebilmek için yöntemine uygun bir biçimde kıymet takdir komisyonu oluşturarak taşınmazın tahmini bedelini belirler. Ayrıca bu bedel üzerinden pazarlıkla satınalma ve trampa işlemlerini yürütmek ve sonuçlandırmak üzere üç kişilik bir uzlaşma komisyonu kurar.

İdare tapu kayıtlarını getirtip maliklerin adreslerini tespit eder. Adresleri belli değilse tapu kadastro müdürlüklerinden, vergi müdürlüklerinden, nüfus müdürlüğünden araştırma yapar. Buradan da tebligata yarar açık adres saptanamazsa kolluk güçleri marifeti ile açık adresin tespitine çalışır. Tüm bu araştırmalar sonucunda tebligat adresi tespit edilemezse ilanen tebligat yapılması gerekir.

İdarece tespit edilen adrese resmi taahhütlü bir yazı ile uzlaşma davetiyesi gönderilir.

Malik yada temsilcisi 15 gün içinde uzlaşma görüşmesi yapmak üzere idareye başvurması halinde, pazarlık görüşmesi yapılır. Anlaşmaya varılması halinde bu konuda bir tutanak düzenlenir ve taşınmazın tapuda idare adına ferağ vermesi halinde burada belirlenen bedel kamulaştırma bedeli olarak hak sahiplerine ödenir.

Anlaşma olmaması veya ferağ verilmemesi halinde 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 4650 sayılı Kanunla değişik 10. maddesine göre, kamulaştırma bedelinin tespiti ve taşınmazın idare adına tescili için idare tarafından mahkemeye dava açılır.

Burada önemle üzerinde durulması gereken konu, idare tarafından 2942 sayılı Kanunun 7. ve 8. maddesinde açıklanan prosedüre uyulmadan doğrudan mahkemeye dava açılırsa durumun ne olacağı, mahkemenin nasıl bir karar vermesi gerekeceği sorunudur.

Yargıtay'ın yerleşik uygulamasına göre; mahkemece ilk oturumda 2942 sayılı Kanunun 7 ve 8. maddesinde aranan koşullar yerine gelmediğinin saptanması durumunda davanın reddine karar verilmesi gerekecektir.

Ancak mahkemece deliller toplanıp, keşif yapılıp, bilirkişi raporu alınıp bu şekilde işin esasına girilmesinden sonra artık bu eksiklik nedeniyle davanın reddi isabetli olmayacaktır. Yukarıda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere, 4650 sayılı Kanunla 2942 sayılı Kanunda yapılan değişikliğin amacının kamulaştırmanın uluslar arası normlara ve Anayasa'ya en uygun ve en süratli bir şekilde sonuçlandırılması ve değişiklikten önceki kanunda kamulaştırma işlemlerindeki kural hataları nedeniyle meydana gelen gecikmelerin önüne geçilmesi olmasına göre, bu aşamada mahkeme önünde görülmekte olan ve esasına girilen bir davanın reddedilip, yeniden kamulaştırma işlemlerinin baştan yapılmasının istenmesi Kanunun gerek özüne gerekse sözüne aykırı olacaktır. Kaldı ki, tapu malikinin görülmekte olan davaya katılıp, bedel tespiti yönündeki haklarını savunması da her zaman mümkündür.

O halde mahkemece yapılması gereken iş, 2942 sayılı Kanunun 4650 sayılı Kanunla değişik 14. maddesinin 5.fıkrası hükmü gereğince; yapılan araştırmaya göre tespit olunan malike ve zilyede karşı açılan davanın görülmesi sırasında, taşınmaz malın gerçek malikinin başka bir şahıs olduğu anlaşıldığı takdirde, bu gerçek malik, tapu malikinin daha önce öldüğü sabit olursa, mirasçıları dahil edilmek suretiyle davaya devam edilmesidir.

Bu açıklamaların ışığında somut olaya bakıldığında; Davacı idare tarafından tespit edilen tapu malikleri adına uzlaşma davetiyesinin çıkarıldığı ve adreslerine tebliğ edildiği, idarece mahkemeye dava açıldığı, mahkemece yargılamaya başlandığı, işin esasına girilip deliller toplanıp, keşif yapılıp bilirkişi raporu alındığı hususlarında bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Bununla birlikte tapu maliklerinden bazılarının dava açılmazdan ve uzlaşma davetiyesi tebliğinden önce ölü olduğu ve bu nedenle de idarece çıkarılan uzlaşma davetiyesinin usulsüz olarak tebliğ edildiği ve ölü tapu maliklerinin mirasçıları adına da uzlaşma davetiyesinin tebliğ edilmediği hususları da belirgin bulunmaktadır. Buna karşılık, yargılama sırasında davacı idare tarafından ölü tapu maliklerinin mirasçılarının davaya dahil edilmesi amacı ile dilekçe verildiği ve bu dilekçenin usulüne uygun olarak mirasçılarına tebliğ edildiği ancak, mirasçıların duruşmaya gelmedikleri anlaşılmaktadır.

Açıklanan maddi ve hukuki olgulara göre; Mahkemece ölü tapu maliklerinin mirasçılarının da usulünce davaya dahil edilmesi karşısında yargılamaya devam edilip, tapu maliki Emin Altınbaş mirasçıları yönünden esasa gidilip sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiği düşünülmeden, dava ön şartı yokluğu nedeni ile davanın reddine karar verilmesi hatalı olmuştur.
Bu durumda, Hukuk Genel Kurulu'nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.

SONUÇ : Davacı idare vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı HUMK.nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının geri verilmesine, 5.7.2006 gününde oybirliği ile karar verildi.

Kaynak : Corpus Arşiv