İmza Kuş Şeklinde Olabilir mi?

2001 Yılında THS'de(Yahoo Hukuk Grubunda) tartışılan bir olay: (THS NOSTALJİ'den alıntıdır.)

Alıntı: Yaşanan bir olay ve sorular: (A) varlıklı bir şahıstır. (B) ise, onun arkadaşıdır. Aralarında herhangi bir iş bağlantısı yoktur. (B), (A) nın imzaladığını iddia ettiği bir BONO ile (A) 'ya karşı Kambiyo senetlerine mahsus icra takibine girişmiştir. BONO' daki imza, abartısız tamamen kuş şeklinde olup, (herhangi bir insan bu şekle baktığında) kalemle çizilmiş bir kuş olarak nitelendirmektedir. Bu itibarla, Bono' daki imza hanesinde yer alan şekil imzaya benzememekte ve (A) ' nın daha önceki dönemde kullandığı imza beyannamelerindeki imzası ile alakasız bulunmaktadır. (A) yazılı itirazında: '' Bono' nun , bono niteliği taşımadığını, her ne kadar bono' daki kuş kendisi tarafından elle ve kalemle çizilmiş olmasına rağmen, bunun şakalaşma anında kendisi tarafından çizilerek arkadaşına verildiğini, daha sonra arkadaşı ile arasının açıldığını ve arkadaşının kötü niyetle bu yola başvurduğunu , imzayı kabul etmediğini itiraz yoluyla iddia etmiştir.'' Sorular: 1- Borçlunun elinden çıktığı ihtilafsız olan (Kuş) şekli imza sayılabilir mi? Ve bu anlamda borçluyu bono kapsamıyla bağlar mı? BK.14/1, BK.23, 24, 2525 sayılı soyadı kanunun 2. maddesi, HUMK.297, 308, 313, İİK.68. maddeler kapsamıyla değerlendirildiğinde durum nasıl sonuçlanır? 2- Bono' da damga pulunun olmaması bu olaya etki eder mi? 3- (A)' nın açacağı Menfi Tespit davasında, arkadaşına şakalaşma anında bono'yu verdiğini (şahit ifadesi ile) ispatlayabilir mi? Senet' e senet kuralının (HUMK.288) bu olayda uygulanabilirliği düşünülebilir mi? Selam ve saygılarımla.. Av. Mehmet Saim Dikici

Bir cevap: Sn. Egemen Balkan

Alıntı: Re: İMZA (KUŞ ŞEKLİNDE ) OLABİLİR Mİ? BU ŞEKİL KİŞİYİ BAĞLAR MI? Bu olaya ben şöyle bir yorum getirmek istiyorum: Her ne kadar bono da gerçek borç alacak ilişkisinden kaynaklanmayan soyut bir hak bulunsa da, bonoyu tanzim eden lehdara karşı bono da yeralan hakkın gerçek bir borç ilişkisinden kaynaklanmadığını bir def'i olarak ileri sürebilir. Fakat bu şartlı bir def'idir, yani tanzim eden kişi bunu ciro yolu ile zilyed olan hamile karşı bir def'i olarak ileri süremez, sadece ilk lehdara karşı ileri sürebilir. Bununla birlikte şayet A bononun gerçek bir borç ilişkisinden kaynaklanmadığını ispat edemezse,kuş şeklinde dahi olsa attığı imza ile bağlıdır. Çünkü bonoda bulunması gereken mecburi şartlardan biri tanzim edenin mutlaka eliyle atılmış bir imzasının bulunmasıdır. Bu kuş şeklindeki imzayı tanzim edenin sürekli işlerinde kullanıyor olması gerekmez. Bono da damga pulunun olmaması ise bu bononun geçersizliğine etki etmez, çünkü damga pulu bonoda bulunması mutlak mecburi şartlardan değildir. NOT: Her ne kadar siz bu soruyu akademisyenlere sormuş olsanızda ben bu tür konulara ilgi duyan bir bankacı olarak cevap vermek istedim. Umarım doğru cevaba yakın bir yorum getirebilmişimdir ve sizleri meşgul ettiğim için bana kızmazsınız. İyi günler dilerim. Egemen BALKAN

Sn. Doç. Dr. Yahya Deryal'in mesajı:

Alıntı: Çok harika bir uygulama problemi ve çok nefis bir akademik tartışma konusu...Fakat zamanım elverişli olmadığından bir cevap yazamayacağım. "Çala-kalem bir şeyler yazmayıo da uygun bulmuyorum. Fakat merakla izliyeceğim. Yrd.Doç.Dr. Yahya DERYAL KTÜ-İİBF Ticaret Hukuku Öğretim Üyesi Trabzon

Sn. Zeynep Hacıalioğlu'nun cevabı:

