Teminat çeki - ihtiyati haciz !

Merhabalar sayın meslektaşlar.
Müvekkil şirket ile müşteri arasında satış sözleşmesi imzalanıyor. Sözleşmede, yapılan satışın teminatı olarak ve "gerektiğinde" kullanılmak üzere miktarı belli olan ve arkasında şirket ortağı-müdürünün cirosu olan çekin satıcı şirkete verileceği hükmü yer alıyor. Alıcı firma aldığı ürünlerin bedelini ödeyemiyor. Sözleşme uyarınca verilen çek üzerinde teminat çeki olduğuna dair herhangi bir kayıt yok, ancak taraflar arasındaki sözleşmede hüküm var. Teminat çeklerinin kambiyo senedine özgü takip yoluyla icraya konulamayacağını biliyoruz. Bu durumda;
1- Bu çek ile ihtiyati haciz kararı alınarak, ihtiyati haciz uygulandıktan sonra çek ile genel haciz yolu ile icra takibi yapılabilir mi?
2- Bu çek ile ihtiyati haciz kararı alınıp uygulandıktan sonra aynı icra dosyası üzerinden esas takibe geçilirken çek değilde, satış faturalarına dayanarak genel haciz yolu ile ilamsız takip açılabilir mi?
3- Çek, ihtiyati haciz ve icra takibine konu edilemez ise, şirket ortağı-müdürünün cirosu geçersiz/anlamsız duruma mı geliyor? Çek kullanılamaz ise ciranta şirket müdürüne başvurulamaz!
4- Sözleşmede teminat olarak verildiği belirtilen çeke dayalı kambiyo takibi veya ilamsız icra takibi açılamaz ise, bu tür teminat çeklerinin hukuken ne anlamı var? Bu tür çekler icra takibine konu edilemez ise niye düzenleniyor? Zaten, satış faturası veya sözleşme mevcut, bu tür teminat çekleri ne işe yarıyor?
5- Bu tür çekler, faturaların veya sözleşmelerin yanında delil mi oluyorlar?
6- Sözleşmeye göre, çekin amacına uygun olarak kullanılabileceği durum oluştuğu halde niçin takibe konu edilemiyor, bunun mantığı nedir?

YARGITAY
15. HUKUK DAİRESİ
Esas Numarası: 2007/6565
Karar Numarası: 2007/7260
Karar Tarihi: 19.11.2007

ÖZETİ:İhtiyati haciz kararı verilebilmesi için alacağın muaccel olması, muaccel hale gelmeyen alacaklarda ise malların gizlenmeye, kaçırılmaya çalışılması veya borçlunun kaçmaya hazırlanması veya borçlunun alacaklının haklarını ihlal eden hileli işlemlere başvurması gerekir.

DAVA: Hükmün temyizen tetkiki ihtiyati hacze itiraz eden Cam Paz. Ltd. Şti. ve Muharrem vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR: ... Bankası Antalya Şubesine ait 19.04.2007 tarihinde keşide olunan 282.464,00.-YTL meblağlı, Cam Pazarlama Limited Şirketi tarafından ... Termal Turizm San. ve Tic. A.Ş. adına keşide edilen çekin, keşide eden şirket tarafından "ödemeden men talimatı" üzerine karşılıksız kaldığından ve zarar miktarının bilirkişi raporuna göre 363.129,00.- YTL olarak hesaplandığından bahisle ihtiyati haciz kararı talep edilmesi üzerine 07.05.2007 tarihli kararla talep uygun bulunarak borçlular Cam Pazarlama Limited Şirketi ve Muharrem hakkında ihtiyati haciz kararı verilmiştir.
Borçlular 11.05.2007 tarihinde ihtiyati haciz kararına, alacağın muaccel hale gelmemişolması ve yargılamayı gerektiren bilirkişi tespit raporuna göre karar verilmişolması sebepleriyle itiraz etmiş ve kaldırılmasını istemişlerdir.
Mahkemece duruşma açılarak yapılan yargılama sonunda itiraz sebepleri yerinde bulunmayarak ve esas hakkında açılacak davada değerlendirilmesi gerektiği bildirilerek talep reddedilmiş, karar borçlular (muterizler) vekilince temyiz edilmiştir.
Dosya kapsamına ve sözleşmeye göre yanlar arasındaki ilişki otelinin cam, ayna imalat ve montaj işinden (eser sözleşmesinden) kaynaklanmıştır. Bu ilişki nedeniyle taraflar arasında düzenlenen 12.09.2005 tarihli "TAŞERON SÖZLEŞMESİ"nin madde 21'e göre taşeron Cam Pazarlama Limited Şirketi tarafından, işveren Termal Turizm San. ve Tic. A.Ş. adına 282.464,00.- YTL bedeli çek işin kat'i teminatı olarak verilmiştir. Her ne kadar çek bir tediye vasıtası ise de gerek sözleşme ve gerekse çek üzerinde yazılı bulunan "işbu çek ... Termal Turizm San. ve Tic. A.Ş.'de söz konusu yaptığımız işlerin teminat çekidir" ibaresinden teminat maksadıyla düzenlendiği anlaşılmakla çekteki alacağın ve tespit bilirkişi raporu ile belirlenen alacağın muaccel hale geldiğinden söz edilemez.
İİK'nın 257. maddesi uyarınca ihtiyati haciz kararı verilebilmesi için alacağın muaccel olması, muaccel hale gelmeyen alacaklarda ise malların gizlenmeye, kaçırılmaya çalışılması veya borçlunun kaçmaya hazırlanması veya borçlunun alacaklının haklarını ihlal eden hileli işlemlere başvurması gerekir.
Alacağın henüz muaccel olmadığı, sözleşmeye konu iş nedeniyle dava açılmadığı, ancak borçlular tarafından da faturaya dayalı olarak, alacaklı sıfatları ile Antalya 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2007/587 D.İş sayılı ihtiyati haciz kararıaldıkları anlaşılmaktadır. Diğer ihtiyati haciz şartlarının oluştuğu ise ispatlanamamıştır.
Bu durumda istemin kabulüyle ihtiyati haciz kararının kaldırılmasına karar verilmesi gerekirken reddine karar verilmesi doğru olmadığından kararın bozulması uygun görülmüştür.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulüyle kararın BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden ... Cam Doğrama Limited Şirketi ve Muharrem'e geri verilmesine, 19.11.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Teşekkür ederim Ercan bey. Bu kararı ben de inceledim.
Anlamadığım nokta şu; teminat çeki, borç muaccel oldu ise ihtiyati hacze ve icra takibine konu olabilir mi? Aksi takdirde, teminat için alınan çekler kağıt parçası haline gelecektir veya en fazla yazılı delil başlangıcı olacaktır.

