Ticari İşletme Rehninde İyiniyet

Öncelikle zamanınızı aldığım için özür dilerim.
Ancak konu ile direkt alakalı Yargıtay kararı bulamadım.
Müşavirliğini yaptığım bir anonim şirket (A) bir limited şirketten (B) bir makina satın almış. Bize makinayı satan şirkette (B) bu makinayı bir başka limited şirketten (C) satın almış.
Biz makinayı alırken makina üzerinde her hangi bir rehin, haciz ve sair türden bir kısıtlama olup olmadığını tespit için gerekli araştırmaları yaptık ve bu kapsamda (B) şirketinin Ticaret Sicil Müdürlüğü bünyesindeki dosyasına da baktık. Her hangi bir kısıtlama olmadığı için makinayı satın almakta bir sakınca görmedik, aldık ve bedelini de son kuruşuna kadar ödedik.
Biz makinayı aldıktan 8-10 ay kadar sonra bir bankanın yanında icra memurları ile birlikte bizim işletmemize tespite gelmesi ile öğrendik ki makina ilk sahibi olan (C) şirketi tarafından ticari işletme rehni kapsamında rehin edilmiş.
olayda bahsi geçen her üç şirkette (A-B-C) aynı ticaret sicil memurluğu nun yetki çevresindedir.
Şu anda adı geçen banka ile aramızda devam eden bir istihkak davamız var.
Soru : Olayların yukarıda anlatılan gelişim şekline göre bizim (A) şirketinin iyi niyeti korunur mu?.
Daha da önemlisi elinde konu ile akalalı yargıtay kararı olan arkadaşlarım bunu bana ulaştırabilir mi?

Sayın Toygar Yavuzcan,

1447 sayılı Kanunun 4. maddesi uyarınca Ticari İşletme Rehninin noterde düzenlenmesinden maada ayrıca, Ticari işletmenin bağlı olduğu ticaret siciline 10 gün içinde tescili gerekmektedir. Anlatımınızdan anladığım kadarıyla Banka, ( C ) Şirketinin ticaret siciline bu rehni işletmiştir? Lakin (B) Şirketinin ticaret sicilinde (normal olarak) bu rehin görünmemektedir ve müvekkiliniz ( B ) nin siciline güvenle makineyi satın almıştır.
Yine 1447 Sayılı Kanunun 9/2 maddesi: “…rehinden haberdar olmaksızın ticari işletmenin sicil bölgesi dışındaki münferit unsurları üzerinde mülkiyet veya diğer ayni bir hakkı iktisabeden hüsnüniyet sahibi ÜÇÜNCÜ ŞAHSIN hakları mahfuzdur...” Bu ayrık madde (sizin de farkında olduğunuz gibi) ayrı sicil bölgeleri açısından iyiniyetin muhafaza edileceğini düzenleyen, karşıt anlamı ile aynı sicil bölgesinde olanların iyiniyetten faydalanamayacağı ile 4721 Sayılı Kanunun 988. maddesinin istisnası sayılabilecek bir madde olarak düzenlenmiştir.
Kanaatimce 1447 S.K. un 9/2 maddesindeki ayrık düzenlemenin andığım karşıt anlamından çıkan sonuç –olayınızda- (B) Şirketi açısından geçerlidir ve Şirketinizin aynı sicil bölgesinde de olsanız 4721 S.K. m.988 den yararlanabilmeniz gerekmektedir. Çünkü (A) Şirketi makineyi (C) den değil (B) den almıştır. Bu durumda İYİNİYETİNİZİ İSPATLAMANIZ kaydıyla 988 in korumasından faydalanabilirsiniz (diye düşünüyorum ).

Saygılarımla…

öncelikle ilginiz için teşekkürler

konu ile alakalı olarak benimde görüşüm bu doğrultuda ancak konu ile alakalı olarak yüksek mahkeme kararı bulamadım
elimde corpus ve sinerji var ancak bu kaynaklarda konu ile alakalı karara rastlamadım

