intifa hakkı

Merhabalar,
Bir akaryakıt istasyonu olan müvekkilim ile anabayii arasında sözleşme yapılmış ve müvekkilim istasyonun 5 yıl süre ile 100 YTL bedelle intifa hakkını vermiş ancak sözleşmeyi haklı nedenlerle feshettiğimizi ihtarname ile karşı tarafa bildirdik intifa hakkının kaldırılması için dava açmamız gerekiyor.Sorun şu,

1)Sözleşmede yetkili yer belirtilmiş ancak intifa hakkı verilirken sözleşmeye hiç atıf yapılmamış bu durumda davayı istasyonun bulunduğu yer mahkemesinde açabilir miyim yoksa davalının ikametinde mi açmam lazım?Aynı şekilde görevli mahkeme 100 YTL bedele göre mi belirlenir bu durumda sulh hukuk mahkemesi mi görevli?

2)100 YTL bedel belirlendiği halde bu bedel ödenmemiş.Bu nedene dayanarak intifanın kaldırılmasını isteyebilir miyim?

İntifa hakkı sınırlı ayni hak olan irtifak haklarının bir çeşididir.
HUMK;
Madde 13 - Gayrimenkule mütaallik davalar, gayrimenkulün bulunduğu mahal mahkemesinde ikame olunur.

Gayrimenkule mütaallik dava sebebi ne olursa olsun gayrimenkulün aynına veya gayrimenkul üzerinde bir hakka veya muvakkat olsa bile anın zilyedliğine veyahut hakkı hapsine mütedair olanlardır. İrtifak haklarına dair iddialarda, üzerine irtifak hakkı taallük eden malın bulunduğu mahal mahkemesi selahiyettardır.

Humk 13. madde'deki görev hükmü kamu düzenine ilişkin kesin yetkidir. Bu nedenle gayrimenkulun bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir.


2)İntifa hakkı sahibi, malike karşı terkin borcu altında ise ve terkinden kaçınırsa, malik, terkini talep eden dava açabilir. Mahkeme kararı ile intifa hakkı, sicil dışı yani tarkinden önce sona ermiş olur. Burada yapılan sözleşmede intifa hakkının terkinin isteme yetkisi kişiye verilmişmidir buna bakmak gerekir.

Bu konuda;

T.C.

YARGITAY

HUKUK GENEL KURULU

E. 1994/14-293

K. 1994/542

T. 21.9.1994

• İNTİFA HAKKININ SONA ERMESİ

743/m.720

ÖZET:İntifa hakkı tesisine ilişkin sözleşmede, süre dolmadan bayi tarafından terkini istenemeyeceği öngörülmüştür.
İntifa hakkını sona erdiren ve MK. 720. maddesinde gösterilen hallerden hiç birisi davacı yararına oluşmadığından davanın reddi gerekir.
DAVA VE KARAR : Taraflar arasındaki "intifa hakkı sözleşmesinin feshi" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Balıkesir 1. Sulh Hukuk Mahkemesince davanın kabulüne dair verilen 17.3.1993 gün ve 1247250 sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine;
Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 11.10.1993 gün ve 4305-7584 sayılı İlâmı:
( ... Taraflar arasındaki intifa hakkı tesisine ilişkin sözleşme resmi şekilde ve tapu memuru huzurunda akdedilmiştir. İçeriğinden aslında Petrol 0fis bayiliği ve bunun onbeş yıl süre ile devamını temine yönelik olduğu anlaşılmaktadır. Sözleşmenin 2. maddesinin 3. bendinde tesis edilen bu intifa hakkının süresi dolmadan bayii tarafından hiçbir surette terkini istenemeyeceği öngörülmüştür. Sözleşmenin 3. maddesindeki koşulların da davacı lehine gerçekleştiği dosya kapsamından anlaşılamamaktadır. intifa hakkını sona erdiren ve M.K.nun 720. maddesinde gösterilen hallerden hiçbiri de davacı yararına oluşmuş değildir. Bu nedenlerle davanın reddi gerekirken kabulü doğru görülmemiştir... ) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
YARGITAY HUKUK GENEL KURULU KARARI:
Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere ve özellikle, davacı ile davalı petrol ofisi genel müdürlüğü arasında "olur"u alınmakla düzenlenen "Beyaz Eşya Bayilik Sözleşmesi" gereğince, dava konusu davacıya ait taşınmaz üzerinde, davalı ofis yararına 15 yıl süreli intifa hakkı kurulmuş ve tapuya tescil edilmiştir.
Akdedilen bayilik sözleşmesinin kapsamı ve yapılacak işin niteliği gözetildiğinde,davalı ofis lehine davacı taşınmazında kurulan intifa hakkının, süresi itibariyle mülkiyet hakkını zedeleyici ağırlıkta olarak kabulü mümkün değildir. Kaldı ki, bayilik sözleşmesinde taraflar tesis edilen intifa hakkının süresi dolmadan terkininin istenemeyeceğinde anlaşmışlar ve istisna olarak tapuya tescil edilmiş bulunan intifa hakkının M.K. m.720 çerçevesinde kalkması halinde izlenecek yolu düzenlemişlerdir. Olayda, intifa hakkının terkini haklı gösterebilecek bir nedenin mevcudiyeti kanıtlanabilmiş değildir. Bu itibarla Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. 0 nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ : Davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı ( BOZULMASINA ) oybirliğiyle karar verildi.