Trafik Kazası/ Hatır Taşıması

Merhaba,umarım bu konuda bana yardımcı olabilecek bir arkadaşımız çıkar.

iki arkadaş bir yere giderken aşırı hız nedeni ile direksiyon hakimiyetini kaybedin araç sürücüsü kazaya sebep oluyor.yanında oturan müvekkilim ise ağır yaralanıyor ve vicudunda kalıcı hasarlar var.

kaza sonunda araç sürücüsü olay yerinden kaçıyor.tutanağada bir başkasının ismi geçiyor.

aracın hem trafik hemde kasko sigortası var.bunu için ne yapabilirim ?

hatır taşımacılığı sözkonusu olayda,kime karşı dava açayım ve tazminat talep edebilirim ?
yardımcı olursanız sevinirim.

Dava; araç sahibine, sürücüye veya kazaya nedne olan üçücü kişilere karşı açılabilir. Sigortası olması iyi. Bu durumda dava açmanız gereken kişiler; aeraç sürücüsü, varsa araç sahibi (işleten sıfatıyla) ve sigorta şirketi (eğer tazminat taleplerinizi karşılamazsa). Tazminat hesabı bilirkişi marifetiyle yapılır. Rapor aldırılması gerekir. Başlangıç itibarıyla 1.000 ytl gibi maddi tazminat ile net bi manevi tazminat talebinde (daha sonra artırmak mümkün değil) bulunarak dava açılır. Bilirkişi raporuna göre davayı ıslah mümkündür. Saygılarımla.

Sayın Meslektaşım,
Hatır taşımacılığı bir kimsenin aracının işletimini hatır için bir başka şahsa vermesi demektir. Yani müvekkiliniz aracı kullanmış olsaydı hatır taşımacılığı gerçekleşecekti. Müvekkiliniz sigorta şirketlerine karşı
3.kişi sayılmaktadır. Bu nedenle öncelikle karşı tarafın zorunlu trafik sigortasından ve varsa ihtiyari mali mesuliyet sigortasından (genellikle kaskoyla birlikte yapılır )maddi tazminat talebinizi poliçe limiti dahilinde giderebilirsiniz.
Saygılar...

Öncelikle zorunlu trafik sigortasına bir ihtar gönderin ve ihtara sağlık raporlarını da ekleyin.Çünkü Zorunlu Trafik Sigortasında kalıcı bir zarar varsa ödeyeceği miktar bellidir.Yani sigorta kağıdında yazmaktadır.Eğer vermezlerse sigorta için dava açın.Kolay gelsin..

Arkadaşlar çok teşekkür ederim. Bu dava hakkında çelişkilerim vardı artık fikirlerim netleşti.

Alıntı: Yazan TRINITY Sayın Meslektaşım, Hatır taşımacılığı bir kimsenin aracının işletimini hatır için bir başka şahsa vermesi demektir. Yani müvekkiliniz aracı kullanmış olsaydı hatır taşımacılığı gerçekleşecekti. Müvekkiliniz sigorta şirketlerine karşı 3.kişi sayılmaktadır. Bu nedenle öncelikle karşı tarafın zorunlu trafik sigortasından ve varsa ihtiyari mali mesuliyet sigortasından (genellikle kaskoyla birlikte yapılır )maddi tazminat talebinizi poliçe limiti dahilinde giderebilirsiniz. Saygılar...

Hatır taşıması ile ilgili açıklamalarınıza katılmamaktayım. Hatır taşıması olabilmesi için, taşıyanın bir yararı olmadığı halde araca yolcu alınması durumu sözkonusudur.

Yine somut olaydaki taşınan kişi sigorta şirketlerine göre 3.kişi değildir. Çünkü kazaya karışan 2 inci bir araç yoktur. Eğer 2 inci araç sözkonusu olsaydı, o aracın sigorta şirketlerine karşı 3üncü kişi olabilirdi, çünkü hatır taşımacılığı indiriminden sadece, taşıyan yararlanabilir.

Olayda hatır taşımacılığı sözkonusu ise, sigortaya müracaatın pek fayda sağlayacağını sanmamaktayım. Çünkü kusur oranı yargılamayı gerektireceği, savunmasıyla ödemekten imtina edeceklerdir.

