Manevi Tazminat Yönünden Hakimin Takdir Hakkı

Değerli meslektaşlarım,

Esasen benim sorum hukuki görüş ve beyan almaktan öte; manevi tazminat miktarının ne olması gerektiği ve bu konuda hakimin takdir hakkının (alt ve üst)sınırlarına yönelik vicdani görüşlerinizi almaktan ibaret olacak. Çünkü gerçekten içime bir türlü sindiremediğim, hiçbir şekilde kabullenemediğim, nasıl böyle bir karar verilebilir diye her okuduğumda içimin içini yediği bir dosya ile karşı karşıyayım!

Bir dosyamızda henüz 15 yaşındaki kızlarını, elim bir trafik kazasında, okul servis şoförünün %100 kusuru nedeni ile kaybeden bir aile için hasımlar aleyhine maddi ve manevi tazminat davası açtık. (Şoförün ek iş yaptığı,bu nedenle devamlı uykusuz olduğu, çocuklara "çok yorgunum benimle konuşun yoksa uyurum" dediği, pek çok trafik cezası aldığı, öğrencilerin hızlı araç kullanmasından korktuğunu bilmesine rağmen bu korkuyu bir eğlence haline getirdiği,kaza anında 6. vites ile seyrettiği sabit durumda.)

Maddi tazminata yönelik olarak ZMMS poliçesi kapsamında sigorta şirketi ile anlaşarak ibralaştık. (Kararı görünce dehşetle "iyi ki Sigorta Şirketi ile anlaşma yoluna gitmişiz!" dedim...)

Ancak manevi tazminat taleplerimizi elbette devam ettirdik.

Kararda;

Henüz 15 yaşında kızlarını çok acı bir şekilde ve bu denli kusur sahibi ve üstüne üstlük vicdandan yoksun bir şahsiyet yüzünden kaybeden bu aile için;
anne açısından; 25.000 (talebimiz 200.000-TL idi.)
baba açısından; 25.000 (talebimiz 200.000-TL idi.)
kız kardeş açısından: 10.000-TL manevi tazminata (talebimiz 100.000-TL idi) hükmolunarak fazlaya ilişkin istemimiz reddedildi.

Bu şekilde bir kaybın ailede yarattığı acıyı dindirecek bir bedel/karşılık olduğunu elbette düşünmüyorum fakat tazminat bedellerinin bu denli düşük olması insanların acısını herhalde 100 kat daha artırmıştır.

Manevi tazminat tutarları konusundaki genel uygulamayı düşündüğünüzde sizce bu bedel hakkaniyete ve yaşanan elem/ızdıraba orantılı bir bedel midir? Acaba benim mi dünyadan haberim yok? Yoksa dünya benim bilmediğim bir zamanda daha da anlamsız bir yer mi oldu!? Benim bir evladım dahi yokken bu denli içim sızlıyor, hakikaten müvekkillerimin acısının boyutunu düşünemiyorum...

Manevi tazminat davalarında davacıları ve davalıların sosyal ve ekonomik durumuna göre takdir hakkı kullanılmaktadır. Her iki tarafın sosyal ve ekonomik durumuna göre davacılar için zenginleştirici, davalılar için yoksullaştırıcı olmamak kaydıyla, kusur durumu da gözetilerek takdir olunmaktadır. Manevi yönden kaybedilen aile ferdinin acısını hiçbir maddi kazanım aslında eksiltemez. Manevi tazminat ceza da değildir. Asgari ücretle çalışan ve başka hiç bir malvarlığı olmayan biri aleyhine %100 kusura rağmen 20.000TL bile manevi tazminata hükmedilemez.

Sayın meslektaşım elbetteki hassasiyetinizi anlıyorum ancak hoşgörünüze sığınarak belirtmek isterim ki,
Bende, yazmış olduğunuz talep miktarlarını görünce (bilerek yada bilmeyerek) zenginleşmek amacının güdüldüğü gibi bir izlenim hasıl oluyor ki manevi tazminatının amacı düşünüldüğünde mahkemece verilen karar beni çok rahatsız etmedi diyebilirim. Saygılar.

manevi tazminat aynı zamanda karşı taraf için bir ders verici bitelik taşımalı mıdır?asıl sorun burada

Alıntı: Yazan ugur deniz Manevi tazminat davalarında davacıları ve davalıların sosyal ve ekonomik durumuna göre takdir hakkı kullanılmaktadır. Her iki tarafın sosyal ve ekonomik durumuna göre davacılar için zenginleştirici, davalılar için yoksullaştırıcı olmamak kaydıyla, kusur durumu da gözetilerek takdir olunmaktadır. Manevi yönden kaybedilen aile ferdinin acısını hiçbir maddi kazanım aslında eksiltemez. Manevi tazminat ceza da değildir. Asgari ücretle çalışan ve başka hiç bir malvarlığı olmayan biri aleyhine %100 kusura rağmen 20.000TL bile manevi tazminata hükmedilemez.

Değerli meslektaşım,
Sosyal ve ekonomik duruma göre takdir hakkının kullanılması gerektiği elbette açık fakat burada maalesef ekonomik ve sosyal duruma göre bir bedel de takdir edilmiş değil. Sadece Şirket adına kayıtlı onlarca otobüs mevcut ve Şirketin ekonomik durumu takdir edilen tazminata oranla çok daha yüksek. Yani manevi tazminatı ödemekle yükümlü kılınan kişiyi yoksullaştıracak bir tutar da bizi zenginleştirecek bir tutar da söz konusu değil. Değerli paylaşımınız için teşekkür ederim.

