Tasarım Hukuku ve İlerleyen Teknoloji?

Sayın meslektaşlarım,
Özelikle tasarım hukukuna ilişkin yapmış olduğum araştırmalarda teknolojik gelişmeler ile başım dertte. Şöyle ki,
Bir internet sayfasının dizaynı (örneğin üst taraftan X fonda X karakterde yazı akarken sol ve sağda farklı karakterlerin beliriyor olmsı üst fonda da bileyim bir resmin veya logonun belirmesi ) Fikri Mülkiyet hukuku, özellikle tasarım hukuku ile korunabilir mi? Fikirlerinizi gerekçelendirirseniz memmun olurum.

Sayın ad-hoc sorunuza cevap vermeye çalışacağım.
Öncelikle, Endüstriyel Tasarım'ın Korunması Hakkındaki KHK ancak tescilli tasarımları korur. Tescil edilebilecek tasarımların ise bazı unsurları muhteva etmesi gerekir. Bunlar yenilik ve ayırd edicilik unsurlarıdır (End.Tas.KHKHK m.5). Bunlardan ayrıca End.Tas.KHKHK m.26/2 uyarınca tescil için başvuru esnasında tasarımın uygulanacağı ürünler belirtilmek zorundadır. Aynı Kanun m.3'te ise ürünün tanımı yapılmış ve nelerin ürün olduğu örnekseyici bir şekilde sayılmıştır. m.3/b hükmüne göre; bilgisayar programları ve yarı iletkenlerin topoğrafyaları KHK'nın koruma kapsamı dışında tutulmuştur. Ürün veya ürün parçası, koruma talep edilen tasarımın mutlaka bir ürün üzerinde uygulanabilir olması zorunluluğunu ifade etmektedir. Dolayısıyla bu durum tasarım ile ürünün birlikte düşünülmesini gerektirir. Maddi bir varlığını gerektirir kısaca.
Dolayısıyla bilgisayar programları, fikri ve sınai haklardan, fikir ve sanat eserleri grubuna dahildir. Meydana getirilen programın tasarım özelliklerinden çok fikir ve sanat eseri özelliklerini taşıması, kapsam dışı bırakılmasına neden olmuştur.
Bu durumda sözünü ettiğiniz internet sayfasının dizaynı, endüstriyel tasarım şeklinde korunamayacağı gibi, diğer sınai haklar kapsamında da korunamaz (marka, patent, faydalı model vs.). Ancak Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında korunması mümkün ise de bunun şartlarını taşıyor olması gerekir. Bilgisayar programı kapsamında korunabilir en yakın olarak. Bu konuda Ünal Tekinalp'in Fikri Mülkiyet Hukuku kitabını okumanızı önemle tavsiye ederim. Bu konuda yazılmış en iyi monografik eserdir. Yardımcı olabilmek dileğiyle. Kolay gelsin...

Sayın Bilal Deu,
Ayrıntılı cevabınız için teşekkür ederim fakat ısrarla üstünde durduğum konu bilgisayar programı ile internet sitesi dizaynının hukuken aynı kategoride anlandırılmaması gerekliliği, zira THS'nin dizaynı, fondaki renkler forum başlıklarının yerleştirilmesi ile bu şekilde bir programın kullanımına izin veren yazılım tamamen iyi ayrı şey. Dolayısıyla bilgisayar programı olarak adlandırılmaması gerektiğini düşünüyorum. Ne dersiniz?

Ben de aynı şekilde düşünüyorum ad-hoc. Nitekim yazımda da, bazı şartları taşıyor olması gerekir demiştim. Yani bilgisayar programı niteliğine sahip olması gerekir. Doktrinde ve bir çok yerli ve yabancı mahkeme kararında, internet alan adlarının da Fikri Mülkiyet kapsamında sayılmış ve Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile korunmaya değer tutulmuştur. Ancak internet web sitelerinin dizaynı ile ilgili hiçbir açıklama ile karşılaşmadım. Bu konuda önceki yazımda da değindiğim gibi Ünal Tekinalp'in Fikri Mülkiyet Hukuku kitabına bakmanızı tavsiye ederim. Orada bu konuyla ilgili muhtemelen bir açıklama vardır.
Kolay gelsinn...