İşçi Alacaklarının Ayrı Ayrı Dava Konusu Yapılması- Hakkaniyet

Kıdem Tazminatı, Fazla mesai, genel tatil alacağı, ücret alacağı gibi işçilik alacakları fazlaya ilişkin haklar saklı tutularak önce kısmi,daha sonra Ek dava açılarak talep edilmiş, karara bağlanmış ve karar kesinleşmiştir. Aradan 1 yıla yakın bir süre geçtikten sonra bu kez daha önce talep edilmeyen İhbar Tazminatı için ayrı bir dava açılması uygun mudur? Hakkaniyet (Her ilam için Davacı mahk. ve icra vek.ücreti yönünden) ve usul açısından görüşlerinizi paylaşır mısınız?
Teşekkürler

Alıntı: Kıdem Tazminatı, Fazla mesai, genel tatil alacağı, ücret alacağı gibi işçilik alacakları fazlaya ilişkin haklar saklı tutularak önce kısmi,daha sonra Ek dava açılarak talep edilmiş, karara bağlanmış ve karar kesinleşmiştir. Aradan 1 yıla yakın bir süre geçtikten sonra bu kez daha önce talep edilmeyen İhbar Tazminatı için ayrı bir dava açılması uygun mudur? Hakkaniyet (Her ilam için Davacı mahk. ve icra vek.ücreti yönünden) ve usul açısından görüşlerinizi paylaşır mısınız? Teşekkürler

Sayın altınhukuk06;

Usuli açıdan bir engel bulunmamaktadır ancak etik açıdan sorunlu bir durum olduğunu düşünüyor iseniz, ihbar tazminatına ilişkin davada vekalet ücreti talebinde bulunmazsınız. Bu sizin tercih edeceğiniz/etmeyeceğiniz bir yaklaşım tarzıdır.

Kendi dosyalarımdan bir örnek vermem gerekirse, yine yasal engel bulunmadığı halde mahkemenin hükmettiği alacak kalemlerine ayrı icra takibi, vekalet ücretine ayrı icra takibi yapıp, iki ayrı dosyadan vekalet ücreti alan meslektaşlarımızın da olduğunu gördüm. Şahsen bunu etik bulmadığım için bu şekilde takip yapmıyorum.

Saygılarımla..

Ben de etik bulmuyorum, yapmam, yapılmaması lazım. Hiç yakışık değil. Ancak davalı vekili olarak böyle bir olayla karşılaştım. Paylaşımınız için teşekkür ederim.

T.C.
YARGITAY
10. HUKUK DAİRESİ
E. 2007/5188
K. 2008/645
T. 29.1.2008
• TASARRUFU TEŞVİK ALACAĞI ( Alacağın Küçük Parçalara Bölünmesi Suretiyle Ayrı Davalara Konu Yapılıp Birden Fazla Vekalet Ücreti Edinilmesine Yol Açar Şekilde Hüküm Verilmesinin Dava Hakkının Kötüye Kullanılması Niteliğinde Olduğu )
• KISMİ DAVADA VEKALET ÜCRETİ ( Hakim Tarafından Re'sen Uygulanması Gereken İyiniyet Kuralına Taraflar ve Avukatların da Uyma Yükümlülüğü Gözetildiğinde Alacağın Küçük Parçalara Bölünmesi Suretiyle Ayrı Davalara Konu Yapılmasının İsabetsiz Olduğu )
• İYİNİYET KURALLARI ( Hakim Tarafından Re'sen Uygulanması Gereken İyiniyet Kuralına Taraflar ve Avukatların da Uyma Yükümlülüğü Gözetildiğinde Alacağın Küçük Parçalara Bölünmesi Suretiyle Ayrı Davalara Konu Yapılmasının İsabetsiz Olduğu )
• DAVA HAKKININ KÖTÜYE KULLANILMASI ( Alacağın Küçük Parçalara Bölünmesi Suretiyle Ayrı Davalara Konu Yapılıp Birden Fazla Vekalet Ücreti Edinilmesine Yol Açar Şekilde Hüküm Verilmesinin Dava Hakkının Kötüye Kullanılması Niteliğinde Olduğu )
4721/m.2
1136/m.164

