Senette tahrifat ve takipten feragat durumunda borca itiraz davasının akıbeti

Herekese İyi Çalışmalar,
Bir müvekkilim aleyhine başlatılan icra takibinde, senetlerde tahrifat olduğu gerekçesiyle icra hukuk mahkemesinde borca itiraz davası açıp, hemen akabinde savcılığa suç duyurusunda bulunduk. Savcılık, takipten feragat edilmesi ve senedin geri alınması ihtimaline karşılık aynı gün müzekkere yazarak icra dairesinden senedin aslını talep etti. Müzekkere hem Uyap'tan hem de zimmet ile gönderilmiş. 9 gün sonra alacaklı vekilinin şikayetimizden haberdar olması üzerine takipten feregat edilmiş. İcra dairesi de nasıl olmuş ise, senedi alacaklı vekiline iade etmiş. Aradan 10-15 gün geçtikten sonra, alacaklı vekilinin takipten feragat ettiğinden haberdar oluyoruz.
Yaptığım araştırmalar sonucunda müzekkereye rağmen, 9 gün sonra senet aslının iade edildiğini öğreniyorum. Üstelik müzekkere de elden zimmet defteri ile teslim edilmiş olmasına rağmen dosyasının içerisinde yok. Uyaptan gönderilen müzekkerenin ise, iş yoğunluğundan dolayı gözden kaçmış olabileceği, bir kasıtlarının bulunmadığı savunması yapıldı. Fiziki olarak gönderilen müzekkerenin de, başka bir dosyanın içine yanlışlıkla takılmış olabileceği veya diğer evraklar arasında karışmış olabileceği ihtimali olduğunu savunuyorlar. İşin aslı astarı nedir, ortada bir kasıt mı var,ihmal mi var orası tartışmalı anlayacağınız. Ama bu işten icra dairesindeki görevlilerin bir sorumluluğu doğacağı açık. Bu, işin icra görevlileri açısından olan tarafı.
İşin diğer tarafı ise, icra hukuk mahkemesindeki dosyanın akıbetinin ne olacağı. Müvekkilimin elinde, senetlerin tahrifat yapılmadan önceki fotokopileri mevcut, bunların hepsi dosyaya sunuldu. Fotokopiler ile icraya konulan senetler karşılaştırıldığında tahrifat çıplak gözle dahi farkedilebilecek nitelikte. Biz takibin iptali ve %40 icra inkar tazminatı talep etmiş idik. Bu durumda davayı devam ettirmek istememiz durumunda, takipten feragat edilmiş olduğu ve senet aslı da mevcut olmadığı için dosyanın akıbeti ne olacaktır? %40 icra inkar tazminatı ve vekalet ücretine hükmedilmesi mümkün müdür?
Bu konuda görüşlerini paylaşabilecek meslektaşlarım olursa çok sevinirim.
Şimdiden teşekkürler, iyi günler...

