Bankanın karşılıksız kalan çekler nedeniyle ödemesi muhtemel bedeli talep etmesi

Sn.meslektaşlarım
Müvekkilin yaklaşık 80 adet çeki karşılıksız kalıyor. Bu çeklerden bir kısmının (30 tanesi ) sorumluluk miktarını banka hamillere ödüyor. Daha sonra ödediği 30 adet ve karşılıksız kalan diğer 50 adet çeke ödeyeceği (henüz ödenmemiş ) bedellerin toplamı ( 40.000 ) ve 8.150-TL komisyon üzerinden icra takibi yapıyor. Bu durumda ;
Müvekkilin bu yönde bir taahhüdünün bulunmadığını düşünürsek ,henüz ödemediği bir bedeli bankanın talep etmesi sizce haklımıdır ? Zira çeklerin bir kısmına karşılık bono verilmiş ve ötelenmiş yani birçoğu nedeniyle banka sorumluluk bedeli ödemek zorunda kalmayacak.
Ödenmeyen bedellere ilişkin takip tarihinden itibaren faiz işletilmesi ve komisyon talep edilmesi doğrumudur ?
Bu konularda bilgi paylaşacak meslektaşlarıma şimdiden teşekkür ederim.

Alıntı: Yazan Av.Serbay Sn.meslektaşlarım Müvekkilin yaklaşık 80 adet çeki karşılıksız kalıyor. Bu çeklerden bir kısmının (30 tanesi ) sorumluluk miktarını banka hamillere ödüyor. Daha sonra ödediği 30 adet ve karşılıksız kalan diğer 50 adet çeke ödeyeceği (henüz ödenmemiş ) bedellerin toplamı ( 40.000 ) ve 8.150-TL komisyon üzerinden icra takibi yapıyor. Bu durumda ; Müvekkilin bu yönde bir taahhüdünün bulunmadığını düşünürsek ,henüz ödemediği bir bedeli bankanın talep etmesi sizce haklımıdır ? Zira çeklerin bir kısmına karşılık bono verilmiş ve ötelenmiş yani birçoğu nedeniyle banka sorumluluk bedeli ödemek zorunda kalmayacak. Ödenmeyen bedellere ilişkin takip tarihinden itibaren faiz işletilmesi ve komisyon talep edilmesi doğrumudur ? Bu konularda bilgi paylaşacak meslektaşlarıma şimdiden teşekkür ederim.

Yanlıştır. Ancak ödediği miktarlar için ödeme tarihinden ititbaren işleyecek faizi ile rücu hakkında sahiptir. Takip tarihinden sonra ödese bile başlatılan bu takip için sonuç değişmez.

Banka Ödemediği bedelleri isteyemez.Kanundaki hüküm "......ödemekle yükümlüdür. Bu husus, hesap sahibi ile muhatap banka arasında çek defterinin teslimi sırasında yapılmış olan dönülemeyecek bir gayri nakdî kredi sözleşmesi hükmündedir. " Ödemediği krediyi kredi borçlusundan istemesi söz konusu değildir.

Av. Dr. V. SEVEN benzer bir sorumdaşöyle bir cevap vermişti " bankalar müşterilerine çek karnesi verirken, ÇekK m. 10’a göre ödemek zorunda kalacakları miktar için onlardan ayni ya da şahsi teminat alma yoluna gitmektedirler (Başlangıçta teminat almayan bankaların -çek sorumluluk miktarı bakımından- talep ettikleri ihtiyati hacizler de uygun bulunmaktadır. Bkz. 11. HD’nin 22.11.2007 Tarih ve E. 2007/12926, K. 2007/ 14719 sayılı kararı. İzmir Barosu Dergisi, Nisan 2008, S. 2, s. 240-241). Bankaların bu teminatları iade edebilmesi için çek yapraklarının bankaya dönmüş olması gerekmektedir."

