İbranamaden Sonra Tahakkuk Eden Vergi Borcundan Sorumluluk

Müvekkilim maden ocağının işletme hakkını verdiği şirketle rödevans sözleşmesini sona erdirip, başka bir şirketle sözleşme imzalıyor. Eski şirketle aralarında "sözleşmenin bütün hükümlerinden birbirlerini ibra ederler" şeklinde bir ibraname imzalıyorlar. İbranamenin geçerliliğinin tartışmalı olması dışında asıl sormak istediğim, geçerli bir ibranameden sonra tahakkuk eden vergi borcundan dolayı eski şirketin sorumluluğuna gidip gidemeyeceğim? Bu konu hakkında siz meslektaşlarımın bilgi ve önerilerine ihtiyacım var. Şimdiden teşekkür ederim.

şirket ayrı bir tüzel kişilik malumunuz ve o şirket hala fiilen çalışmaya devam ediyor ise doğal olarak vergi sorumluluğu da devam edecektir.

Vergi borcundan kastınız nedir? Sahanın işletilmesine ilişkin borçlar mı? Bu durumda rödovans sözleşmesinin size yol göstereceğini, ibranamenin hukuki mahiyetinin de sorunu çözeceğini düşünüyorum.

Sahanın işletilmesinden dolayı ortaya çıkan vergi borcu söz konusu. Rödovans Sözleşmesinde işleten şirketin vergi borcundan sorumlu olacağı belirtilmiş olmasına rağmen sorun imzalanan ibranameden sonra vergi borcunun ortaya çıkması. İbranamede de "alacak ve verecek kalemlerine" ilişkin bir ibare yer almamakta, taraflar birbirlerini sözleşme hükümlerinden ibra ettiklerini belirtmektedirler. Bildiğim kadarıyla sözleşmeden ibra söz konusu olmaz. İbranamenin geçerliliğinin de bu yönüyle sorgulanması gerektiğini düşünüyorum.

Sayın Tuba,

İbraname tarihli bir ibraname ise ibranamenin imzalanmasından sonra ortaya çıkıcak yeni durumlar ibraname kapsamında olmayacaktır diye düşünüyorum.

Kısaca ibraname düzenlendiği tarihte böyle bir vergi borcundan müvekkiliniz haberdar değil ise, bu konuda ibra iradesinin olmadığı açıktır. Ayrıca ibranamenin kalem kalem hangi alacak-borçlar için düzenlendiği belirtilmemiş. Bu durumda lehinize olacaktır diye düşünmekteyim.

Yukarıdaki fikrimi tekrarlamakla beraber şirket tüzel kişiliği devam etmekte ise borç da devam edecektir kanaatimce

Alıntı: Yazan Av. Tuba Sahanın işletilmesinden dolayı ortaya çıkan vergi borcu söz konusu. Rödovans Sözleşmesinde işleten şirketin vergi borcundan sorumlu olacağı belirtilmiş olmasına rağmen sorun imzalanan ibranameden sonra vergi borcunun ortaya çıkması. İbranamede de "alacak ve verecek kalemlerine" ilişkin bir ibare yer almamakta, taraflar birbirlerini sözleşme hükümlerinden ibra ettiklerini belirtmektedirler. Bildiğim kadarıyla sözleşmeden ibra söz konusu olmaz. İbranamenin geçerliliğinin de bu yönüyle sorgulanması gerektiğini düşünüyorum.

Yargıtay'ın bir kararı var, "İbradan sonra ortaya çıkan konular, ibra kapsamına girmez" şeklinde. Pazartesi unutmazsam eklerim.

Alıntı: Yazan Av.Mehmet Saim Dikici Yargıtay'ın bir kararı var, "İbradan sonra ortaya çıkan konular, ibra kapsamına girmez" şeklinde. Pazartesi unutmazsam eklerim.

Yargıtay 11. HD. 26.4.2010 Tarih; 2008/12814 E, 2010/4510 K.

"İbranın borçtan kurtarıcı sonuç doğurabilmesi ibraya konu işlemlerin açıkça ortaya konulması, bilinmesi ve tartışılmasına bağlıdır."


Yargıtay 15 HD. 16.3.1995 Tarih; 1994/4981 E, 1995/1524 K.

"İbradan sonra zamanla ortaya çıkan gizli ayıplar varsa elbette bunlar ibra kapsamına girmediğinden ayrıca dava edilebilir."

İbra konusu sözleşmenin imzası aşamasında sözleşmede zikredilmeyen, belirlenmeyen, bilinmeyen ve daha sonra ortaya çıkan hususların ibra sözleşmesine dahil olamayacağını bu iki karar ortaya koymaktadır.