T.C. YARGITAY
12.Hukuk Dairesi
Esas: 2001/710
Karar: 2001/1811
Karar Tarihi: 02.02.2001
TAKİBE İTİRAZ - ALACAKLININ İTİRAZDAN SONRA TAKİPTEN VAZGEÇMESİ SEBEBİYLE İTİRAZIN KONUSUZ KALMIŞ OLMASI - BORÇLUNUN BORCA İTİRAZI GEÇERLİ VE YASAYA UYGUN BULUNDUĞU TAKDİRDE BORÇLU YARARINA TAZMİNAT VE YARGILAMA GİDERLERİNE HÜKMEDİLMESİ GEREĞİ
ÖZET: Alacaklının itirazdan sonra, icra dairesine başvurarak muteriz hakkındaki takipten vazgeçmesi sebebiyle itirazın konusu kalmamış ise de; borçlunun borca itirazı geçerli ve yasaya uygun bulunduğu takdirde borçlu yararına tazminat ve yargılama giderlerine hükmedilmesi gerekir.
(2004 S. K. m. 170/A) (6762 S. K. m. 688)
Dava: Mercii kararının müddeti içinde temyizen tetkikinin borçlu vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye 12.1.2001 tarihinde gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü.
Karar: İcra takibinin dayanağı olan 2.11.2000 vade tarihli ve bir trilyon beşyüz milyar TL. değerli bonoda tanzim tarihi <26.9.2000>, tanzim yeri ise <4. Levent/İst> şeklinde mevcuttur. Senette ayrıca keşidecinin adresinin yazılmasına gerek bulunmamaktadır. Bu nedenle Mercii Hakiminin, senette keşide tarihinin bulunmadığı ve borçluların adreslerinin yazılı olmadığı nedeniyle belgenin kambiyo senedi vasfını taşımadığı için İİK. nun 170/a maddesi gereğince takibin iptali gerektiği şeklindeki gerekçesi dosya içeriğine ve yasaya aykırıdır. Borçlu vekili tarafından 10.11.2000 tarihinde takibe itiraz edilmiş, diğer itirazlar yanında şirketin tek imza ile temsil ve ilzam edilmeyeceği de ileri sürülmüştür. Adı geçenin belirtilen itirazı borca itiraz niteliğindedir.
Alacaklının itirazdan sonra, 13.11.2000 tarihinde icra dairesine başvurarak muteriz hakkındaki takipten vazgeçmesi sebebiyle itirazın konusu kalmamış ise de; borçlunun borca itirazı geçerli ve yasaya uygun bulunduğu takdirde borçlu yararına tazminat ve yargılama giderlerine hükmedilmesi gerekir. Borçluya ödeme emri tebliğ edildiği için takibin kesinleşmesini, engellemek amacıyla itiraz edilmesinde ve tazminat talebinde adı geçenin hukuki yararı vardır. Ayrıca, itirazdan sonra takipten feragat edilmesi durumunda mercii, işin esasını inceleyerek sonuçta tazminat verilmesinin gerekli bulunması durumunda borçlu lehine tazminata ve yargılama giderlerine hükmedecektir. Aksi takdirde itirazın haklı olduğu kanısına varan alacaklının, takipten feragat etmek suretiyle tazminat uygulanmasını imkansız hale getirmesi gibi yasaya aykırı bir sonuçla karşılaşılır.
O halde mercice, İİK. nun 170/a maddesindeki koşulların bulunmaması nedeniyle, borca itirazın yerinde olup olmadığı saptanıp, tazminat ve yargılama giderleri yönünden oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
Sonuç: Borçlu vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile mercii kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK. 366 ve HUMK. nun 428. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, 02.02.2001 gününde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)
Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programları

Mahkemeden senet aslının ibraz ettirilmesini ve senet aslı üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak tahrifat olup olmadığının tespitini, senet aslını ibraz etmek üzere karşı yana kesin süre verilmesini, kesin süre içinde senet aslı ibraz edilmez ise davacı yanın iddialarının kabul edilmiş sayılacağının ihtarını talep etmenizi öneririm.
KOLAY GELSİN

Alıntı: Yazan Av.Şenel DELİGÖZ Mahkemeden senet aslının ibraz ettirilmesini ve senet aslı üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak tahrifat olup olmadığının tespitini, senet aslını ibraz etmek üzere karşı yana kesin süre verilmesini, kesin süre içinde senet aslı ibraz edilmez ise davacı yanın iddialarının kabul edilmiş sayılacağının ihtarını talep etmenizi öneririm. KOLAY GELSİN

Değerli meslektaşım, ayrıca savcılık dosyasından da, senet aslını icra dosyasından teslim alan vekile, senedi soruşturma dosyasına ibraz etmesi için davetiye gönderilmesini tlaep ediniz. (vekilin senet aslını teslim aldım, beyan-imzasını içeren icra dosyası belgesini de ekleyin) Kolay gelsin...

