Senet Sebebİ Tal'İl

senet sebebinde MALEN yazmaktadır.borçlu senetin TEMİNAT karşılığı verildiğini iddia etmektedir.Alacaklı malen sebebinin Bir tarla almak istediğini ve karşı taraf tarla teslim edemediğinden ödediği bedele karşılık bu seneti almak zorunda kaldığını belirtmiştir.(BORÇLU DA BU TARLA ALIŞVERİŞİ KABUL ETMEKTEDİR)
Ancak alacaklının bu sebebini nakit olarak değiştirdiği yorumu yaparak seneti talil ettiği iddiası ile alacak sebebini alacalklının ispat etmesi gerektiğini beyan etmekte ancak borçlunun senet sebebi olarak TEMİNAT beyanı hiçbir dikkate alınmammaktadır.
İŞTE SENET SEBEBİ MALEN YAZILDIĞI VE ALACAKLI TEMEL İLİŞKİ OLARAK BİR TARLA ALIŞVERİŞİ KARŞILIĞI ÖDEDİĞİ PARAYA KARŞILIK BU SENETİ ALDIĞINI VE HİÇBİR ŞEKİLDE NAKİT OLARAK ÖDEÜNÇ PARA VERDİĞİNİ BEYAN ETMEDİĞİ HALDE SENET SEBEBİ MALEN İDDİASINI TAL'İL ETMİŞ OLABİLİR Mİ ...... VE BORÇLUNUN DA İLK BAŞTASENET SEBEBİ OLARAK TEMİNAT BEYANI ASIL TAL'İL EDEN TARAF OLUP OLMADIĞI KONUSUNDA.....
DEĞERLENDİRME YAPILARAK .....
ALACAKLININ BİR TARLA ALIŞVERİŞİNE KARŞILK VERMİŞ OLDUĞU BEDELİN GERİ ALINMASI İÇİN VERİLEN SÖZKONUSU SENETTE TEMEL İLŞKİ MALEN Mİ OLDUĞU VEYA NAKTE Mİ OLDUĞU ......
SENET SEBEBİ TAL'İL VAR İSE BURADA HANGİ TARAFIN TAL'İL ETMİŞ OLACAĞI....

Borçlunun tarla alışverişini kabul ettiğini söylüyorsunuz.Peki senedi hangi nedenle müvekkilinize verdiğini nasıl açıklıyor ?

Burada bir çelişki var sanırım.Bonoda alacaklı ilk planda borçlu tarafa bir "mal" veya "para" vermiş ve bunun karşılığında bono almış (veya bir hukuk ilşkinin teminatı olarak) kişidir. Olayda ise alacaklı borçluya senette "malen" yazdığı halde herhangibir mal vermediğini, tam aksine borçlunun bir taşınmaz alım-satım aksi çerçevesinde "mal" edim(borcun sebebi)karşılığı "nakit" (semen)verdiğini buna rağmen borç sebebinin kendisine teslim edilmediği iddia etmektedir.

Alıntı: Mal kaydı bulunan bir bonoda borçlu alacaklıdan mal almadığını iddia ; alacaklı da borçluya mal vermediğini kabul ederse borçlunun iddiası sabit olmuştur. Lehdarın bedelin para olarak verildiği iddiası ise, ispatı kendisine düşen bir husustur ( Prof.Dr.Fırat Öztan Kıymetli Evrak Hukuku, 2.bası, Ankara,1997, sh. 1007 vd )

