son metrobüs zammının iptali için açılabilecek bir dava var mıdır?

merhaba,

metrobüse %35 oranında zam yapıldığını öğrendim bu sabah. bu zammın iptali için nasıl bir yol izlenmesi gerekir.

teşekkürler.

Aşşağıda yer alan haberler ve Danıştay kararı yol gösterebilir.


HABER

Tüketiciyi Koruma Derneği(TükoDer), otoyol ve Boğaz Köprüleri`nin geçiş ücretlerine yapılan zammın iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle İstanbul Bölge İdare Mahkemesi`ne başvurdu. Kumkapı`daki mahkeme önünde toplanan TükoDer Genel Başkanı Mehmet Sevim ve beraberindeki bir grup, hazırladıkları dava dilekçesini, Danıştay`a iletilmek üzere İstanbul 1. İdare Mahkemesi Başkanlığı`na verdi. Daha sonra konuya ilişkin basın açıklaması yapan Sevim, köprü geçiş ücretlerine son 4,5 ay içinde yüzde 67 oranında zam yapıldığını kaydederek, bunu `Deli Dumrul parasına` benzetti. Sevim şunları söyledi: `Köprü ile ilgili 3 ayrı davamız sürerken, bugün bir kez daha yargıya başvuruyoruz. Bu fahiş zamların geri alınmasını istiyoruz. Köprülerden alınan ücretler Deli Dumrul uygulamasıdır. Yapılan zamlar ise haksız kere haksızdır. Köprülerle ilgili davalardan bir sonuç alamazsak uluslararası mahkemelere başvurmaktan çekinmeyeceyiz.`