Saygılarımla

Alıntı: Yazan TRINITY Sayın Meslektaşım, Hatır taşımacılığı bir kimsenin aracının işletimini hatır için bir başka şahsa vermesi demektir. Yani müvekkiliniz aracı kullanmış olsaydı hatır taşımacılığı gerçekleşecekti. Müvekkiliniz sigorta şirketlerine karşı 3.kişi sayılmaktadır. Bu nedenle öncelikle karşı tarafın zorunlu trafik sigortasından ve varsa ihtiyari mali mesuliyet sigortasından (genellikle kaskoyla birlikte yapılır )maddi tazminat talebinizi poliçe limiti dahilinde giderebilirsiniz. Saygılar...

Sayın TRİNİTY,

Hatır taşımacılığı hakkında yapmış olduğunuz yorumun gerçeği yansıtmadığını belirtmek isterim.

Hatır taşımacılığı, kişinin herhangi bir ücret,bedel ödemeksizin araçta bulunması ve seyahat etmesi ya da o an aracı kullanması anlamına gelmektedir.

Somut olayda da Hatır taşımacılığı söz konusudur.



Madde 87 - (Değişik madde: 17/10/1996 - 4199/30 md.)
Yaralanan veya ölen kişi, hatır için karşılıksız taşınmakta ise veya motorlu araç, yaralanan veya ölen kişiye hatır için karşılıksız verilmiş bulunuyorsa, işletenin veya araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibinin sorumluluğu ve motorlu aracın maliki ile işleteni arasındaki ilişkide araca gelen zararlardan dolayı sorumluluk, genel hükümlere tabidir.
Zarar görenin beraberinde bulunan bagaj ve benzeri eşya dışında araçta taşınan eşyanın uğradığı zararlardan dolayı işletenin veya araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibinin sorumluluğu da genel hükümlere tabidir.




Hatır taşıması neticesinde meydana gelen kazalarda Zorunlu trafik sigortasını yaptıran şirkete husumeti yönlendiremezsiniz.



T.C.

YARGITAY

HUKUK GENEL KURULU

E. 1994/11-689

K. 1995/274

T. 5.4.1995

• HATIR TAŞIMASI ( Zorunlu Mali Sorumluluk Kapsamına Girmemesi )

• ZORUNLU MALİ SORUMLULUK SİGORTASININ KAPSAMI ( Hatır Taşıması Sırasında Zarara Neden Olan Araç Malikinin Sorumluluğu )

• SİGORTACININ HATIR TAŞIMASI SIRASINDA MEYDANA GELEN ZARARDAN SORUMLULUĞU ( Hakkaniyet Prensibi )

• HAKKANİYET PRENSİBİ ( Sigortacının Hatır Taşıması Sırasında Meydana Gelen Zarardan Sorumluluğu )