Şu durumda, takibin dayanağını teşkil eden dolayısıyla da alacaklının alacağını ispat aracı durumundaki bonoda bulunan "malen" kaydının doğru olmadığı yönündeki borçlu iddiası alacaklı yanca da kabul edilmiş, temeldeki hukuki ilişki yönünden bonodaki bu ispat kaydı bizzat alacaklı tarafından değişikliğe uğratılmıştır.Alacağın varlığını ve dayandığı temel ilişkinin senettekinden farklı olduğunu iddia eden alacaklı artık kendi dayandığı ve senetten anlaşılmayan elden para verilme olgusunu ispat yüküyle karşı karşıyadır.Eş söyleyişle, kendi dayanağı olan senetteki sebepten ayrılarak elden para verildiği iddiasını ortaya atarak, "bir vakıadan kendi lehine haklar çıkaran/iddia eden" taraf davalı/alacaklıdır ve bu vakıayı ispat etmeye mecburdur, dolayısıyla ispat yükü davalı/alacaklıdadır. Borçlu aralarında temel ilişkinin varlığını kabul etmemiş, kendisine ispat yükü getirecek olan ödeme nedeniyle karşılıksızlık iddiasında bulunmamış, aksine borcun varlığını inkar etmiştir. Alacaklının bonodaki malen kaydına karşın alacak borç ilişkisinin mal alışverişine dayanmadığı yönündeki kabulü karşısında davacı/borçlunun iddiası bu noktada sabit olmaktadır. Lehdarın yani alacaklının "bedelin para olarak verildiği " iddiasını ispat yükü ise kendisinde bulunmaktadır.
(Bkz. YHGK, E. 2003/19-781, K. 2003/768, T. 17.12.2003)


Son olarak, eğer borçlu senetle borçlu olmadığı (hatır,teminat iddiası) dışında, karşı yanla aralarındaki temel ilişkiyi (olayda alım satım akdi) bir kesin delil olan "mahkeme içi ikrar" la kabul etmişse, alacaklının senet sebebini talil etmesine rağmen (talil edilen senet sebebini ispatlayabileceği başkaca kesin delili olmadğı varsayılıdığında) artık temel ilişkiyi ispatlamasına gerek kalmaksızın bu ilişkiye dayanarak ve bonoyu da semen karşılığı verilen bir ödeme aracı olarak göstererek (temel ilişkiye dayanan, bonodan doğan değil) alacağını kanıtlanması mümkün olabilir diye düşünüyorum.

Ben soruyu tam olarak anlayamadım sanırım.

1) Alacaklı bir senet alıyor. Senet metninde "malen" kaydı var.

2) Borçlu senedi ödemiyor.

3) Alacaklı icra takibi yapıyor.

4) Borçlu muhtemelen Menfi Tespit davası açıyor!

5) Borçlu, senedin tarla alım satımı için "Teminat amaçlı" verildiğini iddia ediyor. (Neyin teminatı?)

6) Alacaklı, Tarla alım satımı için görüşüldüğünü, bedeli ödediğini ancak tarla satışı borçlu tarafından yapılmadığı için ödenen bedel karşılığında söz konusu senedi aldığını belirtiyor.

Buna göre borçlu= tarla satıcısı, alacaklı=tarla alıcısı

olay bu şekilde midir?

Alıntı: Alacaklı malen sebebinin Bir tarla almak istediğini ve karşı taraf tarla teslim edemediğinden ödediği bedele karşılık bu seneti almak zorunda kaldığını belirtmiştir

Alıntıdaki cümle esas alınırsa alacaklı nakit ödediğini ispat zorundadır. Senetteki sebebi kendisi değiştirmiştir.

Diğer yandan borçlu da daha başka bir sebeple senet sebebini talil etmiş ve senedin teminat senedi olduğunu iddia etmiştir.

Bu nasıl ilişkidir anlayamadım. Borçlu tarlayı satacak kişi değil midir? Neden Bono versin hem de malen kayıtlı !

Anlaşılamayan tuhaflıklar var...

Hakim borçluya şunu sormak zorundadır: Tarlayı satmak isteyen sensin. Tarlayı satamayan da sen! Satıcı bir mal satarken senet alır, senet vermez. Senet vermesi eşyanın tabiatına aykırıdır. Bu senet neyin teminatı için verildi? Bunu açıklayınız!

Borçlu bu durumda hikaye anlattığının farkına varacaktır...

Benim tahminim alacaklının dediği doğru. Şekli hukukun ne kadar acımasız olduğuna ilişkin çok çok önemli bir olay bu!!

