iş yerindeki servisin kalkması..

merhaba,bir sorum olacaktı cevap verenlere şimdiden teşekkür ederim..otuzdan fazla işçinin çalıştığı bir iş yerinde çalışan müvekkilim işe servisle gidip gelmektedir ancak bir gün iş yeri sahibi işçileri toplayarak 'servis hizmetimiz kalkmıştır bundan sonra kendi imkanlarınızla gelip gideceksiniz,isteyen gelir isteyen gelmez gelmeyenin yerine yeni iişçiler buluruz 'demiştir.bunun üzerinede müvekilim işe gitmemiş,gidememiştir.sorum bu durum yani servis hizmeti sözleşmede belirtilmemiş ama uygulana gelmiş bir hizmet olarak iş yeri uygulaması olur mu genel olarak soracak olursam haklı nedenlerle fesih gerektirir mi işçi açısından..teşekkürler.

Sn. lawyerr15;

Servis uygulaması sözleşmede yazmıyorsa bile bir işyeri uygulamasıdır. Dolayısıyla işverenin tek taraflı iradesiyle bu uygulamaya son vermesi işçiye talep hakkı doğurur.
Ancak bu, çalışma şartlarındaki her değişiklik ya da bir işyeri uygulamasına son verilmesi tek başına fesih için yeterli bir neden değildir diye düşünmekteyim. Servis uygulamasının kalkması şayet işçinin çalışma şartlarında esaslı değişikliğe sebebiyet veriyorsa fesih haklı sayılabilir.

T.C.

YARGITAY

9. HUKUK DAİRESİ

E. 2001/15516

K. 2002/272

T. 16.1.2002

DAVA : Davacı, kıdem tazminatı, fazla çalışma ve izin ücreti, genel tatil gündeliği ile ücret alacağının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : 1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Mahkemece davacının yararlandığı servisin kaldırıldığı başka bir anlatımla davacının servisten yararlandırılmadığı bu nedenle aktin iş yasasının 16/2 maddesi gereği haklı olarak sona erdirildiği gerekçesi ile kıdem tazminatı isteği hüküm altına alınmış ise de davalı işyerinde daha öncede servis uygulaması olmadığını savunmuştur. Toplanan delillerden işyerinde daha önce servis aracı uygulaması olup olmadığı anlaşılamamaktadır.Bu nedenle bu husus araştırılmalı, daha önce servis aracı uygulaması olduğu ve davacının bundan yararlandığı ancak bilahare bu uygulanmanın kaldırılması nedeniyle davacınınservis aracından yararlanamadığının saptanması halinde şimdiki gibi kıdem tazminatı isteği kabul edilmeli, aksi halde ise reddedilmelidir. Mahkemece eksik inceleme ile hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın, yukarıda gösterilen nedenle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine,16/1/2002 gününde oybirliğiyle karar verilmiştir.

T.C.

YARGITAY

9. HUKUK DAİRESİ

E. 2002/5042

K. 2002/18633

T. 5.5.2002

DAVA : Davacı, kıdem, ihbar tazminatı ile fazla mesai, hafta ve genel tatil gündelikler ile yıllık izin alacağının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : 1. Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2. Davacı davalılara ait işyerinde çalışmakta iken birlikte oturduğu köydeki işarkadaşlarından bir kısmının iş akitlerinin feshi üzerine işverenin koyduğu servis aracını hizmetten kaldırdığı bu durumda davacının köyünden işyerine geliş gidişinin zorlaştığı bunun üzerine 21.11.1998 tarihli dilekçesi ile yol sorununu açıkça zikrederek istifa yoluyla iş akdini sona erdirdiği anlaşılmaktadır.
Gerçekten uzak mesafedeki evine gidiş gelişi zorlaşan işçinin iş akdini haklı sebeple feshettiğinin kabulü gerekir Somut olayda bu durum açıkça anlaşılmaktadır. O halde davacının kıdem tazminatı isteğinin kabulü gerekirken reddine karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 9.10. 2002 gününde oybirliğiyle karar verildi.

T.C.
YARGITAY
Dokuzuncu Hukuk Dairesi
E. 1996/19387
K. 1997/1982
T. 6.2.1997

KIDEM TAZMİNATI
İHBAR TAZMİNATI
FESHE BAĞLI OLMAYAN HAKLAR

ÖZET : Mevsimlik işlerde, işveren, işçileri servis aracı tutarak işe getirirken, bunun pahalı olmasından dolayı servisi kaldırır ve işçi de akti feshederse, işçinin kıdem ve ihbar tazminatı hakkı doğar.

Hizmet aktinin feshine bağlı olmayan genel tatil, fazla mesai, hafta tatili gibi haklarla ilgili deliller toplanmadan karar verilmemelidir.
(1475 s. İş K. m. 13, 35, 38, 39, 42, 49)

Davacı, ihbar ve kıdem tazminatı, fazla çalışma ve yıllık ücretli izin parası, bayram, hafta ve genel tatil gündeliklerinin ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.

