ticari defterlerin delil olma gücü - teslim edilip edilmediği ispatlanmamış bir faturaya dayalı alacak

muhterem meslektaşlar,

sonradan dahil olduğumuz bir itirazın iptali davasında karşı taraf/davacının ticari defterleri bilirkişi incelemesinden geçmiş ve bunların davacı lehine kesin delil teşkil ettikleri sonucuna varılmıştır. müvekkilin defter ve kayıtlarına dair incelemeyse her nasılsa yevmiye defteriyle sınırlı kalmış. (detaylara hakim değiliz, yargılama devam ederken vekalet aldık. öyle ki önceki vekil cevap dilekçesi dahi sunmamış!) ancak müvekkilin yevmiye defteri de usulünce tutulmuştur.

davacı, alacağını bir faturaya dayandırmaktadır ki müvekkil de bu faturanın ve fatura konusu malların kendisine hiç teslim edilmediği iddiasındadır. fatura üzerinde imzası bulunan ve faturayı müvekkil adına aldığı iddia edilen şahıssa müvekkilin çalışanı ya da yetkili temsilcisi değildir. (sgk kayıtları tarafımızdan mahkemeye sunulmuştur.)

sonuç olarak mahkeme, davacı lehine karar vermiştir. ancak faturanın ve fatura konusu malların müvekkile teslim edilip edilmediği bir muamma olarak duruyor.

sorum şu: davacının ticari defterleri usulünce tutuldukları için kesin delil teşkil ediyorsa, bu onun dava konusu faturayı müvekkile teslim edip etmediği noktasında ispat yükünden kurtulduğu anlamına gelir mi? bu hususla alakalı bildiğiniz yargıtay kararları var mı?

davalı malın teslimini kabul ediyorsa bedeli ödediğini ıspat ile yükümlüdür.Ancak ticari ilişkiyi inkar ediyorsa davacı taraf teslim olusunu ıspatlamalıdır.Ticari defterler tek başına teslimi göstermez.Ancak müvekkilinizin defterlerine işlenmişse ödemeyi ıspatlamanız gerekir

ÖZET : Uyuşmazlık, dava konusu fatura içeriği malın davalıya teslim edilip edilmediği noktasında toplanmaktadır. Davalı, malın kendisine teslim edilmediğini savunmuş ise de söz konusu fatura ticari defterlerine kayıt edilmiştir. Ticari defter münderecatı, sahibi aleyhine delil sayılır. Bu durumda malın teslim edilmediği yönündeki savunmaya değer verilemez. 19. HUKUK DAİRESİ,E. 2004/7898,,K. 2005/2012 ,T. 1.3.2005



.tarafların ticari defterlerinin kapanış tasdiki olmaması nedeniyle lehe delil olmazsa da davalının ticari defterlerinde kayıtlı 13.774.177.375.-TL. borç yönünden aleyhe delil kabul edilerek yazılı şekilde hüküm kurulmasında bir isabetsizlik bulunmamasına göre.. 19. HUKUK DAİRESİ E. 2002/6032 K. 2003/2767
T. 27.3.2003

TTK.nun 84. maddesi uyarınca hiçbir tacir kendi defterine aleyhine olan kayıt düşmeyeceğinden, davalının davacıya 17.984.544.843 TL. tutarında iş yaptırdığının ve bu miktar kadar borçlandığının kabulü zorunludur
15. HUKUK DAİRESİ E. 2002/6000K. 2003/2314 T. 30.4.2003

Dava konusu dört adet faturanın davacı defterinde kayıtlı olmasına karşın, davalı tarafın defterinde sadece iki adet 10.6.2003 ve 20.6.2003 tarihli faturalar kayıtlıdır. Davacı, mal teslimine ilişkin başka bir yazılı delil sunmamıştır.Bu durumda, tarafların birbirini doğrulayan ticari defter kayıtlarına göre [u]10.6.2003 ve 20.6.2003 tarihli faturalar içeriğinde yazılı malların davalıya teslim edildiğinin kabulü gerekir. Bu malların bedelinin ödendiğini davalı ispatlamalıdır. Davalının ticari defterinde ödeme kaydı varsa da bu kayıt herhangi bir belgeye dayanmadığından itibar edilemeyeceğinden...19. HUKUK DAİRESİ
E. 2005/496 K. 2005/9802 T. 7.10.2005

Meslektaşıma ilaveten;

İtirazın iptali davası,İİK.nun 67. maddesi uyarınca genel hükümler dairesinde alacağın varlığını ispat etmek amacıyla açılır. (Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 1999/8173 E., 1999/10006 K., 6.12.1999 T.) 'Davacı vekili, davalının müvekkiliniden fatura karşılığı mal satın aldığını, bedellerinin ödenmemesi üzerine yapılan icra takibine de itiraz edildiğinden bahisle, davalının itirazının iptalini talep etmiştir...Bu şekilde açılan itirazın iptali davasında, ispat yükü davacıdadır.' (Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 1997/4447 E. 1997/4919 K. 23.6.1997 T.)

Faturaların ibrazı sırasında usulüne uygun düzenlenmiş sevk irsaliyelerinin de bulunması zorunludur. Alacağın varlığının ispatı için fatura düzenleyerek faturaların sadece kendi defterlerine kayıt edilmesi yeterli olmayıp söz konusu faturaların muhataba tebliğ veya tesliminin ispatı gereklidir. Fatura ve faturada yazılı mal veya hizmeti tebliğ ve teslim etme ispat yükü satıcı olan davacıdadır.

Karşı tarafın sunmuş olduğu faturalarda yer alan imza kısmında şirket kaşesinin bulunması veya yetkili kimseler tarafından imzalanmış olması gereklidir. Aksi halde imzalanmış bir belgeden bahsedilemeyecektir. 'Senet metninin belgelendirdiği husus (Hukuki işlem) hakkında tam bir bildiyi içermesi ve senedin altının, senet aleyhine teşkil edecek kimse tarafından imza edilmesi gerekir. Altı imzalı olmayan belge senet sayılmaz.' (Baki Kuru İstanbul 2001 Cilt II s.2080-2081)

Faturalar 213 sayılı VUK ve 6762 sayılı TTK hükümlerine uygun bir şekilde düzenlenmedikçe adi belge hükmündedir ve herhangi bir borç doğurma kuvveti bulunmamaktadır.

Ticari Defterlerin dayanan yararına delil olarak kabul edilebilmesi için ise TTK 69.md.'sinde öngörülen usule uygun açılış tasdikinin ve TTK 70.md.'sinde öngörülen usulüne uygun kapanış tasdikinin mevcut olması ve ayrıca defterdeki kayıtların dayanağını oluşturan belgelerin de mevcut olması ve TTK.nun ilgili diğer hükümlerinde aranan öteki koşulların da gerçekleşmiş bulunması şarttır. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2002/19-753 E. 2008/661 K.

Tüm bu hususlar değerlendirildiğinde karşı tarafın sunmuş olduğu delillerin ispat kuvvetinin yanında usulüne uygunluklarının da incelenmesi gerekir. Faturaların imzalayan şahsın şirketinizde çalışmadığını bilgisinin yargılamada yardımcı olacağını düşünüyorum.