Yök Tezleri İzinsiz İnternette Yayınlanabilir mi?

Yök 2006 yılından itibaren yüksen lisans ,uzmanlık ve doktora tezlerini internette yayınlamaya başlamıştı.Bir süre önce tez sahiplerinden izin isteyince onlar izin vermiyor tezler arşivde anı oluyor. 1.Bu durumun hukuki bir dayanağı varmıdır? 2.Bilimsel çalışma yayılıp onaylanmadan bilimsei sayılırmı? 3.Bu ülkenin parasıyla çalışmayı yapanlar ondan esirgeyebilirmi?

Sorunuzun yanıtı açık olarak FİKİR VE SANAT ESERLERİ KANUNU'nda mevcut:


Madde 8 - Bir eserin sahibi onu meydana getirendir.


Madde 14 - Bir eserin umuma arzedilip edilmemesini, yayımlanma zamanını ve tarzını munhasıran eser sahibi tayin eder.


Madde 25 - Bir eserin aslını veya çoğaltılmış nüshalarını, radyo-televizyon, uydu ve kablo gibi telli veya telsiz yayın yapan kuruluşlar vasıtasıyla veya dijital iletim de dahil olmak üzere işaret, ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla yayınlanması ve yayınlanan eserlerin bu kuruluşların yayınlarından alınarak başka yayın kuruluşları tarafından yeniden yayınlanması suretiyle umuma iletilmesi hakkı münhasıran eser sahibine aittir.


Eser sahibi, eserinin aslı ya da çoğaltılmış nüshalarının telli veya telsiz araçlarla satışı veya diğer biçimlerde umuma dağıtılmasına veya sunulmasına ve gerçek kişilerin seçtikleri yer ve zamanda eserine erişimini sağlamak suretiyle umuma iletimine izin vermek veya yasaklamak hakkına da sahiptir.


7. DEVLETİN FAYDALANMA SALAHİYETİ:

Madde 46 - (Değişik madde: 01/11/1983 - 2936/10 md.)

Çoğaltma ve yayımı eser sahibi tarafından açıkça men edilmemiş olan ve umumi kütüphane, müze ve benzeri müesseselerde saklı bulunan henüz yayımlanmamış veya alenileşmemiş eserler, mali haklarla ilgili koruma süresi dolmuş olmak şartıyla, bulunduğu kamu kurum ve kuruluşuna ait olur. Bunlardan kamu kurum ve kuruluşları ile bilimsel vesair amaçla yararlanmak isteyen kişi ve kuruluşların izin alacakları merci ve bunlardan alınacak ücretlerle bu ücretlerin hangi kültürel gayelerde sarfedileceği ve diğer hususlar, ilgili kuruluşların görüşü alındıktan sonra Kültür Bakanlığınca hazırlanacak tüzükle belirlenir.

8. KAMUYA MALETME:

Madde 47 - Bir kararname ile memleket kültürü için önemi haiz görülen bir eser üzerindeki mali haklardan faydalanma salahiyeti, hak sahiplerine münasip bir bedel ödenmesi suretiyle koruma süresinin bitiminden önce kamuya maledilebilir.

Bu hususta karar verilebilmesi için eserin Türkiye'de veya Türkiye dışında Türk vatandaşları tarafından vücuda getirilmiş olması ve aynı zamanda yayımlanmış eser nüshalarının iki yıldan beri tükenmiş bulunması ve hak sahibinin uygun bir süre içinde eserin yeni baskısını yapmayacağının tespit edilmesi gerekir.

Bu kararnamede:

1. Eser ve sahibinin adı;

2. Müktesep hakları ihlal edilen kimselere ödenecek bedel;

3. Mali hakları kullanacak makam veya müessese;

4. Verilen bedelin itfasından sonra elde edilecek safi karın hangi kültürel gayelere tahsis edileceği; yazılır.


Madde 71 -

Bu Kanunda koruma altına alınan fikir ve sanat eserleriyle ilgili manevi, mali veya bağlantılı hakları ihlal ederek:

1. Bir eseri, icrayı, fonogramı veya yapımı hak sahibi kişilerin yazılı izni olmaksızın işleyen, temsil eden, çoğaltan, değiştiren, dağıtan, her türlü işaret, ses veya görüntü nakline yarayan araçlarla umuma ileten, yayımlayan ya da hukuka aykırı olarak işlenen veya çoğaltılan eserleri satışa arz eden, satan, kiralamak veya ödünç vermek suretiyle ya da sair şekilde yayan, ticarî amaçla satın alan, ithal veya ihraç eden, kişisel kullanım amacı dışında elinde bulunduran ya da depolayan kişi hakkında bir yıldan beş yıla kadar hapis veya adlî para cezasına hükmolunur.

