Adli Yardim Dosyasina Ücretli Avukatin Vekalet Sunmasi

Sayın meslektaşlarım,

Adli yardımdan yararlanan vatandaşın ikincil olarak ücretli avukata vekalet vererek dosyaya dahil etmesi halinde;

1- Baronun uyguladığı bir yaptırım var mıdır? (Kanaatimce vatandaşın yaptığı uyanıklıktır ve avukatınki de meslek etiğine aykırıdır.)

2- Baro görevlendirmesi ile dosyaya bakan avukatın rızasının alınması gerekir mi?

Sayın meslektaşım,
Avukatlık Kanunu'nun 172. maddesine göre iş sahibi ilk anlaşmayı yaptığı avukatının yazılı muvafakati ile, başka avukatları da işin kovuşturma ve savunmasına katabilir. İlk avukatın muvafakat etmemesi halinde, vekalet akdi kendiliğinden sona erer. İş sahibi muvafakat etmeyen avukata ücretin tamamını ödemekle yükümlüdür. (172/3)

Dolayısıyla adli yardım bürosu ile irtibata geçerek dosyada muvafakatiniz olmadan bir başka avukata vekalet verildiğini bildirmeniz, yine ilk celsede veya celse arası dosyaya muvafakatiniz olmadan başka vekil atandığını, dolayısıyla vekalet akdinin kendiliğinden sona erdiğini beyan etmeniz yeterlidir.

Av.K'nun 41/2. Maddesi gereğince adli müzaharet bürosu tarafından tayin edilen avukat kaçınılmaz bir sebep veya haklı bir özrü olmadıkça görevi yerine getirmekten çekinemez. Kaçınılmaz sebebin veya haklı özrün takdiri avukatı tayin eden makama aittir.
Av.K'nun 179. Maddesi gereğince (adli yardım ) büro gerekli işlemleri yapmak üzere bir veya bir kaç avukatı görevlendirir. Görevlendirilen avukat, görev yazısının kendisine ulaşmasıyla avukatlık hizmetlerini yerine getirme yükümlülüğü altına girer.
Yukarıda yer alan düzenlemeler avukatın adli yardım hizmetinde görevlendirilmesi halinde avukat ile müvekkil arasında rızaya dayalı akdi bir ilişki (Avukatlık Sözleşmesi) değil akine Kamusal bir görev ilişkisinin kurulduğunu göstermektedir. Avukatlık Sözleşmesi her zaman azil ve istifa (avukatın işten çekilmesi) ile sona erebilirse de Kamusal görev ilişkisinin sona ermesi Av.K'nun 41/2. Maddesindeki düzenlemede olduğu gibi avukatı tayin eden makamın takdirine bağlıdır.
Av.K'nun 172. Maddesinde yer alan düzenleme ilk avukatla müvekkil arasında rızaya dayalı avukatlık sözleşmesinin varlığı halinde uygulanır. İlk avukatla müvekkil arasındaki ilişki adli yardım gibi kamusal bir görev ilişkisinin sonucu ise ikinci avukatın tayini halinde ilk avukatın görevinin akibeti yine kamusal temelli normlara bağlıdır. Av.K'nun 12. Kısmında yeralan "Adli Müzaharet" düzenlemelerinde ve Adli Yardım Yönetmeliğinde görevlendirme sonrası müvekkilin bir başka vekil tayin halinde ilk avukatın görev ilişkisinin akıbeti konusunda bir açıklık yoktur. Oysa, CMK 150. Maddeye dayalı görevlendirmeler için CMK 156/3 de "Şüpheli veya sanığın kendisinin sonradan müdafi seçmesi halinde, baro tarafından görevlendirilen avukatın görevi sona erer." denilmiştir.
Bu durumda Baroların hazırlamış oldukları adli yardım yönetmeliklerinde özel bir düzenleme olup olmadığına bakmak eğer düzenleme mevcut değil ise Av.K'nun 41/2. Maddesi gereğince "avukatı tayin eden makamın takdirine" bakmak gerekir diye düşünüyorum.

Sayın meslektaşım Ömer Bey'in cevabının daha doğru olduğunu düşünüyorum. TBB adli yardım yönetmeliğinde bir düzenleme bulunmamaktadır.
Ancak 6. maddenin b fıkrasında
b) Adli yardım isteminin kabulüyle, gerekli iş ve işlemleri yapmak ve yürütmek üzere bir veya birkaç avukat görevlendirilir. Görev yazısının bir örneği de istem sahibine verilir ve gerekli bilgi, belge ve vekaletname ile birlikte görevlendirilen avukata başvurması istenir. Görevlendirilen avukat, görevlendirme yazısının, işe ve ilgiliye ait bilgi, belge ve vekaletnamenin, adli müzaheret istemi reddedilmiş ise iş için zorunlu masraf avansının kendisine ulaşması ile avukatlık hizmetlerini yerine getirmek yükümlülüğü altına girer.

Görevlendirilen avukatın yükümlülüğü, istek sahibinin hizmetin görülebilmesi için gerekli belge ve bilgiler ile avukatlık ücreti dışındaki zorunlu yargılama giderlerini vermemesi veya vekaletname vermekten kaçınması ile sona erer. Görevlendirilen avukat, bu durumu gecikmeden, kendisini görevlendiren adli yardım bürosuna ya da temsilciliğine bildirir.

Her ne kadar yönetmeliğin ilgili maddesinde başkaca bir avukata vekalet verilmiş olması düzenlenmiyorsa da kıyasen avukatın vekalet akdinin kendiliğinden sona ermesi ihtimali doğan durumun adli yardım bürosuna bildirilmesi doğru olacaktır.