Sayın Dikici aslında burada senedi verdiği bedelin "teminatı" olarak alan kişi alacaklı.Ama aslında amaç teminat falan değil açıkça bir satım satım akdi, senet te hukuken güçlü bir makbuz! İşin ilginç yönleri; senet sebebine "malen" yazılması, karşı tarafın "teminat" senedi verdim iddiası, alacaklının senedi talil etmesi ve borçlunun asıl ilişkiyi kabul etmesi!! Her iki taraf da dürüst davranıyor, ama hukuk bilmiyor ve ya meslektaşımıza biraz geç başvurmuşlar!Bence iki tarafa da "yemin" ettirilsin, el sıkıştırılsın mahkemede , kadı usuluyle ancak çözülecek gibi bu olay!

Alacaklının hukuk bilmediği kesin. Ve de dürüst olduğu!

Şekli hukuk alacaklıyı zor duruma sokacaktır. Bu adil değil!
Ben hakim olsam borçlunun söylediklerini eşyanın tabiatına aykırı bulur, kabul etmezdim. Şekli hukuku da ayaklarımın altına alır çiğnerdim.

dediğiniz gibi Yemin çözecek galiba...

T.C.YARGITAY HUKUK DAİRESİ 13
Esas No.2003/2627Karar No.2003/7123Tarihi02.06.2003
ÖZET
TARAFLARIN İDDİALARI VE SAVUNMALAR DEĞERLENDİRİLDİĞİNDE SENEDİN HER İKİ TARAFÇA DA TALİL EDİLDİĞİNİN KABULÜ ZORUNLUDUR. NİTELİĞİ BELİRLENEN TALİL OLGUSU HER İKİ YANCADA BELİRLENMİŞ İSE DE İSPAT YÜKÜNÜN YER DEĞİŞTİRMESİ SÖZKONUSU OLMAYACAKTIR. KARŞILIKLI TALİL HALİNDE İSPAT YÜKÜNÜN DAVACI SENET BORÇLUSUNDA OLDUĞU YOLUNDAKİ MK.NUN 6. MADDESİNDE GENEL KURALIN YER DEĞİŞTİRMEYECEĞİ KABUL EDİLMELİDİR.

T.C.YARGITAY HUKUK GENEL KURULU
Esas No.1993/11-457Karar No.1993/572Tarihi13.10.1993
ÖZET
1. HER NE KADAR DAVALI TARAF ( LEHDAR ) DURUŞMA SIRASINDA DAVACI TARAFA SENET KARŞILIĞINDA NAKİT VERDİĞİNİ BEYAN ETMİŞSE DE, VERİLEN BU NAKİT BİR TAŞINMAZIN SATIN ALINMASI AMACINA YÖNELİK BULUNDUĞUNDAN, SENEDİN TANZİM SEBEBİNİN "MAL" OLMAK ŞEKLİNDE BELİRTİLDİĞİ GÖRÜLMUŞTÜR. BU DURUMDA SENEDİN DAVALI TARAFINDAN BEDEL KAYDININ TERSİ ÖNE SÜRÜLEREK, TALİL EDİLDİĞİNİN ( GEÇERSİZ KILINDIĞININ ) KABULÜ İSABETSİZDİR. 2. GENEL İLKEYE GÖRE, SENEDE KARŞI İDDİALARIN YAZILI DELİLLE İSBATI KÜLFETİ DAVACIYA AİTTİR.