T.C.
DANIŞTAY
SEKİZİNCİ DAİRE

Esas No : 2007/4961
Karar No : 2007/5105
Temyiz İşleminde Bulunan:Tüketiciler Birliği Konya Şubesi
Hastane Cad. Belediye İş Hanı No:46 K:8 D:30 KONYA
Karşı Taraf : Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığı KONYA
Vekili : Av. M. H. (Aynı Adreste),
İstemin Özeti : Tüketiciler Birliği Derneği Konya Şubesi tarafından Ulaşım Koordinasyon Merkezinin teklifi ve Konya Büyükşehir Belediyesinin onayı ile 17.04.2007 gününden itibaren yürürlüğe giren ve Konya’da geçerli olan dolmuş ve belediye otobüs ücretlerine muhtelif oranlarda zam yapılmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davada, 5253 sayılı Dernekler kanununda dernek şubelerine özel olarak derneğin görevlerini yerine getirme konusunda hak ve yetki tanınması, aksine şubelerin, dernek tüzüğüne göre genel kurul ve merkez tarafından verilen görevleri ifa edecek olmaları, ayrıca derneklerin merkez yönetim kurullarının 5253 sayılı Dernekler Yasası ve 421 sayılı Medeni Yasa hükümleri uyarınca derneği temsilen yetki ve yetkili ve görevli zorunlu organ olması ve bu yetki ve görevini başka organlara devredilememesi karşısında davacı dernek şubesini tek başına açmış olduğu bu davada dava açma ehliyetinin bulunduğu kabul etmeye hukuken olanak bulunmadığı gerekçesiyle 2577 Sayılı İdari yargılama Usulü Yasasının 15. maddesinin 1/b bendi hükmü uyarınca davanın ehliyet yönünden reddine karar veren Konya 2. İdare Mahkemesinin 23.05.2007 gün ve E:2007/579, K:2007/844 sayılı kararının, haksız ve hukuka aykırı olduğu, Konya İdare Mahkemesine, Danıştay’a Tüketici Mahkemelerine defalarca dava açtıkları ve davaların bu gerekçe ile reddedilmediği öne sürülerek 2577 sayılı Yasanın 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir.
Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi Harun Hakan BAŞ’ ın Düşüncesi : Hukuk devletinde idarenin yargısal denetiminin sağlanması iptal davaları yolu ile olur, iptal davaları ile idari işlemlerin hukuka uygun olup olmadığının saptanmasına, hukukun üstünlüğüne saygı duyulmasına sonuçta idarenin hukuka bağlılığının sağlanmasına çalışılmaktadır.
Bunun için, ülkede yaşayan herkesin menfaati gereği, toplumun ve dolayısıyla bireyin menfaatini zedeleyen, hukuk devleti esaslarına aykırı, kamu yararını ihlal eden işlemlerin hukuk aleminden silinmesini sağlamak için, bu işlemlere karşı bireylerin dava açma hakkını geniş yorumlamak gerekmektedir.
Sonuç olarak davacı dernek şubesinin iptalini istediği dava konusu işlemin menfaatini ihlal etmediği dolayısıyla dava ehliyeti olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesinin hukuka aykırı olduğu, Mahkeme kararının bozulması gerekeceği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Yüksel BULMUŞ’un düşüncesi : Uyuşmazlık Konya ilinde dolmuş ve belediye otobüsü ücretlerine zam yapılmasına ilişkin Belediye işleminden doğmuş olup idare mahkemesince Tüketiciler Birliği Derneği Konya Şubesince açılan bu dava ehliyet yönünden reddedilmiştir.
Davacı şube tüzel kişiliği olmayan ve Derneğin bir alt birimi olsa da yerel düzeyde tesis edilen bir işlem nedeniyle bizzat şube mensupları olarak menfaatleri ihlal edilmiş olabileceğinden Konya ili çerçevesinde tesis edilmiş olan bu işleme karşı dava açma ehliyeti bulunduğundan aksi yöndeki mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık, Tüketiciler Birliği Derneği Konya Şubesi tarafından Ulaşım Koordinasyon Merkezinin teklifi ve Konya Büyükşehir Belediyesinin onayı ile 17.04.2007 gününden itibaren yürürlüğe giren ve Konya’da geçerli olan dolmuş ve belediye otobüs ücretlerine muhtelif oranlarda zam yapılmasına ilişkin işlemin iptali isteminden kaynaklanmaktadır.
2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 4001 sayı Yasa ile değişik 2. maddesinin 1/b fıkrasında; İdari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için çevre, Tarihi ve kültürel değerlerin korunması, imar uygulamaları gibi kamu yararını yakından ilgilendiren hususlar hariç olmak üzere, kişisel hakları ihlal edenler tarafından açılan iptal davalarının idari dava türleri arasında olduğu vurgulanmıştır. Bu düzenlemede yer alan “kişisel hakları ihlal edilenler “ibaresi Anayasa Mahkemesinin 21.09.1995 gün ve 1998/47 sayılı kararı ile Anayasaya aykırı bulunarak iptal edilmiştir. 10.04.1996 gün ve 22607 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Anayasa Mahkemesi kararında iptal nedeniyle doğan kamu düzenini ve kamu yararını olumsuz yönde etkileyecek hukuksal boşluğun giderilmesi için iptal kararının Resmi Gazetede yayımından başlayarak üç ay sonra yürürlüğe gireceği belirtilmiş bulunmaktadır.
Davanın açıldığı tarihte yürürlükte bulunan 2577 sayılı Yasanın 2. maddesinde yer alan idari işlemlerin hukuka uygunluğunun yargı yoluyla denetimini amaçlayan iptal davasının görülebilmesi için ön sorunlarından olan davacının subjektif ehliyeti olan yani kişisel haklarını ihlal eden bir davanın bulunup bulunmadığı hususunun yargı yerince takdir edileceği açıktır.
Bir ülkede veya bölgede yaşayanların menfaatini, dolayısıyla bireyin menfaatini zedeleyen, hukuk devleti esaslarına aykırı, kamu yararını ihlal eden işlemlerin hukuk düzeninden çıkarılmasını sağlamak üzere, bu işlemlere karşı bireylerin dava açma hakkının geniş yorumlamak gerekmektedir.
Dolmuş ve belediye ücretlerine muhtelif oranlarda zam yapılmasına ilişkin dava konusu işlem ile davacı derneğin meşru ve aktüel menfaat ilişkisinin varlığı açıktır.
Bu durumda mahkeme kararında hukuka uygunluk bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle Konya 2.İdare Mahkemesi kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine 08.10.2007 gününde oybirliği ile karar verildi.