Yerel mahkeme, davayı reddetmiştir.

Hüküm, süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Davacı işçi, iş akdinin haksız olarak fesh edildiğini ileri sürerek; kıdem, ihbar tazminatları ile genel tatil, fazla mesai, hafta tatili, yıllık ücretli izin ve 14 günlük ücret alacağı taleplerinde bulunmuştur.

Davalı işveren; 23.5.1995 tarihli cevap dilekçesinde, davacının Orhangazi İlçesi'nde oturmakta olup, bu yörede oturan diğer işçilerle birlikte işin yoğunluğuna ve sebze-meyve zamanına göre ihtiyaç olduğu zaman servis konulduğunu, ancak bu yöntemin pahalı oluşu ve o yöre işçisinin ihtiyacına gereksinim kalmayışı, sezonun da bitmiş olmasından dolayı davacının hizmet sözleşmesinin sona erdiğini, kıdem tazminatı alacağı olarak 10.434.375 TL'.yı ödemeye hazır olduğunu savunmuştur.

Mahkemece, davacının işçi servisinin kaldırılması nedeniyle kendiliğinden iş aktini feshettiğini, bu nedenle ihbar tazminatı isteyemeyeceği gibi, ihbar tazminatı adı altında maddi ve manevi ve buna benzer tazminatları da talep edemeyeceği gerekçesiyle dava reddedilmiştir.

Dosyadaki bilgi ve belgelere ve özellikle davalı tarafından mahkemeye sunulan ve yukarıda sözü edilen cevap dilekçesine göre, taraflar arasında kurulmuş olan mevsimlik iş ilişkisi işverence, davacının servis tutularak işyerine getirilip götürülmesinin pahalı bir yöntem oluşu nedeniyle feshedilmiştir. Hal böyle olunca, davacı kıdem ve ihbar tazminatı almaya hak kazanmış bulunmaktadır.

Diğer işçilik alacaklarına gelince; bunlar 1475 sayılı İş Kanununda düzenlenmiş olup feshe bağlı haklardan değildir. Bu konuda tarafların delilleri toplanıp karşılaştırılmak suretiyle incelenip değerlendirmeye tutularak hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmelidir.

S o n u ç : Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan sebeplerle (BOZULMASINA), peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 6.2.1997 gününde oybirliği ile karar verildi.


T.C.
YARGITAY
Dokuzuncu Hukuk Dairesi
E: 1988/2824
K: 1988/4094
T: 11.04.1988

DAVA : Davacı, kıdem tazminatının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir. Yerel mahkeme, davanın reddine karar vermiştir. Hüküm, süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü :

KARAR : Davacı, davalı ile yaptığı 13.8.1984 tarihli süresi belirsiz hizmet akdi ile Palu'daki işyerinde çalışmakta iken, bu işyerinde işlerin bitmek üzere bulunduğu sırada, işverence yine kendisine ait ve takriben 25-30 kilometre mesafede bulunan diğer bir işyerinde, noter aracılığıyla çalışmağa davet edilmiş, davacının bu işyerine gitmemesi nedeniyle iş akdi işverence feshedilmiştir.
Davalı, sözleşmenin feshini davacının Türkiye genelinde bütün işyerlerinde çalışma şartını kabul etmiş olması sebebine dayanmıştır. Gerçekten sözleşmede, davacının Türkiye genelinde davalıya ait işyerlerinde çalışmayı kabul ettiği yazılıdır. Kuşkusuz bu şart bağlayıcıdır. Ancak, bağlayıcılığı mutlak olarak kabul etmek doğru olmaz. Zira işçinin yemek,
ikamet veya işyerine götürülüp getirilmesi gibi ihtiyaçlarının karşılanması gerekir. Nakil, işçinin önceki sosyal ve ekonomik durumu ile sonraki durumu arasında işçi aleyhine büyük farklar yaratmamalıdır.
İş müfettişinin raporunda işverenin servis aracı temin edeceği belirtilmiştir; ancak servis aracının yanında işçinin öğle yemeğini yiyebilme imkanlarının da mevcut olması gerekir. Davacının gönderileceği yeni işyerinde öğle yemeği yeme imkanları mevcut değilse, bu ihtiyaçları için alışveriş yapabileceği bir yer yoksa, o zaman kendisinden başka türlü fedakarlık lbeklemek doğru ve hakkaniyete bağdaşır görülemez.
O halde, bu koşullar çerçevesinde inceleme yapılıp, sözleşme hükmünü buna göre değerlendirmek ve bu değerlendirme sonucuna göre bir karar verilmek gerekir. Sözleşme hükmüne mutlak anlam verilecek kıdem tazminatı isteğinin sırf bu sebeple reddi isabetli değildir.

SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen sebepten BOZULAMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 11.4.1988 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Değerli Meslektaşlarım;

Yukarıda eklenmiş olan kararlarda aksi belirtilmemişse de, ben bir hususun altını çizmek istiyorum.
Aslolan, çalışma koşullarında işçi aleyhine esaslı bir değişklik olmasıdır.
Bu itibarla; örneğin evi işyerine yürüme mesafisinde olan bir işçi, servis kaldırıldığı için iş akdini feshedemez. Ya da, işveren servisi kaldırıp o çalışana bir araç tahsis etti ise, o işçi iş akdini haklı olarak feshedemez. Özetle; her somut olaya göre ayrı bir değerlendirme yapmak gerekir.

MErhaba arkadaşlar, oto yıkamacıda aşçı ve temizlikçi olarak çalışan bir müvekkilem, çalıştığı süre içerisinde sürekli olarak işveren tarafından evinden alınıp işyerine götürülmüş ve akşam tekrar eve bırakılmıştır. Aslında işyerinde bir servis uygulaması olmadğı halde, bu ulaşım ihzmeti bireysel olarak müvekkileye sürekli olarak sağlanmıştır. Daha sonra müvekkilem yıllık izin dönüşü, aracın gelmesini beklediği halde, araç gelmemiş, bu nedenle işe gidememiştir. Bir kaç gün üst üste beklediği halde araç gelmeyince işine gidemediğinde, iş akdi devamsızlık nedeni ile sona erdirilmiştir. Bundan önce müvekkileye artık işe kendi imkanları ile gelmesi de söylenilmemiştir. Bu ulaşım hizmeti sözleşmede yazmamaktadır, ancak işverenin sürekli bir uygulmasıdır. İşyerine hazır yemek getirtmeyi düşünen işveren sanırım böyle bir yola başvurmuş, işçiyi o nedenle işten çıkarmak yerine, devamsızlığı fesih sebebi göstermek işine gelmiş olacak. Bu durumda Mahkeme devamsızlığa itibar edip, iş akdinin haklı feshini kabul edebilir mi?Yoruma açık bir konu olduğu için paylaşmak istedim. Görüşlerinizi bekliyorum...

Alıntı: Yazan Av.Zeynep MErhaba arkadaşlar, oto yıkamacıda aşçı ve temizlikçi olarak çalışan bir müvekkilem, çalıştığı süre içerisinde sürekli olarak işveren tarafından evinden alınıp işyerine götürülmüş ve akşam tekrar eve bırakılmıştır. Aslında işyerinde bir servis uygulaması olmadğı halde, bu ulaşım ihzmeti bireysel olarak müvekkileye sürekli olarak sağlanmıştır. Daha sonra müvekkilem yıllık izin dönüşü, aracın gelmesini beklediği halde, araç gelmemiş, bu nedenle işe gidememiştir. Bir kaç gün üst üste beklediği halde araç gelmeyince işine gidemediğinde, iş akdi devamsızlık nedeni ile sona erdirilmiştir. Bundan önce müvekkileye artık işe kendi imkanları ile gelmesi de söylenilmemiştir. Bu ulaşım hizmeti sözleşmede yazmamaktadır, ancak işverenin sürekli bir uygulmasıdır. İşyerine hazır yemek getirtmeyi düşünen işveren sanırım böyle bir yola başvurmuş, işçiyi o nedenle işten çıkarmak yerine, devamsızlığı fesih sebebi göstermek işine gelmiş olacak. Bu durumda Mahkeme devamsızlığa itibar edip, iş akdinin haklı feshini kabul edebilir mi?Yoruma açık bir konu olduğu için paylaşmak istedim. Görüşlerinizi bekliyorum...

Sayın Av. Zeynep;



Müvekkilinizin işe gidiş gelişi, işverene ait araçla sağlanıyorsa bu bir çalışma şartıdır. Bu uygulamanın yazılı olup olmaması ya da diğer işçilere uygulanıyor olup olmaması bu anlamda önemsizdir. İşçinin çalışma şartlarında yapılan esaslı değişiklik ise, İş Kanunu 22. maddenin uygulanmasını gerektirir. Bilindiği üzere, İş Kanunu 22. madde, işçiye fesih hakkı tanıyan bir ifade içermemektedir. İşçi esaslı değişikilik neticesinde, 24. maddeye dayanarak iş akdini feshedebilir.

Somut olayda, müvekkilinizin birkaç gün servis beklemesinden anlaşılan, müvekkilinizin fesih iradesinin olmadığıdır.

Bu noktada işveren feshini irdelemek gerekecektir. İş Kanunu 25. madde devamsızlığın haklı bir fesih nedeni olduğunu düzenlemektedir. Ancak, her devamsızlık değil, "işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın" yapılan devamsızlık fesih nedeni yapılabilecektir.

Servisin gelmemesi sebebiyle işe gelmemek haklı bir sebebe dayanan devamsızlık mıdır? Bu sorunun cevabı, bence düğümü çözecektir.
Benim kişisel kanaatime göre (normal şartlarda) haklı sebebe dayanan bir devamsızlık değildir.

Bu itibarla size önereceğim pratik çözüm, müvekkilinizin iş akdini çalışma koşullarının uygulanmaması sebebiyle, (işverenden daha önce) kendisinin feshettiğinin belirtmenizdir.

Saygılar,