Konu hakkında bilgisi olan meslektaşlar cevap verebilirlerse çok memnun olurum!
Sözleşmeye göre teminat olarak verilen çek, borç muaccel olsa bile kullanılamaz mı?

T.C. YARGITAY

19.Hukuk Dairesi
Esas: 2008/7117
Karar: 2008/11242
Karar Tarihi: 20.11.2008


İHTİYATİ HACZE İTİRAZ DAVASI - ÇEKİN TEMİNAT OLARAK VERİLDİĞİ - OLAYDA MUACCELİYET KOŞULUNUN NE ŞEKİLDE GERÇEKLEŞTİĞİNİN AÇIKLANMASI GEREĞİ - İTİRAZIN REDDİNE KARAR VERİLMESİNİN İSABETSİZ OLUŞU

ÖZET: İhtiyati hacze itiraz eden vekili dilekçesi, ekinde çekin teminat olarak verildiğini, imzası duruşma sırasında karşı tarafça itiraz edilmeye yazılı (anlaşma) belge ile ispatlanmıştır. Bu durumda İcra ve İflas Kanunu’nun 265. maddesi kapsamında olan <muacceliyet> koşulunun ne şekilde somut olayda gerçekleştiği açıklanmadan, yazılı gerekçe ile itirazın reddine karar verilmesi isabetsizdir.

(2004 S. K. m. 265)

Dava: Taraflar arasındaki ihtiyati hacze itiraz davasının incelenmesi sonunda kararda yazılı nedenlerden ihtiyati haczin kaldırılmasının yönelik olarak verilen kararın süresi içinde itiraz eden vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

Karar: İhtiyati haciz isteyen vekili, 500.000 USD’lik çeke istinaden ihtiyati haciz talebinde bulunmuş, istem uygun görülerek mahkemece ihtiyati haciz kararı verilmiştir.

İhtiyati hacze itiraz eden vekili, çekte keşide yeri olarak <Merter> yazıldığını, bu yerin idari birim olmaması nedeniyle çekin geçersiz olduğunu, dilekçeye ekli anlaşmaya göre söz konusu çekin teminat amacıyla verildiğini belirterek ihtiyati haczin kaldırılmasını talep etmiştir.

Mahkemece, kambiyo senedini vasfına ve çekin teminat amacıyla verildiğine ilişkin itirazın İİK’in 265. maddesi kapsamında olmaması nedeniyle itirazın reddine karar verilmiştir.

İhtiyati hacze itiraz eden vekili kararı temyiz etmiştir.

İhtiyati hacze itiraz eden vekili dilekçesi, ekinde çekin teminat olarak verildiğini, imzası duruşma sırasında karşı tarafça itiraz edilmeye yazılı (anlaşma) belge ile ispatlanmıştır. Bu durumda İcra ve İflas Kanunu’nun 265. maddesi kapsamında olan “muacceliyet” koşulunun ne şekilde somut olayda gerçekleştiği açıklanmadan, yazılı gerekçe ile itirazın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.

Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 20.11.2008 gününde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Burada önemli olan husus alacağınızın (asıl alacağın) muaccel hale gelmesi ve/veya borçluya ait malların gizlenmeye, kaçırılmaya çalışılması ve ya borçlunun kaçmaya hazırlanması veya borçlunun alacaklının haklarını ihlal eden hileli işlemlere başvurması halidir.Kısaca olaya konu çek, başka bir alacağın teminatıysa, teminata konu asıl alacağın muaaccel hale geldiğini ispatlamakla yükümlüsünüz.

Çok teşekkür ederim sayın meslektaşlar. Şimdi oldu.
Forumda yaptığım araştırmada, öyle cevaplar gördüm ki, adeta teminat çeki, çek değil sanki. Kafam karışmıştı. Sizin de dediğiniz gibi Ercan bey, alacak muaccel hale geldiyse teminat çeki işleme konulabiliyor.

Teminat çeki, borç muaccel olmadığı halde, borçlunun mal kaçırma durumu varsa işleme konulabilir mi? Yoksa borç muaccel olmadan teminat çekini ihtiyati haciz, icra takibi, ihtiyati tedbirli alacak davasına gibi herhangi bir işleme konu edilemez mi?