Soru sahibinin anlatımında önemli bir ayrıntı var ki,suçun oluşmasını engelliyor : Senet fotokopisinden dahi ilk bakışta tahrifat olduğu anlaşılmaktadır diyor. Tahrifat olduğu ilk bakışta dahi anlaşıldığına göre tahrifat iğfal kabiliyetine sahip değildir. Sahtecilik suçunun unsurlarından biri de iğfal kabiliyetidir. Yapılan tahrifatın çıplak gözle farkedilmesi halinde iğfal kabiliyeti oluşmaz ve dolayısıyla sahtecilik suçunun unsurları da oluşmaz. Yani senet aslı ortaya çıksa bile ya kamu davası açılmayacak ya da kamu davası açılsa da sanık bu sebeple beraat edecektir...

Senetteki tahrifatın ilk bakışta anlaşılması karşısında iğfal kabiliyetinin oluşmadığı,bu nedenle sanığa ceza verilmemesi gerektiğine dair çok sayıda yargıtay kararı vardır : Örnek ;


''Suça konu senetle ilgili ekspertiz raporunda sol başa eklenen 15 rakamının ilk bakışta anlaşıldığı,tahrifatın iğfal kabiliyeti bulunmadığı belirtilmiş,mahkemece yapılan incelemede de aynı belirlemeler yapılmıştır. O halde,üzerinde tahrifat yapıldığı ilk bakışta anlaşılan bonoda sahtecilik suçunun unsurları oluşmaz.İğfal kabiliyeti objektif ölçülere göre yoktur. '' CGK 22.5.1998 6-144-200


Ayrıca senet aslı ele geçmediği takdirde fotokopi üzerinden bilirkişi incelemesi yaptırılamaz.

Sayın Olguner,
Tahrifat, elimizdeki senet fotokopileri ile takibe konulan senet fotokopileri karşılaştırıldığında çıplak gözle farkedilebilecek nitelikte, dolayısıyla senetler tek başına incelendiğinde bunu farketmek mümkün olmayabilir. Bu nedenle iğfal kabiliyeti olmadığı yönündeki görüşünüzün bu olay açısından geçerli olacağını düşünmüyorum.
Bu fotokopilere dayanarak, sonuç almamız mümkün olur mu, diye tereddütte kalmıştım, ama sanırım Sayın Deligöz'ün sunduğu içtihat işimize yarayabilir.
Cevap veren meslektaşlarıma çok teşekkür ederim.

Özlem Hanım ;

Ben ,fotokopılerden dahi tahrifat anlaşılıyor anlatımınızdan hareketle ilk bakışta anlaşılabilen tahrifat olarak düşündüm. Senet aslından eğer anlaşılmıyorsa durum değişebilir.Ama senet aslını ibraz edeceklerini de zannetmem. Genelde bu gibi durumlarda senet aslını yrttık attık diyerek ibrazdan kaçınırlar. Hukuki olarak ise dava devam eder,haklılığınız ortada olduğu için ücret ve tazminat haklarınız karara bağlanır düşüncesindeyim.

Senet fotokopileri üzerinden bilirkişi incelemesi yaptırılmaz,fotokopilere dayanarak bir sonuç elde etmek cezai açıdan mümkün görünmüyor.

Sanırım siz şunu anlatmak istediniz ; sizdeki fotokopi ile dosyadaki fotokopiler birbirinden farklı.
İki fotokopinin karşılaştırılmasından tahrifat olduğu anlaşılıyor. Bu durumda senedin son hali tahrif edilimiş hali olmalı.Ama yine aynı açıklamalar geçerli. TAhrifat ilk bakışta anlaşılıyorsa sahtecilik suçu oluşmayacak,iğfal kabiliyeti varsa sahtecilik suçu oluşacak. Ancak senet aslının ibraz edilmesi halinde bilirkişi incelemesi yapılabilecektir