Yargıtay 22. HD'nin 'işçilik alacaklarının, belirsiz olmadığına' dair verdiği karar

Yeni HMK ile beraber 'belirsiz alacak davası'nın tatbiki, niteliği ve sınırları hakkında bir tartışmadır, sürüp gidiyordu. Doktrinde baskın görüşün işçilik alacaklarında belirsiz alacak davasının uygulanabileceği yönündeydi ancak başta Yargıtay 9 HD, bu konuda daha ihtiyatlı davranıp, belki de sorunun çözümünü başka dairelere bırakmak amacıyla 'işçilik alacaklarının genel olarak belirsiz olduğuna ancak bu durumun her somut olay açısından ayrı ayrı değerlendirilmesine' karar verdi. Keza YARGITAY Hukuk Genel Kurulu'da ,Esas: 2012/9-838,Karar: 2012/715 ve 17.10.2012 tarihli kararında;
“Fazla mesai ve kıdem tazminatı istemi için talep konusunun miktarının taraflar arasında tartışmasız veya açıkça belirli olduğundan söz edilmesi mümkün değildir.İşçilik alacaklarının özelliği de dikkate alınarak, bu alacaklarda, talep konusunun miktarının taraflar arasında tartışmasız veya açıkça belirli olduğunu söylemek mutlak olarak doğru olmadığı gibi, aksinin kabulü de doğru değildir. Bu nedenle, talep konusu işçilik alacakları belirli olup olmadığının somut olayın özelliğine göre değerlendirilmesi ve sonuca gidilmesi daha doğru olacaktır' dedi.

Ancak YARGITAY 22 HD. bu konuda ŞUBAT tarihli kararında (http://www.adaletbiz.com/yargitay-ka...ir-h14852.html ) işçilik alacaklarının belirsiz olmadığına, bu şekilde açılan davalarda hukuki yarar yokluğundan davanın reddine karar verilmesi gerektiğine, bu hususta taraflara kesinlikle ek süre verilmemesi gerektiğine' karar verdi ve tavrını net olarak ortaya koydu.

Bu konuda sizin de değerli görüşlerinizi almak isterim. Keza bu konuda başta Sayın Şahin Çil ve Sayın Bektaş Kar isimli hukukçularımıza ait “ 6100 sayılı HMK’na göre İş Yargısında Belirsiz Alacak Davası ve Kısmi Dava “ adlı çalışma olmak üzere bir çok eserde işçilik alacaklarında belirsiz alacak davası açılabileceği öngörülmüştü.

Ayrıca içeriğinin yine aynı konuya ilişkin olduğunu bildiğim ancak bir türlü ulaşamadığım 11. HD'nin 2013/18097 E 2014 / 6300 sayılı kararına ulaşabilen bir meslektaşım bizimle bu kararı paylaşırsa çok sevinirim. Şimdiden teşekkür ederim, iyi çalışmalar.

Sayın Saka,


Andığınız 22 HD kararı 03.06.2014 tarihinde şerhlerimize eklenmiştir:
http://www.turkhukuksitesi.com/serh.php?did=15560

Karardan alıntı:

Alıntı: Yazan Yargıtay 22 HD ...Alacağın hangi hallerde belirsiz, hangi hallerde belirli veya belirlenebilir olduğu hususunda kesin bir sınıflandırma yapılması mümkün olmayıp, her bir davaya konu alacak bakımından somut olayın özelliklerinin nazara alınarak sonuca gidilmesi gereklidir... Kategorik olarak, belirli bir tür davanın veya belirli kişilerin açtığı davaların baştan belirli veya belirsiz alacak davası olduğundan da söz edilemez. Belirsiz alacak davasının, bu davaya ilişkin ölçütlerin somut olaya uygulanarak belirlenmesi gerekir.

22 HD "işçilik alacakları belirsiz değildir" dememiştir; temyize konu davadaki istem belirsiz alacak davası açılmasına müsait değildir demiştir... 9 HD ve HGK da farklı bir şey söylememiş "somut duruma göre değerlendirilmelidir"...