2918/m.85,92,97,91

6762/m.3,4

ÖZET : Hatır taşımaları zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamına girmez. hatır taşıması sırasında zarara neden olan aracın malikinin sorumluluğu genel hükümlerdeki sorumluluğa tabidir. hatır taşıması sırasında oluşan zarardan zorunlu trafik sigortacısı sorumlu tutulamaz.
DAVA : Taraflar arasındaki "tazminat" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; İstanbul Asliye 5. Ticaret Mahkemesi`nce davanın kabulüne dair verilen 29.1.1992 gün ve 1989/718-1992/17 sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 24.5.1993 gün ve 1991/3522-1993/3873 sayılı ilamı: ( ...Davacılar vekili, 13.11.1988 tarihinde meydana gelen tarfik kazası sonucuu davalıya sigortalı otomobilde bulunan ve müvekkillerinin murisi olan H.M.`nun 23.11.1988 tarihinde vefat ettiğini, davalının zorunlu trafik sigortası gereğince 2.500.000 lira ile sorumlu olduğunu ileri sürerek bu meblağın 5.4.1989 tarihinden itibaren faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davacı vekili, davacıların murisinin içinde bulunduğu aracın müvekkiline mecburi mali mesuliyet sigortası ile sigortalı bulunduğunu ancak poliçe genel şartları 3/9 maddesi ve KTK.nun 92/c maddesi gereğince hatır için taşımalarda meydana gelen zararların teminat kapsamı dışında kaldığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, dosyadaki yazılı kanıtlar ve bilirkişi raporuna nazaran, zorunlu trafik sigortası motorlu aracın işletilmesine bağlı tehlike sorumluluğunu kapsadığı, hatır taşımasında da aracın işletilmesine bağlı bir zarar söz konusu ise zararın poliçe güvencesinden karşılanması gerektiği, çünkü tehlike sorumluluğunun aracın işletilmesine bağlı olduğu, KTK 92. maddesinde zorunlu mali sorumluluk sigortası dışında kalan durumlar tek tek sıralandığı halde, burada hatır taşımasında yer verilmediği çünkü, hatır taşımasının tehlike sorumluluğuna bağlık olarak zorunlu trafik sigortası kapsamında bulunduğu, bu nedenle de poliçe genel şartlarının 3. maddesinin 9. fıkrasında yer alan ve hatır taşımasını poliçe kapsamı dışında tutan kuralın sistem olarak K.T.K.nun içeriğine ters düştüğünden geçersiz olduğu, bu duruma göre K.T.K.nun 85/1 ve 91. maddeleri gereğince davacıların uğramış oldukları zararın zorunlu trafik sigorta poliçesi kapsamında kaldığı gerekçesiyle 2.500.000 liranın 5.4.1989 tarihinden itibaren % 30 faizi ile birlikte davalıdan alınıp davacıya verilmesine karar verilmiştir.
Davacılar murisleri H.M.`nun sigortalı H.Ç.`a ait mecburi mali mesuliyet sigortası ile sigortalı olan özel vasıta ile seyahat ederken 13.11.1988 günü meydana gelen kazada hayatını kaybetmiştir. Davacılar murislerinin ölümü nedeniyle seyahat etmekte olduğu sigortalı aracın sigortasına mecburi mali mesuliyet sigortasında şahıs başına olan 2.500.000 lira tazminatın ödenmesi için dava açmışlardır.
Davacıların murisinin sigortalı araçta hatır için karşılıksız taşınan bir kişi olduğu davalı sigortaca ileri sürülmüş davacılar da bu savunmaya karşı çıkmamışlardır. Kısacası, müteveffanın sigortalı araçta hatır için karşılıksız taşınan bir yolcu olduğu konusunda taraflar arasında bir uyuşmazlık yoktur.
Karayolları trafik mecburi mesuliyet sigortası genel şartlarında teminat dışında kalan halleri belirleyen 3. maddenin ( g ) bendinde hatır için karşılıksız taşınan kimselerin yaralanmaları veya ölmeleri nedeniyle araç malikine ve işletenine karşı ileri sürecekleri taleplerin karşılanmayacağı açıklanmıştır.
Karayolları Trafik Kanunu`nun 87. maddesinde yer alan veya ölen kişinin hatır için karşılıksız taşınmakta ise sigortalının sorumluluğunun genel hükümlere tabi olduğu belirtilmiştir. Kanun bu açık hükmü karşısında hatır için taşınan kişilere karşı işletenin sorumluluğunun Trafik Kanunu`nun 85. maddesinde düzenlenen özel sorumluluk ( tehlike sorumluluğu ) şeklinde olmayacağının kabulü gerekir. Keza aynı Kanunun 91. maddesinde işletenin 85. maddesinde birinci fıkrasında belirlenen sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmalarını zorunlu kıldığına göre mecburi mali mesuliyet sigortasının konusunun Trafik Kanunu`nun 85. maddesinde düzenlenen sorumluluk olduğu konusunda kuşku duymamak gerekir. Kanun 87. maddesi mali mesuliyet sigortasının temin ettiği sorumluluğun istisnasını göstermiş olması karşısında, aynı Kanunun 92. maddesinde ayrıca ve açıkca belirtilmemiş olması, hatır taşımalarının zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamında kaldığı sonucuna varılamaz.
Değinilen nedenlerle davanın reddi gerekirken kabulü yolunda karar verilmesi yasaya aykırıdır... ) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
KARAR : Hukuk Genel Kurulu`nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Somut olayda, ne davanın tarafları ne de mahkeme ile Özel Daire arasında rizikonun hatır taşımacılığı sırasında oluştuğu konusunda bir uyuşmazlık bulunmamaktadır. Uyuşmazlık, hatır taşıması sırasında oluşan zarardan zorunlu trafik sigortacısının sorumlu olup olamayacağı noktasında toplanmaktadır.
Sorunun çözümü için önce yasal düzenleme, sonra da sözleşme ilişkisinin irdelenmesi gereklidir. Konunun düzenlendiği 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu`nun ( KTK ) 85 inci maddesinde, işletenin sorumluluğu 4 fıkra halinde düzenlenmiş, anılan Yasanın aynı kısmının birinci bölümünde yeralan 87 nci maddesinde ise "yaralanan veya ölen kişi, hatır için karşılıksız taşınmakta ise... işletenin sorumluluğu... genel hükümlere tabidir", hükmüne yer verilmiştir. Görüldüğü gibi yasakoyucu, hatır taşımacılığının özelliğini dikkate alarak zarara neden olan aracın malikini veya işletenini hukuki sorumluluk bakımından katı hükümleri içeren tehlike sorumluluğunun dışına çıkarmak ve onu genel hükümlerdeki sorumluluğa tabi tutmak istemiştir.
