Danıştay 4.D. 2007/5848 E. 2008/5019 K. Sayılı İçtihadı Arıyorum

Danıştay 4.D. 2007/5848 E. 2008/5019 K. Sayılı İçtihadı Arıyorum.

Paylaşacak meslektaşlarıma teşekkür ederim.

T.C. Danistay
4.Dairesi
Esas: 2007/5848
Karar: 2008/5019
Karar Tarihi: 22.12.2008
GELİR VERGİSİ VE VERGİ ZİYAI CEZALARINA KARŞI AÇILAN DAVA - KANUNİ DÜZENLEMENİN ETKİSİ - MÜLKİ İDARE AMİRLİĞİ HİZMETLERİ SINIFINDA BULUNANLARA YAPILAN EK ÖDEMELERE VERGİ İSTİSNASI UYGULANACAK OLMASI
ÖZET: Yapılan kanuni düzenleme ile, İçişleri Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatında eş değer görevleri yapan aynı memuriyet kıdemindeki mülki idare amirlerinin aylıklarının eşitlenmesi amaçlandığından, mülki idare amirliği hizmetleri sınıfında bulunanlara yapılan ek ödemelere de vergi istisnası uygulanacağı açıktır.
(5302 S. K. m. 28, 32, 63) (193 S. K. m. 61, 94, 103, 104) (1700 S. K. Ek m. 5) (213 S. K. m. 369) (631 S. KHK. m. 16) (375 S. KHK. Ek m. 3)
İstemin Özeti: 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu uyarınca mülki idare amirlerine yapılan ödemelerden vergi tevkif edilmesi gerektiği ileri sürülerek davacı İdare hakkında 2005/3-12, 2006/1-11 inci dönemlerine ait olarak gelir (stopaj) vergisi salınmış, vergi ziyaı cezaları kesilmiştir. Kırıkkale Vergi Mahkemesi 3.10.2007 günlü ve E:2007/303, K:2007/455 sayılı kararıyla; davacı Kırıkkale İl özel İdaresince, 5302 sayılı Yasanın 28 nci ve 63 üncü maddeleri uyarınca, mülki idare amirlerine yapılan aylık ek ödemeler üzerinden 2005/3-12 ve 2006/1 11 dönemlerinde tevkif ederek ödemiş olduğu gelir vergisini sehven ödediği, 5540 sayılı Kanunla getirilen düzenleme uyarınca İçişleri Bakanlığı’ndan alınan görüş doğrultusunda anılan ödeneklerden vergi tevkif edilmemesi gerektiği yolunda davalı idareye başvurarak iade aldığı, ancak davalı idarece Gelir İdaresi Başkanlığından alınan görüş uyarınca, söz konusu ödemelerin vergi tevkifatına tabi tutulması gerektiği belirtildiğinden iade edilen tutarların tekrar tahsili amacıyla söz konusu tarhiyatların yapıldığı, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 94 üncü maddesi uyarınca, ödenen ücret veya tazminat, ödenek gibi çeşitli adlar altında yapılan ve ücret sayılan ödemelerin gelir vergisi tevkifatına tabi tutularak vergilendirilmesi yapıları bu türden ödemelerin tevkifata tabi tutulmaması için ilgili yasalarda bu yolda açık bir düzenlemenin bulunmasının gerektiği, 5540 sayılı Yasa ile 1700 sayılı Dahiliye Memurları Kanununa eklenen Ek 5 nci maddede, bu madde kapsamında yapılan ek ödemelerden damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesinti yapılmayacağının belirtildiği, anılan yasa uyarınca Genel Bütçeden mülki İdare amirlerine yapılan ek ödemelerden vergi tevkif edilemeyeceği hususunda herhangi bir ihtilaf bulunmadığı, ancak 5540 sayılı Yasayla getirilen anılan Ek 5 inci maddedeki düzenlemede, 5302 sayılı İl Özel İdareleri bütçesinden karşılanan ve encümen başkanı ile vali yardımcıları ve kaymakamlara yapılan ödemelerin de bu Kanun kapsamında yapılan bir ek ödeme olduğuna veya 5302 sayılı Kanunun anılan maddeleri uyarınca verilen ödemelerin de vergiden istisna olduğuna, bunlardan vergi kesintisi yapılmayacağına dair açık bir düzenleme bulunmadığı, 5540 sayılı Yasayla getirilen düzenlemede sadece, İl Özel İdaresi Kanunu uyarınca ödeme yapılanlar veya diğer mevzuata göre ilave ödemeden yararlananlara ilgili Bakanlıkça emsali unvandaki personele göre düşük oranda ek ödeme oranı belirlenmesi veya hiç belirlenmemesi konusunda takdir hakkının tanındığı, bu itibarla, başka yasalar uyarınca, bu arada İl Özel İdaresi Kanunu uyarınca ilave ödemelerden yararlanan mülki idare