Iş Sahibi Mi Yüklenici Mi Sorumlu?

Değerli meslektaşlarım,
Bir eser sözleşmesinde,yüklenicinin eseri meydana getirirken 3. kişiye verdiği zarardan,3 kişiye karşı doğrudan yükleniciyi sorumlu tutabilirmiyiz?Yoksa 3. kişiye karşı iş sahibi mi doğrudan sorumlu olur?Aydınlatırsanız sevinirim.saygılarımla...

T.C. YARGITAY
4.Hukuk Dairesi

Esas: 2002/10008
Karar: 2002/14491
Karar Tarihi: 23.12.2002

ÖZET : Yüklenici iş sahibi olan Karayolları Genel Müdürlüğüne bedeli karşılığında bir iş yapmayı yüklenmiştir. Bu özelliği itibarıyla yüklenici ile iş sahibi arasındaki sözleşme, bir eser sözleşmesidir. Bu nedenle, sözleşme hükümleri uyarınca yüklenici, üzerine aldığı işi doğrudan doğruya iş sahibinden bağımsız olarak yapma yükümlülüğü altındadır.

(818 S. K. m. 55, 355)

Dava: Davacı İbrahim O. vekili Avukat Hakan Gencer tarafından, davalı Karayolları Genel Müdürlüğü aleyhine 5/2/2001 gününde verilen dilekçe ile davalı tarafından yol yapım çalışması sırasında davacıya ait bağ ve ağaçların izin alınmaksızın yok edilmesi sebebi ile maddi ve manevi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; maddi tazminat isteminin kabulüne, manevi tazminat isteminin reddine dair verilen 5/3/2002 günlü kararın Yargıtay'ca incelenmesi davalı vekili Avukat İbrahim Ethem Çelik tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü:

Karar: Dava, davalı Karayolları Genel Müdürlüğünce yaptırılan yol yapım çalışması sırasında davacının bahçesine verilen zararın tazminine ilişkindir. Mahkemece, dava kısmen kabul edilmiştir. Karar, davalı tarafından temyiz edilmiştir.

Dosyadaki belgelere göre davalı idare, yol yapım işini sözleşme ile yüklenici olan Tubin İnşaat Anonim Şirketine vermiştir. Yüklenici iş sahibi olan Karayolları Genel Müdürlüğüne bedeli karşılığında bir iş yapmayı yüklenmiştir. Bu özelliği itibarıyla yüklenici ile iş sahibi arasındaki sözleşme, bir eser sözleşmesidir. Bu nedenle, sözleşme hükümleri uyarınca yüklenici, üzerine aldığı işi doğrudan doğruya iş sahibinden bağımsız olarak yapma yükümlülüğü altındadır. Anılan sözleşmenin 52. maddesi uyarınca işin yapımı sırasında çevre, arazi, emlak, mahsul, ağaçlar ve benzeri şeylere verilen zarardan yüklenici firma sorumlu olduğundan oluşan zarardan, iş sahibi olan davalı idare sorumlu tutulamaz. Bu bakımdan BK.'nun 55. maddesi gereğince yüklenici ile Karayolları Genel Müdürlüğü arasında çalışan ve çalıştırılan ilişkisinin varlığından da söz edilemez. Bu nedenle mahkemece davalı hakkındaki davanın husumet yönünden reddine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.

Sonuç: Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 23.12.2002 gününde oybirliği ile karar verildi.

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programları
*************************************

T.C.

YARGITAY

7. HUKUK DAİRESİ

E. 2006/2114

K. 2006/2135

T. 29.6.2006

• ESER SÖZLEŞMESİ ( İş Sahibinin Adam Çalıştıran Sıfatının Bulunmadığı da Dikkate Alındığında Eser Sözleşmesine Konu Olan İşin Yapımı Sırasında Yüklenicinin Üçüncü Şahıslara Verdiği Zarardan İş Sahibi Sorumlu Olmayacağı )

• İŞ SAHİBİ İLE YÜKLENİCİ ARASINDAKİ İLİŞKİ ( Bağımlılık İlişkisi Olmadığı - İş Sahibinin Adam Çalıştıran Sıfatının Bulunmadığı da Dikkate Alındığında Eser Sözleşmesine Konu Olan İşin Yapımı Sırasında Yüklenicinin Üçüncü Şahıslara Verdiği Zarardan İş Sahibi Sorumlu Olmayacağı )

• YÜKLENİCİNİN EYLEMİYLE ÜÇÜNCÜ KİŞİYE VERİLEN ZARAR ( Bağımlılık İlişkisi Kurulması Halinde İş Sahibinin "Adam Çalıştıran" Sıfatıyla Zarardan Sorumlu Tutulması Gerektiği ve Sorumluluk Türünün de B.K’da Belirlenen Müteselsil Sorumluluk Olduğu )

• İş SAHİBİNİN ADAM ÇALIŞTIRAN SIFATIYLA SORUMLULUĞUNUN SINIRLARI ( İş Sahibi İle Yüklenici Arasındaki Sözleşmede İş Sahibine Yükleniciye Emir ve Talimat Verme Yapılan İşi Kontrol ve Denetleme Yetkisinin Tanınmış Olması Halinde )