Aynı Yasanın aynı kısmının ikinci bölümünde yer alan ve mali sorumluluk sigortası yaptırma zorunluluğu düzenleyen 91 inci maddenin ilk fıkrasında ise, işletenlerin, aynı Yasanın 85. maddesinin sadece 1`inci fıkrasında yer alan sorumlulukların karşılanması amacıyla bu tür sigortanın yaptırılması zorunlu tutulmuştur. Madde metninden açıkça anlaşıldığı gibi, zorunlu trafik sigortasının teminat kapsamı, sadece 85/1 madde ile sınırlıdır. Aynı maddede yer alan işletenin diğer tehlike sorumluluk halleri dahi bu sigorta türü kapsamı dışında bırakıldığına göre, 85 inci madde kapsamı dışına çıkarılan 87 nci maddedeki hatır taşımacılığı hali kendiliğinden sigorta kapsamı dışında kalmaktadır.
Bu şekilde hatır taşımacılığı işletenin sorumluluğu dışına çıkarıldığına göre, aslında işletenin tehlike sorumluluğuna dahil olması gereken yani 85`inci madde kapsamında olması gerektiği halde sigortacının sorumluluğu dışına çıkarılan halleri düzenleyen aynı Yasanın 92 nci maddesinde hatır taşımacılığının sayılmamış olması hali, aksine bir yorum nedeni yani hatır taşıması halinin sigortacının sorumluluğu kapsamına alındığının kabulunü gerektiren bir neden olamaz. Zira zorunlu trafik sigortası, yukarıda da değinildiği gibi işletenin ancak K.T.K.`nin 85/1. maddesinde yer alan hukuki sorumluluğu kapsamı ile sınırlıdır. O halde, zaten 85/1. maddesinin kapsamı dışında kalan hatır taşımasına 85 inci maddede yer almakla birlikte sigortacının sorumluluğunu sınırlayan 92 nci maddede yer verilmesi abesle iştigal olur, diğer deyişle Yasa tekniğine ters düşerdi. Bu durum karşısında yasal düzenleme bakımından, işletenin sadece K.T.K.nun 85/1. maddesindeki hukuki sorumluluğunu üzerine alan sigortacının bu madde kapsamı dışında kalan hatır taşımacılığından doğan zararlardan sorumlu tutulmasının yasal açıdan mümkün olmadığı sonucu ortaya çıkmaktadır.
Sözlemşme ilişkisine gelince; zorunlu trafik sigortacısının sözleşme şartlarını oluşturan ve 1.3.1992 tarihinden önce yürürlükte olan ve dava konusu uyuşmazlıkta uygulanması gereken Karayolları Trafik Kanunu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının 1 ve 2. maddelerinde sigorta teminatının kapsamı saptandıktan sonra sigorta teminatı dışında bırakılan halleri sıralayan 3 ncü maddenin 9. bendinde, hatır için karşılıksız taşınanların yaralanmaları veya ölmeleri halinden kaynaklanan zararların sigorta teminatı dışında kalacağı açık bir şekilde hükme bağlanmış bulunmaktadır. KTK.nun 97. maddesi uyarınca zarar görenler lehine yapılmış olan ve davacıya da hitap eden bu sözleşme hükümleri de davacıya tazminat konusunda bir hak tanımadığına göre, davanın kabulünde, sözleşme ilişkisinin varlığı da dayanak yapılamaz.
Nihayet, mahkeme kararındaki davanın kabul gerekçelerinden birini oluşturan hakkaniyet kuralına gelince; Yasa koyucu, yukarıda da değinildiği gibi hatır veya nezaket için hiç bir bedel almadan yolcu götüren aracın işleticisini KTK.nun 85 nci madde kapsamı dışında bırakmakla hakkaniyet ilkesi bakımından tavrını açıkca koymuş ve onu tehlike sorumluluğu hükümleri kapsamına almamıştır. Bu gibi hallerde işletenin sorumluluğu genel hükümler çerçevesinde değerlendirilerek sorumluluk kapsamı ona göre tayin edileceğine göre, onun sigortacısının bu kuralın dışına çıkılarak hakkaniyet ilkesi gereğince sorumlu tutulması Yasa hükmüne açıkça aykırı düşeceğinden bu yöndeki gerekçenin de kabulü mümkün olmamıştır.
O halde, yukarıda yapılan açıklamalar dikkate alındığında Hukuk Genel Kurul`nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi doğru görülmediğinden usul ve yasaya uygun bulunmayan direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ : Davalı vekilinin temmyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında ve yukarıda gösterilen nedenlerden dolayı BOZULMASINA oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY YAZISI
Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına neden olursa, motorlu aracın işleteni, bu eylemden sorumlu olur. İşleten, bu sorumluluğun karşılanmasını sağlamak üzere "mali sorumluluk sigortası" yaptırmak zorunluluğundadır. Bu sigortaya, zorunlu mali sorumluluk sigortası ve yaygın deyimle "trafik sigortası" adı verilir.
Görülüyor ki, zorunlu mali sorumluluk sigortası, yani trafik sigortası, motorlu aracın işletilmesine bağlı bir tehlike sorumluluğunu kapsamaktadır. Hatır taşımalarında, işletenin sorumluluğu için genel kurulların öngörülmesi, hatır taşımalarında taşınan kişiler yönünden ölüm veya yaralanmalardan doğan zararın anılan sigortalının kavramı dışında kalmasını gerektirmez. Çünkü, tehlike sorumluluğu, aracın işletilmesine bağlı olup, taşımanın türüne bağlı değildir. Aksi halin düşünülmesi, bir motorlu aracın işlletilmesini tehlike kabul eden ve bu durumu zorunlu sigortaya bağlayan sisteme de aykırı olur.
Öte yandan, KTK.nun 92. maddesinde, zorunlu mali sorumluluk sigortası dışında kalan haller tek tek sıralandığı halde, burada hatır taşımasına yer verilmemiş bulunmaktadır. Bunun sonucu, hatır taşımasının tehlike sorumluluğuna bağlı olarak zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamı içinde kaldığının kabulü gerekir. Ayrıca, bu kabul biçimi hak ve adalete de uygundur.
Karayolları TrafikKanunu`nda, hatır taşımasına ilişkin zararların zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamına alınması yasaklandığına göre, sigorta teminatı dışında bırakılması buyurucu kurala bir aykırılık oluşturur. Ve bu nedenle de genel şartların 3/g maddesi geçersiz olur. Yasaya aykırı genel şartın uygulanamayacağı da açık ve seçiktir.
Yukarıdan beri açıklanan nedenlerle hatır taşımalarından doğan bedensel zararlar zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamına girdiği anlaşıldığından, yerel mahkeme kararının onanması gerektiği düşüncesiyle, sayın çoğunluğun kararına katılmıyorum.