Alıntı: Yazan Toygar Yavuzcan Öncelikle zamanınızı aldığım için özür dilerim. Ancak konu ile direkt alakalı Yargıtay kararı bulamadım. Müşavirliğini yaptığım bir anonim şirket (A) bir limited şirketten (B) bir makina satın almış. Bize makinayı satan şirkette (B) bu makinayı bir başka limited şirketten (C) satın almış. Biz makinayı alırken makina üzerinde her hangi bir rehin, haciz ve sair türden bir kısıtlama olup olmadığını tespit için gerekli araştırmaları yaptık ve bu kapsamda (B) şirketinin Ticaret Sicil Müdürlüğü bünyesindeki dosyasına da baktık. Her hangi bir kısıtlama olmadığı için makinayı satın almakta bir sakınca görmedik, aldık ve bedelini de son kuruşuna kadar ödedik. Biz makinayı aldıktan 8-10 ay kadar sonra bir bankanın yanında icra memurları ile birlikte bizim işletmemize tespite gelmesi ile öğrendik ki makina ilk sahibi olan (C) şirketi tarafından ticari işletme rehni kapsamında rehin edilmiş. olayda bahsi geçen her üç şirkette (A-B-C) aynı ticaret sicil memurluğu nun yetki çevresindedir. Şu anda adı geçen banka ile aramızda devam eden bir istihkak davamız var. Soru : Olayların yukarıda anlatılan gelişim şekline göre bizim (A) şirketinin iyi niyeti korunur mu?. Daha da önemlisi elinde konu ile akalalı yargıtay kararı olan arkadaşlarım bunu bana ulaştırabilir mi?

Konu hakkında araştırma yaparken rastladığım somut olayınızdaki soruna örnek karar. Meslektaşlarımızın faydalanması amacıyla ekliyorum.


T.C.

YARGITAY

15. HUKUK DAİRESİ

E. 1986/2312

K. 1986/2533

T. 2.7.1986

DAVA : Taraflar arasındaki davanın, (Çan İcra Tetkik Mercii Hakimliği)nce görülerek mahkeme ilamında belirtilen gerekçelere binaen verilen 16.11.1984 tarih ve 17-55 sayılı hükmün temyizen tetkiki davalı alacaklı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla; dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı şirket vekili mahcuz 9556 transkavatör'ün müvekkili şirket tarafından noterce tasdikli 28.2.1984 tarihli fatura ile satın alındığını ileri sürerek açtığı istihkak davası mercice kabul edilmiş, hüküm davalı alacaklı banka vekilince süresinde temyiz edilmiştir.

Gerçekten makinanın 27.3.1984 tarihinde alacaklı bankanın talebi üzerine haczedildiği, haciz sırasında hazır bulunan ve davacı şirketin ortağı olan İsmail'in söz edilen faturaya dayanarak istihkak iddiasında bulunduğu ihtilafsızdır.

Öte yandan, aynı makinanın Ankara 24. Noterliği'nin 7.6.1983 tarih ve 17786 yevmiye nolu rehin sözleşmesine bağlı cetvelde yazılı olup üzerinde tanıtıcı özellikleri de gösterilmek suretiyle davalı banka yararına ticari işletme rehni tesis edildiği ve bu rehnin Ankara Bölgesi ticaret Sicili'ne tescil edilerek ilan olunduğu, adı geçen Ticaret Sicili Memurluğunun 8.6.1983 tarih ve 8123 sayılı cevabi yazısından ve dosyaya ibraz olunan diğer belgelerden anlaşılmaktadır.

Ticari İşletme Rehni Kanununun 6. ve müteakip maddelerine uygun şekilde tesis edilmiş bulunan ticari işletme rehninden doğan hak, aynı Kanunun 9. maddesi gereğince herkese karşı ileri sürülebilir. Ticari işletme sahibi dahi, rehne dahil münferit unsurları ancak alacaklının muvafakatını almak şartıyla devredebilir. Ayrıca Ticari İşletme Rehni Sicili Hakkındaki Tüzüğün 4. maddesi hükmüne göre ticari işletme rehni sicili aleni olup, herkes sicilde bir kayıt bulunup bulunmadığı ve varsa mahiyeti hakkında, sözlü veya yazılı bilgi verilmesini sicil memurundan istemek hakkına sahiptir.

Görülüyor ki, ticari işletme rehnine konu yapılan mahcuz makinanın alacaklının oluru dışında başkasına devri mümkün olmadığı gibi, devir alan kişi bakımından da iyiniyet savunması geçerli sayılamaz.

Olayda ticari işletme rehni tesis edildikten sonra makinanın noterce tasdikli fatura gereğince davacıya satıldığına göre, davacının alacaklı banka lehindeki ticari işletme rehnini bilmek durumunda olup ve iyiniyetle makinayı satın aldığı yolundaki savunması tutarlı ve geçerli değildir. Bu satışın akaryakıt borcu karşılığında iflas eden borçlu tarafından yapılmış olması dahi anılan bu sonucu etkileyemez.

Mercii Hakimliğinin bu yönleri gözden kaçırarak yazılı olduğu şekilde davanın kabulüne karar vermesi doğru değildir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle dava reddedilmek üzere hükmün davalı alacaklı banka yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın istek halinde temyiz eden davalı alacaklıya iadesine, 2.7.1986 gününde oybirliğiyle karar verildi.