ÖZET : Davacı, tasarrufu teşvik alacağı ve nemasının, yasal faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini istemiştir. Kısmi dava açılmasını engelleyen bir yasal düzenleme bulunmamakla birlikte; hakim tarafından re'sen uygulanması gereken iyiniyet kuralına, taraflar ve avukatların da uyma yükümlülüğü gözetildiğinde; alacağın küçük parçalara bölünmesi suretiyle ayrı davalara konu yapılıp, Birden fazla vekalet ücreti edinilmesine yol açar şekilde dava, hakkının kötüye kullanılmasının, yukarıdaki hukuksal ilkeler ışığında korunmasına olanak bulunmadığı ve bu yönün kamu düzenine ilişkin olduğu gözetilmeksizin, davalı Kurumun toplam borcun çok üzerinde vekalet ücreti ve yargılama gideriyle sorumluluğuna yol açılması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

DAVA : Davacı, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla, tasarruf teşvik alacağı ve nema tutarlarının yasal faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini istemiştir.

Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde isteğin kabulüne karar vermiştir.

Hükmün, davalı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi:

KARAR : Davacı tarafından. fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak koşuluyla, 20.00 YTL'nin tahsili istemiyle açılan cava sonuca verilen kabul kararı, 16.11.2006 tarihinde kesinleşmiş olup; saklı tutulan haklar tutarını oluşturan 163,94 YTL'nin tahsiline yönelik eldeki dava ise. 22.06.2006 tarihinde açılmış ve her iki dava sonucu kurulan hükümde de, davacı taraf yararına. karar tarihinde geçerli tarife uyarınca maktu vekalet ücretine hükmedilmiştir.

"Medeni Kanunda yer alan dürüstlük ilkesi ( MK m. 2 ) genel bir hukuk ilkesi olup usul hukukunda da geçerlidir. Devletin bir kurumu olan mahkemenin haksız, hileli ve kanuna aykırı şekilde bir yargılama ile uyuşmazlığı çözümlemesi düşünülemez. Ayrıca dürüstlük kuralı, kamu yaran açısından da dikkate alınmayı gerektirir. Çünkü, davanın usul ekonomisine uygun şekilde sonuçlanması, ancak dürüstlük kuralının medeni usul hukukunda da geçerli olması ve hakim tarafından kendiliğinden nazara alınmasıyla mümkün olur." ( Prof Dr. Hakan Pekcanıtez/Prof. Dr. OGUZ Atalay/Doç. Dr. Muhammet Özekes. Medeni Usul Hukuku. 6. Bası. Ankara 2007. s. 275-277 )

Kısmi dava açılmasını engelleyen bir yasal düzenleme bulunmamakla birlikte; hakim tarafından re'sen uygulanması gereken iyiniyet kuralına, taraflar ve avukatların da uyma yükümlülüğü gözetildiğinde; alacağın küçük parçalara bölünmesi suretiyle ayrı davalara konu yapılıp, birden fazla vekalet ücreti edinilmesine yol açar şekilde dava hakkının kötüye kullanılmasının, yukarıdaki hukuksal ilkeler ışığında korunmasına olanak bulunmadığı ve bu yönün kamu düzenine ilişkin olduğu gözetilmeksizin, davalı Kurumun toplam borcun çok üzerinde vekalet ücreti ve yargılama gideriyle sorumluluğuna yol açılması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

Ne var ki bu aykırılığın giderilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, karar bozulmamalı, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 438. maddesi uyarınca düzeltilerek onanmalıdır.

SONUÇ : Hüküm fıkrasının yargılama gideriyle vekalet ücretine ilişkin ( 3 ) ve ( 4 ) numaralı bentlerinin hüküm fıkrasından silinmesine, yerine "3-Vekalet ücreti takdirine yer olmadığına ve davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına," ibaresinin yazılmasına ve kararın bu ektiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, 29.01.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Alıntı: Yazan Av. Engin EKİCİ Kendi dosyalarımdan bir örnek vermem gerekirse, yine yasal engel bulunmadığı halde mahkemenin hükmettiği alacak kalemlerine ayrı icra takibi, vekalet ücretine ayrı icra takibi yapıp, iki ayrı dosyadan vekalet ücreti alan meslektaşlarımızın da olduğunu gördüm. Şahsen bunu etik bulmadığım için bu şekilde takip yapmıyorum. Saygılarımla..

