Hamile karşı bankanın kısmi ödeme yükümlülüğü, takas

Sayın meslektaşlarım;
Bir ticari ilişki nedeniyle müvekkil şirkete verilen çek müvekkil şirket tarafından bir faktoring firmasına veriliyor. Firma ibraz süresi içerisinde çeki takasa veriyor. Çekin karşılıksız olduğu arkasına şerh ediliyor. Ardından müvekkil şirket faktoring firmasına çek bedelini ödeyerek çeki geri alıyor ve faktoringin cirosu iptal ediliyor. Biz de müvekkil şirket adına keşideci aleyhinde icra takibi yapıyor ve karşılıksız çek nedeniyle suç duyurusunda bulunuyoruz. İcra takibinde klasik şeyler, tahsil imkanı görünmüyor. Karşılıksız çek nedeniyle ceza davası açılıyor. Muhatap bankadan çekle ilgili bilgiler geliyor. Muhatap banka, çekin ibraz tarihinde 30.000 TL. bedelli çekin hesabında 26.000 TL. bulunduğunu, ödeme yasağı olmadığını, bankanın bir alacağı nedeniyle bedelin blokeli de olmadığını güzel güzel mahkemeye yazıyor.
Biz bunu görünce bankayı arıyoruz. Diyoruz ki ne sebeple ödemediniz. Diyorlar ki pardon hata olmuş. Biz bir yönetimle görüşelim. O arada biz bir ihtar çekiyoruz bankaya, çek bedelini ibraz tarihinden itibaren ticari faizi ile birlikte ödeyin diyoruz. Bankadan yanıt yok. Tekrar bankayı arıyoruz. Banka da bize çek takasa ibraz edilmiş. Bizim ödeme yükümlülüğümüz yok diyor.
Şimdi...

Mevzuat:
TTK 695 der ki banka kısmi karşılık varsa ödemek zorundadır.
5941 çek kanunu md. 3 der ki kısmi karşılık varsa banka hamile karşı ödemekle yükümlüdür. Artı bunun günlük binde üç gecikme cezası ile öder.

Her şey buraya kadar güzel.

Ancak iki sorun var:
1. yetkili hamile karşı sorumluluk düzenlenmiş.
2. takasa ibraz edilen çeklerle ilgili 5941 sayılı ucube kanunun 8. maddesinde 4. numaralı bentte kısmi ödeme yapılmayacağı belirtilmiş. ancak yeterli karşılık yoksa, kısmi bedel onbeş gün için hamil lehine bloke edilir demiş.

Bu sorunları çözebilmek için kendimce bir yol düşündüm ama emin olamıyorum. Hata yapıp müvekkil şirketi de zarara uğratmak istemiyorum.

1. Müvekkil şirket hamilden çeki geri alarak bedelini ödemiş ve hamilin cirosu iptal edilmiş olduğuna göre, bu alacağın temliki hükmündedir diye düşünüyorum. tıpkı ibrazdan sonra yapılan ciro gibi. Bu konuda Yargıtay kararları da vardı zamanında. İbrazdan sonraki cironun alacağın temliki hükmünde olduğu yönünde. Bankaya ibrazda hamilin cirosu sabit olduğuna göre, cironun iptali geri dönüş cirosu hükmündedir. Bu da alacağın temliki hükmündedir.

2. Takasa ibraz edilen çekin kısmi karşılığının bulunması halinde her ne kadar kısmi ödeme yapma yükümlülüğü yok ise de, kısmi karşılığının bulunduğunun çeke yazılması gerekir ki hamil de 15 gün içinde bankaya müracaat ile lehine bloke edilmiş olan o paranın ödenmesini talep edebilsin... Yoksa hissi kalben vuku olarak hamilin bankaya başvurmasının beklenmesi çok da mantıklı gelmiyor. Çekin tamamen karşılıksız olduğuna dair şerh düşülmesi bankanın hatasını ortaya koyuyor diye düşünüyorum.

Ama tüm bu sonuçlar biraz da zorlama gibi geliyor sanki. Bu hususu anlatabilmek için çok zorlu bir hukuki yola girmem gerekiyor. Çekte ciro, yetkili hamil, iptal cirosu, geri dönüş cirosu, alacağın temliki, takas odasına ibraz edilen çekin arkasının ne şekilde yazılacağı, karşılıksızdır diye yazılan şerhin bankayı bağlayıp bağlamayacağı... v.s. gibi ciddi hukuki tartışmalara açık olan bu konuyla uğraşmaya değip değmeyeceğinden de emin değilim.

Belirttiğim hususlarda tecrübesi, bilgisi olan meslektaşlarımın fikir önerilerini bekliyorum.