KeŞİdecİnİn Lehdar Tarafindan Cİrosu İptal Edİlerek Kendİsİne İade Edİlen Emre Yazili Çekİn KeŞİde Tarİhİnİ DeĞİŞtİrmesİ Ve Çekİ Tekrar Kullanmasi

Öncelikle herkese selamlar saygılar. Mesajıma konu olay şu şekilde gerçekleşmiştir:

Müvekkil A, aralarındaki ticari ilişki sonucu Ö A.Ş. emrine 31.01.2009 tarih ve 5.000 TL meblağlı çeki keşide ve teslim etmektedir. Daha sonra A, Ö. A.Ş. ' ye olan borcunu haricen ödemekte ve Ö. A.Ş. çekin arka yüzündeki cirosunu iptali edip ( ön yüzündeki lehdar kısmını iptal etmeksizin ) çeki A' ya iade etmektedir.

Daha sonra A, kendisine iade edilen çekin keşide tarihini 31.12.2009 olarak değiştirip paraflayarak ( meblağda bir değişiklik bulunmamakta ) çeki X Ltd. ' ye, X Ltd cirolayarak Ü' ye, Ü cirolayarak H A.Ş.' ye, son olarak H A.Ş. cirolayarak Z. Ltd. ' ye teslim etmekte; yasal süresi içinde muhatap bankaya Z. Ltd tarafından ibraz edilen çekin karşılığı çıkmamakta, çek bedelsiz kalmaktadır.

İbraz ardından son yasal hamil Z. Ltd cirosunu iptal ederek çeki H A.Ş.'ye, H A.Ş. ise cirosunu iptal etmeksizin çeki Ü' ye teslim etmektedir. Ü ise çeki silsile dışı gerçek kişi M' ye teslim etmektedir.

Silsile dışı gerçek kişi M ise Ö A.Ş.' nin iptal edilmiş cirosu altına kendi cirosunu sıkıştırıp, Ö A.Ş. ve keşideci müvekkil A aleyhinde icra takibine girişmiştir.

Ö A.Ş. ise İcra Mahkemesi' ne başvurarak, cirosunun iptal edilmiş olduğunu ve takibin kendisi açısından iptalini talep etmiş ve davası kabul edilerek aleyhinde başlatılan icra takibi kendisi iptaline karar verilmiştir.

Ö A.Ş. aynı zamanda, müvekkil A' nın kendisine iade edilmiş çeki tahrif ederek tekrar piyasaya sürmüş olması sebebiyle dolandırıcılık ve resmi belgede sahtecilik müsnet suçları ile suç duyurusunda bulunmuştur.

Soruşturma aşamasında iddia makamınca vekili huzurunda ifadesi alınan M, çeki ibrazdan sonra aldığını, cirosunu ibrazdan sonra Ö A.Ş.' nin cirosu altına attığını, Ö A.Ş.' nin cirosunun iptal edilmiş olduğunu fark etmediğini beyan etmiştir.

Savcılık tarafından ifadesi alınan müvekkkil A ise, çekin kendi çeki olması ve Ö A.Ş. tarafından kendisine iade edilmesi sebebiyle keşide tarihini değiştirip parafladığını, çekteki cironun İPTAL edildiğini görmediğini beyan etmiştir.

SAVCILIK İDDİANAMESİNDE, MÜVEKKİL A ALEYHİNDE ÇEKİ TAHRİF ETMESİ SEBEBİYLE RESMİ BELGEDE SAHTECİLİK VE KULLANILMIŞ ÇEKİ PARAF EDEREK TEKRAR PİYASAYA SÜRMESİ SEBEBİYLE NİTELİKLİ ( BANKA VEYA KREDİ KURUMLARININ ARAÇ OLARAK KULLANILMASI SURETİYLE ) DOLANDIRICILIK MÜSNET SUÇLARI İLE KAMU DAVASI AÇILMASINI TALEP ETMİŞ, iddianamenin kabulü ile müvekkil aynı müsnet suçlarla M ile birlikte Ağır Ceza' da yargılanmaya başlamıştır.

Yaptığım araştırmalara rağmen aşağıdaki hususları netleştirememiş bulunmaktayım:

1- Lehdar O A.Ş.' nin çekin arkasındaki cirosunu İPTAL ederek müvekkile iade etmesi ( çekin ön yüzüne İPTAL işlemi yapılmamıştır ) O A.Ş.' yi lehdar olmaktan çıkarmakta mıdır?

2- Müvekkilin kendisine iade edilen EMRE yazılı çekin keşide tarihini değiştirerek paraflaması ve çeki tekrar piyasaya sürmesi resmi belgede sahtecilik suçunu oluşturmakta mıdır?

Dolandırıcılık suçunun maddi unsurları mevcut olay açısından oluşmamış gözükse de ( müvekkilin kimse aleyhine zenginleşmemiş olması - olsa da çek yasasına muhalefet söz konusu olabilir kanaatimce - ve hileli hareketinin bulunmaması sebepleriyle ) resmi belgede sahtecilik suçunun oluşup oluşmadığı ve dolandırıcılık müsnet suçu açısından da olayın değerlendirilmesi aşamasında Sayın Meslektaşların fikirlerini beklemekteyim.

