Takip Talebinde keşideci ve lehdarın Gösterilmemesi- Takibin iptali

Merhabalar

Sn. meslektaşlarım müvekkil aleyhine icra takibi ve ihtiyati haciz kararı alınmış ancak dayanak kambiyo senedine bakıldığında keşideci ve lehdarın borçlu olarak gösterilmediği takibin ve ihtiyati haciz kararının salt cirantalar yönünden işleme konulduğu anlaşılmıştır. daha önce forumda buna benzer bir olayla karşılaşmıştım takip talebinde ve ödeme emrinde keşideci ile lehtarın gösterilmemiş olması takip talebinin iptalini gerektirdiği yönünde kararlar vardı. ancak şimdi arama yapmama rağmen bulamadım. konuyla ilgili yardımcı olabilecek meslektaşlarıma şimdiden teşekkür eder kolaylıklar dilerim.

Şahsi kanaatim,yetkili hamil elindeki kambiyo senedine dayanarak kambiyo senediyle borç altına girmiş (tanzim eden,keşideci,ciranta vb) kişi veya şirketlerden istediğine karşı takip yapabilir? Bunu engelleyen bir hüküm yoktur. Buradaki sorumluluk müteselsildir.

Birçok dosyamda hangi cirantadan tahsil edebileceksem sadece ona karşı takip yaptığım oldu. Gerisi onlar arasındaki rücu ilişkisidir.

Alıntı: Yazan Av.Selim HARTAVİ Merhabalar Sn. meslektaşlarım müvekkil aleyhine icra takibi ve ihtiyati haciz kararı alınmış ancak dayanak kambiyo senedine bakıldığında keşideci ve lehdarın borçlu olarak gösterilmediği takibin ve ihtiyati haciz kararının salt cirantalar yönünden işleme konulduğu anlaşılmıştır. daha önce forumda buna benzer bir olayla karşılaşmıştım takip talebinde ve ödeme emrinde keşideci ile lehtarın gösterilmemiş olması takip talebinin iptalini gerektirdiği yönünde kararlar vardı. ancak şimdi arama yapmama rağmen bulamadım. konuyla ilgili yardımcı olabilecek meslektaşlarıma şimdiden teşekkür eder kolaylıklar dilerim.

Sayın Hartavi,
Kambiyo senetlerinde müteselsil sorumluluk sözkonusu olduğundan hamil senette imzası olanlardan istediğine takip yapmakta serbesttir. Sadece cirantalardan birine karşı ihtiyati haciz kararı alınıp sadece o cirantaya karşı takip başlatılabilir.Buraya kadar problem yok.
Can alıcı nokta ise şudur; Son hamil tarafından senette imzası bulunan cirantalardan birine karşı icra takibi yapabilmesi için vadeyi izleyen iki iş günü içerisinde keşidecinin protesto edilmesi gerekmektedir. Eğer yasal süresi içerisinde bu işlem yapılmamışsa takip alacaklısının senet borcu nedeniyle ilgili cirantaya müracaat hakkı düşer.
Bu nedenle takip dosyasını inceleyerek dosyaya protesto evrakının konulup konulmadığını araştırın. Sözkonusu takip dosyasında protesto evrakı mevcut değil ise İcra mahkemesinde İİK.nun 170/a-son maddesi gereğince borçlu ciranta yönünden takibin iptalini talep edin.

T.C.

YARGITAY

12. HUKUK DAİRESİ

E. 2006/11961

K. 2006/15028

T. 7.7.2006

• HAMİLİN KEŞİDECİYE MÜRACAATI ( Protesto Şartına Bağlı Bulunmadığı )

• BONOLARDA KEŞİDECİNİN PROTESTO EDİLMEMESİ ( Hamilin Ancak Lehtar ve Varsa Diğer Cirantalara Karşı Müracaat Hakkını Kaybedeceği )

• PROTESTO EDİLMEYEN BONO ( Hamilin Ancak Lehtar ve Varsa Diğer Cirantalara Karşı Müracaat Hakkını Kaybedeceği - Keşideciye Müracaatının Protesto Şartına Bağlı Bulunmadığı )

6762/m. 626, 642, 690


ÖZET : Bonolarda keşideci protesto edilmemişse hamil ancak lehtar ve varsa diğer cirantalara karşı müracaat hakkını kaybeder. Hamilin keşideciye müracaatı ise protesto şartına bağlı değildir. Bu yöndeki şikayetin reddi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
DAVA : Mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : TTK'nun 690. maddesinin göndermesiyle bonolar hakkında uygulanması gereken TTK'nun 626 ve 642. maddeleri gereğince keşideci protesto edilmediği takdirde hamil ancak lehtar ve varsa diğer cirantalara karşı müracaat hakkını kaybeder. Olayımızda hamil keşideci borçluları takip ettiğinden bu durumda borçluların protesto edilmemiş olması haklarında takip yapılmasına engel değildir. Mahkemece yukarıda belirtilen gerekçelerle bu husustaki şikayetin reddi ile borçluların diğer itiraz nedeni incelenerek olumlu olumsuz bir karar vermek gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ : Alacaklı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK. 366 ve HUMK'nun 428. maddeleri uyarınca ( BOZULMASINA ), 07.07.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi. T.C.

