UYAP- mazeretin kabulü- yenileme süresi başlangıç

Bir duruşmada davalı-karşı davacı vekili olarak mazeret bildiriliyor. Mazeret ekinde pul yok, mazeret usulüne uygun da değil ancak Mahkemece mazeret kabul ediliyor ve duruşmanın UYAP vasıtası ile öğrenilmesine karar veriliyor.

UYAP vasıtası ile duruşma öğrenilmediğinden, vekil bir celse davaya katılamıyor ancak herhangi bir şekilde karşı davanın işlemden kaldırılmasına ya da dosyanın takipsiz bırakılmasına yönelik bir beyan yok ya da böyle bir karar da tesis edilmiyor.

Şimdi yeni duruşma günü geldi; 28.06.2012.
Sorularım şöyle;

1-) Karşı dava yönünden geçmişe dönük işlemden kaldırma kararı verilebilir mi?

2-) UYAP'tan duruşma gününün öğrenilmediği kabulü ile davalı-karşı davacının katılmadığı o celse, yenileme süresi için başlangıç tarihi olarak mı kabul edilir; yoksa duruşma gününü öğrendiğini bildirdiği(muttali olduğu) tarih mi yenileme süresinin başlangıcına esas alınır?

Alıntı: Yazan Av.Duygu Işık Bir duruşmada davalı-karşı davacı vekili olarak mazeret bildiriliyor. Mazeret ekinde pul yok, mazeret usulüne uygun da değil ancak Mahkemece mazeret kabul ediliyor ve duruşmanın UYAP vasıtası ile öğrenilmesine karar veriliyor. UYAP vasıtası ile duruşma öğrenilmediğinden, vekil bir celse davaya katılamıyor ancak herhangi bir şekilde karşı davanın işlemden kaldırılmasına ya da dosyanın takipsiz bırakılmasına yönelik bir beyan yok ya da böyle bir karar da tesis edilmiyor. Şimdi yeni duruşma günü geldi; 28.06.2012. Sorularım şöyle; 1-) Karşı dava yönünden geçmişe dönük işlemden kaldırma kararı verilebilir mi? 2-) UYAP'tan duruşma gününün öğrenilmediği kabulü ile davalı-karşı davacının katılmadığı o celse, yenileme süresi için başlangıç tarihi olarak mı kabul edilir; yoksa duruşma gününü öğrendiğini bildirdiği(muttali olduğu) tarih mi yenileme süresinin başlangıcına esas alınır?

1- HMK 150/2'ye göre "Usulüne uygun şekilde davet edilmiş olan taraflardan biri duruşmaya gelir, diğeri gelmezse, gelen tarafın talebi üzerine, yargılamaya gelmeyen tarafın yokluğunda devam edilir veya dosya işlemden kaldırılır." Dolayısıyla, talep yoksa dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilemez.
2- İlk yanıt nedeni ile bu sorunun yanıtlanmasına gerek kalmamıştır. Ancak yine de yenileme süresinin, HMK 150/4'e göre dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verildiği tarihten başlayacağını belirteyim.

Bir soru daha...
Bu olayda "UYAP'tan öğrenilmesi"ne karar verilmesi, usulüne uygun bir davet midir?

Alıntı: Yazan Av.Cengiz Aladağ 1- HMK 150/2'ye göre "Usulüne uygun şekilde davet edilmiş olan taraflardan biri duruşmaya gelir, diğeri gelmezse, gelen tarafın talebi üzerine, yargılamaya gelmeyen tarafın yokluğunda devam edilir veya dosya işlemden kaldırılır." Dolayısıyla, talep yoksa dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilemez.

Bazı Yargıtay kararlarında talep olmasa bile bunun, zımnen davanın takip edilmediği anlamına geleceği çünkü kimsenin aleyhine açılan bir davayı takip edeceğinin düşünülemeyeceği belirtiliyor.

Alıntı: Yazan Av.Duygu Işık Bir soru daha... Bu olayda "UYAP'tan öğrenilmesi"ne karar verilmesi, usulüne uygun bir davet midir?

Bu konuda açık hüküm yok. Eskiden UYAP'ın yasal dayanağı yoktu, ancak şimdi HMK 445 bu yasal dayanağı oluşturuyor. Bu nedenle, tebligat gideri eklenmemiş mazeret dilekçesinde "duruşma gününü UYAP'dan öğrenmek üzere" gibi bir talep var ise, mazeretin kabulü kararında vekilin duruşma gününü UYAP'dan öğrenmesine karar verilebileceğini düşünüyorum.