Duygu hanım siz dosyanın içeriğini hepimizden daha iyi biliyorsunuz. Tarafların sosyal ve ekonomik durumlarını tam manasıyla bilemediğimden dolayı ben de bu karardan sizin kadar rahatsız olmadım. Toplamda 500 bin lira tazminat istediğinizi düşünürsek, ülkemizde bu rakamı verecek hakim yoktur diye düşünüyorum.

manevi tazminatta hakimlerin en fazla dikkat ettikleri karşı tarafta bir fırsatçılık ve zenginleşme gayesi olup olmadığı diye düşünüyorum.buna göre de manevi tazminatı çok çok fazla talep etmek doğru değil.elbette evladını kaybeden bir aile için hiç bir bedel o acıyı dindirmeye yetmez ancak manevi tazminatın amacı davacı için en asgari oranda tatmin davalı için de caydırıcılık olmalı.Yargıtayın tam kusur halinde manevi tazminatın yüksek tutulması yönünde son zamanlarda çıkardığı kararlar var.temyiz incelemesinde belki manevi tazminatlarının artırılabilir.tabi dosyayı ve delilleri bilmeden konuşmak da doğru değil aslında.

Alıntı: Yazan fatih avsar Sayın meslektaşım elbetteki hassasiyetinizi anlıyorum ancak hoşgörünüze sığınarak belirtmek isterim ki, Bende, yazmış olduğunuz talep miktarlarını görünce (bilerek yada bilmeyerek) zenginleşmek amacının güdüldüğü gibi bir izlenim hasıl oluyor ki manevi tazminatının amacı düşünüldüğünde mahkemece verilen karar beni çok rahatsız etmedi diyebilirim. Saygılar.

Sayın Meslektaşım,
Ben öncelikle, kimsenin çocuğunun/annesinin/babasının/bir sevdiğinin ölümü üzerinden manevi tazminatı araç kılarak zenginleşme amacı gütmeyeceğinin düşünülmesi gerektiğini düşünüyorum, bu nedenle takdir hakkı kullanılırken özellikle ölüm söz konusu ise daha hassas davranılması gerektiği kanaatindeyim. Zaten müvekkillerimiz de aldıkları manevi tazminat ile çocuklarının adını taşıyan bir okul yaptırma düşüncesinde idi. Ben kendimi onların yerine koyduğumda o parayı kendi lehime bir maddi yarar sağlamak için bile kullanamayacağımı hissediyor ve onların acısını anlıyorum. Ancak dosyadaki delil ve araştırma durumuna rağmen hakimin bu acıyı anlayamadığını düşünüyorum. Kısacası para dert değil yalnız benim düşünceme göre hakkaniyete uygun bir miktar takdir edilmemiştir. Türkiye'de özellikle manevi tazminat konusunda aşmamız gereken çok yol olduğunu düşünüyorum...

Alıntı: Yazan Av.Duygu Işık Sayın Meslektaşım, Ben öncelikle, kimsenin çocuğunun/annesinin/babasının/bir sevdiğinin ölümü üzerinden manevi tazminatı araç kılarak zenginleşme amacı gütmeyeceğinin düşünülmesi gerektiğini düşünüyorum, bu nedenle takdir hakkı kullanılırken özellikle ölüm söz konusu ise daha hassas davranılması gerektiği kanaatindeyim. Zaten müvekkillerimiz de aldıkları manevi tazminat ile çocuklarının adını taşıyan bir okul yaptırma düşüncesinde idi. Ben kendimi onların yerine koyduğumda o parayı kendi lehime bir maddi yarar sağlamak için bile kullanamayacağımı hissediyor ve onların acısını anlıyorum. Ancak dosyadaki delil ve araştırma durumuna rağmen hakimin bu acıyı anlayamadığını düşünüyorum. Kısacası para dert değil yalnız benim düşünceme göre hakkaniyete uygun bir miktar takdir edilmemiştir. Türkiye'de özellikle manevi tazminat konusunda aşmamız gereken çok yol olduğunu düşünüyorum...

Dosyanın içeriğini bilmeden yorum yapmak sağlıklı olmasa da yazdığınız rakamlardan ve olay hakkındaki açıklamalarınızdan sonra "hakimin acıyı anlayamadığı" görüşünüze katılamıyorum sayın meslektaşım. Şahsi kanaatim hakimin takdir ettiği miktarların makul olduğu yönünde. Ancak tabi ki müvekkillerinizin acısını da anlıyorum. Allah rahmet eylesin ve sabır versin.

benzer davamda (muris sıfır kusurlu ,karşı taraf sürücü tam kusurlu, vefat eden oğulları asgari ücretli) yeni verilen kararda
anne ve babaya verilen tazminat 8.000'er TL (istem 20.000)
temyiz etmeyı dusunuyorum.

Kİşinin manevi varlığında bozulan dengenin, takdir edilen tazminatla topyekün giderilmesi düşünülemez.Zaten 5000000TL ye de hükmedilse çocuğunu kaybeden kişi manen tatmin olamaz.Karşı tarafın asgari ücretli çalışan olduğunu da gözardı etmemek gerekir