Trafik kazası sonucu maddi manevi tazminat istekleri

Sayın meslekdaşlar bir sorum olacak
İlk defa yaralamalı trafik kazası için maddi manevi tazminat talebinde bulunacağım bir dava açacağım. Ancak zamanaşımı süresi dolmak üzere. Acil olarak cevaplarınıza ihtiyacım var.
Bir turizm şirketine ait otobüs, U dönüşünün yapılmasının yasak olduğu yerde dönüş yapar ve müvekkillerin içinde bulunduğu araçla çarpışır. Araç kullanılamaz hale gelir.Araç içinde bulunan 2 kişi basit şekilde giderilemeyecek derecede yaralanırlar. Birisinin koluna platin takılır, birisinin kaburgası kırılır ve yüzünde sabit iz oluşur.
Aracı kullanan müvekkilim 1.34 promil alkollu olduğu için görülen ceza davasında bilirkişi müvekkile %20, otobüs şoförüne &80 kusur atfeder. Müvekkilin %20 kusurlu olmasından dolayı sigorta şirketi araç sigorta bedelinin tamamını ödemez.
Şimdi maddi manevi tazminat davası açacağız. Kimlerden hangi talepleri bulunabilirim?

Öncelikle müvekkiliniz alkollü olsada bunun kazanın oluşumuna neden olan bir durumu var mı?Bilirkişi raporunda %20 kusur verilmesinden böyle anlıyorum; ama alkolün kaza oluşumuna etkisi yoksa,eğer müvekkiliniz alkollü olmasaydaı dahi bu kaza karşı tarafın kusurundan dolayı meydana gelebilecek türdeyse sigorta şirketi bedeli ödemek zorundadır.
Turizm şirketine, şoföre ve sigorta şirketine karşı davayı açmalısınız.
Ayrıca sorumluluk sigortasının tazminatlar kısmını iyice incelemenizi öneririm.Zira manevi tazminatlar için de belirli bir bedele kadar ödeme yapılacağı yazıyor bazılarında.
Kolay gelsin.

Ayrıca alt forumlara da bir göz atmanızı öneririm. Benzer konular mevcut.

Sayın meslekdaşalar
Müvekkil maddi-manevi tazminat talepli bir dava açacağım. Müvekkil geçirmiş olduğu kazadan dolayı 3 ay çalışamamış. Bunun dışında özel hastane masrafları vs var. Bizim belirleyemediğimiz başka kalemler de olduğundan belirsiz alacak olarak talepte bulunmak istiyorum. Ancak nasıl bir netice-i talepte bulunmam gerekiyor bilmiyorum. 10.000-TL belirsiz alacak olan maddi tazminat demem uygun mudur?

Malüliyet kaybı (iş güç kaybı) + yaptığınız hastane giderleri+Sıhhat bulmak için harcamanız gereken tedavi masrafı+İşyerinde çalışamadığınız için ücret zararınızı
ayrı ayrı kalemler halinde rakam belirlemeniz şeklinde maddi tazminat talep etmeniz yararınızadır.

Sayın Zehra Aydın,

Ayrıca kazaya karışan otobüsün maliki ile işleticisi de ayrı şahıs veya şirketler olabilir. Bu durumda hem araç malikine ve hem de araç işleticisine dava açmanız gerekeceği kanısındayım. Bu tür davalarda davalı sayısı fazla olabilmektedir.

Ayrıca davanızı ihtiyati tedbir talepli olarak açmanızı da öneririm.

İyi çalışmalar.

4. Hukuk Dairesi 2002/14353 E.N , 2003/4658 K.N.

İlgili Kavramlar

DEFİN GİDERLERİ
İŞLETEN
TEDAVİ GİDERLERİ
TRAFİK KAZASI NEDENİYLE MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT DAVASI

Özet
L- ÖLÜM HALİNDE ZARAR VE ZİYAN ÖZELLİKLE DEFİN GİDERLERİNİ DE İÇERİR. ÖLEN ŞALISIN BELEDİYE TARAFINDAN KARŞILIKSIZ DEFNEDİLMİŞ OLMASI, DAVACILARIN ÖLENİN DİNİ, SOSYO-EKONOMİK DURUMUNA UYGUN OLARAK VE YEREL GÖRENEKLERE GÖRE GİDERDE BULUNMADIKLARI ANLAMINA GELMEZ.