Alıntı: Yazan Av.Turhan Demiroğlu T.C.YARGITAY HUKUK GENEL KURULU Esas No.1993/11-457Karar No.1993/572Tarihi13.10.1993 ÖZET 1. HER NE KADAR DAVALI TARAF ( LEHDAR ) DURUŞMA SIRASINDA DAVACI TARAFA SENET KARŞILIĞINDA NAKİT VERDİĞİNİ BEYAN ETMİŞSE DE, VERİLEN BU NAKİT BİR TAŞINMAZIN SATIN ALINMASI AMACINA YÖNELİK BULUNDUĞUNDAN, SENEDİN TANZİM SEBEBİNİN "MAL" OLMAK ŞEKLİNDE BELİRTİLDİĞİ GÖRÜLMUŞTÜR. BU DURUMDA SENEDİN DAVALI TARAFINDAN BEDEL KAYDININ TERSİ ÖNE SÜRÜLEREK, TALİL EDİLDİĞİNİN ( GEÇERSİZ KILINDIĞININ ) KABULÜ İSABETSİZDİR. 2. GENEL İLKEYE GÖRE, SENEDE KARŞI İDDİALARIN YAZILI DELİLLE İSBATI KÜLFETİ DAVACIYA AİTTİR.

ÖNCELİKLE TEŞEKKÜR EDERİZ.KARARIN TAM METNİNİ BULABİLİRMİYİZ....

T.C.
YARGITAY
HUKUK GENEL KURULU
E. 1993/11-457
K. 1993/572
T. 13.10.1993
• BONO İPTALİ
• TALİL
• BONODA BEDEL KAYDININ TALİLİ
• YAZILI DELİL ( Senede karşı )
6762/m.688
ÖZET : 1. Her ne kadar davalı taraf ( lehdar ) duruşma sırasında davacı tarafa senet karşılığında nakit verdiğini beyan etmişse de, verilen bu nakit bir taşınmazın satın alınması amacına yönelik bulunduğundan, senedin tanzim sebebinin "mal" olmak şeklinde belirtildiği görülmuştür. Bu durumda senedin davalı tarafından bedel kaydının tersi öne sürülerek, talil edildiğinin ( geçersiz kılındığının ) kabulü isabetsizdir.

2. Genel ilkeye göre, senede karşı iddiaların yazılı delille isbatı külfeti davacıya aittir.

DAVA ve KARAR : Taraflar arasındaki "bono iptali" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Havsa Asliye Hukuk Mahkemesince davanın kabulüne dair verilen 24.12.1986 gün ve 1983/251- 1986/390 sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine;

Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 6.12.1986 gün ve 1988/3835-1989/572 sayılı ilâmı:

( ... Davacı tarafın satış engeli olan bir gayrimenkulünü davalı tarafa satmak üzere anlaşma yapıldığı ve haricen senet düzenlendiği dosyadaki delillerden anlaşılmaktadır. Davacıların murisi Mehmet Taşdemir bonodaki imzasını inkar etmiş fakat bilirkişi incelemesi sonunda imzanın adı geçene ait olduğu saptanmıştır, davacı taraf dava dışı Nihat Çamur ismindeki şahsa bir bono verdiklerini, bu bononun davalı eline geçmiş olablleceğini ileri sürmüşse de bu iddiası isbat edilememiştir. Her ne kadar davalı taraf duruşma sırasında senet karşılığında davacı tarafa nakit verdiğini beyan etmişse de verilen bu nakit bir taşınmazın satın alınması amacına yönelik bulunduğuhdan netice itibarı ile senedin tanzim sebebinin ( mal ) olmak şeklinde belirdiği görülmektedir. Bu sebeple senedin davalı tarafından talil edildiği şeklindeki mahkeme kabulü isabetli değildir. Genel ilkeye göre senede karşı iddiasını yazılı delille isbat külfeti davacıya yüklenerek sonucuna göre bir karar verilmek gerekirken olayda talil bulunduğu görüşü ile sonuca varılması doğru bulunmadığından... ) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki karârda direnilmiştir.

YARGITAY HUKUK GENEL KURULU KARAR1:

Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre, Hukuk Genel Kurulu'nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.

ŞONUÇ: Davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı ( BOZULMASINA ) oybirliğiyle karar verildi.

