Yabancıların teminat göstermesi

Konu HMK 84 ila 89. maddelerde düzenlenmiştir. 86. madde hakimin yargılama giderlerine resen karar vereceğini, 88. madde verilen sürede teminatın yatırılmaması halinde davanın ret edileceğini düzenliyor.
İcrada durum nasıl olacaktır. Hakim yargılama giderine karşılık resen teminata karar vereceğini söylüyor. Bu durumda verilecek sürede icra devam etmeyecek mi? teminat yatırılmadan ödeme emri gönderilemeyecek mi? İcradaki süreler ne olacak?
Kesinleşmiş icra takipleri
Yabancı Türkiye'de icra takibi yapıyor, hakim yargılama giderine hükmetmeyi bir şekilde atlıyor, takip kesinleşiyor, alacaklı haciz ve tahsilatlar yapıyor; bu aşamada borçlu vekili 86. madde hükmünü ileri sürerek itiraz ederse durum ne olacak?
O ana kadar yapılan işlemler geçerliliğini koruyacak mı?
İcra takibi duracak mı?
İşleyen süreler yeniden mi başlayacak?
Borçlu bu durumda muhtemel zararlarına karşı da teminat talep edebilecek mi?
86. madde bir dava ön şartı mıdır?
MADDE 86- (1) Yargılama giderlerini karşılayacak teminata, mahkemece kendiliğinden karar verilir. Hâkim, teminat kararı vermeden önce tarafları veya müdahale talebinde bulunan kişiyi dinleyebilir.

MADDE 88- (1) Hâkim tarafından belirlenen kesin süre içinde teminat gösterilmezse, dava usulden reddedilir.
(2)

Yargıtay
12. Hukuk Dairesi

Esas : 2012/5094
Karar : 2012/22039
Tarih : 22.06.2012

*TEMİNAT
*KARŞILIKLILIK ESASI

(5718 s. MÖHUK m. 48)

Özet : 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un 48. maddesinde açıklandığı gibi, icra takibinde bulunan yabancı gerçek ve tüzel kişiler, yargılama ve takip giderleri ile karşı tarafın zarar ve ziyanını karşılamak üzere mahkemenin belirleyeceği teminatı göstermek zorundadır. Anılan maddede öngörülen teminat hususu takip yapmanın ön koşulu olup, mahkemece re'sen gözetilmelidir. İcra takibini yapan alacaklı yabancı uyrukludur. Alacaklının tabiiyetinde bulunduğu yabancı ülke ile Türkiye arasında karşılıklılık esasına göre çok taraflı veya ikili anlaşmalarla yahut fiili mütekabiliyet esasına göre bir muafiyet olmadığı tespit edildiğine göre, mahkemece, karşı tarafın zarar ve ziyanını karşılayacak yeterli miktarda teminat takdir edilip alacaklı vekiline bu miktarı bloke etmesi için uygun bir süre verilerek teminat yükümlülüğünün yerine getirilmesine karar verilmesi gerekirken, bu prosedüre uyulmadan doğrudan yazılı şekilde takibin iptaline karar verilmesi isabetsizdir.

Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi Fatma Seyhan Keleş tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :

Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;

5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un 48. maddesinde açıklandığı gibi, icra takibinde bulunan yabancı gerçek ve tüzel kişiler, yargılama ve takip giderleri ile karşı tarafın zarar ve ziyanını karşılamak üzere mahkemenin belirleyeceği teminatı göstermek zorundadır. Anılan maddede öngörülen teminat hususu takip yapmanın ön koşulu olup, mahkemece re'sen gözetilmelidir.

Mahkeme dava veya takibin niteliğine ve duruma göre davacıyı, davaya katılanı veya takip isteğinde bulunanı karşılıklılık esasına göre teminat göstermekten muaf tutabilir. Yasada öngörülen "mahkeme" teriminin icra takipleri için "icra dairesi olarak" anlaşılması gereklidir. Yabancı alacaklının Türkiye'de icra takibi yapabilmesi için teminat gösterme yükümlülüğünün istisnası, MÖHUK. nun 48/2. maddesinde belirtildiği üzere, alacaklının tabiiyetinde bulunduğu ülke ile Türkiye arasında karşılıklılık esasına göre çok taraflı veya ikili anlaşmalarla yahut fiili mütekabiliyet esasına göre bir muafiyet bulunmasıdır.

İcra takibini yapan alacaklı yabancı uyrukludur. Alacaklının tabiiyetinde bulunduğu yabancı ülke ile Türkiye arasında karşılıklılık esasına göre çok taraflı veya ikili anlaşmalarla yahut fiili mütekabiliyet esasına göre bir muafiyet olmadığı tespit edildiğine göre, mahkemece, karşı tarafın zarar ve ziyanını karşılayacak yeterli miktarda teminat takdir edilip alacaklı vekiline bu miktarı bloke etmesi için uygun bir süre verilerek teminat yükümlülüğünün yerine getirilmesine karar verilmesi gerekirken, bu prosedüre uyulmadan doğrudan yazılı şekilde takibin iptaline karar verilmesi isabetsizdir.

SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK. 366 ve HUMK.'nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 22.06.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.





Kaynak:Corpus