amirlerine daha düşük bir oran beklenebileceğine ilişkin hükmünden yola çıkılarak 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu uyarınca veya başka mevzuat uyarınca yapılan ilave ödemeleri 5540 sayılı Kanunla getirilen düzenleme uyarınca yapılan ek ödeme kapsamında değerlendirmeye ve gelir vergisinden istisna tutmaya yasal olanak bulunmadığı, her ne kadar 5540 saydı Yasayla getirilen düzenlemenin amacının İçişleri Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatındaki mülki idare amirleri sınıfında bulunan personelin maaşlarındaki eşitsizlikleri gidermeye yönelik olduğu ileri sürülmekte ise de, ek ödeme oranlarının tespitine dair olarak İçişleri Bakanlığına tanınan yetki kullanılırken İl Özel İdaresi Kanunu veya başka mevzuat uyarınca yapılan ödemelerden tevkif edilen vergi tutarı dikkate alınarak bir oran belirlenmesine yasal bir engel de bulunmadığından, yapılan tarhiyatın vergi aslına ilişkin kısmında yasal uyarsızlık görülmediği, kesilen vergi ziyaı cezalarının ise; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 369 uncu maddesinin 1 inci fıkrasının, yetkili makamların mükelleflere yazı ile yanlış izahat vermiş olmaları, 2 nci fıkrasının, bir hükmün uygulanması tarzı hususunda yetkili makamların görüş ve kanaatini değiştirmiş olması hallerinde vergi cezası kesilmeyeceğinin hükme bağlandığı, olayda yükümlülere yanlış izahatlar gönderilerek davalı idarece yanıltıldığı anlaşıldığından, 213 sayılı Kanunun 369 uncu maddesinin anılan hükümleri uyarınca davacı adına vergi ziyaı cezası kesilmesine olanak bulunmadığı gerekçesiyle gelir (stopaj) vergisinin onanmasına, vergi ziyaı cezalarının ise kaldırılmasına karar vermiştir. Davacı, 5540 sayılı Yasanın 5 inci maddesinde yapılacak olan ek ödemenin 1700 sayılı Dahiliye Memurları Kanunu kapsamında bir ödeme olduğu, dahiliye memurlarına 5302 sayılı Kanunun 28 ve 63 üncü maddelerindeki faaliyetlerinden dolayı yapılan ödemeleri de kapsayan ve yapılan bu ödemelerden damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesinti yapılmayacağı yönündeki düzenleme uyarınca vergi kesintisi yapılamayacağını ileri sürerek kararın bozulmasını istemektedir.
Savunmanın Özeti: Yasal dayanaktan yoksun bulunan temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.
Tetkik Hakimi Kumru Örnek Demirtaş'ın Düşüncesi: 5540 sayılı Dahiliye Memurları Kanunu, İl İdaresi Kanunu, İçişleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ve Devlet Memurları Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 1 inci maddesi ile 9.6.1930 tarihli ve 1700 sayılı Dahiliye Memurları Kanununa eklenen <Ek Ödeme> başlıklı ek 5. madde ile, bu ödemenin yapılacağı kamu görevlileri sayılıp, ödemenin üst sınırı belirlenmiş ve ödemeye ilişkin kriterlere yer verilip, oranı belirleme yetkisine ilişkin usul belirtilmiş, bu ödemeden damga vergisi hariç herhangi bir vergi kesintisi yapılamayacağı ifade edilmiştir. 5.7.2007 tarih ve 26219 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 5540 sayılı Yasa ile tanımlanan ek ödeme ve bu ödemeye uygulanacak vergi istisnası sadece bu Yasa ile yapılan ödemeleri düzenlememekte olup, Yasanın yürürlüğe konuluş amacı dikkate alındığında mülki idare amirlerine diğer kanunlar uyarınca, bu kapsamda 5302 sayılı Yasa ile yapılan ek ödemeler içinde uygulanmasının Yasa koyucu tarafından amaçlandığı anlaşıldığından aksi yönde verilen Mahkeme Kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir,
Danıştay Savcısı İbrahim Erdoğdu'nun Düşüncesi: İdare ve vergi mahkemelerince verilen kararların temyizen incelenerek bozulabilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen nedenlerin bulunması gerekmektedir.