Peşinen teşekkürler, saygılar.

Alıntı: Lehdar O A.Ş.' nin çekin arkasındaki cirosunu İPTAL ederek müvekkile iade etmesi ( çekin ön yüzüne İPTAL işlemi yapılmamıştır ) O A.Ş.' yi lehdar olmaktan çıkarmakta mıdır?

Y12HD. 2009/21506E. 2578K.
Ciro silsilesine göre, lehdar borçluya karşı, müracaat sorumlusu durumunda bulunan keşidecinin, çeki geriye ciro yolu ile alması ve başkasına ciro etmesi mümkün ise de, bu şekilde ciro ile çeki devir aldıktan sonra keşidecinin sorumlu olduğu kimselere (lehdara) müracaat borçlusu olarak başvurması mümkün değildir. Zira geriye ciro yolu ile çeki devralan keşideci çeki devralmadan önceki duruma döner ve lehdar aleyhinde takip yapamaz. Ancak keşidecinin cirosu ile çeki devralan yetkili hamillerin cirosu çizilmeyen lehdara karşı] takip yapma hakları mevcuttur. O halde mahkemece, borçlunun şikayetlerinin reddine karar verilmesi gerekmektedir.


Geriye ciro ile çekin keşidecinin -müvekkiliniz A ya- geçmesinden sonra müvekkilinizin bunu tekrar tedavüle sokmasında her hangi bir usulsüzlük yoktur.

Kötüniyet olmaksızın usulüne uygun yapılmış bir hukuki işlemin ceza hukuku bakımından bir suç teşkil edeceğini söylemek mümkün değildir.

Yargı içtihatlarına göre cirosunun çizilen Ö A.Ş. çek bedelinden sorumlu değildir; kanımca cirosu çizilmese dahi keşidecinin suç işlediği söylenemez. Basiretli bir tacir olmak gerekir

Alıntı: Yazan mslmklvz Öncelikle herkese selamlar saygılar. Mesajıma konu olay şu şekilde gerçekleşmiştir: Müvekkil A, aralarındaki ticari ilişki sonucu Ö A.Ş. emrine 31.01.2009 tarih ve 5.000 TL meblağlı çeki keşide ve teslim etmektedir. Daha sonra A, Ö. A.Ş. ' ye olan borcunu haricen ödemekte ve Ö. A.Ş. çekin arka yüzündeki cirosunu iptali edip ( ön yüzündeki lehdar kısmını iptal etmeksizin ) çeki A' ya iade etmektedir. Daha sonra A, kendisine iade edilen çekin keşide tarihini 31.12.2009 olarak değiştirip paraflayarak ( meblağda bir değişiklik bulunmamakta ) çeki X Ltd. ' ye, X Ltd cirolayarak Ü' ye, Ü cirolayarak H A.Ş.' ye, son olarak H A.Ş. cirolayarak Z. Ltd. ' ye teslim etmekte; yasal süresi içinde muhatap bankaya Z. Ltd tarafından ibraz edilen çekin karşılığı çıkmamakta, çek bedelsiz kalmaktadır. İbraz ardından son yasal hamil Z. Ltd cirosunu iptal ederek çeki H A.Ş.'ye, H A.Ş. ise cirosunu iptal etmeksizin çeki Ü' ye teslim etmektedir. Ü ise çeki silsile dışı gerçek kişi M' ye teslim etmektedir. Silsile dışı gerçek kişi M ise Ö A.Ş.' nin iptal edilmiş cirosu altına kendi cirosunu sıkıştırıp, Ö A.Ş. ve keşideci müvekkil A aleyhinde icra takibine girişmiştir. Ö A.Ş. ise İcra Mahkemesi' ne başvurarak, cirosunun iptal edilmiş olduğunu ve takibin kendisi açısından iptalini talep etmiş ve davası kabul edilerek aleyhinde başlatılan icra takibi kendisi iptaline karar verilmiştir. Ö A.Ş. aynı zamanda, müvekkil A' nın kendisine iade edilmiş çeki tahrif ederek tekrar piyasaya sürmüş olması sebebiyle dolandırıcılık ve resmi belgede sahtecilik müsnet suçları ile suç duyurusunda bulunmuştur. Soruşturma aşamasında iddia makamınca vekili huzurunda ifadesi alınan M, çeki ibrazdan sonra aldığını, cirosunu ibrazdan sonra Ö A.Ş.' nin cirosu altına attığını, Ö A.Ş.' nin cirosunun iptal edilmiş olduğunu fark etmediğini beyan etmiştir. Savcılık tarafından ifadesi alınan müvekkkil A ise, çekin kendi çeki olması ve Ö A.Ş. tarafından kendisine iade edilmesi sebebiyle keşide tarihini değiştirip parafladığını, çekteki cironun İPTAL edildiğini görmediğini beyan etmiştir. SAVCILIK İDDİANAMESİNDE, MÜVEKKİL A ALEYHİNDE ÇEKİ TAHRİF ETMESİ SEBEBİYLE RESMİ BELGEDE SAHTECİLİK VE KULLANILMIŞ ÇEKİ PARAF EDEREK TEKRAR PİYASAYA SÜRMESİ SEBEBİYLE NİTELİKLİ ( BANKA VEYA KREDİ KURUMLARININ ARAÇ OLARAK KULLANILMASI SURETİYLE ) DOLANDIRICILIK MÜSNET SUÇLARI İLE KAMU DAVASI AÇILMASINI TALEP ETMİŞ, iddianamenin kabulü ile müvekkil aynı müsnet suçlarla M ile birlikte Ağır Ceza' da yargılanmaya başlamıştır. Yaptığım araştırmalara rağmen aşağıdaki hususları netleştirememiş bulunmaktayım: 1- Lehdar O A.Ş.' nin çekin arkasındaki cirosunu İPTAL ederek müvekkile iade etmesi ( çekin ön yüzüne İPTAL işlemi yapılmamıştır ) O A.Ş.' yi lehdar olmaktan çıkarmakta mıdır? 2- Müvekkilin kendisine iade edilen EMRE yazılı çekin keşide tarihini değiştirerek paraflaması ve çeki tekrar piyasaya sürmesi resmi belgede sahtecilik suçunu oluşturmakta mıdır? Dolandırıcılık suçunun maddi unsurları mevcut olay açısından oluşmamış gözükse de ( müvekkilin kimse aleyhine zenginleşmemiş olması - olsa da çek yasasına muhalefet söz konusu olabilir kanaatimce - ve hileli hareketinin bulunmaması sebepleriyle ) resmi belgede sahtecilik suçunun oluşup oluşmadığı ve dolandırıcılık müsnet suçu açısından da olayın değerlendirilmesi aşamasında Sayın Meslektaşların fikirlerini beklemekteyim. Peşinen teşekkürler, saygılar.