Tezler eser değildir,kanıtlanması gereken bir savdır.Başkalarıda benzer çalışmayı yapar yaklaşık sonuçları alırsa kabul edilir yoksa önemsiz bir çalışma olarak kalır. Bunun içinde yayılıp bilinmesi gerekir.Tıpta imla kurallarından çok doğruluk,akıcılık ve anlaşılırlık önemlidir noktalarla,virgüllerle uğraşmayız.

Sayın bilenkişi,

Alıntı: Yazan bilenkişi Tezler eser değildir,kanıtlanması gereken bir savdır.Başkalarıda benzer çalışmayı yapar yaklaşık sonuçları alırsa kabul edilir yoksa önemsiz bir çalışma olarak kalır. Bunun içinde yayılıp bilinmesi gerekir.Tıpta imla kurallarından çok doğruluk,akıcılık ve anlaşılırlık önemlidir noktalarla,virgüllerle uğraşmayız.

Tezler FİKİR VE SANAT ESERLERİ KANUNU kapsamında eserdir:

Alıntı: Madde 1/B - a) Eser: Sahibinin hususiyetini taşıyan ve ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve sanat mahsullerini, b) Eser sahibi: Eseri meydana getiren kişiyi, .. kapsar.

Tezler sadece tıp alanında da yazılmamaktadır. Sosyal Bilimler alanında veya Edebiyat alanında da yüksek lisans ve doktora yapıp bu alanlarda tez yazan pek çok yazar da vardır. Sosyal bilimler alanında yazılan tezler bir sav değil, inceleme mahsulü bir ilmi eserdir. Örneğin "Avrupa Birliği hukukunda İnsan Hakları" başlıklı onlarca yüksek lisans tezi bulabilirsiniz, bunlar sav değildir, konunun ne olduğunu anlatan eserlerdir.

Bir yüksek lisans tezi için en az 1 yıl, bir doktora tezi için en az 2 yıl çalışma yapmak gerekmektedir. Bu çalışma yazar tarafından ücretsiz ve karşılıksız olarak yapılmaktadır. (Örneğin devlet bu çalışma için yazara maaş veriyor değildir) Sonuçta ortaya çıkan eserin ne şekilde değerlendirileceği ise elbette yazarın takdirindedir. Sosyal Bilimler alanında yüksek lisans ya da doktora tezi sahiplerinin pek çoğu daha sonra tezini kitap olarak basmakta ve bu şekilde dağıtımını sağlanmaktadır. Bununla az da olsa bir gelir de elde edebilmektedir. Eğer benim 2 yıl emek vererek yazdığım bir tezi, yök sitesinde herkese açık olarak aleni yayınlarsa, kitap olarak basılması imkansız hale gelir.

Öte yandan bilimsel araştırma yapanlar ve sizin tabirinizle "savı çürütmeye veya ispatlamaya çalışanlar" bu tezlere her zaman kütüphanelerinden ulaşabilir. Yazılan tüm tezlerin birer örneği zorunlu olarak pekçok kütüphaneye dağıtılmaktadır ve yazarların bunu engelleme yetkisi olmadığı gibi, kimse de zaten böyle bir engelleme talep etmemektedir.

Ancak eserin internet üzerinden tüm dünyaya açık olarak aleni ve ücretsiz yayını ayrı bir konudur ve bu konuda karar vermek FSEK uyarınca münhasıran eser sahibinin takdirindedir.

Bu ayrıca Türkiye'ye özgü bir durum da olmayıp, tüm medeni ülkelerin Fikir ve Sanat Eserleri düzenlemeleri bu şekildedir. Ben şahsen dünyanın hiçbir ülkesinde bir doktora tezinin yazarının muvaffakatini almadan ve ona herhangi bir bedel de ödemeden devlet zoruyla internet üzerinden aleni olarak yayınlandığını görmedim ve duymadım. Sizin bildiğiniz bir örnek varsa bizi de bilgilendirebilirsiniz.

Yök sitesine girince zaten fikir ve sanat eserleri yasası karşımıza çıkıyor.Ben bu engeli aşmak için tartışma açmak istedim ve tartışma başlamadan bitti.

Sayın bilenkişi,

Sorunuzu hukuki konuların tartışıldığı "Hukuk Sohbetleri" alanımızda değil, meslektaşlarımızın yanıtını bilmedikleri soruları bilenlere sordukları "Meslektaşların soruları" bölümünde açtınız. Dolayısıyla ben de -size yardımcı olmak amacıyla- sorduğunuz sorunun yanıtını verdim. Konu kapatılmış da değildir, farklı bir görüşü olan her zaman konuya yanıt ekleyebilir.