eski bir HGK kararı arıyorum

Yargıtay HGK.nun 05.06.1987 E.2902 K.459 ile 19.06.1987 E.1986/13 K.670 sayılı kararlarını arıyorum. Şimdiden teşekkürler...

T.C. YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu

Esas: 1987/13-292
Karar: 1987/459
Karar Tarihi: 05.06.1987

ÖZET: Davacıların desteği olan Refik ile davalılardan Mehmet arasında mevcudiyeti iddia olunan ilişki, 1475 sayılı Yasanın kapsamına girecek nitelikte düzenli bir hizmet akdi niteliğini taşımadığından davaya bakmakla Asliye hukuk Mahkemesi görevlidir. Bu nedenle göreve ilişkin direnme uygun bulunduğundan esasa ilişkin temyiz itirazları incelenmek üzere dosya Özel Daireye gönderilmelidir.

(1475 S. K. m. 1) (5521 S. K. m. 1)

Dava: Taraflar arasındaki "tazminat" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, (Konya 2. Asliye Hukuk Mahkemesi)nce davanın kısmen kabulüne dair verilen 31.10.1985 gün ve 244-713 sayılı kararın incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 13. Hukuk Dairesi'nin 2.7.1986 gün ve 2947-3863 sayılı ilamıyle;

(...Davacıların desteği Refik ile davalılardan Mehmet arasındaki ilişki hizmet aktine dayanmaktadır. Bu gibi hizmet sözleşmesinden doğan uyuşmazlıklara ilişkin davaların İş Mahkemelerinde görülmesi 5521 ve 1475 sayılı Kanunların 1. maddesi hükmü gereğidir.

Davalı Mehmet ile birlikte aleyhlerine dava açılan diğer davalıların işçi olmaması İş Mahkemesinin görevine etkili değildir. Davanın bütün davalılar yönünden davalılardan Mehmet'e tabi olarak özel mahkeme durumunda bulunan İş Mahkemesinde bakılması gerekir. O halde Konya'da ayrıca İş Mahkemesi varsa veya İş Mahkemesi mevcut olmadığı gibi iş davalarına bakmaya Konya 2. Asliye Hukuk Mahkemesi yetkili de kılınmamışsa dava dilekçesinin görev yönünden reddi, şayet ayrı bir İş Mahkemesi bulunmayışından dolayı iş davalarına bakmaya Konya 2. Asliye Hukuk Mahkemesi yetkili kılınmışsa ara kararı verilerek davaya İş Mahkemesi niteliği ile bakılması gerekir..)

gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü :

Karar: 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 1. maddesi hükmünce; İş Mahkemeleri, İş Kanuna göre işçi sayılan devrelerde işveren veya işveren vekilleri arasında iş akdinden veya İş Kanununa dayanan her türlü hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıklarının çözülmesi ile görevlidir. Kimlerin işçi sayılacağı 1475 sayılı İş Kanunun 1. maddesinde gösterilmiştir. Davacıların desteği olan Refik ile davalılardan Mehmet arasında mevcudiyeti iddia olunan ilişki, 1475 sayılı Yasanın kapsamına girecek nitelikte düzenli bir hizmet akdi niteliğini taşımadığından davaya bakmakla Asliye hukuk Mahkemesi görevlidir. Bu nedenle göreve ilişkin direnme uygun bulunduğundan esasa ilişkin temyiz itirazları incelenmek üzere dosya Özel Daireye gönderilmelidir.

Sonuç: Dosyanın, yukarıda açıklanan nedenle 13. Hukuk Dairesi'ne gönderilmesine, 5.6.1987 gününde oybirliği ile karar verildi.

T.C. YARGITAY
19.Hukuk Dairesi

Esas: 2003/11978
Karar: 2004/8099
Karar Tarihi: 28.06.2004

ÖZET : TTK.nun 4. maddesi hükmüne göre tarafların tacir olup olmadığına bakılmaksızın Ticaret Kanununda düzenlenmiş olan hususlardan doğan davalar ticari davadır. Bono, poliçe yahut çek hamili ile keşidecisi arasında doğan uyuşmazlıklarda TTK.nun 4.madde kapsamında ticari dava niteliğinde olduğundan Ticaret Mahkemesinde görülür.

(6762 S. K. m. 4)

Dava: Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davacı İ. K.'in dava dilekçesinin reddine, O. T.'nin açtığı davanın dava dosyasından ayrılmasına yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Karar: Davacılar vekili, müvekkillerinin davalının şirketinde işe girerken teminat amacıyla birer adet açık bono verdiklerini belirterek müvekkillerinin 6.7.1997 vade 150.000 DM ve 15.7.1997 vade tarihli 100.000 DM bedelli bonolardan dolayı borçlu olmadıklarının tespiti ile iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili, davacıların borçlu olmadıkları yönündeki iddialarını yazılı delille kanıtlamaları gerektiğini bildirerek davanın reddini istemiştir.

Mahkemece, davacı İ. K. ile davalı şirket arasında yazılı hizmet sözleşmesi bulunduğu, hizmet sözleşmesi sürerken davalı yanın iddiaları üzerine muhtemel hesap açıkları kapatılmak amacı ile davacı işçinin dava konusunu oluşturan bonoyu verdiği uyuşmazlığın hizmet sözleşmesinden kaynaklandığı gerekçesiyle davacı İ. K.'nin açtığı davaya bakmaya mahkemenin görevli olmadığı, dava dilekçesinin reddine, davacı O. T. tarafından açılan davanın mahkemenin dava dosyasından ayrılarak yeni bir esasa kaydının yapılmasına karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir.

