Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları iç hukukta daha etkin olarak uygulanacak

650 sayılı KHK ile Adalet Bakanlığı bünyesinde İnsan Hakları Daire Başkanlığı kuruldu.

26 Ağustos 2011 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan Kanun Hükmünde Kararname ile Adalet Bakanlığı bünyesinde "İnsan Hakları Daire Başkanlığı" kurulması hakkında yasal zemin oluşturuldu. (KHK/650. Adalet Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun ile bazı kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde değişiklik yapılmasına dair Kanun Hükmünde Kararname). Uzun yıllardır Avrupa İnsan Hakları Mehkemesi önünde yapılmaya çalışılan savunmalar ile ilgili karmaşa böylece giderilmeye çalışılmaktadır. Ancak bunun da ötesinde KHK'nin getirisi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarının iç hukukta daha etkin uygulanması olacaktır. En azından KHK'den bu yönde çalışmalar yapılacağı anlaşılmaktadır.

KHK'nin 1. madddesine göre Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü bünyesinde kurulacak olan İnsan Hakları Daire Başkanlığı'nın diğer bir çok görevi arasında "İnsan hakları ihlallerinin ortadan kaldırılmasına yönelik çalışmalar yapmak, dostane çözüm kuruluna katılmak ve görüş bildirmek" yer almaktadır.

Yine aynı yönde Başkanlık AİHM tarafından verilen kararların infazı ile ilgili süreci takip edecek ve etkinliği konusunda çalışacaktır.

Ancak İnsan Hakları Daire Başkanlığı'nın uygulama açısından en önemli görevi Avrupa İnsan Hakları Mehkemesi kararlarının iç hukukta daha etkin bir şekilde uygulanmasını sağlamak adına yapacağı görevdir. Düzenlemeye göre Başkanlık sadece Türkiye hakında değil, diğer ülkeler hakkında verilen kararların da çevirisini yaparak derleyecek ve ilgili yerlere ulaştıracaktır. Yine Başkanlık Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve uygulaması ile ilgili bilimsel çalışmaları takip edecek, bu çalışmaları ve içtihat çevirilerini ilgili uygulayıcılara ulaştıracaktır.

Uygulayıcılar arasında elbette yargı mensupları da yer alacağından, 2004 yılında değiştirilen Anayasa 90. maddeye daha fazla işlerlik kazandırılma ihtimali artacaktır. Düzenlemenin amacının 12 Eylül 2010 tarihli Anayasa değişikliği ile getirilen Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru hakkı (Anayasa Şikayeti) öncesi süreçte yargı mercilerine Avrupa İnsan Hakları Mehkemesi içtihatlarını uygulama şansı vermek ve böylece bireysel başvuru sayısını azaltmak olduğu gözlemlenmektedir. Bir başka amaç ise bireysel başvurulardan sonra Avrupa İnsan Hakları Mehkemesi'ne taşınan dosya sayısının azaltılmasıdır. Bu zamana kadar gelen süreçte, özellikle 12 Eylül 2010 tarihli değişikliklerin gerekçelerinde bu yönde bir çok işaret bulunmaktadır.

Artık idare, en azından yasal düzenlemeler bağlamında, İnsan Haklarının daha etkin bir şekilde korunması için bazı adımlar atmaktadır. Bundan sonra iş uygulayıcılara kalmaktadır. Sadece Türkiye hakkında değil, başka Avrupa Konseyi üyesi ve dolayısıyla Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin yargı yetkisini kabul etmiş ülkeler hakkında verilmiş kararların da uygulanma imkanı bulunacaktır.

Kaynak : http://www.sefikkarakis.av.tr