Kamulaştırılan taşınmazda kiracının yaptığı masraflar...

Müvekkil kiraladığı dükkanı uzun yıllar kullanma amacıyla kiralıyor, kiralayan da bu yönde taahhütte bulunuyor. Bunun üzerine bakımsız durumda olan dükkan için ciddi miktarda masraf yaparak yapacağı işe uygun hale getiriyor. Ancak işletmeyi açtıktan dört ay sonra dükkan için belediye yararına kamulaştırma kararı çıkıyor.

Kamulaştırma Kanununa göre kamulaştırma ile ilgili ilişkiler kamulaştırmayı yapan kişi ile malik arasında olduğundan masraflarını belediyeden talep edemiyor. Malikin de kendisine karşı bir kusuru yok. Ama kiracının yaptığı masrafın da heba olup gitmesi haksızlık. Ne yapabiliriz sizce?

İlginize şimdiden teşekkürler.

Yaptığı zorunlu veya yararlı giderleri sebebsiz iktisap kuralları çerçevesinde mal sahibinden isteyebilir.
Saygılarımla.

T.C.

YARGITAY

13. HUKUK DAİRESİ

E. 1984/6696

K. 1985/867

T. 11.2.1985

DAVA : Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün davalılar avukatınca duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine gereği konuşulup düşünüldü :
KARAR : Davacı, davalılara ait yerde kiracı iken bu yerin belediyece kamulaştırıldığını ve kendisinin bu yere yapmış olduğu eklentilerle birlikte takdir edilen değerin davalılar adına tahakkuk ettirildiğini, yaptığı eklentiler için takdir olunan değerin kendisine verilmesi gerektiğini ileri sürerek fazla hakkı saklı kalmak üzere şimdilik 1.844.398,50 liranın ödetilmesini istemiştir.
Davalılar vekili, davacı ile olan kira mukavelesine göre davacının yaptırdığı eklentilerden dolayı bir hak talebinde bulunulamıyaacağını, talebin bu nedenle yersiz olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş ve bu karar davalılar tarafından temyiz edilmiştir.
1 - Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uyguna gerektirici nedenlere ve özellikle kira sözleşmesinin 9 uncu maddesinde bilumum tadilat masraflarının kiracılara ait olduğuna ilişkin hüküm, yapılan değişiklik ve eklentileri bedelsiz olarak kiralayana devir edilmesi gerektiğini ifade etmemesine, davalıların kira sözleşmesinde öngörülen izni ile davacı kiracının kiralananda meydana getirdiği ve kendi malı olan eklenti ve değişiklikler bedeli kamulaştırma yolu ile davalı kiralayanın mal varlığına geçmiş olmasına göre davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları reddedilmelidir.
2 - Mahkemece, hükme esas alınan 2.8.1983 tarihli bilirkişi raporunda, davacı kiracı tarafından yapılmış olan değişiklik ve eklentilerin toplam değeri 25.7.1983 tespit tarihi itibariyle belirlenmiştir. Oysa kamulaştırma kararına esas alınan değer takdiri 24.11.1982 tarihinde yapılmıştır. Burada önemli olan, 24.11.1982 tarihindeki değer takdiri alabilirken kamulaştırma bedeli içinde davacının yapmış olduğu değişiklik ve eklentilerin karşılığını tespit edilmesidir. Kamulaştırma bedeli bina ve arsa için ayrı ayrı değil toptan bir bedeli ihtiva etmektedir. Başka söyleyişle kamulaştırmada arsa ve bina için ayrı bir değer takdiri yapılmadığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle mahkemece davacı tarafından yapılan işlerin kamulaştırma bedeli içerisindeki karşılığını bulabilmek için bilirkişi aracılığıyla kamulaştırma bedeline göre arsanın değerleri ayrı ayrı tespit edilmeli ve bundan bina değerini teşkil eden miktardan ne kadarının davacı tarafından yapılan işlerin karşılığı olabileceği ortaya çıkartılmalıdır. Bu suretle bulunacak miktar, kamulaştırma tarihinde ve kamulaştırma bedeli için davacı tarafından yapılanların gerçek değerini oluşturur. Böylece bulunacak bu tutara hükmedilmesi gerekirken tespit tarihindeki değere hükmedilmesi yanlıştır. Karar bu nedenle bozulmalıdır.
SONUÇ : Yukarıda 1 inci maddede açıklanan nedenle davalıların diğer temyiz itirazlarının reddi ile temyiz olunan kararın 2 nci maddede gösterilen nedenle davalılar yararına BOZULMASINA, 11.2.1985 gününde oybirliğiyle karar verildi.