2- YARALANMA HALİNDE, KURAL OLARAK, ZARARIN VE KAPSAMININ DAVACI TARAFINDAN KANITLANMASI GEREKİR. ANCAK ZARARIN GERÇEK TUTARININ KANITLANAMADIĞI DURUMLARDA İŞLERİN OLAĞAN GİDİŞİ VE ZARAR GÖRENİN ALDIĞI ÖNLEMLER DE GÖZÖNÜNDE TUTULARAK, ZARAR KAPSAMI HAKİM TARAFINDAN BELİRLENİR.

3-TRAFİK KAYDI, İŞLETENİ KESİN OLARAK GÖSTEREN BİR KARİNE DEĞİLSE DE, ONUN MM OLDUĞUNU BELİRLEYEN GÜÇLÜ BİR KANIT NİTELİĞİNDEDİR. ANCAK, İŞLETENİN KAYDA RAĞMEN BAŞKASI OLDUĞU KANITLANABİLİR.

4- HAKİMİN ÖZEL HALLERİ GÖZÖNÜNDE TUTARAK MANEVİ ZARAR ADI İLE HAK SAHİBİNE VERİLMESİNE KARAR VERECEĞİ PARA TUTAN ADALETE UYGUN OLMALIDIR.


İçtihat Metni

(YİBK. 22.6.1966 tarih ve 7/7 s.)

Davacılar İsmail vd. vekili avukat tarafından, davalılar R... Tic. Ltd. Şti. vd. aleyhine 28.4.1997 gününde verilen dilekçe ile maddi ve manevi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 18.4.2002 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karşı verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.

1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere, özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davacıların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları reddedilmelidir.

2- Davacıların diğer temyiz itirazlarına gelince; dava, haksız eylem nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemlerine ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; hüküm, davacılar tarafından temyiz olunmuştur.

Davacılar, davaya konu olayda ölen Arkan nedeniyle defin giderlerinin ve aynı olayda yaralanan Metin'in karşılanmayan tedavi giderlerinin de ödetilmesi isteminde bulunmuşlardır. Mahkemece, anılan istek kalemleri ite ilgili . olarak soyut ispatlanmadığı gerekçesiyle ret kararı verilmiştir. Ölüm halinde zarar ve ziyan özellikle defin giderlerini de içerir. Bu nedenle (BK. m. 45, İlk cümle.) mahkemenin, bu noktaya ilişkin olarak vardığı sonuç yasanın açık hükmüne aykırı olduğu gibi, yaşam deneyi kurallarına da uygun düşmemiştir. Her ne kadar, dosya arasında bulunan S... Belediye Başkanlığı'nın 2.3.1999 tarihli yazısında, ölenin belediye tarafından karşılıksız defnedildiği bildirilmiş ise de; bu yön, davacıların ölenin dini, sosyo-ekonomik durumuna uygun olarak ve yerel göreneklere göre giderde bulunmadıktan sonucunu doğurmaz. Mahkemece yapılacak iş, yukarıda açıklanan ilkeler doğrultusunda davacıların defin giderlerinin kapsamını belirlemekten ibarettir. Yetersiz ve yanılgılı gerekçelerle bu kalem isteğin reddi, bozmayı gerektirmiştir.

3- Davacılardan Metin davaya konu olayda yaralanmış ve bu nedenle yapılan giderlerin bir bölümü belgelendirilmiştir. Yine, adıgeçene sigorta tarafından bu bağlamda bir kısım ödemede bulunulduğu da anlaşılmaktadır. Kural olarak, zararın ve kapsamının davacı tarafından kanıtlanması gerekir. (BK. m. 42/1). Ancak, zararın gerçek tutacının kanıtlanamadığı durumlarda işlerin olağan gidişi ve zarar görenin aldığı önlemler de gözönünde tutularak, zarar kapsamı hakim tarafından belirlenir. (BK. m. 42/2). Burada, hakime verilen bir yetkinin ötesinde görevin söz konusu bulunduğu da göz ardı edilmemelidir. Buna karşın yargılama sırasında davacı Metin'in yaralanmasının niteliği ve iyileşme süreci ile ilgili bir araştırma yapılmamıştır. Adı geçen davacı hakkında ceza yargılaması sırasında düzenlenen raporda (sol orşiektomi arızasının uzuv zaafı niteliğinde olduğu) belirtilmiştir.