Y. 11. Hukuk Dairesi Başkanı

Gönen Eriş

Sayın Ergin,
Soruyu tam okumamaktan kaynaklanan bir yanlışlık olmuş uyardığınız için teşekkür ederim. Hatır taşımacılığı konusunda da haklısınız. Yaralanan kişi her ne kadar 2.kişi olsa da zararın ZMMS kapsamında ve kusur durumu ele alınarak yaralıya ödeme yapılacağını düşünüyorum. Zira önceden hatır taşımacılığı olan durumlar KTK kapsamında düşünülmeyip, BK'nın genel hükümlerine göre ancak işletenden tazminat talep edilebiliyordu. Fakat daha sonra genel şartlarda yapılan değişiklik ve istikrar kazanmış Yargıtay kararlarında Hatır taşımacılığı söz konusu olan durumlarda ZMMS kapsamında sigorta şirketinin sorumlu olacağı benimsenmiştir.
Saygılarımla...

Alıntı: A- SİGORTA KAPSAMI A.1- Sigortanın Kapsamı Sigortacı, poliçede tanımlanan motorlu aracın işletilmesi sırasında, bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermiş olmasından dolayı, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'na göre işletene düşen hukuki sorumluluğu, zorunlu sigorta limitlerine kadar temin eder.

