Adalet'in önceliği borç ödemek

Türkiye bütçesinden Adalet Bakanlığı'na ayrılan pay, yargının rutin işleyişi için bile yetersiz kalıyor. Son dönemlerde adalet sarayı yapımına ağırlık verilmesine rağmen halen ülke genelindeki 203 adliye, kiralık binalarda hizmet veriyor.Bu da bir dizi sıkıntıyı beraberinde getiriyor. Kiraların geciktirilmesi sebebiyle adliyeler zaman zaman mülk sahipleriyle mahkemelik oluyor. Elektrik, su ve doğalgaz borçları yüzünden de sık sık benzer problemler yaşanıyor. Bunun üzerine harekete geçen bakanlık, mahkemelerin kira, fatura ve temizlik işlerine ait ödemelere öncelik vermesini kararlaştırdı.

Adalet'e ayrılan bütçe

Söz konusu harcamalardan sonra para kalırsa, mahkemelerin asli görevi olan dava ve yargılama işlerine ilişkin masraflar karşılanacak. Adalet Bakanı Cemil Çiçek, bir süre önce de posta giderleriyle ilgili bir tasarruf genelgesi yayımlamıştı. Çiçek, mahkeme çağrılarının posta yerine elden veya e-posta ile yapılmasını istemişti.
Bütçe ödeneklerinin tasarruflu kullanılması için mahkemeler ve başsavcılıklara talimat gönderen Adalet Bakanlığı, borçların geciktirilmesi sebebiyle kendilerine birçok alacak davası açıldığını hatırlattı. Ardından da kira, temizlik gideri ve fatura ödemelerine öncelik verilmesini istedi. Bakanlığın, yargı hizmetlerine ilişkin harcamaları ikinci plana atması bütçe azlığından kaynaklanıyor. Türkiye'de yıllardır şikâyet konusu olmasına karşılık Adalet Bakanlığı'na ayrılan pay yüzde 1'lerde kalıyor. Bu yıl Adalet Bakanlığı'na 1 milyar 771 milyon YTL ödenek ayrılmıştı. 2007 için de yaklaşık aynı oranda bütçe ayrılması öngörülüyor. Bütçe ödeneğinin yetiştirilmesi amacıyla sık sık tasarruf içerikli genelge ve talimatlar çıkarılıyor. Diğer kurumlara ödenmesi gereken paralardan kısıtlama yapılamadığı için yargı hizmetlerinde tasarrufa gidiliyor.
Çok sayıda adliyenin kiralık binalarda hizmet vermesi ve kiraların geciktirilmesi nedeniyle adliyeler zaman zaman mülk sahipleriyle mahkemelik oluyor. Faturaların geciktirilmesi nedeniyle de sık sık benzer sorunlar yaşanıyor. Adalet Bakanlığı, yüzde 1'lik bütçenin yetersizliğinden kaynaklanan bu sıkıntılar nedeniyle öncelik sıralamasını değiştirdi. Ödeneklerin öncelikli ihtiyaçlara göre dağılımının sağlanması istenilen talimat yazısında, ödemelerde kira, elektrik, su ve doğalgaz faturalarına öncelik verilmesi, tahakkuk eden borçların ödemelerinin geciktirilmemesi gerektiği belirtildi. Kira, fatura ve temizlik işleriyle ilgili borçların ödenmesinin geciktirilmesi nedeniyle bakanlığa karşı davaların açıldığının hatırlatıldığı yazıda, "Mal ve Hizmet Alımları ekonomik kodundan gönderilen ödeneklerin harcanması sırasında temerrüt (ödemenin geciktirilmesi) sebebiyle bakanlığımıza karşı dava açılmasına sebebiyet verilmemesi için öncelikle kira, temizlik, haberleşme ve ilan giderlerinin ödenmesi, kalan miktardan kovuşturma giderlerinin ve adli tıp kurumu resmî bilirkişi ve rapor ücretlerinin karşılanması gerekmektedir." denildi. Adli ve idari yargı hizmetleri için ayrılan ödeneklerin Maliye Bakanlığı'nın ekonomik sınıflandırma esasları çerçevesinde harcanması gerektiğine dikkat çekildi.