Yargıtay bu hususta da görüş değiştirdi,

Alıntı: T.C. YARGITAY 12. HUKUK DAİRESİ E. 2012/18690 K. 2012/25539 T. 10.9.2012 • ÜÇ TAKİP DOSYASININ TEK BİR DOSYADA BİRLEŞTİRİLMESİ İSTEMİ ( İlam Bir Bütün Olmasına Rağmen Yasal ve Geçerli Bir Neden Olmaksızın Alacaklının Üç Ayrı Takip Başlatmak Suretiyle Yasalarda Belirtilen Dürüstlük Kuralına Uymadığı ) • HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI ( Üç Takip Dosyasının Tek Bir Dosyada Birleştirilmesi İstemi - Kötü Niyetli Olmasa da Alacaklı Tarafından Yasadaki Boşluktan Yararlanılarak Bir İlamdaki Haklar İçin Ayrı Ayrı Takip Başlatılarak Sebepsiz Zenginleşmeye Neden Olacak Şekilde Fazladan Avukatlık Ücreti Talep Edilmesinin Hakkın Kötüye Kullanılması Olduğu ) • SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME ( Üç Takip Dosyasının Tek Bir Dosyada Birleştirilmesi İstemi - Kötü Niyetli Olmasa da Alacaklı Tarafından Yasadaki Boşluktan Yararlanılarak Bir İlamdaki Haklar İçin Ayrı Ayrı Takip Başlatılarak Sebepsiz Zenginleşmeye Neden Olacak Şekilde Fazladan Avukatlık Ücreti Talep Edilmesinin Hakkın Kötüye Kullanılması Olduğu ) • OBJEKTİF İYİ NİYET KURALLARI ( Üç Takip Dosyasının Tek Bir Dosyada Birleştirilmesi İstemi - İlam Bir Bütün Olmasına Rağmen Yasal ve Geçerli Bir Neden Olmaksızın Alacaklının Üç Ayrı Takip Başlatmak Suretiyle Yasalarda Belirtilen Dürüstlük Kuralına Uymadığı ) 818/m.61 6098/m.77 2709/m.36 4721/m.1,2,3,4,33 6100/m.29,297,323,326,327 ÖZET : Dava, ilama dayanılarak alacaklı vekili tarafından yargılama gideri, avukatlık ücreti, tazminat ve ecri misil için üç ayrı takip başlatıldığını ve fazladan vekalet ücreti istendiğini, bu işlemin hakkın kötüye kullanılması olduğunu ve hukuk düzeni tarafından korunamayacağını iddia edilerek üç takip dosyasının tek bir dosyada birleştirilmesi istemidir. Kötü niyetli olmasa da alacaklı tarafından yasadaki boşluktan yararlanılarak bir ilamdaki haklar için ayrı ayrı takip başlatılarak sebepsiz zenginleşmeye neden olacak şekilde fazladan avukatlık ücreti talep edilmesi hakkın kötüye kullanılmasıdır ve hukuk düzeni tarafından korunamaz. Hakim yasadaki boşluğu objektif iyi niyet kuralları içinde doldurmak zorundadır. İlam bir bütün olmasına rağmen yasal ve geçerli bir neden olmaksızın alacaklının üç ayrı takip başlatmak suretiyle yasalarda belirtilen dürüstlük kuralına uymadığı, borçlunun zarara uğramasına neden olduğu anlaşılmıştır. Alacaklının bu davranışı hukuk düzeni tarafından korunamayacağı için mahkeme tarafından borçlunun şikayetinin kabulü gerekir. DAVA : Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu F. tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü: KARAR : Borçlu vekili; ilama dayanarak alacaklı vekili tarafından yargılama gideri, avukatlık ücreti, tazminat ve ecri misil için üç ayrı takip başlatıldığını ve fazladan 21.181,07 TL vekalet ücreti istendiğini, bu işlemin hakkın kötüye kullanılması olduğunu ve hukuk düzeni tarafından korunamayacağını iddia ederek üç takip dosyasının tek bir dosyada birleştirilmesine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece aynı ilamda hüküm altına alınan alacak kalemleri için tek ve aynı dosya ile ilamlı icra takibinde bulunulmasını zorunlu kılan türden yasal düzenlemenin mevcut olmadığı, birden fazla icra takibi yapılmasında yasaya uymayan usulsüzlük bulunmadığı gerekçesiyle şikayetin reddine karar verilmiştir. 