T.C. YARGITAY
11.Hukuk Dairesi

Esas: 2003/12476
Karar: 2004/6299
Karar Tarihi: 03.06.2004

ÖZET: Sigortacının sorumluluğu dışında kalan istisnai haller içerisinde hatır taşıması yer almamaktadır. Bu durum karşısında, yasal düzenleme ve poliçenin ayrılmaz parçası niteliğindeki genel şartlarda hatır taşımasından doğan zararların sigorta güvencesi dışındaki haller arasında gösterilmemesinden dolayı trafik sigortasının, hatır taşıması da dahil, aracın işletilmesine bağlı tehlike sorumluluğu hallerini sigorta örtüsüne aldığı, taşımanın niteliği ve türünün sonuca etkili olmadığı gözetilerek bir karar verilmesi gerekir.


(2918 S. K. m. 87)

Dava: Taraflar arasında görülen davada Bursa Asliye 3. Hukuk Mahkemesi'nce verilen 27.12.2002 tarih ve 1999/983-2002/1485 sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi Berkant Ş. tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

Karar: Davacılar vekili, müvekkillerinin murisinin, davalıların malik, sürücü ve trafik sigortacısı bulundukları kamyonetin arka kısmında yolculuk yaparken, aracın kaza yapması sonucu öldüğünü, madden ve manen zarara uğradıklarını iddia ederek, her bir müvekkili için 500.000.000.-'ar lira destek, 1.000.000.000.-lira manevi tazminatın davalılardan tahsilini talep etmiş, bilahare talebini ıslah ederek, davacı anne için 3.372.000.000.-TL, baba için ise 2.740.000.000.-TL maddi tazminatın hüküm altına alınmasını istemiştir.

Davalılar Ramazan Y. ve Mehmet Y. vekili, kusur oranını kabul etmediklerini, istenilen tazminatın fahiş olduğunu, hatır taşımacılığının söz konusu olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.

Diğer davalı vekili, kaza yaptığı iddia edilen aracın poliçesine kayıtlarda rastlanılmadığını bildirmiştir.

Mahkemece, iddia, savunma, toplanan kanıtlar ve tüm dosya kapsamına göre, davacılar vekilinin davalılar Ramazan Y. ve Mehmet Y. haklarındaki davadan vazgeçtiği, davalı sigorta şirketinin manevi tazminattan sorumlu olmadığı, hatır taşıması sonucu davacıların murisinin öldüğü, destekten yoksun kalma tazminatının da poliçe kapsamında bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.

Kararı, davacılar vekili temyiz etmiştir.

1- Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacılar vekilinin yerinde görülmeyen ve aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.

2- Dava, trafik kazasından doğan destekten yoksun kalma ve manevi tazminat istemlerine ilişkindir.

Ancak, davacıların çocukları ve kardeşleri bulunan Müteveffa Gökhan Y.'un hatır için taşındığı hususu özellikle celbedilen ceza dosyası kapsamından anlaşılmaktadır. 2918 sayılı KTK. nun 87 nci maddesinde, ölen kişinin hatır için karşılıksız taşınması halinde işletenin ve dolayısıyla trafik sigortacısının sorumluluğunun genel hükümlere tabi olduğu belirtilmiştir. Ancak, yürürlükte bulunan Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları'nın 3 üncü maddesinde ise, sigortacının sorumluluğu dışında kalan istisnai haller içerisinde hatır taşıması yer almamaktadır. Bu durum karşısında, yasal düzenleme ve poliçenin ayrılmaz parçası niteliğindeki genel şartlarda hatır taşımasından doğan zararların sigorta güvencesi dışındaki haller arasında gösterilmemesinden dolayı trafik sigortasının, hatır taşıması da dahil, aracın işletilmesine bağlı tehlike sorumluluğu hallerini sigorta örtüsüne aldığı, taşımanın niteliği ve türünün sonuca etkili olmadığı gözetilerek bir karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçeyle hüküm tesisi doğru görülmemiş, kararın bozulması gerekmiştir.

Sonuç: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacılar yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 03.06.2004 tarihinde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)



