Velayete dayanan taşınmaz satış vaadi sözleşmesinde hakim izni gerekli midir?

Sevgili meslektaşlarım karmaşık bir durumla karşı karşıya olup değerli yardımlarınıza ihtiyaç duymaktayım.Olayı kısaca anlatmak gerekirse: Eşinden 1984 yılında boşanmış olan kadın çocuğunun velayetine sahiptir.1997 yılına kadının eski eşi vefat ettikten sonra kadın,2001 yılı temmuz ayı içerisinde(kız 16 yaşındayken) yani -eski türk medeni kanunu yürürlükteyken-çocuğuna miras kalmış olan tüm taşınmazları,noterde düzenleme şeklinde yapılmış olan ve velayete dayanan 'taşınmaz satış vaadi sözleşmesiyle ' 3. kişilere devretmiştir.Burada kafamızı kurcalayan konu.Söz konusu annenin velayet hakkına dayanarak yaptığı bu taşınmaz satış vaadi sözleşmesi için hakimin izni gerekli değil midir?Olay eski medeni kanun yürürlükteyken gerçekleştiği için durum ne şekilde çözüme kavuşturulmalıdır?Söz konusu taşınmaz satış vaadi sözleşmesi uyarınca alıcı taraf üzerine taşınmazlar halen devredilmediğinden,sözleşmedeki alıcı tarafça tapu iptali ve tescil istemiyle dava açılmıştır.

-Genel olarak İzin gerekli değildir.
-Kamu düzeni ile ilgili olduğundan TMK hükümleri uygulanır.Çocuğun bakım ve eğitimi ile ilgili harcamalar izne tabidir. (TMK 327,356)
-Veli gerekli özeni göstermezse hakim gerekli önlemleri alabilir. İzne tabi tutabilir.(TMK 360,361)
-Velinin velayet görevini kötüye kullanması alıcının da buna katılması halinde satış vaadi sözleşmesinin iptali talep edilebilir.
Diye düşünüyorum.

T.C.
YARGITAY

2. HUKUK DAİRESİ

E. 2002/5872

K. 2002/6944

T. 24.5.2002

• SATIŞA İZİN TALEBİ ( Ana ve Babanın Velayetleri Çerçevesinde Üçüncü Kişilere Karşı Çocuklarının Yasal Temsilcileri Olmaları )

• ÇOCUĞA AİT MALLARIN SATIŞINA İZİN TALEBİ ( Ana ve Babanın Velayetleri Çerçevesinde Üçüncü Kişilere Karşı Çocuklarının Yasal Temsilcileri Olmaları )

• KÜÇÜK ÇOCUĞUN HAKLARININ KORUNMASI VE MALLARININ İDARESİ ( Ana ve Babanın Velayetleri Çerçevesinde Üçüncü Kişilere Karşı Çocuklarının Yasal Temsilcileri Olmaları )

• VELİNİN YETKİLERİ ( Ana ve Babanın Velayetleri Çerçevesinde Üçüncü Kişilere Karşı Çocuklarının Yasal Temsilcileri Olmaları )

4721/m.342,327,356,360,361

ÖZET : Anne ve baba velayetleri çerçevesinde 3. kişilere karşı çocuklarının yasal temsilcileridir. Yasal temsilci durumunda, bulunan anne ve baba 327 ve 356. maddesindeki koşulların oluşması dışında hakimden izin almaksızın çocuklarına ait taşınır veya taşınmaz malları satabilirler. 360 ve 361. maddelerdeki olumsuz koşullar gerçekleşmedikçe malları idare etmekle yükümlüdürler.
DAVA : Davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
KARAR : Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle Türk Medeni Kanunun 327. maddesi; çocuğun bakımı, eğitimi ve korunması için gerekli giderler ana ve baba tarafından karşılanır.
Ana ve baba, yoksul oldukları veya çocuğun özel durumu olağanüstü harcamalar yapılmasını gerektirdiği takdirde yada olağan dışı herhangi bir sebebin varlığı halinde, hakimin izniyle çocuğun mallarından onun bakım ve eğitimine yetecek belli bir miktar sarf edebilirler.
342. maddesi; ana ve baba velayetleri çerçevesinde 3. kişilere karşı çocuklarının yasal temsilcisidirler. vİyi niyetli 3. kişiler eşlerden herbirinin diğerinin rızasıyla işlem yaptığını varsayabilirler.
Vesayet makamlarının iznine bağlı hususlar dışında kısıtlıların temsiline ilişkin hükümler-velayetteki temsilde de uygulanır.
356. maddesi; olağan ihtiyaçlar gerektirdiği ölçüde sermaye biçiminde ödemeler, tazminatlar ve benzeri edimler çocuğun bakımı için kısmen kullanılabilir.
Çocuğun bakımı, yetiştirilmesi ve eğitimi için zorunluluk varsa hakim ana ve babaya belirlediği miktarlarda çocuğun diğer mallarına da başvurma yetkisini tanıyabilir.
363. maddesi; ana ve baba çocuk mallarının geri verilmesinde vekil gibi sorumludurlar.
Dürüstlük kurallarına uygun olarak başkasına devrettikleri malların yerine sadece aldıkları karşılığı geri vermekle yükümlüdürler.
Kanuna uygun olarak çocuk ve aile için yaptıkları harcamalardan dolayı tazminatla yükümlü tutulmazlar.
462. maddesi birinci fıkrası: aşağıdaki hallerde vesayet makamının izni gereklidir.
Taşınmazların alımı, satımı, rehnedilmesi ve bunlar üzerinde başka bir ayni hak... kurulması hükümlerini gerektirmiş bulunmasına göre; Türk Medeni Kanununun 327. ve 356. maddelerine uygun çocuğun eğitimi, bakımı korunması için ana baba yoksul oldukları takdirde veya çocuğun bakımı, yetiştirilmesi ve eğitimi için zorunlu olan hallerde hakim, çocuğun mallarından onun bakım ve eğitimine yetecek belli bir miktar malın SARFEDİLMESİ konusunda ana babaya izin verecek veya onlara belirlediği miktarlarda çocuğun diğer mallarına da başvurma yetkisi tanıyacaktır.
Somut olayımızda ise; küçük Havva'nın Türk Medeni Kanununun 336/son maddesi gereğince velisi olan annesi Satı, küçüğün hisseli mallarını satarak ona tamamına sahip olacağı bir taşınmaz almak için hakimden izin istemiştir. Bu olayda Türk Medeni Kanununun 327 ve 356. madde koşulları iddia edilmediği gibi koşulların oluştuğu da kanıtlanmamıştır.
Karar gerekçesinde de açıklandığı üzere davacı anne küçüğün velisi ve yasal tek temsilcisidir. Türk Medeni Kanununun 342 ve 462/1-2. Maddeleri gereğince 327. ve 356. madde hükümleri koşullarının oluşması dışında hakimden izin almaksızın taşınır olsun taşınmaz olsun çocuk mallarını satabilecek, 360. ve 361. maddelerdeki olumsuz koşullar gerçekleşmedikçe onun mallarını yönetecek ve bununla yükümlü olacaktır. ( TMK. md. 352 ) Yönetim hakkı sona erince de çocuğun mallarını hesabıyla birlikte ergin çocuğa, vasisine veya kayyımına devredecektir. ( TMK. md. 362 )
SONUÇ : Satışa izin isteğinin reddine ilişkin hüküm yerinde görülmüş olduğundan davacının temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun olan hükmün ( ONANMASINA ), onama harcının temyiz edene yükletilmesine peşin alınan temyiz harcın mahsubuna, 24.5.2002 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.