Alıntı: Yazan Av.Duygu Işık Bazı Yargıtay kararlarında talep olmasa bile bunun, zımnen davanın takip edilmediği anlamına geleceği çünkü kimsenin aleyhine açılan bir davayı takip edeceğinin düşünülemeyeceği belirtiliyor.

HMK 150/2 açıkça talep arıyor. O içtihatlar muhtemelen HUMK zamanından kalmadır.

Alıntı: Yazan Av.Cengiz Aladağ "duruşma gününü UYAP'dan öğrenmek üzere" gibi bir talep var ise,

Böyle bir talep de yok, mazerete eklenmiş bir pul gideri de yok! Zaten tuhaf olan da bu haldeki bir mazeretin kabul edilmiş olması.

Madem usulüne uygun olmayan bir mazeret kabul edildi, o halde yeni duruşma gününü usule uygun şekilde tebliğ etmesi gerekmez mi? Hatta gerekirse giderini karşı yandan alarak? HUMK m.409 ve HMK m.150 arasında talep yönünden bir değişiklik yok. Tabii kararlar eski yasa dönemine ilişkin ancak talep hususunda yasada değişilik yok. Eski yasada da şimdiki gibi "...gelip de davayı takip etmeyeceklerini bildirdikleri takdirde..." şeklinde düzenleme mevcuttu. Ancak buna rağmen bahsini ettiğim Yargıtay kararları verilmişti.

Bahsettiğim bakış açısını göstermesi yönünden aşağıdaki kararı iletiyorum :

T.C. YARGITAY HUKUK GENEL KURULU

E. 1983/4-652 K. 1985/267
T. 3.4.1985
• MANEVİ TAZMİNAT DAVASI ( Yenileme İsteği )
• YENİLEME İSTEĞİ ( Dosyanın İşlemden Kaldırıldıktan Sonra Üç Ay Geçtikten Sonra Böyle Bir İstekte Bulunulması )
• DOSYANIN İŞLEMDEN KALDIRILMASI ( Üç Ay Geçtikten Sonra Yapılan Yenileme İsteği )
• HARÇ ALINMADAN YARGILAMA YAPILMASI ( Dosyanın İşlemden Kaldırıldığı Günden İtibaren Üç Ay Geçtikten Sonra Yapılan Yenileme İsteği )

1086/m.4,409,9


KARAR : Oturum gününün belli edilmesi için tarafların başvurması gereken hallerde, gün tesbit ettirilmemiş ise, son işlem tarihinden başlayarak bir ay geçmekle dosya işlemden kaldırılır ( HUMK. m. 409/2 ). İşlemden kaldırılmasını gerektiren hallerden birinin gerçekleştiği anda karar verilmemiş olsa bile kendiliğinden kaldırılmış sayılır.

Kaynak: Kazancı İçtihat Bankası

Alıntı: Yazan Av.Duygu Işık Bahsettiğim bakış açısını göstermesi yönünden aşağıdaki kararı iletiyorum : T.C. YARGITAY HUKUK GENEL KURULU E. 1983/4-652 K. 1985/267 T. 3.4.1985 • MANEVİ TAZMİNAT DAVASI ( Yenileme İsteği ) • YENİLEME İSTEĞİ ( Dosyanın İşlemden Kaldırıldıktan Sonra Üç Ay Geçtikten Sonra Böyle Bir İstekte Bulunulması ) • DOSYANIN İŞLEMDEN KALDIRILMASI ( Üç Ay Geçtikten Sonra Yapılan Yenileme İsteği ) • HARÇ ALINMADAN YARGILAMA YAPILMASI ( Dosyanın İşlemden Kaldırıldığı Günden İtibaren Üç Ay Geçtikten Sonra Yapılan Yenileme İsteği ) 1086/m.4,409,9 KARAR : Oturum gününün belli edilmesi için tarafların başvurması gereken hallerde, gün tesbit ettirilmemiş ise, son işlem tarihinden başlayarak bir ay geçmekle dosya işlemden kaldırılır ( HUMK. m. 409/2 ). İşlemden kaldırılmasını gerektiren hallerden birinin gerçekleştiği anda karar verilmemiş olsa bile kendiliğinden kaldırılmış sayılır. Kaynak: Kazancı İçtihat Bankası

Ama bu karar konu ile ilgili değil. Şimdi de 150/3'deki düzenleme aynı:

Alıntı: Oturuma çağrılmış olan tarafların hiçbiri gelmediği veya gelip de davayı takip etmeyeceklerini bildirdikleri takdirde dava yenileninceye kadar dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilir.