Alıntı: Konunun Tartışılması İcap Eden Birinci Boyutu: İnsanların şakalaşma esnasında boş bir kağıda kuş resmi çizmesi normal karşılanabilir, peki insanları borç altına sokmaya yarayan matbu bir evrak olan BONO'ya kuş resmi çizmek hem de imza bölümüne kuş resmi çizmek ne derece makul sayılabilir? Konunun Tartışılması İcap Eden İkinci Boyutu: Bireylerin imzası uygulamada adını ve soyadını içeren ibareler olmaktan çıkmış bulunmakla birlikte, normal zekada normal anlama gücüne sahip bir kimse tarafından dahi bir Kuş resmi olarak algılanan bir karalamanın söz konusu bireyin arkadaşı tarafından imza olarak algılanması ne derece mümkündür? Bu konu ve sanal ortamdaki aldatmanın boşanma nedeni olup olmayacağı ya da boşanma nedenine nasıl dönüştürüleceği şeklindeki konu, zihin jimnastiği yaptırması sebebiyle, mail grubunun en gözde soruları olarak hep hatırımda kalacak. Hukuk, teknolojik gelişme ile zenginleşiyor. Ne güzel!

Sn. Av. Hulusi Metin'in cevabı:

Alıntı: Arkadaşlar Kavram, Kavramın yasalardaki kullanımı, Kavramın geçtiği Yüksek Mahke Kararları, Kavramı seçen Yasa Koyucunun istenci, Kavramın sözlük ve konuşma dilindeki anlamı Kavramın hukuksal anlamı ..... ..... Kavram = İMZA " Bir vesikadaki beyan ve taahhütlerin sıhhatini ifade etmek maksadıyla o vesika altına, bir şahsın İSMİ İÇİN KULLANDIĞI, MUTAT (olağan - alışılmış olan - normal) şekilde koyduğu yazıya imza derler. İmza, üzerine borç alan kimsenin el yazısı olmak lazımdır (BK. 14, 15, HUMK. 297)" (Türk Hukuk Lugati, 3. Baskı, 1991, s.161) SONUÇ : Kuş ya da başka bir motif, işaret; o kişinin ismi için kullandığı "mutat" yazı değilse "imza" değildir. Saygılar Av. Hulusi METİN

Yrd.Doç.Dr. Erol ULUSOY'un cevabı:

Alıntı: Sayın meslektşlarım, konu ile ilgili olarak, araştırmak isteyene yol göstermesi açısından aşağıdaki iki husus belirtmekte fayda görüyorum. Konunun araştırılması ise, hukuk biliminin teknolojik gelişmelerin gerisinde kalmaması açısından "elektronik imza"nın tartışıldığı bir zamanda, ayrı bir önem arzetmektedir. 1- İmza hakkında öncelikle mehaz kanuna bakılması gerekir. Mehaz kanunda "namensunterschrift" yani isim yazılarak atılan imzadan bahsedilmektedir. Bu şekilde bizim BK'ya alınmamasının sebebinin, BK'nın yürürlüğe girdiği tarihteki okurayazar oranına ve Soyadı Kanunu'nun yürürlüğe giriş tarihine bakılması gerekir. Mehaz kanundaki "isim"den kasıt keza, özel ad değil, soyadıdır. Ancak ülkemiz uygulamasında işaret veya şekil olarak imza atılması yaygın ve hukuken de kabul görmektedir. 2- Bunun dışında, keşidecinin veya bono düzenleyenin tacir sıfatını haiz olması halinde, ticari işetmesi ile ilgili hukuki işlemlerde kullanacağı imza ile ilgili noter tasdikli bir beyannamenin ticaret sicili memuruna verilmesi zorunluğu karşısında, imza beyannamesi ile kıymetli evrak üzerindeki beyannamenin karşılaştırılması gerekir. Selam ve sevgilerimle! Yrd.Doç.Dr. Erol ULUSOY Marmara Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi

Sn.Erol Dal'ın Cevabı:

Alıntı: Değerli hukuk üyeleri, kuşdan imza olurmu tartışması, bir hayli ilgi görmekte. Ancak, aklıma takılan sorular çoğalmakta. 1. Bu kuş ne kuşu, ördekmi, serçemi,kartalmı v.s 2. Kuş resmini yapan şahıs, ressam mı 3. Kuş resmi hangi kağıda yapılmış. Matbuu senede mi, yoksa boş bir karalama kağıdına mı? 4. Resmin kuş olduğu kime teyid ettirilmiş. 5. Kuş resmini yapan şahısın , noterden tasdikli imza sirküleri varmı? 6. İmza sirküleri eğer varsa ki, Ticari faaliyette bulunan bir yetkili olduğu anlaşılıyor. İki imza arasında kuş veya başka bir şekilde benzerlik varmı? 7. Kuş resmindeki "el mahsülü" ile bonoda yazanlar aynımı ? 8. Dava konusu olayın çıkış sebebi nedir.? 9. Bu gurupta yer alan kaç kişi şakalaşmak için de olsa, boş senete kuş veya başka bir şekli yaptı 10.Hamit Işıldak isimli bir şahsın, gerçek imzasına baktığınızda, Aynen İstanbul silüeti görülmektedir.(Şahsı tanıyan herkesin fikri) 11.İcra takibi nerede yapılmıştır.? 12.Senet miktarı ne kadardır ? 13.Hayvanları koruma derneği, bu kuş tartışmasında kuşlara hakaret ediliyor diye bir dava açsa, gurup yöneticisimi sorumlu olur. yoksa yazan mı? ya da belli bir amaç için aynı çatı altında toplanan tüm gurup üyelerimi.? Benim aklıma gelenler bunlar, ) Guruba soruyu ileten arkadaş bu soruları yanıtlarsa, konu daha açıklığa kavuşacaktır. Ayrıca, senetteki meşhur kuşu bu gurup üyelerinin görme şansı varmıdır ? Saygılarımla Erol DAL

