İşçiye imzalatılan rekabet sözleşmesi ve çalışma yasağı hükümlerinin yorumu

Merhaba;

Bir kaç gündür üzerinde çalıştığım bir sözleşme ile ilgili farklı yorumlara ihtiyacım var. Katkınız için şimdiden çok teşekkürler.

Yarı mamul ürünler üretmekte olan bir firmada belirsiz süreli iş akdi ile çalışmakta olan bir işçiye iş akdi süreci içinde bir gizlilik sözleşmesi ve bu sözleşmenin cezai şartının teminatı olarak 100.000 usd değerinde bir teminat senedi imzalatılıyor. Esasen sözleşme işveren tarafından geliştirilmiş ve tescil edilmiş bir teknolojinin gizliliği amacı ile düzenleniyor. Ancak bu sözleşmenin belirli yerlerine, gizli bilgi tanımının içine genel ifadeler ile "yeni geliştirilmiş teknolojinin yanında işçinin şirkette öğrendiği tüm bilgiler, (normalde isteyen herkesin o sektöre ait bir dergi/fihrist sayesinde elde edebileceği) müşteri bilgileri, alım satım, ihracat bilgileri, üretim teknikleri (piyasada halen aynı üretimi yapan bir çok firma mevcut), üretimde kullanılan malzeme bilgileri ve tedarikçi bilgileri de dahil ediliyor. Ayrıca sözleşmeye 10 yıl süre ile şirket ile benzer üretimler yapan bir firmada çalışmaması yönünde yasak konuluyor.

İşçi şirketin üst düzey yönetiminde 7 yıl çalışmış bir personel. Şirketin alım satım, fiyatlar,üretim, ithalat ihracat gibi birçok konusunda bilgi sahibi. O dönemde işverenin üstü kapalı işten çıkarma tehtidi altında söz konusu sözleşmeyi ve senedi imzalıyor. Bir süre sonra işçi işyerinden istifa ediyor.

İşçi sadece bu işi yapmayı bildiğini, bu işte ve sektörde bir kariyerinin olduğunu ve hayatını bu şekilde kazanmak istediğini beyan ediyor. Ayrıldığı şirket ile aynı tarzda üretim yapan bir şirkette çalışmayı ya da bu tarz bir işyeri açmayı planladığını söylüyor. Normalde işverenin işçinin çalışma özgürlüğünü bu kadar katı kısıtlaması kanımca mümkün değil.

işçinin bu tarz bir işyeri açması/benzer nitelikte üretim yapan bir sektörde çalışması sonucunda işçinin karşılaşabileceği riskler nelerdir. Bu gizlilik sözleşmesinin aralarına serpiştirilmiş olan genel hükümler işçiyi ne kadar bağlar?
Bu durumda cezai şartın uygulanabilirliği nedir? Yeni geliştirilen teknolojinin ifşası dışında bu senedin ve sözleşmenin bir geçerliliği var mıdır?

Teşekkürler.

Şahsi kanaatime göre;

Müvekkilinizin yeni bir işyeri açması veya yeni bir işe girmesi için şu aşamada yapması gereken bir şey yok.
Şayet işyeri açtıktan ya da bir işe girdikten sonra eski işvereni tarafından boyle bir talep olursa o aşamada değerlendirilmesi gereken bir durum. Müvekkiliniz iyi niyet kuralları çerçevesinde hareket ettiği müdetçe, geröekten "sır" sayılabilecek hususlata riayet ederse hiç bir sorunla karşılaşmayacaktır.

Sayın Burcuk

Aşağıdaki Yargıtay Kararı fikir verebilir


T.C.
YARGITAY
9. HUKUK DAİRESİ
E. 2005/20733
K. 2006/3050
T. 13.2.2006
• CEZAİ ŞART ALACAĞI ( Hizmet Sözleşmesinin Rekabet Yasağına İlişkin Hükmünün Geçerli Olması-Davacının Mevcut Durumdan Bir Zarara Uğrayıp Uğramadığının Araştırılması )
• HİZMET SOZLEŞMESİ ( Sözleşmede Bulunan Rekabet Yasağına İlişkin Şartın Geçerli Olması-Ancak Cezai Şart Alacağı İçin Davacının Bu Durumdan Bir Zarara Uğrayıp Uğramadığının Araştırılmasının Gerekmesi )
• REKABET YASAĞI ( Hizmet Sözleşmesinde Bulunan Rekabet Yasağına İlişkin Şartın Geçerli Olması-Ancak Cezai Şart Alacağı İçin Davacının Bu Durumdan Bir Zarara Uğrayıp Uğramadığının Araştırılmasının Gerekmesi )
1086/m.435
818/m.348
ÖZET : Taraflar arasında akdedilen hizmet sözleşmesinin rekabet yasağına ilişkin hükmü geçerlidir. Söz konusu yasağın normatif dayanağı Borçlar Kanunu m.348'dir.
Mahkemece Borçlar Kanunun m. 348'in öğelerinin gerçekleşip gerçekleşmediği araştırılmamıştır. Başka bir anlatımla, davacının iş sahibinin müşterilerini tanıyıp tanımadığı, işyerinde yapılan işin sırlarına sahip olup olmadığı ve son olarak da bu durumdan bir zarara sebebiyet verip veremiyeceği anlaşılamamaktadır.
Eksik inceleme sonucu verilen karar hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
DAVA : Davacı, cezai şart alacağının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir. Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm duruşmalı olarak davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş ise de;
HUMK.nun 435. maddesi gereğince duruşma isteğinin süreden reddine ve incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten ve temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Taraflar arasında akdedilen hizmet sözleşmesinin rekabet yasağına ilişkin hükmü geçerlidir. Söz konusu yasağın normatif dayanağı Borçlar Kanunu m.348'dir.
Mahkemece Borçlar Kanunun m. 348'in öğelerinin gerçekleşip gerçekleşmediği araştırılmamıştır. Başka bir anlatımla, davacının iş sahibinin müşterilerini tanıyıp tanımadığı, işyerinde yapılan işin sırlarına sahip olup olmadığı ve son olarak da bu durumdan bir zarara sebebiyet verip veremiyeceği anlaşılamamaktadır.
Eksik inceleme sonucu verilen karar hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 13.2.2006 gününde oybirliği ile karar verildi.

Saygılarımı sunarım.Av.Erdal