Şu durumda, mahkemece yapılacak iş; yaralanmanın bu niteliği itibariyle, benzer olaylardaki olağan tedavi ve iyileştirme giderlerinin bir uzman bilirkişi görüşü ile saptanmasından ve sigorta tarafından karşılanan" miktarlar indirildikten sonra gerçek zarara hükmetmekten ibarettir. Bu kalem isteğin de, yetersiz ve yanılgılı gerekçeler ile reddedilmesi, bozma nedeni sayılmıştır.

4- Zarara sebebiyet veren olaya karışan araç, trafikte davalılardan D... Elektrik Ltd. Şti. adına kayıtlıdır. Davacı, bu kaydı esas alarak davasını işleten sıfatıyla ona yöneltmiştir. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 3 ve 19. maddeleri hükümlerine "göre trafik kaydı "işleteni" kesin olarak gösteren bir karine değilse de, onun kim olduğunu belirleyen güçlü bir kanıt niteliğindedir. Ancak, trafik kaydına rağmen işletenin üçüncü kişi olmasını engelleyen bir yasa hükmü bulunmamaktadır, işleten, trafik kaydı adına olan kişiden mülkiyeti muhafaza kaydı ile satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süre ile kiralama, ariyet veya rehni gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişiye geçmiş olur. Bu bakımdan, işletenin kayda rağmen başkasına geçmiş bulunduğu kanıtlanabilir. Fakat, bu konuda getirilecek kanıtların üçüncü kişileri bağlayabilecek nitelikte ve güçte olması, özellikle zarara, uğrayanların haklarını zarara uğratacak bir sonuç yaratmaması gerekir.

5- Öte yandan, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 299. maddesindeki esaslar birbiriyle hiç bağlantısı bulunmayan, birbirine karşı tam anlamıyla üçüncü kişi durumunda bulunan kişiler hakkında uygulama alanı bulamaz. Davaya konu olan olayda, aracın olay tarihinden önce 2918 sayılı Yasanın 20/d hükmüne uyulmadan noterlikçe düzenlenmiş bir belge olmadan satılmış olması ve davadan sonra da anılan yasa hükmüne uygun olarak satışın gerçekleştirilmiş bulunması, kayıt sahibi D... Elektrik Ltd. Şti.'nin işleten olmadığının kabulünü gerektirmez. Adı geçen davalı işleten olmadığını geçerli delillerle kanıtlanmış değildir. O nedenle, adı geçen hakkındaki davanın reddi de usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.

6-Borçlar Kanunu'nun 47. maddesi hükmüne göre hakimin özel halleri gözönünde tutarak manevi zarar adı ile hak sahibine verilmesine karar vereceği bir para tutarı adalete uygun olmalıdır. Hükmedilecek bu para, zarara uğrayanda manevi huzuru doğurmayı gerçekleştirecek tazminata benzer bir fonksiyonu olan özgün bir nitelik taşır. Bir ceza olmadığı gibi mamelek hukukuna ilişkin zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir. O halde bu tazminatın sınırı onun amacına göre belirlenmelidir. Takdir edilecek miktar, mevcut halde elde edilmek istenilen tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli olan kadar olmalıdır. 22.6.1966 günlü ve 7/7 sayılı Yargıtay içtihadı Birleştirme Kararının gerekçesinde takdir olunacak manevi tazminatın tutarını etkileyecek özel "hal ve şartlar da açıkça gösterilmiştir. Bunlar her olaya göre değişebileceğinden hakim bu konuda takdir hakkını kullanırken ona etkili olan nedenleri de karar yerinde objektif ölçülere göre isabetli bir biçimde göstermelidir.

Davaya konu olan işte, davacı Metin'in yaralanmasının niteliği ve buna bağlı olarak uğradığı zararın ağırlığı ve yukarıdaki ilkeler gözönünde tutulduğunda, takdir edilen manevi tazminat miktarı azdır. Daha üst düzeyde manevi tazminat takdiri için de kararın bozulması gerekmiştir.

Sonu ç: Temyiz olunan kararın, yukarıda (2-3-4-5-6) nolu bentlerde gösterilen nedenlerle (BOZULMASINA), öteki temyiz itirazlarının (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle reddine ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine, 14.4.2003 gününde oybirliğiyle karar verildi.