ÇOK ACİL savcılık talimatı ile ödemesi durdurulan çek keşidecisnin sorumlluğu

Öncelikle tüm meslektaşlara iyi çalışmalar diliyorum.Müvekkil şirketin keşide ettiği çekler gününde/süresinde bankaya ibraz ediliyor.Çekin arkasına muhatap banka tarafından "savcılık talimatı üzerine hiçbir işlem yapılmamıştır" şeklinde şerh düşülüyor.Çek bedeli ödenmediği gibi arkası karşılıksızdır şeklinde de yazılı değil.Çekler keşideci müvekkil tarafından ticari bir iş sebebiyle lehdara isme yazılı olarak keşide edilmiş.Bu çeklerle ilgili lehdarın karıştığı bir suç sebebiyle soruşturma açılmış ve lehdar çeki ciro ederek 3. bir kişiye devretmiş.Lehdardan sonraki ciranta tarafından da keşideci müvekkil ve lehdar aleyhinde kambiyo senedine özgü yol ile icra takibi yapıldı.Ben çekin kambiyo senedi vasfında olmadığını düşünüyorum.Zira her ne kadar süresinde bankaya ibraz edilse de arkası karşılıksızdır diye yazılı değil.Keşideci müvekkilin çek bedelini bankada hazır etmekle sorumluluğu bitmektedir.Artık bu çek bedelinin herhangi bir nedenle / talimatla muhatap banka tarafından hamile ödenmemesi / arkasına "savcılık talimatı üzerine hiçbir işlem yapılmamıştır" şeklinde yazılmış olmasından sorumlu olmaması,aleyhinde kambiyo senedine özgü yol ile icra takibi yapılmaması,çek tazminatı,işlemiş faiz ve vekalet ücreti/icra masrafından sorumlu olmaması gerektiği düşüncesindeyim.Ancak ACİLEN YARGITAY KARARINA İHTİYACIM VAR.Yardımcı olacak arkadaşlara şimdiden teşekkür ediyorum.

Belki işinize yarayabilir...

T.C. YARGITAY
11.Hukuk Dairesi

Esas: 2005/884
Karar: 2006/989
Karar Tarihi: 06.02.2006

ÖZET: Mahkemece, davacının ödemeden men talimatı verdiği, davalı Bankanın verilen bu talimatın dışına çıkarak çeke <karşılıksız> şerhi vermesinde kusurunun mevcut olduğu, ancak yetkili hamilin men talimatı olan çeki takibe koymasında yasal bir engelin bulunmadığı, karşılıksız çeke ilişkin şikayet hakkının dahi mevcut olduğu, dava konusu çeke ilişkin olarak takip dosyasına herhangi bir ödemenin de yapılmadığı, takibe konulan çeklere ilişkin olarak menfi tespit davasının açılmadığı, davalı Bankanın men talimatına rağmen <karşılıksızdır> kaşesini kusurlu olarak yazmışsa da davacının herhangi bir zararının oluşmadığı, maddi ve manevi tazminat isteme hakkının doğmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.

(818 S. K. m. 41) (6762 S. K. m. 711)

Dava: Taraflar arasında görülen davada Ankara Asliye 6. Ticaret Mahkemesi'nce verilen 22.09.2004 tarih ve 2003/206-2004/462 sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi Muktedir Lale tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

Karar : Davacı vekili, davalı Bankanın Aşağı Ayrancı şubesi müşterisi olan müvekkilinin, biri 49.000.000.000-TL., diğeri ise 64.000.000.000-TL. olarak tarihsiz hamiline tanzim etmiş olduğu çekleri zayi ettiğini, TTK. nun 711/son maddesi hükmünce ödemeden men yasağı talimatına rağmen davalı Bankanın 49.000.000.000-TL meblağlı çekin arkasına <karşılığı yoktur> şerhi düşülerek çeki hamiline geri verdiğini, davalının kusurlu davranışı sonucu davacının hem ceza hem de icra takibine maruz kaldığını ileri sürerek, 63.030.000.000-TL. maddi, 50.000.000.000-TL manevi tazminatın davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili, davacının hesabında dava konusu çekin karşılığının bulunmadığını, onlarca çekinin karşılığının çıkmadığını, ödemeden men talimatı verilmiş çeklerin icraya konmasının hukuken mümkün olduğunu, davacının doğmuş bir zararının bulunmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.

Mahkemece, toplanan kanıtlar ve benimsenen bilirkişi raporu doğrultusunda, davacının TTK. nun 711/son maddesi hükmünce ödemeden men yasağı talimatı verdiği, davalı Bankanın verilen bu talimatın dışına çıkarak çeke <karşılıksız> şerhi vermesinde kusurunun mevcut olduğu, ancak yetkili hamilin men talimatı olan çeki takibe koymasında yasal bir engelin bulunmadığı, karşılıksız çeke ilişkin şikayet hakkının dahi mevcut olduğu, dava konusu çeke ilişkin olarak takip dosyasına herhangi bir ödemenin de yapılmadığı, takibe konulan çeklere ilişkin olarak menfi tespit davasının açılmadığı, davalı Bankanın men talimatına rağmen <karşılıksızdır> kaşesini kusurlu olarak yazmışsa da davacının herhangi bir zararının oluşmadığı, maddi ve manevi tazminat isteme hakkının doğmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.

Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.

Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacı vekilinin tüm temyiz itirazları yerinde değildir.

Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı, vekilinin bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı bakiye 2.10 YTL. temyiz ilam harcının temyiz edenden alınmasına, 06.02.2006 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)


T.C. YARGITAY
13.Hukuk Dairesi

Esas: 2004/8900
Karar: 2004/12972
Karar Tarihi: 27.09.2004

ÖZET: Davacının icra takibine konu yaptığı çekin keşidecisinin davalı olup hamiline düzenlendiği, sair davalı ile davacıya ciro edildiği, karşılıksız kaşesinin bulunmadığı anlaşılmaktadır. Davacının aşamalardaki beyanları ile dosya kapsamından davacı ile sair davalı arasında bir akdi ilişkinin bulunmadığı, çekte karşılıksızdır kaşesinin de bulunmadığı anlaşıldığına göre, bu çek bedelinden dolayı sair davalının davacıya karşı bir sorumluğu yoktur. Sair davalı hakkındaki davanın reddi gerekir.

(2004 S. K. m. 67)

Dava: Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı sebeplerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içerisinde davalılar avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşuldu düşünüldü.

Karar: Davacı, davalı Ercan'a 1.500.000.000 TL para verip karşılığında senet aldığını, ancak senedi ödeyemeyince geri alarak yerine arkasında sair davalı İlhami'nin imzası olan 05.10.2001 günlü çek verdiğini, davalının çeki kaybettiğini bildirip ödeme yasağı kararı alınca çeki tahsil edemediğini, yapılan takibe de haksız itiraz ettiklerini ileri sürerek, itirazın iptali ile %40 inkar tazminatına karar verilmesini istemiştir.

Davalı Ercan, davacının aldığı senede karşılık borcunu ödeyip senedi teslim aldığını ve borcun sona erdiğini, karşılığında çek vermediğini, davacının eline bu çekin nasıl geçtiğini anlamadığını ileri sürmüş, sair davalı İlhami de davalı Ercan'ın çekini bankanın kabul etmemesi üzerine bu çeki ciro edip verdiğini bildirerek, davanın reddini dilemişlerdir.

Mahkemece, davalı Ercan'ın davacıya borcunun bulunduğu ve aksinin kanıtlanamadığı, sair davalı İlhami'nin de çek arkasındaki imza sebebi ile sorumlu olduğu kabul edilerek itirazın iptali ile takibin devamına, davalılara %40 inkar tazminatı yüklenmesine karar verilmiş; hüküm, davalılar tarafından temyiz edilmiştir

1- Davacının icra takibine konu yaptığı 05.10.2001 günlü 1.500.000.000 TL bedelli çekin keşidecisinin davalı Ercan Yoldaş olup hamiline düzenlendiği, sair davalı İlhami Cihan ile davacıya ciro edildiği, karşılıksız kaşesinin bulunmadığı anlaşılmaktadır. Davacının aşamalardaki beyanları ile dosya kapsamından davacı ile davalı İlhami arasında bir akdi ilişkinin bulunmadığı, çekte karşılıksızdır kaşesinin de bulunmadığı anlaşıldığına göre, bu çek bedelinden dolayı davalı İlhami'nin davacıya karşı bir sorumluğu yoktur. Bu sebeple davalı İlhami hakkındaki davanın reddi gerekirken kabulü, usul ve kanuna aykırı olup davalı İlhami lehine bozmayı gerektirir.

2- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuna uygun gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı Ercan'ın aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddi gerekir.

3- Davacı davalılar aleyhine yaptığı icra takibinde 1.500.000.000.TL asıl alacak, 100.808.000TL. işlemiş faiz olmak üzere toplam 1.600.808.219 TL. nın tahsilini istemiştir. Yargılama sonunda davalının itirazının iptal edilmesine karar verildiğine göre, davacı yararına ancak asıl alacak üzerinden icra inkar tazminatına hükmedilebilir. Oysa ki mahkeme kararında takip konusu alacak üzerinden icra inkar tazminatına hükmedilmiş olmasına göre, bu halde işlemiş faiz üzerinden de icra inkar tazminatına hükmedilmiş bulunulmaktadır. Mahkemece değinilen bu yön göz ardı edilerek yalnızca asıl alacak üzerinden tazminata hükmedilmesi gerekirken, işlemiş faizi de kapsayacak biçimde takip konusu alacak üzerinden icra inkar tazminatına hükmedilmiş olması usul ve kanuna aykırı olup davalı Ercan lehine bozmayı gerektirir.

Sonuç: Yukarda 1 numaralı bentte açıklanan sebeplerle temyiz edilen kararın davalı İlhami yararına bozulmasına, 2 numaralı bent gereğince davalı Ercan'ın sair temyiz itirazlarının reddine, 3 numaralı bent gereğince mahkeme kararının davalı Ercan yararına BOZULMASINA, peşin harcın istem halinde iadesine, 27.09.2004 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Yalnız kararlar çekin kambiyo vasfını kaybetmediği ve özellikle keşideci açısından sorumluluğun sürdüğü yönünde...

Saygılarımla.