Çekteki imzanın sahte olması-Dolandırıcılık ve Mükerrer Yargılama

Merhabalar saygıdeğer meslekdaşlarım,
Bugün aldığım bir karar beni oldukça şaşırttığı için sizlerle paylaşmak ve değerli görüşlerinizi almak istedim.

Müvekkil şirket ile ticari ilişki içerisinde olan bir şirket aldığı mallara karşılık verdiği son çekte imzayı şirket yetkilisi yerine 3. bir şahsa attırmış olduğundan bulunduğumuz karşılıksız çek şikayeti sonuçsuz kalmış ancak karşılıksız çek davasına bakan mahkemece evrakta sahtecilik veya dolandırıcılık olabileceği gerekçesi ile dosya Ağır Cezaya gönderilmiştir.

Ağır Cezada yapılan yargılamada sanık hakkında beraat kararı çıkmıştır. Karar gerekçesi ise şu şekildedir: Savcının mütalası " Ancak, dolandırıcılık eyleminin oluşmasına rağmen sanık daha önceden karşılıksız çek suçundan dolayı yargılandığında özel olan bu eylemi 3167 sayılı yasa yönünden yapılan yargılamadan sonra düşünülemeyeceği ve mükerrer olduğunun kabulü gerektiği.."
Mahkemenin kararı " sanık hakkında aynı çek nedeniyle karşılıksız çek düzenlemek suçundan kamu davası açıldığı ve sanığın beraatine karar verildiği anlaşıldığından sanık hakkında dolandırıcılık suçundan açılan kamu davasının reddine"

Kısaca mahkeme diyor ki tamam sanık dolandırıcılık suçunu işlemiştir ancak eylemi daha önce karşılıksız çek davasında değerlendirildiği için ceza veremiyoruz.

Ceza davaları ile ilgilenmediğimden belki benim gözümden kaçmış bir nokta vardır umuduyla siz değerli meslekdaşlarımla paylaşmak istedim bu kararı.

Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 225/1. maddesine göre; hükmün, ancak iddianamede unsurları gösterilen suça ilişkin fiil ve faili hakkında verilmesi mümkündür. Anlattığınız olayda tek bir iddianame mevcut ve bu iddianamede sanığın fiili “karşılıksız çek keşide etmek” olarak belirlenmiş. Dolayısıyla mahkemenin yalnızca bu fiille sınırlı olarak yargılama yapma yetkisi vardır. (Davasız yargılama olmaz)

Ancak aynı Kanunun 225/2.maddesine göre mahkeme, fiilin hukuki nitelendirilmesinde iddia ve savunmalarla bağlı değildir. Sizin olayınızda bu kuralın uygulanabilmesi için savcının iddianamede, “sanığın hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp onu zarara soktuğu ve bu şekilde kendisine yarar sağladığı” ya da “belgede sahtecilik yaptığı” şeklinde bir anlatımı olması ancak buna karşın yanlış hukuksal nitelendirmeyle davayı karşılıksız çek keşide etmek suçundan açması gerekmektedir. Böyle bir durumda mahkeme, iddianamedeki hukuki nitelendirmeyle –yani karşılıksız çek keşide etmek- bağlı olmayacak, sanığın fiillerini somut duruma göre evrakta sahtecilik ya da dolandırıcılık olarak değerlendirebilecektir. Tabi ki 226.maddeyi de uygulaması gerekecektir. Anlaşıldığı kadarıyla sizin davanızdaki iddianamede böyle bir fiili anlatım yok.

Bu nedenledir ki yukarıda değindiğim maddelerle bağlantılı olarak Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 223/7.maddesinde “Aynı fiil nedeniyle, aynı sanık için önceden verilmiş bir hüküm veya açılmış bir dava varsa davanın reddine karar verilir.” denilmektedir. (Ne bis in idem-Aynı fiilden dolayı iki kez yargılama yapılamaz) (Aynı yönde hükümler: İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi’ne ek 7 numaralı protokol Madde 4 ile Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Sözleşme’nin 14/7.maddesi)

Ortada dolandırıcılık ya da evrakta sahtecilik fiilinden açılan bir dava yok. Öte yandan sorunuzda ifade ettiğiniz gibi "beraat" kararı değil "davanın reddi" kararı verilmiştir. Davanın reddine karar verilmiş olması, zamanaşımı süresi dolmadığı sürece sanığın gerçek suçunu oluşturan fiil olan evrakta sahtecilik ya da dolandırıcılık suçundan iddianame düzenlenerek yeni bir dava açılmasına engel olmayacaktır düşüncesindeyim.