Alıntı: Yazan Av.Nevra Öksüz 22 HD "işçilik alacakları belirsiz değildir" dememiştir; temyize konu davadaki istem belirsiz alacak davası açılmasına müsait değildir demiştir... 9 HD ve HGK da farklı bir şey söylememiş "somut duruma göre değerlendirilmelidir"...

Nevra Hanım;

ben 22 HD'nin bu kararının diğer ilgili içtihatlarla çakışmamak amacıyla 'somut olaya göre değerlendirme' kriterini getirdiğini, bunun dışında ortaya koyduğu tüm kriterlerin genel- geçer, tüm işçilik alacakları davalarına uygulanabilir, geniş kapsamlı olduğunu düşünüyorum.

Örneğin işçilik alacaklarında belirsiz alacak davasının açılabileceğinin en büyük dayanağı 'işçilik alacaklarının teknik hesaplamayı gerektirmesi, bu nedenle de bilirkişi raporlarına ihtiyaç duyulması' idi. Ancak ilgili karar, son bölümlerinde açıkça 'salt bilirkişi incelemesi yapılması belirsiz alacak davasına gidilmesi için yeterli değildir' diyor. Devamla 'taraflar arasında çalışma süresi ve ücret miktarında tartışma olması da alacağı belirsiz hale getirmez' demektedir. Yine kararda 'davacının talep ettiği alacağın belirlenmesi objektif olarak mümkün, ancak belirleyebildiği alacağını ispat etmesi, kanunun öngördüğü şekilde ispatı (elindeki delillerle) mümkün değilse, burada da belirsiz alacak davası açılacağından söz edilemez. Çünkü bir alacağın belirlenmesi ile onun ispatı ayrı şeylerdir. Davacı, talep konusu yaptığı alacağını çok net şekilde belirleyebilir; ancak her zaman onu ispat edecek durumda olmayabilir.' demektedir.

Kararın özellikle alacak kalemlerinin belirli olup, olmadığının değerlendirmesini yaptığı son bölümde 'somut olayın özelliğinden çok, genel- geçer kıstaslar' konulduğunu görüyoruz.

Kararın ilgili bölümü;

Alıntı: davacı kendisine ödenen aylık ücret miktarını, alması gerektiğini iddia ettiği aylık ücret miktarını ve kendisine işverence yapılan ödemeleri belirleyebilecek durumdadır. Bu haliyle, anılan alacaklar da belirsiz alacak değildir. Fark fazla çalışma ücreti alacağı bakımından ise, davacının talebi fazla çalışma sürelerinin hesaplanması değil, iddiasına göre esas alınması gereken aylık ücret miktarı nazara alınarak, işverence öncesinde ödenen fazla çalışma ücretlerine ilişkin fark alacağın hüküm altına alınmasıdır. Bu alacak bakımından da, alacağın miktarını tam ve kesin olarak belirleyememe halinden söz edilemeyeceğinden, anılan alacak da belirsiz alacak değildir. Son olarak, hiç ödenmediği iddia edilerek talep edilen sosyal yardım alacağı da, miktarı itibariyle işyerinde uygulanan toplu iş sözleşmesine göre davacı tarafça tam ve kesin olarak belirlenebilir bir haldedir.

bunlar ve karar içinde geçen bunlar gibi bir takım kriterler her iş davasına uygulanabilir ve her işçilik alacağı davasını belirli hale getirebilir. Keza işçilik alacaklarına dair davaların 'dava dilekçesi- cevap dilekçesi- tanık anlatımları- bilirkişi raporu ve hüküm' evreleri arasına sıkıştırıldığı ve kalıplaştırıldığı da düşünüldüğünde 'somut olaya göre değerlendirme' olasılığı ortadan kalkmaktadır.

Kararın kalem alınış şekli, belirsiz alacak davası ve onun uygulama alanını kısıtlayıcı şekilde yorumlama yapılması bana işçilik alacakları için 22 HD'den kolay kolay belirli alacak davası konusunda işçi lehine karar çıkmayacak gibi geliyor.

22 HD nin bu görüşü istikrar kazandı mı ? daha yakın tarihli elinde karar olan paylaşabilir mi ?