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, söz konusu maddede yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen Mahkeme kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Dördüncü Dairesince gereği görüşüldü:
5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu uyarınca mülki İdare amirlerine yapılan ödemelerden vergi tevkif edilmesi gerektiği ileri sürülerek davacı idare adına 2005/3-12, 2006/1-11 inci dönemleri için salınan gelir (stopaj) vergisi ile kesilen vergi ziyaı cezalarına karşı açılan davayı vergi aslı yönünden reddeden, vergi ziyaı cezası yönünden kabul eden Vergi Mahkemesi kararı temyiz edilmiştir.
5540 sayılı Dahiliye Memurları Kanunu, İl İdaresi Kanunu, İçişleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ve Devlet Memurları Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 1 inci maddesi ile 9.6.1930 tarihli ve 1700 sayılı Dahiliye Memurları Kanununa eklenen <Ek Ödeme> başlıklı ek madde 5 te; <İçişleri Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatında Mülki İdare Amirliği Hizmetleri Sınıfında bulunan personele, en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) % 200'ünü geçmemek üzere ek ödeme yapılabilir. Ek ödemenin oranı ile esas ve usulleri, personelin görev mahalli, çalışma şartları, unvanı, görevi, aylık derecesi gibi kriterler dikkate alınarak Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine İçişleri Bakanı tarafından belirlenir. 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununun 28 inci ve 63 üncü maddelerine göre ödeme yapılanlar ile diğer mevzuata göre ilave ödemeden yararlananlara emsali unvanlara göre belirlenen oranların altında ek ödeme oranları tespit edilebilir veya hiç belirleme yapılmayabilir. Ek ödemenin hak kazanılmasında ve ödenmesinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun aylıklara ilişkin hükümleri uygulanır ve bu ödemeden damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesinti yapılmaz. Bu ödemenin yapılmasında, 27.1.2000 tarihli ve 4505 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin (c) bendi ile 4.7.2001 tarihli ve 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 16 ncı maddesi hükümleri uygulanmaz. Bu ödemeden yararlanan personele 27.6.1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 3 üncü maddesine göre ödeme yapılmaz.> hükmü getirilmiştir.
Söz konusu hüküm uyarınca İçişleri Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatındaki Mülki İdare Amirliği Hizmetleri Sınıfında bulunan personele en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) % 200'ü sınır olmak koşuluyla, Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine İçişleri Bakanı tarafından belirlenecek oranlar dahilinde ek ödeme yapılması kararlaştırılmıştır. Bu ek ödemeler damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi olmayacaktır.
Öte yandan,5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununun <Yetki Devri> başlıklı 28 nci maddesinde, <Encümen başkanına 14000, üyelerine 12000 gösterge rakamının Devlet memurları için belirlenen aylık katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda aylık brüt ödenek verilir. Encümenin memur üyelerine encümen üyeleri için belirlenen gösterge rakamının yarısı ödenir.> hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanunun 32 nci maddesinde de; <vali, görev ve yetkilerinden bir kısmını uygun gördüğü takdirde, vali yardımcılarına, yöneticilik sıfatı bulunan il özel idaresi görevlileri ile ilçelerde kaymakamlara devredebilir.> denilmektedir. Valinin devretmiş olduğu bu görevleri yerine getiren kaymakam ve vali yardımcılarına verilecek ek ödenek ise Kanunun <görev ve ek ödenek> başlıklı 63 üncü maddesinde, <Vali yardımcıları ve Kaymakamlar, valinin verdiği il özel idaresinin görevlerini yapmakla yükümlü ve bu görevlerin yapılmasından valiye karşı sorumludur. Vali yardımcılarına ve Kaymakamlara yaptıkları görevler karşılığında 12000 gösterge rakamının Devlet memurlarına uygulanan aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak miktarda aylık ödenek verilir.> hükmü yer almıştır.
Dava dosyasında bulunan ve İçişleri Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğünün Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığına göndermiş olduğu 12.10.2006 tarih ve 27714 sayılı yazısında; <5540 sayılı Kanuna dayanılarak yapılan ek ödemeler ile İçişleri Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatında eş değer görevleri yapan aynı memuriyet kıdemindeki Mülki İdare Amirlerinin aylıklarının eşitlenmesi amaçlanmış olup, bu çerçevede 5302 sayılı Kanunun 28 ve 63 üncü maddelerine göre yapılacak ilave ödemelerin ek ödemeler konusunda dikkate alındığı ve bu nedenle de 5302 sayılı Kanuna göre yapılan bu ödemelerin 5540 sayılı Kanunun ek 5 inci maddesinin kapsamında bir ek ödeme sayılması gerektiğine kuşku bulunmadığı> belirtilmiştir. İlgili görüş nedeniyle Vergi Dairesi Başkanlığı 5302 sayılı Kanunun 28 ve 63 ncü maddelerine göre yapılan ödemelerden kesilen gelir vergilerini ilgililerine iade etmiştir.