T.C. YARGITAY
4.Hukuk Dairesi

Esas: 1998/6706
Karar: 1998/9041
Karar Tarihi: 18.11.1998

ÖZET: Mali sorumluluk sigortası, sigortalının kusursuz sorumluluk hallerinden doğan zarardan sorumlu tutulduğuna göre, daha hafif ve kusurlu sorumluluğu gerektiren durumlardan sorumlu tutulması doğal kabul edilmek gerekir. Daha ağırından sorumlu olduğuna göre, daha hafifinden haydi haydi sorumlu tutulmalıdır. Bu bakımdan, yasanın hatır taşıması sonucu doğan zarardan mali sorumluluk sigortasından, sigortacının sorumlu tutulmıyacağı biçimde bir sonucu amaçladığı düşünülmelidir. Nitekim KTK.nun 92. maddesinde, mali sorumluluk sigortası kapsamı dışında kalan durumlar tek tek ve sayılı olarak belirtilmiştir. Bunlar arasında hatır için taşınmada, sigortacının sorumlu olamıyacağı konusunda bir belirtme bulunmamaktadır. Uygulamada, vardığımız bu sonucun aksini öngören Yargıtay'ın diğer dairelerinin kararları bulunmakta ise de bu kararlarda öngörlen düşünce ve gerekçelere katılamamaktayız. Özellikle mali sorumluluk sigortası genel şartlarının 3/9. maddesi sigortacı ile sigortalı arasında bir bağlayıcılığı bulunursada, bu kuralın sözleşmeye taraf olmayan ve zarar gören üçüncü kişiyi bağlıyacağı düşünülemez.



(2918 S. K. m. 91, 85, 87, 92) (818 S. K. m. 43)

Dava: Halil ve arkadaşları adlarına Avukat Z. L. ile 1- A. İlaç Sanayii A.Ş. adına Avukat B. ve arkadaşları 2- İ. Sigorta A.Ş. adına Avukat G. aralarındaki dava hakkında (Samsun Asliye Üçüncü Hukuk Hakimliği)nden verilen 25.10.1996 tarih ve 1995/359 - 1996/646 sayılı hükmün dairenin 9.10.1997 gün ve 1997 / 3812 - 1997 / 9300 sayılı ilamıyla onanmasına karar verilmişti. Davalılardan İ. Sigorta A.Ş. tarafından süresinde kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 40 ve Yargıtay İç Yönetmeliğinin 18 ve Dairenin 15.1.1998 günlü ilke kararının 7. maddeleri gereğince öncelikle yapılan inceleme sonunda tetkik hakimi tarafından düzenlenen rapor okunduktan sonra dosya incelendi gereği konuşuldu:

KARAR . Davacılar, trafik kazası sonucu desteklerini kaybettiklerini belirterek uğradıkları zararı, aracın işleteninden ve aracın sigortalı olduğu sigorta şirketinden dayanışmalı olarak istemişlerdir.

Mahkemece, olayda hatır taşımasıda bulunduğu gözetilerek, istem kısmen kabul edilmiştir. Karar davalılarca temyiz edilmiş, ancak itirazlar yerinde görülmeyerek hüküm onanmıştır.

Davalı sigorta şirketinin olayda hatır taşıması bulunduğu, bu nedenle sorumluluklarının söz konusu olamıyacağı gerekçesi ile karar düzeltme isteminde bulunmaları üzerine, yeniden inceleme yapılmış, ancak, itirazları yerinde görülmediğinden reddi yoluna gidilmiştir. Şöyle ki;

Karayolları Trafik Yasasının 91. maddesinde, işletenlerin aynı Yasanın 85. maddesinden kaynaklanan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak için, mali sorumluluk sigortasını yaptırmaları zorunluluğu getirilmiştir. Demekki her işleten, mali sorumluluk sigortasını yaptırmakla yükümlüdür. Aynı Yasanın 85. maddeside, işletenin hukuki sorumluluğunu düzenlemektedir. Diğer bir anlatımla, işleten, başkasına verdiği zarardan 85. maddedeki koşullar uyarınca sorumludur. Yasanın 87. maddesinde ise, zarar görenin, hatır için taşınması durumunda, işletenin sorumluluğunun genel hükümlere tabi olacağı hükme bağlanmıştır.

Yapılan yasal düzenlemelerdeki bu açıklamalar itibariyle mali sorumluluk sigortasının Karayolları Trafik Kanunu'nun 85. maddesinden kaynaklanan zararlardan sorumlu olacağı, ancak o zararın oluşumuna neden olan olayda, hatır taşıması olduğu takdirde, aynı Yasanın 87. maddesindeki düzenleme itibariyle sorumlu tutulamıyacağı sonucuna varmak doğru değildir. Yasanın 87. Maddesi, salt hatır taşımasını değil, araç sahibi ile işleteni arasındaki ilişkiyi, zarar görenin beraberinde taşıdığı eşyanın zarar görmesinin de genel hükümlere tabi olduğunu hükme bağlamıştır. Burada getirilen ayrıcalık, hatır taşımasında, hakimin ne ölçüde bir indirim yapması, hatır taşımasının hangi hallerde kabul edilmesi gibi Borçlar Kanununda düzenlenen genel ilkelerin uygulanmasının gerektiğidir. Nitekim, Borçlar Kanunu'nda da hatır taşıması ile ilgili bir düzenleme ve deyim yer almamaktadır. Ancak hatır taşımasının bulunduğu durumlarda, BK.nun 43. maddesindeki genel düzenleme itibariyle hakimin tazminat kapsamını belirleyebileceği teoride ve yargı kararları ile kabul edilmiş bulunmaktadır.