T.C.YARGITAY HUKUK DAİRESİ 13
Esas No.2003/2627Karar No.2003/7123Tarihi02.06.2003
4721-TÜRK MEDENİ KANUNU (MK)/6
MENFİ TESPİT
ANLAŞMALI DÜZENLENEN SENET
SENETİN İPTALİ
KARŞILIKLI TA'LİL HALİ
DAVA : Taraflar arasındaki menfi tesbit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı, davalı İhsan Ö. ve dava dışı ağabeyinin ortak oldukları dava dışı şirketten araç aldığını ve bu araç için davalının ağabeyisinin alacaklı olduğu senetler düzenlendiğini, dava dışı üçüncü şahıslara olan borcu nedeniyle aracın haczedilmemesi için davalı İhsan'ın alacaklı kendisinin borçlu olduğu 7.000.000.000 TL bedelli senet düzenlendiğini ve davalının bu senedi icra takibine koyup aracın üzerine haciz koydurduğunu, senedin bu şekilde anlaşmalı olarak düzenlenmesine rağmen davalının ağabeysi ile ortaklıktan ayrılması sonucu icra takibini devam ettirdiğini ileri sürerek senedin iptali ile icra takibinden dolayı borçlu olmadığının tesbitini istemiştir.

Davalı, davacının icra takibinde borcu kabullendiğini, üçüncü şahıslara yapılan ödemenin kendisini bağlamayacağını, aldığı kamyon nedeniyle bonoyu verdiğini ileri süren ve bu suretle temel ilişkiyi kabullenen davacının davasının haksız olduğunu savunarak davanın reddini dilemiştir.

Mahkemece, davalı ve kardeşinin sözleşme ve senet tanzim tarihinde ortak oldukları ve birbirlerinden haberdar bulundukları, davacının beyanının oluşa uygun bulunduğu, senedin gerçek borç ilişkisini içermediği, senet metnindeki nakten kaydının davalı tarafından talil edildiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.

Davaya konu bononun 10.11.1999 tanzim ve 18.3.2000 vade tarihli olduğu ve nakten kaydını içerdiği bononun incelenmesinden anlaşılmaktadır. Mahkemece, tanık anlatımlarına ve davalının senedi talil ettiğine dayanılarak dava kabul edilmiştir. Ancak davacı bu davayı açarken, davaya konu senedi dava dışı şahıslara olan borcu nedeniyle aracın üzerine haciz konulmaması için davalının bu senede dayanarak araç üzerine haciz konulmasını sağlamak için verdiğini bildirmiştir. Tarafların iddiaları ve savunmalar değerlendirildiğinde senedin her iki tarafça da talil edildiğinin kabulü zorunludur. Niteliği belirlenen talil olgusu her iki yancada belirlenmiş ise de ispat yükünün yer değiştirmesi sözkonusu olmayacaktır. Karşılıklı talil halinde ispat yükünün davacı senet borçlusunda olduğu yolundaki MK.nun 6. maddesinde genel kuralın yer değiştirmeyeceği kabul edilmelidir. Hal böyle olunca senedi talil eden davacının bu itibarla senedin teminat senedi niteliğinde ve anlaşmalı olarak düzenlendiğini yasal delillerle ispat etmesi zorunludur. Davalının açık muvafakati olmadığı için olayda tanık dinlenemez ve tanık beyanlarına dayanılarak hüküm tesis edilemez. Bu itibarla mahkemenin tanık beyanlarına itibar etmesi doğru değildir. Değinilen bu hususlar gözetilmeden ispat yükümlülüğü yer değiştirilerek yazılı şekilde hüküm verilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bozmayı gerektirir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün davalı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine,02.06.2003 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Eğer borçlu sadece mal almadığını beyan etmiş ve alacaklı da mal vermediğini kabut etmiş olsa idi, senedi ta'lil eden alacaklı olacağı için isbat yüküde ona düşerdi.
Oysa (yanlış anlamadıysam) burada mal almadığını ve senedin teminat senedi olarak verildiğini bizzat davacı (borçlu) iddia ettiğine göre senedi ta'lil eden de kendisidir ve isbat yüküde kandisine düşer, çünkü mal almadığını ancak teminat senedi olarak verildiğini iddia ettiğine göre (TEMİNAT İDDİSAI ) ile ilgili isbat külfeti de kendisindedir.Saygılar