Keşidecinin, hamile ödeme yaptıktan sonra keşide tarihini değiştirdiğini ispatlamanız halinde, sahtecilik suçunun oluşacağı kanaatindeyim. Çünkü, her ne kadar keşidecinin çekin dolaşıma çıkarken mevcut olan unsurlarından hiçbirisini değiştirmeden çek bedelini hamile ödeyip, ibraz tarihinden önce çeki tekrar 3. kişilere ciro etmesi mümkün ise de, çekin ibraz süresinden sonra keşide tarihini tahrif ederek tekrar tedavüle sokması ibrazdan sonra ciro edilen çekin, ibrazdan önce ciro edilmiş gösterilmesine matuf olmakla da aldatıcıdır, sahtedir.

Sayın meslektaşımızın eklediği Yargıtay kararı, keşide tarihi tahrif edilmemiş çeklerle ilgilidir.

Değerli yorumlarınız için öncelikle teşekkür ederim..

Sn. Yüksel, kanaatiniz doğrultusunda ben de emsal kararlar tespit ettim ve kanaatinize katılmaktayım. Müvekkil yasal olarak hamili bulunduğu çekin ( lehdarın cirosunu iptal ile geri alıp çeki iade etmesi üzerine )keşide tarihi üzerinde 'daha ileri bir tarihle değiştirmek suretiyle' değişiklik yapıp, paraf imzası ile birlikte çeki kullanmıştır. HMK madde 207 uyarınca senet üzerindeki değişikliklerin borçlu tarafından onaylanması gerekmektedir. İlk lehdarın cirosunun iptal edilmiş olması ve yegane borçlunun keşideci müvekkil olduğu hususları bir arada değerlendirildiğinde müvekkil açısından müsnet sahtecilik ve dolandırıcılık suçlarının sübut etmediği kanaatindeyim.

Ayrıca cirosunu iptal ile geri alan lehdar, aleyhinde YASAL HAMİL OLMAYAN M tarafından başlatılan Örnek No:10 icra takibini şikayete konu edip, hakkındaki takibin iptalini de sağlamıştır.

Değindiğimiz tüm nedenlerle, keşideci fiilinin evrakta sahtecilik suçunu oluşturmadığı açık olmakla, ayrıca dolandırıcık suçunun da yasal unsurlarını karşılamadığı kanaatindeyim.

Keşidecinin hileli davranışı nedir, hileli davranışı varsa suçun oluşmasına yetecek ağırlıkta mıdır, mağdur var mıdır ve varsa aldanmış mıdır, keşideci kimin aleyhine yarar elde etmiştir?

Keşidecinin hileli davranışı yoktur; en azından hileli bir hareketle 3. bir kişiyi kandırma saikiyle hareket etmemiştir. Dolandırıcılık suçunun kasıtla işlenebilir bir suç olduğu hususu yanında keşideci açısından müsnet suçun da sübut etmediği görüşündeyim.