Öte yandan, Karayolları Trafik Yasasının 85. maddesi ile, işleten için öngörülen sorumluluk, tehlike sorumluluğudur. Diğer bir anlatımla kusur sorumluluğuna dayanmayan, salt aracın kullanılması sonucu, işleten kusurlu olmasa dahi, meydana gelen zarardan sorumlu olması durumudur.

Görüldüğü üzere, maddede düzenlenen sorumluluk, kusursuz sorumluluktur. Halbuki, genel hükümlerde, trafik kazası sonucu doğacak zararda, tehlike veya kusursuz sorumluluğu gerektiren bir düzenleme yer almamaktadır. Şu durumda, hatır için taşıyan veya taşıtan, işleten ise sorumluluğu, kusur sorumluluğuna dayanacaktır. Bu duruma göre, sorumluluğu, KTK.nun 85. maddesindeki tehlike sorumluluğundan ayrılmakta ve böylece işletene daha hafif bir sorumluluk getirilmektedir.Diğer bir anlatımla işleten ancak, kusurlu olduğu, kusuru kanıtlandığı takdirde hatır için taşıdığı kişinin uğradığı zarardan sorumlu olacaktır. Bu halde, mali sorumluluk sigortası, sigortalının kusursuz sorumluluk hallerinden doğan zarardan sorumlu tutulduğuna göre, daha hafif ve kusurlu sorumluluğu gerektiren durumlardan sorumlu tutulması doğal kabul edilmek gerekir. Daha ağırından sorumlu olduğuna göre, daha hafifinden haydi haydi sorumlu tutulmalıdır. Bu bakımdan, yasanın hatır taşıması snucu doğan zarardan mali sorumluluk sigortasından, sigortacının sorumlu tutulmıyacağı biçimde bir sonucu amaçladığı düşünülmelidir. Nitekim KTK.nun 92. maddesinde, mali sorumluluk sigortası kapsamı dışında kalan durumlar tek tek ve sayılı olarak belirtilmiştir. Bunlar arasında hatır için taşınmada, sigortacının sorumlu olamıyacağı konusunda bir belirtme bulunmamaktadır. Uygulamada, vardığımız bu sonucun aksini öngören Yargıtay'ın diğer dairelerinin kararları bulunmakta ise de bu kararlarda öngörlen düşünce ve gerekçelere katılamamaktayız. Özellikle mali sorumluluk sigortası genel şartlarının 3/9. maddesi sigortacı ile sigortalı arasında bir bağlayıcılığı bulunursada, bu kuralın sözleşmeye taraf olmayan ve zarar gören üçüncü kişiyi bağlıyacağı düşünülemez.

Açıklanan nedenlerden ve yerel mahkemece de belirtilen gerekçelerle davalı sigortanın karar düzeltme istemleri yerinde görülmediğinden reddi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Sonuç: Davalı sigortanın karar düzeltme isteminin reddine ve karar düzeltme isteyen davalılardan İ. Sigorta A.Ş.'den alınması gereken 1.569.400 lira ret karar harcından peşinalınan 870.000 liranın mahsubu ile geri kalan 699.400 liranın davalı İ. Sigorta A.Ş.'ten alınmasına, 18.11.1998 gününde oybirliği ile karar verildi.

Alıntı: Yazan Av.Bülent AKÇADAĞ Somut olayda da Hatır taşımacılığı söz konusudur. Hatır taşıması neticesinde meydana gelen kazalarda Zorunlu trafik sigortasını yaptıran şirkete husumeti yönlendiremezsiniz.

Sayın Av. Bülent AKÇADAĞ,

Yargıtay eskiden sunduğunuz HGK kararındaki gibi kararlar da veriyordu. Ancak istikrar kazanan uygulama, Sayın TRINITY'nin sunduğu kararlar gibidir.

Saygılarımla

Değerli meslaktaşlarım bilgilerinizi paylaştığınız için çok teşekkür ederim. Ayrıca sayın TRINITY'nin yargıtay kararları davanın sonucunu bana göstermeye çok yardımcı oldu.tekrar tşk