YARGITAY

12. HUKUK DAİRESİ

E. 2006/10017

K. 2006/12549

T. 12.6.2006

• LEHTARA MÜRACAAT KOŞULU ( Yasal Süresinde Senet Keşidecisinin Protesto Edilmesine Bağlı Olduğu )

• SENEDİN PROTESTO EDİLMESİ ( Keşideci Protesto Edilmediği İçin Lehtar Cirantaya Karşı Müracaat Hakkını Kaybedeceği - Bu Husus İİK'nun 170/A-2. Maddesi Gereğince Süresinde Yapılan İtirazlarda İcra Mahkemesince Re'sen Gözetilmesi Gereği )

• KEŞİDECİNİN PROTESTO EDİLMEMESİ ( Lehtar Cirantaya Karşı Müracaat Hakkını Kaybedeceği - Bu Husus İİK'nun 170/A-2. Maddesi Gereğince Süresinde Yapılan İtirazlarda İcra Mahkemesince Re'sen Gözetileceği )

2004/m.170/a-2

6762/m.626,642/2,690


ÖZET : Türk Ticaret Kanunun 690. maddesinin göndermesi ile 626 ve 642/2 maddeleri gereğince, hamilin lehtara müracaat edebilmesi, yasal süresinde senet keşidecisinin protesto edilmesine bağlıdır. Keşideci protesto edilmediği için lehtar cirantaya karşı müracaat hakkını kaybeder. Bu husus İİK'nın 170/a-2. maddesi gereğince süresinde yapılan itirazlarda icra mahkemesince re'sen gözetilmelidir.
DAVA : Mahalli mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki Borçlu Halil vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : TTK'nın 690. maddesi göndermesi ile bonolarda da uygulanması gereken aynı Kanun'un 626 ve 642/2. maddeleri gereğince hamilin lehtara müracaat edebilmesi yasal süresi içerisinde, senet keşidecisinin protesto edilmesine bağlıdır. Alacaklı hamil anılan madde koşullarında protesto keşide etmeksizin senet lehtarı olan Halil'i takip edemez. Zira, keşideci protesto edilmediği için lehtar cirantaya karşı müracaat hakkını kaybeder. Bu husus İİK'nın 170/a-2. maddesi gereğince süresinde yapılan itirazlarda icra mahkemesince re'sen gözetilmelidir.
Somut olayda takip talepnamesine protesto belgesi eklenmediği gibi, alacaklı tarafından yargılama sırasında da sunulmamıştır.
Mahkemece yapılacak iş, yukarıda sözü edilen protesto belgesinin alacaklı vekilinden istenmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesinden ibarettir. Eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ : Borçlu Halil vekilininin temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK'nın 366. ve HUMK'nın 428. maddeleri uyarınca ( BOZULMASINA ), 12.06.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.

T.C.

YARGITAY

12. HUKUK DAİRESİ

E. 2005/12634

K. 2005/18166

T. 27.9.2005

• TAKİP DAYANAĞI SENEDİN PROTESTO EDİLMEMESİ ( Takip Alacaklısının Senet Borcu Nedeniyle Lehtara Müracaat Hakkı Kaybolduğu - Lehtar Şirket Yönünden Takibin İptali Gereği )

• HAMİLİN LEHDARA MÜRACAATI ( Edebilmesi Keşidecilerin Protesto Edilmesine Bağlı Olduğu )

• TAKİBİN İPTALİ ( Takip Alacaklısının Senet Borcu Nedeniyle Lehtara Müracaat Hakkı Kaybolduğu - Lehtar Şirket Yönünden Takibin İptali Gereği )

• KEŞİDECİNİN İMZA İTİRAZI ( Borçlunun Kendisi İle İlgili Olmayan ve Senedi Ciro Edenin İmzasına İtiraz Etme Hakkı Olmadığı )