Sn. Cem Dogac'ın cevabı:

Alıntı: iyi gunler dileyerek söze başlamak istiyorum bu ülkenın hukukcuları olarak tartışmamız gereken bircok sorun varken bir arkadasımızın ne nıyetle oldugunu bilmiyorum bir bonoya çizdigi kuş resmini tartışıyoruz. herkez az yada cok fıkrını beyan etti.B.k gore imzanın kişinin ad ve soyadını iceren özel işaret oldugu belirtiliyor. Bazı abılerim (saygı duyuyorum)mehaz kanuna kadar gıdıp isv med.kanununda sadece soyad kastedildiğini söyledi .Soruyorum B.K bu hukmunun pratıkte uygulanabildigi söylenebilir mi? elimden hergün yuzlerce senet geçiyor ama hiçbirinde ad ve soyad tasıyan bir bonoya rastlamadım ben. o halde bu bonoların hiçbiri gecerli degildir (imze gecerlilik şartıdır.) memleketimizdeki bonoları parmakla sayarız o zaman. Ama bu kuş resminin imza olarak kabul edilebilecegi manasına gelmez benim cebimden cikardıgım bir kagıdın alt sag kösesine cizdiğim kuş resmini istismar edip uzerini dolduran bir şahıs aleyhıme bır senet sahıbı olabılırmı? söz konusu bono icra müdürü olmuş olsaydım önüme geldiginde işleme koymazdım.İMZA HERSEYDEN EVVEL İMZAYA BENZEMELİ .atılan imzada kişinin adının yer alıp almamasıyla bence kanun koyucu ayırt edicilik üzerinde durmuştur.ama kalkıpta her bono uzerindeki her karalamayı imza telakki edersek vay hukukcularımızın haline..... daha doyurucu konular tartışmak dilegiyle saygılar......

Mizahi cevap veren Sn. Erol Dal'a cevap:

Alıntı: Sayın Erol Bey, Mizahi yaklaşımınız güzel. O kuş' lu olayı foruma aktaran kişi benim. Görülüyor ki konu ilgi toplama anlamında başarıya ulaşmıştır. Bunda kuş' un fonksiyonunu yadsımıyorum.... Kuş semboliktir, kare, yıldız yada üçgen de olabilirdi... Sizin kastettiğiniz kuş, bu kuş değil.. Sayın hocalarımızın konu hakkındaki yorum ve düşünceleri (Sayın Doç. YAHYA DERYAL ve Sayın Doç. EROL AKSOY) KONUNUN ÖNEMİNİ ortaya koymaktadır. Biz, imzanın Soyadı kanununun 2. maddesinde yer alan tarife uygun olması gerektiğini düşünüyor ve ülkemizde de bu tarife uygun olarak imzaların atılmasını zorunlu görüyoruz. Bunun bir çok haklı nedeni vardır. Bu nedenler bir müddet sonra tarafımdan detaylı olarak foruma aktarılacaktır. Fakat, Hiç detaya girmeden kısaca ve düz mantıkla şunlar doğrudan söylenebilir: Evvela, imza incelemesi sırasında şekil ve sembollerin kişiye aidiyeti (çok büyük oranda) tespit edilememektedir. Sağlıklı İmza incelemesi için, harf ve rakamlar önem kazanmaktadır.Bu konuya bazı meslektaşlarımız yazılarında temas etmiştir. Tüm dünyada, imza; ad ve soyad birlikte yada sadece soyad yazılarak ortaya konulmaktadır. AB' ye girme hazırlığımız ve daha önemlisi sayın Hocamızın işaret ettiği gibi 'Digital imza' nın geçerlik kazandığı bir dönemde bu konunun gündeme alınması şart görünmektedir. Lütfen bekleyip görelim.. Selam ve saygılar... Av. Mehmet Saim Dikici/İstanbul

Kuş olarak atılan imzayı seçerken değerli vatandaşımız, kuş türlerinden hangisini seçmiş acaba? Bir serçe mi yoksa güvercin mi? Gene de beterin beteri vardır sözünü unutmayalım Hani adamcağız kartal şeklinde yahut tren şeklinde bir imza da seçebilirdi. Bekle ki vagonların sonu gelsin. Bırakın adamcağız kuş hasretini gidersin. Zaten ömründe kaç kez imza atacakki