Bugün yukarıdaki sorundan ayrı kredi kefili bir başka müvekkilime, asıl borçlunun karşılıksız çekleri nedeniyle ödenen sorumluluk bedelleri ile alakalı ödeme emri gönderildi. Bu takibe müvekkilin kredi kefili olduğu, çek bedelleri ile alakalı herhangi bir taahhüdü bulunmadığı ve henüz ödenmeyen bedellerin talep edilemeyeceği gerekçesi ile itiraz ettim. Banka ödediği bedeli talep edebilirse de henüz ödemediği bedelitalep edemeyeceğini düşünüyorum. Bu konuda tereddütlerimi gideren meslektaşlarıma teşekkür ederim. İyi çalışmalar

Banka başta teminat almış ise zaten sorun yok. Almamış ise sonradan bunun icra takibi yoluyla isteyebilmesi için ödemiş olması gerekir diye düşünüyorum. Gerçi bankalar sağolsun ödememek için her türlü yola başvuruyorlar. Elimde bulunan çekler için bankalara başvurdum yarıdan fazlasını ödemediler. Bazı bankalar ahzu kabz yetkili vekaleti yeterli görmeyip, bankadan para çekmeye özel vekalet istiyor.

T.C. YARGITAY
11.Hukuk Dairesi

Esas: 2006/2283
Karar: 2007/5748
Karar Tarihi: 12.04.2007

ÖZET: Somut olayda davacı şirket usulüne uygun vekaletname ile vekili (avukatı) aracılığıyla karşılıksız çıkan çek bedellerinin teminat altına alınan miktarının tahsilini istemiştir. Mahkemece davanın esasına girilerek sonucuna göre bir karar vermek gerekirken genel dava vekaletinin banka hesabında para çekmek yetkisi vermediği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.

(3167 S. K. m. 10) (1086 S. K. m. 59) (1136 S. K. m. 35)

Dava: Taraflar arasında görülen davada Üsküdar 3. Sulh Hukuk Mahkemesin'ce verilen 19.01.2006 tarih ve 2005/877-2006/11 sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesini süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dava dosyası için tetkik hakimi Deyiş Cesur tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü.

Karar: Davacı vekili, davalı bankanın Bakırköy şubesinde çek hesabı bulunan dava dışı E..A.Ş. 8 adet çek keşide ederek borcuna karşılık müvekkiline verdiğini çeklerin süresinde ibraz edilmesine karşın karşılıksız çıktığını 3167 sayılı kanunun 10. maddesi gereğince herbir çek yaprağı için davalının 350,00 YTL nin tahsilini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili müvekkilinin çek bedellerini ödemekten kaçınmadığını usulüne uygun vekaletname ile başvurulmadığını savunarak davanın reddini istemiştir. Mahkemece iddia, savunma toplanan kanıtlar ve tüm dosya kapsamına göre çeklerin davalıya teslim edilmediğini genel dava vekaletinin bankalarda bu vekaletle ile ilişkisi olmayan alacakların tahsili ve banka hesabında para çekme hususunda davacı vekilinin yetkili kılmayacağı davanın bu işleme nuvafakat vetmesinin de davacı vekilini yetkili hale getirmeyeceği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.

Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.

Dava 3167 sayılı kanunun 10. maddesinde kaynaklanan teminat bedelinin tahsili istemine ilişkin olup, mahkemece, davacı vekilinin bankadan para çekme husussunda yetkili kılmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.

Kural olarak dava hakkı o hakkın sahibi olan kimseye aittir. HUMK'nun 59. maddesi gereğince dava açmaya ehil olan kişi davasını bizzat yahut vekil aracılığıyla ikame ve takip edebilir. Alnan hüküm uyarınca hak sahibi davayı bizzat açabileceği gibi vekil aracılığıyla da açabilir. Avukatlık Kanun'un 35. maddesi gereğince kanun işlerinde ve hukuki meselelerde mütalaa vermek mahkeme, hakem veya yargı yetkisini haiz bulunan diğer organlar huzurunda gerçek ve tüzel kişilere ait hakları dava etmek ve savunmak adli işlemleri takip etmek bu işlere ait bütün evrakı düzenlemek yalnız baroda yaılı avukatlara aittir. Baroda yazılı avukatlar birinci fıkradakiler dışında kalan resmi dairelerdeki bütün işleri de takip edebilirler.

Somut olayda davacı şirket usulüne uygun vekaletname ile vekili(avukatı) aracılığıyla karşılıksız çıkan çek bedellerinin teminat altına alınan miktarının tahsilini istemiştir. Bu durumda mahkemece davanın esasına girilerek sonucuna göre bir karar vermek gerekirken yazılı olduğu şekilde genel dava vekaletinin banka hesabında para çekmek yetkisi vermediği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.

Sonuç: Yukarda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ,ile kararın davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın istediği halinde temyiz edene iadesine 12.04.2007 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programları