Kaloriferi fazla yakan cepten ödesin
Ödenek talimatında, lojman yakıtı genel bütçeden karşılanan il ve ilçelerde, bayındırlık ve iskan müdürlüğünce tespit edilen yakıt miktarının aşılmaması uyarısı yapılırken, bu miktarı aşan yakıt ücretinin, lojmanda oturanlar, yargı mensubu ve adliye personelinden tahsil edileceğine dikkat çekildi. Ayrıca, temizlik, her türlü kiralama ve bakım sözleşmelerinin bakanlık onayına tabi olduğu hatırlatılarak, bu işler için önceden izin alınmadan ihale ve sözleşme yapılmaması, izin verilen işlerde ise ihale şartnamelerinin ve ihale onay belgelerinin ivedilikle bakanlığa gönderilmesi talep edildi. Buna göre talimatla fotokopi, faks, klima, santral, kalorifer ve diğer makine teçhizatın bakım ve onarımı için firmalarla yıllık sözleşme yapılması yasaklanırken, bu tür teçhizatın bakım ve onarım gideri daha ekonomik olduğu için servis hizmeti alınmak suretiyle gerçekleştirilecek.
Kiralık adliyeler mahkemelik oluyor
Kiralık binalarda hizmet veren adliyelerin kiralarının geciktirilmesi nedeniyle adliyeler zaman zaman mülk sahipleriyle mahkemelik oluyor. Elektrik, su ve doğalgaz borçlarının geciktirilmesi dolayısıyla da sık sık benzer sorunların yaşandığı belirtiliyor. Çok sayıda mahkemenin şahıslardan kiralanmış binalarda faaliyet göstermesi nedeniyle her ay yüklü miktarlarda kira ücreti ödemek zorunda kalan Adalet Bakanlığı, Türkiye genelindeki Cumhuriyet başsavcılıklarına ve Bölge İdare Mahkemeleri'ne bir yazı göndererek kira artışlarında enflasyon oranlarının dikkate alınmasını istemişti. Son dönemde kiradaki adliyelerin yerine yeni adalet sarayları yapılmasına karşılık halen Türkiye genelinde 203 adliye, kiralık binalarda hizmet vermeye devam ediyor. Adalet Bakanı Cemil Çiçek, kısa bir süre önce de posta giderlerindeki aşırı artış nedeniyle bir tasarruf genelgesi yayımlayarak mahkeme çağrılarının posta yerine elden ya da telefon, faks veya e-maille yapılmasını istemişti. Davacı, davalı, tanık, bilirkişi, mağdur ve şikâyetçilere tebligat gönderilirken yanlış uygulamalar yapıldığı belirtilen genelgede, adliyede hazır bulunan kişilere elden yapılabilecek tebligatların daha sonra posta aracılığı ile yollanmasının gereksiz masrafa yol açtığına dikkat çekilmişti.
Adalete ayrılan bütçe yetersiz Avrupa ülkelerinde adalet hizmetlerine verilen öneme paralel olarak bütçeden adalete yüksek oranda pay ayrılırken, Türkiye'de yıllardır şikâyet konusu olmasına karşılık Adalet Bakanlığı'na ayrılan pay yüzde 1'lerde kalıyor. 2006 yılı için Adalet Bakanlığı'na genel bütçenin yüzde 1,01'i oranında 1 milyar 771 milyon YTL ödenek ayrılmıştı. 2007 yılı için de adalet hizmetlerine yine yüzde 1 oranında düşük bir pay ayrılacağı belirtiliyor. Yargının mevcut işleyişi için bile yetersiz bulunan bakanlık bütçesiyle yeni proje ve yatırımların gerçekleştirilmesinin zor olduğu ifade ediliyor.

zaman