6762/m.589,690,642


ÖZET : TTK.nun 690 madde göndermesi ile bonolarda da uygulanması gereken 642. maddesi gereğince hamilin lehtara müracaat edebilmesi anılan madde koşullarında keşidecilerin protesto edilmesine bağlıdır. Takip dayanağı senet protesto edilmediğinden takip alacaklısının senet borcu nedeniyle lehtara müracaat hakkı kaybolmuştur. Bu nedenle lehtar şirket yönünden takibin iptali açıklanan gerekçe ile yerindedir. Öte yandan senedi tanzim eden keşideci borçlunun kendisi ile ilgili olmayan ve senedi ciro edenin imzasına itiraz etme hakkı yoktur.
DAVA : Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki taraf vekilleri tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : Takip dayanağı bonoların incelenmesinde senedin Üçel Bulgur Sanayi Tarım Ürünleri Limited şirketi lehine Mustafa Yıldız ve Ramazan Yıldız tarafından tanzim edildiği görülmüştür.
Öncelikle belirtelim ki TTK.nun 690 madde göndermesi ile bonolarda da uygulanması gereken 642. maddesi gereğince hamilin lehtara müracaat edebilmesi anılan madde koşullarında keşidecilerin protesto edilmesine bağlıdır. Takip dayanağı senet protesto edilmediğinden takip alacaklısının senet borcu nedeniyle lehtara müracaat hakkı kaybolmuştur. Bu nedenle lehtar şirket yönünden takibin iptali açıklanan gerekçe ile yerindedir. Öte yandan senedi tanzim eden keşideci borçlunun kendisi ile ilgili olmayan ve senedi ciro edenin imzasına itiraz etme hakkı yoktur.
( TTK.690 göndermesi ile TTK. 589. maddesi )Bu durumda icra mahkemesince keşideci borçlu itirazının reddine karar vermek gerekirken onun yönünden de takibin iptaline karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Kabule göre de, lehtar şirket adına ciroda imzası bulunan Mustafa Yıldız'ın vekaletnamesindeki geniş yetkiler nazara alındığında ticari mümessil olup olmadığı da araştırılmaksızın sonuca gidilmesi de isabetsizdir.
SONUÇ : Alacaklı vekilinin Borçlu Ramazan Yıldız yönünden temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK. 366 ve HUMK.nun 428. maddeleri uyarınca ( BOZULMASINA ), 27.09.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.

T.C.

YARGITAY

12. HUKUK DAİRESİ

E. 2005/12911

K. 2005/16741

T. 12.9.2005

• KEŞİDECİNİN PROTESTO EDİLMESİ ( Lehtar-Cirantanın Takip Edilmesi Halinde Zorunlu Olduğu - Bu Husus Yerine Getirilmediğinden Hamilin Aynı Borçlu Hakkındaki Müracaat Hakkının Düştüğü )

• TAKİBİN İPTALİ ( Lehtar-Cirantanın Takip Edilmesi Halinde Keşidecinin Protesto Edilmesi Zorunlu Olduğu - Borçlunun Diğer Borçlu Şirketin Münferit Yetkilisi Olması Sonucu Değiştirmediği/Borçlu Yönünden Takibin İptali Gereği )

6762/m.642,690

2004/m.170/a-son


ÖZET : TTK.nun 690. maddesinin göndermesiyle bonolar hakkında da uygulanması gerekli aynı yasanın 642. maddesi gereğince lehtar-cirantanın takip edilmesi halinde keşidecinin protesto edilmesi zorunludur. Bu husus yerine getirilmediğinden hamilin aynı borçlu hakkındaki müracaat hakkı düşmüştür. Borçlu Muzaffer Yıldırım'ın muteriz diğer borçlu şirketin münferit yetkilisi olması sonucu değiştirmez. O halde, İİK.nun 170/a-son maddesi gereğince bu borçlu yönünden takibin iptali gerekir.
DAVA : Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki borçlular vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : 1- Tarafların iddia ve savunmalarına, dosya içeriğindeki bilgi ve belgelere ve kararın gerekçesine göre borçlu Akşam Yatakları Limited Şirketi vekilinin temyiz itirazlarının REDDİNE;
2- Borçlu Muzaffer Yıldırım'ın temyiz itirazlarına gelince:
Takip dayanağı bononun incelenmesinde keşideci borçlu Akşam Yatakları Ltd. Şirketi, lehtar, dava dışı borçlu Güven Tekstil Ltd. Şti., ilk ciranta ise yine muteriz borçlu Akşam Yatakları Ltd. Şirketidir. Muteriz borçlulardan Muzaffer Yıldırım'ın cirosu ise daha sonradır. Bononun arka yüzündeki ilk ciro imzası lehtar üçüncü kişi takip borçlusu şirkete ait olmadığından TTK.598/1 gereği ciro silsilesi kopmuştur. Anılan nedenle bonodaki son hamil konumunda olan takip alacaklısının borçlu Muzaffer Yıldırım'ın takip hakkı bulunmamaktadır.
TTK.nun 690. maddesinin göndermesiyle bonolar hakkında da uygulanması gerekli aynı yasanın 642. maddesi gereğince lehtar-cirantanın takip edilmesi halinde keşidecinin protesto edilmesi zorunludur. Bu husus yerine getirilmediğinden hamilin aynı borçlu hakkındaki müracaat hakkı düşmüştür. Borçlu Muzaffer Yıldırım'ın muteriz diğer borçlu şirketin münferit yetkilisi olması sonucu değiştirmez. O halde, İİK.nun 170/a-son maddesi gereğince bu borçlu yönünden takibin iptali gerekirken somut olaya uygun düşmeyen gerekçelerle adı geçen içinde istemin reddi isabetsizdir.
SONUÇ : Borçlu Muzaffer Yıldırım vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda ( 2 )numaralı bentte yazılı nedenlerle ve anılan borçlu yönünden İİK. 366 ve HUMK.nun 428. maddeleri uyarınca ( BOZULMASINA ), 12.09.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.