Not: Bu konuyla doğrudan ilgili olmasa da ibra ile ilgili son derece önemli bir Yargıtay kararına da burada değinmeden geçemeyeceğim, birçok meslektaşımıza yararlı olacağını düşünüyorum, o da şu:

Yargıtay 17. HD. 14.4.2011 T, 2010/3778 E, 2011/3493 K.

"İbranın karşılıksız olması Türk Hukukunda kabul edilmemektedir.

Bir belgenin ibra mı yoksa makbuz niteliğinde mi olduğu, diğer deyişle, borcun sona ermesine mi neden olduğu, yoksa borçtan belli bir miktarın indirilmesi olarak mı değerlendirileceği yönü, MK.2'nci maddesi kapsamında değerlendirilmelidir. Eğer, esas alacak veya tazminat miktarıyla ibra belgesi verilmesine neden olan alacak arasında açık oransızlık varsa, bu belgeyi makbuz niteliğinde değerlendirmek gerekir."

Normalde Hukuk Sistemimize göre madenler ; devletin hüküm ve tasarrufu altında olup , içinde bulundukları arzın mülkiyetine tâbi değildir ; ancak devletten alınan izinle üretilen madenler ; üreten kişinin mülkiyet hakkına girer ve bence sorunuzun çözümü de bu noktayla ilgilidir. Genel anlamda maden kanununa göre , ruhsat devredilemez ; fakat rödovans sözleşmesi yapılmışsa , ortada ; ruhsat sahibi ile işletme iznini kiralayan olarak iki farklı kişi var olacaktır. Burada iki soruyu gündeme getirmemiz gerekir . 1- Üretilen cevher kime ait ? 2- Verginin tahakkuk ettiği olay ne ? Eğer rödovans sözleşmesine dayanılarak maden üretiliyorsa , çıkarılan cevherin maliki , artık rödovansçıdır. Hatta rödovansçının mülkiyet hakkı o kadar kesindir ki ; ruhsat sahibinin borcu nedeniyle rödovansçının çıkardığı cevherlere haciz konamaz. Pekiyi vergi borcu ya da yasanın deyimiyle devlet hakkı ne üzerinde doğar ? Devlet hakkı ; ocaktan çıkarılan maden üzerinde doğar . Yani sadece , bir madenin işletme ruhsatını almak , kendiliğinden devlet hakkı doğurmaz . Devlet hakkının doğması için madenin üretilmesi/çıkarılması gerekir. Maden ise , onu çıkaranın yani rödovansçının mülkiyetindedir. Ve nasıl , ruhsat sahibinin borcu için rödovansçının cevheri haczedilemiyorsa , cevherin borcu için de ruhsat sahibi takibe uğrayamaz. Elbetteki Maden İşleri Gen.Müd.ğü yasal muhatap olarak , ruhsat sahibini kabul etmektedir.Kanununun devlet hakkına yönelik muhatabı da ruhsat sahibidir ; ancak burada şekil ile esası ve şekli durum ile fiili durumu ayırmak gerekir.Kanunun her maddesinin ucuna ; her türlü sorumluluğun ruhsat sahibine ait olduğu iliştirilse bile ; vergiyi doğuran olay ve üzerine vergi tahakkuk edilen cevher gerçeğinden kaçamayız. Ancak tabiki bu durum , neticede kira geliri elde eden ruhsat sahibinin devlet hakkı üzerinde hiçbir sorumluluğu olmadığı anlamına gelmez. Ancak ; cevherin çıkartılması , cevher maliki ve cevher fiyatı kalemleri atlanarak ilk elden ve sadece ruhsat sahibine gidilemez. Zaten kanun da ; yasal sorumlu olarak gördüğü ruhsat sahibinden , devlet hakkını istediği durumlarda bile ; rödovansçının hazırladığı bilançodaki yıllık işletme brüt kârına göre tahakkuk edecek devlet hakkının üzerine rödovans bedelinin eklenmesi suretiyle nihai tahakkuku yapmaktadır.Somut olarak sizin olayınızda başlangıçta, iki hukuki yolun kullanılabileceğini düşünüyorum .1-Sizin üzerinize tahakkuk ettirilen vergi için iptal davası , 2- Rödovansçıya karşı açılacak bilançoya dayalı icra takibi ( Rödovansçının her yıl kendi faaliyet bölgesi için hazırladığı ve ruhsat sahibine teslim ettiği bilanço; yıllık işletme brüt kârına göre tahakkuk edecek devlet hakkını ihtiva etmektedir ki bu bedel ; rödovansçı tarafından ruhsat sahibine ödenmelidir . Ve bahsettiğim şekli sorumluluk da burada kendisini gösterir , ruhsat sahibinin yükümlülüğü kendisine teslim edilen bu bedeli devlete ödemektir )