Daha sonra Maliye Bakanlığı'nın 16.2.2007 tarih ve 013697 sayılı yazısı ile ücret ve ücret sayılan ödemelerin Gelir Vergisi Kanunu’nun 61, 94, 103 ve 104 üncü maddelerine göre vergi tevkifatı yapılması suretiyle vergilendirilmesi gerektiği, 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununun 28 ve 63 üncü maddeleri ile 5540 sayılı Dahiliye Memurları, İl İdaresi Kanunu, İçişleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ve Devlet Memurları Kanunlarında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanununun 1 inci maddesiyle 1700 sayılı Dahiliye Memurları Kanununa eklenen <Ek Ödeme> başlıklı Ek 5 inci maddesinin tetkikinden, encümen başkanı ve üyeleri ile vali yardımcıları ve kaymakamlara iki ayrı yasaya dayanılarak ek ödeme yapılabileceği sonucu çıkmaktadır. Bu ödemelerden biri 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununun 28 ve 63 üncü maddeleri kapsamında encümen başkanı ve üyeleri ile vali yardımcıları ve kaymakamlara yapılan ödeme, ikincisi ise 1700 sayılı Kanunun ek 5 inci maddesine istinaden yapılan ek ödemedir. 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununun 28 inci ve 63 üncü maddelerine göre yapılan ödemeler özel idare bütçesinden karşılanırken, 1700 sayılı Kanunun ek 5 inci maddesine göre yapılan ödemeler genel bütçeden karşılanmaktadır. Buna göre, 1700 sayılı Kanunun ek 5 inci maddesinde yer alan istisna hükmü sadece bu madde kapsamında verilen ek ödemeleri kapsamakta olup, 5302 sayılı Kanunun 28 ve 63 üncü maddeleri uyarınca yapılan ödemeleri kapsamamakta ve bu ödemelerin diğer kanunlarda da istisna hükmü olmaması nedeniyle eksiden olduğu gibi genel hükümler çerçevesinde vergilendirilmesi gerektiği belirtildiğinden 16.2.2007 tarihli Gelir İdaresi Başkanlığının görüşü doğrultusunda iade edilen tutarların tekrar tahsili için vergi ziyaı cezalı tarhiyatlar yapılmıştır.
5540 sayılı Dahiliye Memurları Kanunu, İl İdaresi Kanunu, İçişleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ve Devlet Memurları Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 1 inci maddesi ile 9.6.1930 tarihli ve 1700 sayılı Dahiliye Memurları Kanununa eklenen <Ek Ödeme> başlıklı ek 5. maddede, bu ödemenin yapılacağı kamu görevlileri sayılıp, ödemenin üst sınırı belirlenmiş ve ödemeye ilişkin kriterlere yer verilip, oranı belirleme yetkisine ilişkin usul belirtilmiş, bu ödemeden damga vergisi hariç herhangi bir vergi kesintisi yapılamayacağı ifade edilmiştir. 5.7.2007 tarih ve 26219 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 5540 sayılı Yasa ile tanımlanan ek ödeme ve bu ödemeye uygulanacak vergi istisnasının sadece bu Yasa ile yapılan ödemeleri değil, Yasanın yürürlüğe konuluş amacı da dikkate alındığında mülki idare amirlerine diğer kanunlar uyarınca, bu kapsamda 5302 sayılı Yasa ile yapılan ek ödemeler için de uygulanmasının amaçlandığı anlaşılmaktadır.
Buna göre, 5540 sayılı Kanunun Ek 5 inci maddesi ile, İçişleri Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatında eş değer görevleri yapan aynı memuriyet kıdemindeki mülki idare amirlerinin aylıklarının eşitlenmesi amaçlandığından, mülki idare amirliği hizmetleri sınıfında bulunanlara yapılan ek ödemelere de vergi istisnası uygulanacağı açıktır.
Açıklanan nedenlerle; Kırıkkale Vergi Mahkemesinin 3.10.2007 günlü ve E:2007/303, K:2007/455 sayılı kararının bozulmasına 22.12.2008 gününde oyçokluğu ile karar verildi.
　
KARŞI OY
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, temyize konu mahkeme kararının bozulmasını sağlayacak nitelikte bulunmadığından temyiz isteminin reddi gerektiği görüşüyle karara karşıyız. (¤¤)
Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programları

Karar bir başka meslektaşıma lazımdı. Diyarbakır'dan Ankara'ya geldi. Ankara'dan da Siirt'e... Teşekkür ederim