Cezai şart ile müspet zarar aynı anda istenebilir mi?

İyi günler, Mecut olay bir bayilik sözleşmesi.Bizim müvekkilimiz bayilik veren.Sözleşmeye göre bayi, müvekkilimizden her ay belirli miktar mal almak zorunda.Sözleşmede "Bayinin işbu sözleşmeden kaynaklanan herhangi bir edimini yerine getirmemesi durumunda 50,000,00 ABD Doları cezai şart ödeyecektir." şeklinde bir hüküm var.

Bayi her ay alması gerekli olan malı müvekkilimizden almıyor.Bu durumda kendi edimini ifa edememiş oluyor.Biz karşı tarafa bir ihtarname gönderdik ve bayiye şuan kadarki alması gerekli tüm mallarını bizden (parasını vererek) almasını ihtar ettik.Bayi muayyen sürede malları almadığı için temerrüde düştü.Şuanda sözleşme konusu edimden vazgeçerek sözleşme sonuna kadarki tüm müspet zararımızı talep ediyoruz.Yukarıda belirttiğim cezai şart bizim düşüncemize göre seçimlik bir cezai şart.Dolayısıyla ya ifayı ya da cezai şartı talep edebilecez.
Biz öncelikle ifadan vazgeçip müspet zarar istediğimiz için müspet zarar ile birlikte (seçimlik cezai şarttan cezai şart seçimini) cezai şartı da isteyebilir
miyiz?
Yani müspet zarar + (seçimlik) cezai şart istenebilir mi? Yargıtay kararı varsa memnun oluruz.

İyi çalışmalar

T.C.

YARGITAY

19. HUKUK DAİRESİ

E. 2007/6745

K. 2008/1104

T. 12.2.2008

• BAYİLİK SÖZLEŞMESİ ( Sözleşmenin Feshi Halinde Bayiinin Hem Cezai Şartı Hem de Kar Mahrumiyetini Ödemeyi Kabul Ettiği Kararlaştırıldığına Göre Davacı Kar Mahrumiyeti de İsteyebileceği )

• KAR MAHRUMİYETİ ( Tazminat Davası - Sözleşmenin Feshi Halinde Bayiinin Hem Cezai Şartı Hem de Kar Mahrumiyetini Ödemeyi Kabul Ettiği Kararlaştırıldığına Göre Davacı Kar Mahrumiyeti de İsteyebileceği )

• CEZAİ ŞART ( Bayilik Sözleşmesi - Feshi Halinde Bayiinin Hem Cezai Şartı Hem de Kar Mahrumiyetini Ödemeyi Kabul Ettiği Kararlaştırıldığına Göre Davacı Kar Mahrumiyeti de İsteyebileceği )

• TAZMİNAT DAVASI ( Bayilik Sözleşmesinde Sözleşmenin Feshi Halinde Bayiinin Hem Cezai Şartı Hem de Kar Mahrumiyetini Ödemeyi Kabul Ettiği Kararlaştırıldığına Göre Davacı Kar Mahrumiyeti de İsteyebileceği )

ÖZET : Taraflar arasındaki bayilik sözleşmesinde, sözleşmenin feshi halinde bayiinin hem cezai şartı hem de kar mahrumiyetini ödemeyi kabul ettiği kararlaştırıldığına göre, davacı kar mahrumiyeti de isteyebilir.
DAVA : Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda, ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Dava, bayilik sözleşmesinden kaynaklanan kar mahrumiyeti, cezai şart alacağı, manevi tazminat ve telefonların devri istemine ilişkindir.
Davalı vekili, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, akit feshedildiğinden ancak sözleşmede yer alan cezai şart ile varsa menfi zararlarının istenebileceği, kar mahrumiyeti müspet zararlardan olduğu için davacı tarafın bu yöndeki talebinin yerinde olmadığı, cezai şart isteminin sözleşme hükümleri hak ve nisfet ölçüleri içinde bulunduğu, manevi tazminat ve diğer taleplerin haksız olduğu gerekçeleri ile davanın kısmen kabulüne, 20.026 YTL cezai şart alacağının dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin istemlerin reddine karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalının tüm, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan öteki temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- Taraflar arasındaki sözleşmenin 21. maddesinde "Sözleşmenin şirketçe feshi halinde bayiinin hem bu maddede kararlaştırılan miktardaki cezai şartı, hem de ayrıca şirketin her türlü alacağını, zarar ve ziyanı ile kar mahrumiyetini ödemeyi de kabul ettiği hükme bağlanmıştır. Bu durumda mahkemece, anılan sözleşme uyarınca davacının cezai şart dışında ayrıca kar mahrumiyeti de isteyebileceği gözetilmeden, bu yöne ilişkin talep hakkında yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda ( 1 ) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalının tüm, davacının öteki temyiz itirazlarının reddine, ( 2 ) nolu bentte belirtilen nedenlerle hükmün davacı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 12.02.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Merhabalar olayınızdaki sözleşmede anlattığınız kadarıyla sözleşmeye ‘’sözleşmenin belirlenen zamanda yerine getirilmemesi durumunda ifayla beraber cezai şart istenebilir’’ gibi bir hüküm konmadıysa burada seçimlik cezai şart söz konusudur. Seçimlik cezai şart açısından da alacaklı ya ifayı ya da cezai şartı talep edebilir. Cezai şartın istenebilmesi için alacaklının bir zarara uğraması gerekmez.(BK 159/1) Ancak alacaklının uğradığı zarar, kararlaştırılan ceza tutarını aşıyorsa alacaklı borçlunun bir kusuru olduğunu ispat etmedikçe fazlasını isteyemez. (BK159/2) Burada BK 96 daki borçlunun aksini ispat etmedikçe kusurlu sayılacağı kuralından da ayrılmış olunmaktadır. Benim nacizane fikrim cezai şartın istenebilmesine ilişkin koşullar gerçekleştiyse cezaya kadar olan kısmı bu ad altında kusur ispatına gitmeksizin isteyebilirsiniz geri kalan zararınız için de uğradığınız zararı isteyerek talepte bulunabilirsiniz.

Sn. Meslektaşım;

Ayrıca burada, sözleşme sonuna kadar olan edimi talep ederseniz, mahkeme bu defa da sözleşme süresinin sonuna kadar olan kazanç kaybına hükmetmeyecektir. Bayinin bulunduğu bölgede, yaklaşık edimleri yerine getirebilecek nitelikte bir bayi ile anlaşmanızın tahminen ne kadar bir süre alacağı araştırılacak, buna göre bir tazminata hükmedilecektir. Aksi halde müvekkilinizin haksız olarak zenginleşeceği ve bunun da bozma sebebi olacağı kanaatindeyim.

Saygılarımla
Av. Fatih KARACA