6100 Sayılı HMK.'nun Hükmün Kapsamı başlıklı 297. maddesinde; hükmün sonuç kısmında yargılama giderleri konusunda, taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların sıra numarası altında gösterilmesi gerektiği belirtilmiştir. Yargılama Giderlerinin Kapsamı başlıklı 323. maddesinin ( ğ ) bendinde vekille takip edilen davalarda vekalet ücretini yargılama giderleri içinde saymıştır. Yargılama Giderlerinden Sorumluluk başlıklı 326. maddesinin 1. fıkrasında yargılama giderlerinin, aleyhine hüküm verilen taraftan alınmasına karar verileceği belirtilmiştir. Tüm bu düzenlemeler birlikte değerlendirildiğinde ilam taraflara yüklenen borçlar, tanınan haklar, yargılama giderleri olmak üzere bir bütündür. Vekille temsil edilen davalarda hüküm altına alınan avukatlık ücreti de yargılama giderleri kapsamındadır. 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Dürüst Davranma Ve Doğru Söyleme Yükümlülüğü başlıklı 29. maddesinde “Taraflar, dürüstlük kuralına uygun davranmak zorundadırlar. Taraflar, davanın dayanağı olan vakıalara dair açıklamalarını gerçeğe uygun bir biçimde yapmakla yükümlüdürler.” Dürüstlük Kuralına Aykırılık Sebebiyle Yargılama Giderlerinden Sorumluluk başlıklı 327. maddesinin 1. fıkrasında “Gereksiz yere davanın uzamasına veya gider yapılmasına sebebiyet vermiş olan taraf, davada lehine karar verilmiş olsa bile, karar ve ilam harcı dışında kalan yargılama giderlerinin tamamını veya bir kısmını ödemeye mahkûm edilebilir.” denilmiştir. 4721 Sayılı TMK.'nun Hukukun Uygulanması Ve Kaynakları başlıklı 1. maddesinde “Kanun, sözüyle ve özüyle değindiği bütün konularda uygulanır. Kanunda uygulanabilir bir hüküm yoksa, hakim, örf ve adet hukukuna göre, bu da yoksa kendisi kanun koyucu olsaydı nasıl bir kural koyacak idiyse ona göre karar verir. Hakim, karar verirken bilimsel görüşlerden ve yargı kararlarından yararlanır.”, Dürüst Davranma başlıklı 2. maddesinde “Herkes, haklarını kullanırken ve borçlarını yerine getirirken dürüstlük kurallarına uymak zorundadır. Bir hakkın açıkça kötüye kullanılmasını hukuk düzeni korumaz.”, Hakimin Takdir Yetkisi başlıklı 4.maddesinde “Kanunun takdir yetkisi tanıdığı veya durumun gereklerini ya da haklı sebepleri göz önünde tutmayı emrettiği konularda hakim, hukuka ve hakkaniyete göre karar verir.”, Hukukun Uygulanması başlıklı 33. maddesinde ise; “Hakim, Türk hukukunu resen uygular,” denilmiştir. 2709 Sayılı 1982 Anayasası'nın Hak Arama Hürriyeti başlıklı 36. maddesinde “Herkes, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir.” denilmiştir. 818 Sayılı B.K.'nun 61. maddesini sadeleştiren 6098 Sayılı Türk B.K.'nun Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan Borç İlişkileri başlıklı 77. maddesinde “Haklı bir sebep olmaksızın, bir başkasının malvarlığından veya emeğinden zenginleşen, bu zenginleşmeyi geri vermekle yükümlüdür. Bu yükümlülük, özellikle zenginleşmenin geçerli olmayan veya gerçekleşmemiş ya da sona ermiş bir sebebe dayanması durumunda doğmuş olur.” denilmiştir. Somut olayda alacaklılar vekili tarafından borçlu İstanbul İl Özel idaresi aleyhine Kartal 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2008/180 E., 2010/492 K. sayılı ilamına dayanılarak Üsküdar 5. İcra Müdürlüğü'nün 2011/23300 takip numaralı dosyasında vekalet ücreti, 2011/22945 takip numaralı dosyasında yargılama gideri, 2011/22944 takip numaralı dosyasında tazminat ve ecrimisil