HABER
......................

Yazı boyutunu büyütmek için Danıştay 10. Dairesi, köprü ve otoyollara yapılan zammın iptali için İzmirli Emekcan Keleş tarafından açılan ve Ankara 4. İdare Mahkemesince zammın iptali yönünde verilen kararı onadı.Boğaz Köprüsü ve otoyollara 2001 yılında yüzde 300 oranında yapılan zammın iptali için ilköğretim öğrencisi Emekcan Keleş`in Ankara 4. İdare Mahkemesinde açtığı ve zammın iptaline yönelik karar verilmesi üzerine, Bayındırlık Bakanlığı ile Karayolları Genel Müdürlüğünün temyiz başvurusuna gittiği dava, Danıştay 10. Dairesinde karara bağlandı. Danıştay 10. Dairesi, Ankara 4. İdare Mahkemesince verilen kararın dayandığı gerekçenin usul ve yasaya uygun olduğu ve bozulmasına gerek olmadığı kanaatini bildirerek, temyiz isteminin reddine ve kararın onanmasına karar verdi.Emekcan`ın babası ve davayı yürüten avukat Mehmet Emin Keleş, verilen iptal kararının, Karayolları Genel Müdürlüğüne dava açanlara örnek teşkil edeceğini belirtti. Keleş, kamu hizmeti genel teorisine göre bu hizmetlerin bedelsiz olması gerektiğini, ancak bu teorinin zamanla yumuşadığını ve kamu mallarının amortismanını sağlamak üzere hizmetten yararlanmanın karşılığı olarak, katkı payı adıyla ücret alınmaya başlandığını söyledi.Kamu hizmetleri genel teorisine göre bir bedelin, kar boyutuna ulaşamayacağını, kar amacı güdülemeyeceğini kaydeden Keleş, o dönemde otoyola yapılan zammın, `Bütçe açığının kapatma` hedefi taşıdığını ifade etti.

Keleş, `Şimdi adalet doğru kararı verdi. Karayolları hemen bu karara uyup, zammı geri çekmek mecburiyetinde. Bu dava tüm insanlara örnek olacak. Haklı olduğumuz ortaya çıktı. Karayolları aldığı paraları sahiplerine ödemelidir` dedi.

DAVANIN GEÇMİŞİ

2001 yılında İlköğretim Okulu 6`ncı sınıf öğrencisi olan Emekcan Keleş, Karayolları Genel Müdürlüğü ile Bayındırlık ve İskan Bakanlığı`na karşı, otoyol geçiş ücretlerinin 750 bin liradan 2 milyon 250 bin liraya çıkartılması ve yüzde 300`lük zammın iptali için avukat anne ve babası aracılığıyla mahkemeye başvurmuştu.Emekcan Keleş, dilekçesinde Seferihisar İlçe yolundaki okuluna gitmek için otoyoldan faydalanamadığını zam nedeniyle servislerin otoyoldan geçmediğini belirtmişti.Kendileri adına asaleten, oğulları adına da velayeten yürütmenin durdurulması istemiyle başvuru yapan avukat karı koca Mehrigül-Mehmet Emin Keleş de dilekçelerinde, Urla`daki evlerinden Alsancak`taki işyerlerine gelip gitmek için otoyolu kullandıklarını, ayda 130 milyon lira otoyol parası vermek zorunda kaldıklarını, otoyol zammının Emekcan`ın okulunun servis ücretlerine de yansıdığını belirtmişlerdi. Ankara 4. İdare Mahkemesi Emekcan`ın talebini yerinde bulup, zammın hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle 8 Ekim 2002 tarihinde yürütmenin teminatsız olarak durdurulmasına karar vermişti.

İKİNCİ DAVA DEVAM EDİYOR
Emekcan Keleş, 2001 yılında 57. Hükümet tarafından otoyol geçiş ücretlerine yapılan yüzde 300`lük zammın iptali için açtığı davanın ardından, 58. Hükümet tarafından da 19 Şubat 2003`te otoyollara yapılan yeni zammın iptali için de Ankara 9. İdare Mahkemesinde dava açmıştı. Bu dava henüz sonuçlanmadı.