Alıntı: Yazan Av.Duygu Işık Böyle bir talep de yok, mazerete eklenmiş bir pul gideri de yok! Zaten tuhaf olan da bu haldeki bir mazeretin kabul edilmiş olması. Madem usulüne uygun olmayan bir mazeret kabul edildi, o halde yeni duruşma gününü usule uygun şekilde tebliğ etmesi gerekmez mi? Hatta gerekirse giderini karşı yandan alarak? HUMK m.409 ve HMK m.150 arasında talep yönünden bir değişiklik yok. Tabii kararlar eski yasa dönemine ilişkin ancak talep hususunda yasada değişilik yok. Eski yasada da şimdiki gibi "...gelip de davayı takip etmeyeceklerini bildirdikleri takdirde..." şeklinde düzenleme mevcuttu. Ancak buna rağmen bahsini ettiğim Yargıtay kararları verilmişti.

Fark var bence. Eski yasa (HUMK) "davayı takip etmeyeceklerini bildirdikleri takdirde" diyordu. Yani duruşmaya gelen tarafın "davayı takip etmeyeceğini bildirmesini" şart koşuyordu; hiçbirşey denilmemişse ne yapılacağını yazmıyordu. HMK'da ise işlemden kaldırılmasını talep şartına bağlıyor. İkisi farklı şeyler.

Alıntı: Yazan Av.Duygu Işık Bir duruşmada davalı-karşı davacı vekili olarak mazeret bildiriliyor. Mazeret ekinde pul yok, mazeret usulüne uygun da değil ancak Mahkemece mazeret kabul ediliyor ve duruşmanın UYAP vasıtası ile öğrenilmesine karar veriliyor. UYAP vasıtası ile duruşma öğrenilmediğinden, vekil bir celse davaya katılamıyor ancak herhangi bir şekilde karşı davanın işlemden kaldırılmasına ya da dosyanın takipsiz bırakılmasına yönelik bir beyan yok ya da böyle bir karar da tesis edilmiyor. Şimdi yeni duruşma günü geldi; 28.06.2012. Sorularım şöyle; 1-) Karşı dava yönünden geçmişe dönük işlemden kaldırma kararı verilebilir mi? 2-) UYAP'tan duruşma gününün öğrenilmediği kabulü ile davalı-karşı davacının katılmadığı o celse, yenileme süresi için başlangıç tarihi olarak mı kabul edilir; yoksa duruşma gününü öğrendiğini bildirdiği(muttali olduğu) tarih mi yenileme süresinin başlangıcına esas alınır?

Değerli Meslektaşım,

Mazeret dilekçesinde vekil açıkça "Yeni duruşma gününü UYAP sisteminden öğreneceğini" beyan etmemişse, kendiliğinden UYAP sisteminden öğrenmeye dair ara kararını doğru bulmuyorum. Bu itibarla, bu ihtimalde hem mazeretin kabulüne, hem de UYAP sisteminden öğrenmeye dair ara kararı usulüne uygun bir davet sayılmamalıdır. Kanımca belgelendirilmeyen ve/veya gideri eklenmeyen mazeretin reddine karar verilmeliydi.

Ayrıca bu konuda ne karar verilecek ise o celse verilebilinir, geçmişteki celseye dair 150. madde ile ilgili karar verilemez.

Mahkemece, mazeretin kabulüne karar verildiği ihtimalinde ise;

Kanıma göre, davacıya mazerete karşı ne diyeceği ve karşı davayı takip edip etmeyeceği sorulmalı idi. Yani bu konuda talebi sorgulanmalı idi. Çünkü, HMK.m.150/2 davaya devam edilebilmesini talep şartına bağlamıştır; işlemden kaldırmayı değil. Bu itibarla, yargılama makamı, karşı davaya devam yönünden bir talep olup olmadığını (taleple bağlılık ilkesi, m.26 ve m.150/2 gereği) sormalıydı, sormalıdır.

Görüş ve kanaatindeyim.
Saygılarımla.