Murisin muvazaası

Merhabalar;

Muris, ölmeden önce taşınmazlarından birini bir oğluna devrediyor.
Diğer mirasçılar kalan diğer malları alıyorlar.
Aradan 15 sene gibi bir zaman geçmiş.(Murisin ölümünden bu yana)

Murisin muvazaası nedeniyle iptal ya da tenkis davası açmak için bir zamanaşımı sözkonusu mudur?

Olayınız pek analşılır değil ve yazdığınıza göre Cevap TMK'da !

Muris muvazaasına dayalı iptal davalarında zamanaşımı sözkonusu değildir.Her zaman açılabilir.Tenkis davası açamak için ise TMK.nın 571. Maddesinin düzenlediği zamanaşımı süresi vardır.Bu süre 1-5 yıl dır.Bu davalar isterseniz terditli olarak açılabilir.Ama mahkemece öncelikli olarak daha geniş inceleme olanağı olan muvazaa incelenir.

Tenkis davası mirasçılar mahfuz hisselerine tecavüz edildiğini öğrendikleri günden itibaren bir sene ve herhalde mirasın açılmasından itibaren 5 sene geçmekle sakıt olur.
Tenkis davası açıldığı taktirde zamanaşımı itirazıyla davanın reddine karar verilecektir.

Tüm cevap verenlere teşekkürler.

Tenkis davası ile ilgili iki düzeltme:

1)Tenkis davasında; zamanaşımı değil, hakdüşürücü süre sözkonusudur.

2)Tenkis davası açma hakkı, mirasçıların saklı paylarının zedelendiğini öğrendikleri tarihten başlayarak bir yıl ve her hâlde vasiyetnamelerde açılma tarihinin, diğer tasarruflarda mirasın açılması tarihinin üzerinden on yıl geçmekle düşer.

Saygılarımla.

Muvazaa davalarında zamanaşımı bulunmamaktadır. Bu nedenle aradan 15 yıl geçmiş olsa da bu davayı açabilirsiniz. Eğer babanın oğluna satış yaptığını gösteren tapu kaydını bir derkenar şeklinde tapudan alır dilekçenize ekler ve bununla beraber davalı ile müvekkilinizin kardeş ve birlikte varis olduğunu gösteren veraset ilamını da dilekçenizle sunarsanız büyük bir ihtimalle mahkeme gayrımenkul hakkında teminatsız tedbir kararı da verecektir.

Uygulamada babanın çocuklarından birine satış yapması zaten muvazaa ve mal kaçırmanın bir karinesi sayılır. Bununla birlikte; satış bedelinin devir esnasında normal değerin çok altında gösterilmiş olması, davalının o taşınmazı alabilecek maddi gücünün bulunmaması, murisin o yeri o zamanda satmak için bir nedeninin bulunmaması, özellikle emekli maaşı ve kira geliri gibi sair gelirlerinin o tarihte bulunuyor olması, para transferini belgeleyecek bir evrakın olmaması, satış bedelinin nerede değerlendirildiğinin ispatlanamaması, murisin özellikle sahip olduğu tek taşınmazı veya sahip olduğu tüm taşınmazları aynı çocuğuna satmış olması, satıştan sonra da murisin aynı evde yaşamaya devam etmesi gibi genellikle tanık vasıtasıyla ispat edeceğiniz hususlara dikkat etmelisiniz.

Saygılarımla...

Sayın Vedat74;

Ayrıntılı açıklamalarınız çok teşekkür ediyorum.

Katılımcıların belirttiği gibi, muris muvazaası davalarında genel olarak zamanaşımı yoktur. Ancak, bazı durumlarda kanunun bir hükmünü uygulamak haksızlığa sebep oluyorsa, hakime adil karar verme olanağını sağlamak bakımından TMK m.2 hükmü ön plana çıkar.

Gerçekten, TMK m.2 uyarınca “Herkes haklarını kullanırken ve borçlarını yerine getirirken, dürüstlük kurallarına uymak zorundadır. Bir hakkın açıkça kötüye kullanılmasını hukuk düzeni korumaz.”

Sayın Eraslan Özkaya, İnançlı işlem ve Muvazaa Davaları isimli eserinde ( Seçkin yayınları Ankara 2004 Üçüncü baskı sayfa 186 ) “mirasbırakanın ölümünden sonra uzun yıllar ses çıkarmayan davacının, davalıya ait taşınmazın büyük rant kazanması üzerine muris muvazaası nedeniyle dava açıp, mirasbırakan tarafından satış yoluyla temlik edilen taşınmaz ile kendisine verdiği taşınmaz arasında büyük değer farkı olduğunu, mirasbırakanın taşınmazlarını paylaştırmak değil, mirastan mal kaçırmak amacıyla hareket ettiğini ileri sürüp iptal ve tesçil istemesini" hakkın suistimaline örnek olarak belirtmektedir.

Yine “ Her ne kadar, muris muvazaasında bir zamanaşımı sözkonusu değilse de babanın ölümünden itibaren 40 sene, ananın ölümünden itibaren 20 sene gibi çok uzun bir zaman geçmiş ve bu zaman içinde herhangi bir hak ve istekte bulunulmamış olması dahi isteğin samimi olmadığı kanaatine vardırmıştır.” gerekçesine dayalı olarak, muris muvazaası sebebiyle tapu iptal davasının reddine karar verilen, Yargıtay'dan geçmek suretiyle kesinleşen örnekler de vardır.

Sonuç olarak, muris muvazaası davalarında zamanaşımı yoksa da hakkın kötüye kullanılmasını dikkate almak gerekebilir.

Saygılarımla.

Sayın Av. Erol bey,

Yanıtlarınıza ve paylaşım duygunuza çok teşekkürler.