olmak üzere üç ayrı takip başlatıldığı ve her takip dosyasında yeni takip vekalet ücreti talep edilmiş olduğu görülmüştür. Mahkemece aynı ilamda hüküm altına alınan alacak kalemleri için tek ve aynı dosya ile ilamlı icra takibinde bulunulmasını zorunlu kılan türden yasal düzenlemenin mevcut olmadığı gerekçesine dayanılmıştır. Ancak yasalarda bir ilamla hüküm altına alınan haklarla ilgili olarak ayrı ayrı takip yapılabileceğine dair hiç bir düzenleme de mevcut değildir. Bu durumda Türk Medeni Kanununun 1., 2., 4. ve 33. maddelerinin, Anayasanın 36.maddesinin, B.K.n 61 ve yeni Türk B.K.n 77. maddesinin, Hukuk Muhakemeleri Kanunun 29. maddesinin göz önüne alınarak uyuşmazlığın çözüme kavuşturulması gerekir. Genel olarak icra hukukuna dair itiraz ve şikayetlerde Türk Medeni Kanunu'nun 2. maddesinin uygulanma kabiliyeti yoktur. Ancak yukarda belirtilen diğer yasa maddeleri göz önüne alındığında bu tip olaylarla sınırlı kalmak üzere objektif iyi niyet kurallarının gözardı edilmemesi gerekir. Hakkın kötüye kullanılmasını; hukuken var olan bir hakkın sınırlarını aşarak ya da o hakkı gerekçe göstererek hukuka aykırı eylemler yapma durumu olarak veya bir hakkın, yasaların tanıdığı yetkilerin sınırları içinde olmakla birlikle, amacından saptırarak kullanılması olarak da açıklayabiliriz. Türk Medeni Kanunun 2. maddesine göre herkes, haklarını kullanırken ve borçlarını yerine getirirken dürüstlük kurallarına uymak zorundadır. Bir hakkın açıkça kötüye kullanılmasını hukuk düzeni korumaz. Yani bir hak sahibi hakkını kullanırken ve borçlu borcunu öderken objektif iyi niyet kurallarına uymak, dürüst davranmak, başkalarını zarara uğratmamak zorundadır. Hak sahibi başkasına zarar vermek amacını taşımasa bile hareketi açıkça iyi niyet kurallarına aykırı ise ve başkasını zarara uğratıyorsa veya hak sahibine sağladığı yarar ile başkasına verdiği zarar arasında aşırı dengesizlik varsa bu durumu hakkın kötüye kullanılması olarak değerlendirebiliriz. Anayasa başta olmak üzere, Hukuk Muhakemeleri Kanunu, Türk Medeni Kanunu ve Türk B.K. hak sahibinin hakkını kullanırken objektif iyi niyet kuralları içinde hareket etmesini emretmiş aksi davranışın hukuk düzeni tarafından korunamayacağını belirtmiştir. Kötü niyetli olmasa da alacaklı tarafından yasadaki boşluktan yararlanılarak bir ilamdaki haklar için ayrı ayrı takip başlatılarak sebepsiz zenginleşmeye neden olacak şekilde fazladan avukatlık ücreti talep edilmesi hakkın kötüye kullanılmasıdır ve hukuk düzeni tarafından korunamaz. Hakim yukarda belirtilen yasa maddeleri gereğince yasadaki boşluğu objektif iyi niyet kuralları içinde doldurmak zorundadır. İlam bir bütün olmasına rağmen yasal ve geçerli bir neden olmaksızın alacaklının üç ayrı takip başlatmak suretiyle yasalarda belirtilen dürüstlük kuralına uymadığı, borçlunun zarara uğramasına neden olduğu anlaşılmıştır. Yukarıda belirtilen yasal düzenlemeler karşısında alacaklının bu davranışı hukuk düzeni tarafından korunamayacağı için mahkeme tarafından borçlunun şikayetinin kabulü yerine reddine karar verilmesi isabetli olmamıştır. SONUÇ : Borçlunun temyiz itirazlarının kabulüyle mahkeme kararının yukarda yazılı sebeplerle İİK'nun 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 10.09.2012 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Alıntı: Yazan olgu Yargıtay bu hususta da görüş değiştirdi,

İsabetli bir karar..