818/m. 51/2


ÖZET : Kural olarak, eser sözleşmesinde iş sahibi ile yüklenici arasında bağımlılık ilişkisi yoktur. Buna göre, iş sahibinin adam çalıştıran sıfatının bulunmadığı da dikkate alındığında eser sözleşmesine konu olan işin yapımı sırasında yüklenicinin üçüncü şahıslara verdiği zarardan iş sahibi sorumlu olmayacağı kabul edilmektedir.
Ancak bu kural kesin değildir. İş sahibi ile yüklenici arasındaki sözleşmede iş sahibine yükleniciye emir ve talimat verme, yapılan işi kontrol ve denetleme yetkisinin tanınmış olması halinde, iş sahibi ile yüklenici arasında bağımlılık ilişkisi kurulmuş olacağından, iş sahibinin "adam çalıştıran" sıfatıyla zarardan sorumlu tutulması gerektiği ve sorumluluk türünün de Borçlar Kanununda belirlenen müteselsil sorumluluk olduğu sonucuna varılmalıdır.
DAVA : Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün. Yargıtay'ca incelenmesi davacı ile davalı P İnşaat Ltd. Şti, tarafından istenilmekle, temyiz isteminin süresinde olduğu anlaşılmakla dosya incelendi, dosyadaki belgeler okundu, tetkik hakiminin açıklamaları dinlendi. Gereği görüşüldü:
KARAR : Dava, niteliği ve içeriği itibariyle tacir yada ( tacir sayılan ) taraflar arasında haksız fiilden kaynaklanan maddi tazminat alacağının tahsili istemine ilişkindir.
1 - Davalı tarafın temyiz itirazlarının incelenmesinde; iddia ve savunmaya, duruşma tutanaklarına yansıyan bilgi ve belgelere, bu yolla saptanan dava niteliğine ve özellikle iddia ve savunmanın kıymetlendirilmesi yönünden bilgilerine başvurulan ve hükme dayanak yapılan uzman bilirkişi raporunun niteliği, içeriği ve dosya kapsamında toplanıp değerlendirilen delillere, delillerin takdir, tahlil ve tartışımına ilişkin hükümde gösterilen gerekçelere, tacir olan davalı aleyhine avans faizine hükmedilmesinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı tarafın yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının REDDİNE, peşin alınan harcın mahsubu ile kalan 583.410 YTL temyiz harcının davalı P İnşaat Temizlik Hizm, ve Güv. Şist. San. Ve Tic. Ltd. Şti'nden alınmasına.
2 - Davacı tarafın temyiz itirazlarına gelince, mahkemece her iki davalı arasındaki ilişkiyi düzenleyen sözleşme hükümlerine göre davalı İGDAŞ'ın sorumluluğunun bulunmadığı gerekçe gösterilerek hakkındaki davanın husumet nedeniyle reddine karar verilmiş ise de, varılan sonuç davanın niteliğine, dosya içeriğine uygun düşmemektedir.
Eser sözleşmelerinde yüklenici üstlendiği işi sözleme koşullarına uygun olarak tamamlayıp teslim etmeyi üstlenmektedir. Kural olarak, iş sahibi ile yüklenici arasında bağımlılık ilişkisi bulunmamaktadır. Bu özellik dikkate alındığında bağımlılık ilişkisi ve iş sahibinin adam çalıştıran sıfatı bulunmadığından eser sözleşmelerinin yerine getirilmesi ve işin yapımı sırasında yüklenicinin üçüncü kişilere zarar vermesi halinde iş sahibinin zarardan sorumlu tutulamayacağı kabul edilmektedir. Ancak bu kural kesin değildir, iş sahibi ile yüklenici arasındaki sözleşmede iş sahibine yükleniciye emir ve talimat verme, yapılan -işi kontrol ve denetleme yetkisinin tanınmış olması halinde. İş sahibi ile yüklenici arasında bağımlılık ilişkisi kurulmuş olacağından iş sahibinin "adam çalıştıran" sıfatıyla zarardan sorumlu tutulması gerektiği ve sorumluluk türünün de aynı kanunun 51/2 maddesi hükmü uyarınca müteselsil ( zincirleme ) sorumluluk olacağı kuşkusuzdur. Somut olayda, davalılar arasındaki ihale sözleşmesinin 19, maddesi ve eki teknik şartname hükümleri bir bütün olarak incelenip değerlendirildiğinde iş sahibi olan davalı İGDAŞ'a işin yapımı sırasında yüklenici şirkete emir ve talimat verme, işi kontrol ve denetleme yetkisinin tanındığı görülmektedir.
Hal böyle olunca az yukarıda açıklanan hukuki olgular dikkate alındığında davalı İGDAŞ'ın da diğer davalı ile birlikte zarardan ortak ( müteselsil ) olarak sorumlu tutulması gerekirken davalılar arasındaki iç ilişkiyi düzenleyen, zarara gören üçüncü kişilere karşı öne sürülmesi mümkün bulunmayan sözleşme hükümleri gerekçe gösterilerek davalı İGDAŞ hakkında yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olduğu gibi, hakkında kısmen kabule ilişkin hüküm kurulan diğer davalı aleyhine, davacı yararına müddeabihin kabulüne karar verilen bölümü yönünden ve karar tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre 1.551.57 YTL avukatlık parasına hükmedilmesi gerekirken, eksik avukatlık parasına hükmedilmesi dahi isabetsiz,
SONUÇ : Davacı tarafın temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde ilgilisine iadesine, 29.06.2006 gününde oybirliği ile karar verildi.

Dış İlişkide 3.şahsa karşı herhalükarda sorumlu değilmi iş sahibi?