TTK.nun 4. maddesi hükmüne göre tarafların tacir olup olmadığına bakılmaksızın Ticaret Kanununda düzenlenmiş olan hususlardan doğan davalar ticari davadır. Bono, poliçe yahut çek hamili ile keşidecisi arasında doğan uyuşmazlıklarda TTK.nun 4.madde kapsamında ticari dava niteliğinde olduğundan Ticaret Mahkemesinde görülür ( HGK. 5.6.1987 2902E.-459K ) ( HGK. 19.6.1987 1986/13 E-670 K ). Öte yandan bonolar sebepten mücerret borç senetleridir. Bu durumda uyuşmazlığın Ticaret Mahkemesince çözümlenmesi gerekeceği gözetilerek işin esası yönünden bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde görevsizlik kararı verilmesi doğru değildir.

Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 218.06.2004 gününde oyçokluğuyla karar verildi.

sayın sinerji,
çok teşekkür ediyorum. Diğer karara ulaşabildiniz mi?

T.C. YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu

Esas: 1986/13-670
Karar: 1987/531
Karar Tarihi: 19.06.1987

ÖZET: Olayda taraflar arasında söz konusu madde kapsamına girecek nitelikte bir hizmet ilişkisi mevcut olup davalı, davacının yanında (tır) şoförü olarak çalışmaktadır. Ne var ki davacı işveren işçisi aleyhine açmış bulunduğu bu davada aralarındaki hizmet ilişkisine dayanmamaktadır. Başka bir anlatımla davacı 1475 sayılı Yasanın 1 inci maddesi kapsamına giren ilişkiye dayanmadığı gibi, İş Kanununa dayalı bir hak iddiasında da bulunmaktadır. Bu nedenle işin esasının incelenmesi için dosya Özel Daireye gönderilmelidir.

(1475 S. K. m. 1) (5521 S. K. m. 1) (2004 S. K. m. 72)

Dava : Taraflar arasındaki "menfi tespit" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Ankara 11. Asliye Hukuk Mahkemesince davanın kabulüne dair verilen 5.7.1985 gün ve 1983/413 - 1985/539 sayılı kararın incelenmesi davalılar tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 4.12.1985 gün ve 6899 - 7465 sayılı ilamıyla;

(...Davacı; şoförü bulunan davalılardan (C.S.)'ye, (Ş.P.)'a verilmek üzere hamiline yazılı 5.500.000 liralık çeki teslim ettiğini, (C.)'in bu çeki (Ş.P.)'ya vermeyip diğer davalı (S.D.)'e ciro ettiğini ileri sürerek davalılara 5.500.000 lira borçlu olmadığının tespitine ve çekin iptaline karar verilmesini istemiştir.

Davalılar; davacının işlerinin bozulması dolayısıyla kendilerinden borç para temin etmelerini istediğini, (Ş.P.) adlı kişiden aldıkları 4.000.000 lira borca karşılık bir boş bonoyu kontrgaranti olarak verdiklerini, 1.500.000 lira da kendileri katarak davacıya istediği 5.500.000 lirayı ödediklerini, (Ş.P.)'nın çeki tahsil işlemleriyle uğraşmak yerine nakit paranın getirilmesini istemesi karşısında çeki icraya koyduklarını, bu nedenle davanın reddi gerektiğini savunmuşlar, mahkemece; davacının davalılara borçlu olmadığının tespitine ve çek benzeri belgenin iptaline karar verilmiştir.

Davalı (C.S.) davacının şoförüdür. 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun birinci maddesi hükmü gereğince işçi sayılan kimselerle işveren arasında her türlü hak iddialarından doğan uyuşmazlıkların çözüm yeri iş mahkemeleridir. Davacı ile davalılardan (C.S.) arasında hizmet akdi bulunduğuna göre diğer davalı ile arasında aynı ilişkinin bulunmaması görevi etkilemez. Uyuşmazlığın davalıların tümü için iş mahkemelerinde görülmesi gerekir...)

gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü :

Karar: 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 1 inci maddesi hükmünce İş Mahkemeleri İş Kanununa göre işçi sayılan kimselerle işveren veya işveren vekilleri arasında iş aktinden veya İş Kanununa dayanan her türlü hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıklarının çözülmesi ile görevlidir. Kimlerin işçi sayılacağı 1475 sayılı İş Kanununun 1 inci maddesinde gösterilmiştir. Olayda taraflar arasında söz konusu madde kapsamına girecek nitelikte bir hizmet ilişkisi mevcut olup davalı, davacının yanında (tır) şoförü olarak çalışmaktadır. Ne var ki davacı işveren işçisi aleyhine açmış bulunduğu bu davada aralarındaki hizmet ilişkisine dayanmamaktadır. Başka bir anlatımla davacı 1475 sayılı Yasanın 1 inci maddesi kapsamına giren ilişkiye dayanmadığı gibi, İş Kanununa dayalı bir hak iddiasında da bulunmaktadır. Bu nedenle işin esasının incelenmesi için dosya Özel Daireye gönderilmelidir.

Sonuç : Yukarıda açıklanan nedenlerle işin esasına yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın 13. Hukuk Dairesine gönderilmesine, 19.6.1987 gününde oyçokluğuyla karar verildi.